Przyłowy i odrzuty

Komisja zobowiązuje się do opracowania długofalowej polityki na rzecz ograniczenia niepożądanych połowów i wyeliminowania odrzutów w rybołówstwie europejskim. Jest to ważna zmiana orientacji, która ma na celu określenie rozwiązań, zachowań, technologii oraz instrumentów mających zastosowanie i wykonalnych w praktyce w celu osiągnięcia oczekiwanych rezultatów.

AKT

Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego z dnia 28 marca 2007 r. w sprawie strategii na rzecz ograniczenia niepożądanych przyłowów i eliminacji odrzutów w rybołówstwie europejskim [COM(2007) 136 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

STRESZCZENIE

Przyłowy * i odrzuty * stanowią poważny problem w rybołówstwie europejskim. Należy podkreślić dwie główne kwestie związane z wyrzucaniem niepotrzebnych organizmów morskich do morza.

Pierwsza z nich ma charakter ekonomiczny. Ryby są sprzedawane po cenach, które różnią się istotnie w zależności od ich wielkości, jakości oraz gatunku. W związku z tym istnieją silne bodźce ekonomiczne, aby dokonywać odrzutów ryb w celu optymalnego podwyższenia wartości wyładunku, ponieważ powierzchnia ładunkowa jest zarezerwowana dla organizmów o wysokiej wartości rynkowej.

Drugi powód jest związany z pewnymi zasadami stosowanymi w sektorze rybołówstwa. Dotyczy to stosowania minimalnych wielkości ryb do wyładunku czy całkowitych dopuszczalnych połowów (TAC).

Ilość odrzutów

Według Komitetu Naukowego, Technicznego i Ekonomicznego ds. Rybołówstwa (STECF) wskaźnik odrzutów przyłowu, w zależności od morza, łowisk i rodzaju włoków, wynosił od 20 do 60 procent wagi połowu w latach 2003–2005.

Konsekwencje odrzutów

Przyłowy i związane z nimi odrzuty mają poważne konsekwencje, takie jak:

• marnotrawstwo cennych dla społeczeństwa zasobów,
• zmniejszenie możliwości połowowych w przyszłości w przypadku połowów młodych osobników,
• natychmiastowy spadek biomasy tarłowej w przypadku połowów dojrzałych osobników,
• negatywny wpływ na ekosystem morski i różnorodność biologiczną.

Większość gatunków ryb i skorupiaków po złowieniu i odrzuceniu jest już martwa lub ma niewielkie szanse na przeżycie w morzu.

Instrumenty i środki

Ograniczenie przyłowów i stopniowe eliminowanie odrzutów wymaga kombinacji instrumentów i środków, które muszą być dostosowane indywidualnie do każdego łowiska. Wprowadzenie zakazu odrzutów zwiększa odpowiedzialność rybaków, zwracając ich uwagę na osiąganie wyników. Wymaga to dodatkowo uwzględnienia praktycznych i ekonomicznych realiów rybołówstwa. Instrumenty tej nowej polityki obejmują:

• zachęcanie do skutecznej selektywności narzędzi połowowych,
• doraźne zamykanie obszarów ryzyka przyłowów,
• elastyczność w zakresie kwot,
• opłaty za niepożądane przyłowy i konfiskatę takich przyłowów,
• preferencyjny dostęp do łowisk udzielany na podstawie bazy historycznej, z której wynika, że poziom przyłowów był niski,
• wprowadzenie systemów informacyjnych umożliwiającym flotom uzyskanie informacji o miejscach, w których ryzyko przyłowów jest mniejsze.

Jednocześnie regionalne organizacje zarządzania rybołówstwem będą odgrywać kluczową rolę we wdrażaniu dodatkowych środków w celu eliminacji odrzutów. Niektóre środki będą mogły ewentualnie potencjalnie korzystać ze wsparcia Europejskiego Funduszu Rybackiego.

Kontrola

Pomimo oczywistych trudności w egzekwowaniu zakazu odrzutów i eliminowaniu nielegalnych odrzutów, ważne jest, aby Komisja egzekwowała przestrzeganie przepisów w celu zapewnienia ich skutecznego wykonania.

Programy obserwacyjne również odgrywają ważną rolę i powinny być częścią instrumentu globalnego obejmującego:

• precyzyjną analizę ilościową połowów i wyładunków,
• korzystanie z elektronicznych dzienników w celu opisania składu połowów w czasie rzeczywistym,
• monitorowanie i kontrolę narzędzi połowowych,
• zaangażowanie i współpracę zainteresowanych podmiotów.

Ponadto połowy, które należy wyładować, chociaż nie mogą zostać sprzedane, również należy starannie monitorować, tak aby zagwarantować, że nie są źródłem niedozwolonych zysków dla statków rybackich. Dane ze wszystkich flot należy gromadzić i analizować w celu podjęcia niezbędnych środków w przypadku nieprzestrzegania przepisów.

Skutki społeczno-ekonomiczne

Z ogólnego punktu widzenia wprowadzanie tych przepisów może spowodować w perspektywie krótkoterminowej wzrost kosztów netto i utratę dochodu. Inne skutki mogą być związane z zamykaniem niektórych łowisk, zmuszając statki do zmiany położenia lub przemierzania dłuższych dystansów w celu przeprowadzania połowów.

Jednakże w perspektywie bardziej długoterminowej można przewidzieć wiele korzyści ekonomicznych związanych z poprawą jakości i ilości zasobów.

Kontekst

Niniejszy komunikat podejmuje problem odrzutów jako problem priorytetowy i określa główne linie, które należy realizować w celu ograniczenia przyłowów i eliminacji odrzutów. Począwszy od 2008 r., będą opracowywane przepisy obejmujące wszystkie łowiska Wspólnoty.

Ostatnia aktualizacja: 18.10.2011