Prawa podstawowe i obywatelstwo (2007–2013)

Na mocy niniejszej decyzji ustanowiony zostaje program „Prawa podstawowe i obywatelstwo” na okres od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. Stanowiący część programu ogólnego „Prawa podstawowe i sprawiedliwość” program ten ma na celu wspieranie rozwoju społeczeństwa europejskiego, w którym szanuje się prawa podstawowe, wzmacnianie społeczeństwa obywatelskiego oraz propagowanie otwartego i przejrzystego dialogu, zwalczanie rasizmu i ksenofobii oraz poprawę porozumienia między organami sądowniczymi i administracyjnymi a przedstawicielami zawodów prawniczych.

AKT

Decyzja Rady 2007/252/WE z dnia 19 kwietnia 2007 r. ustanawiająca na lata 2007–2013 program szczegółowy „Prawa podstawowe i obywatelstwo” jako część programu ogólnego „Prawa podstawowe i sprawiedliwość”.

STRESZCZENIE

Na mocy niniejszej decyzji ustanowiony zostaje program „Prawa podstawowe i obywatelstwo” mający wspierać rozwój społeczeństwa europejskiego, w którym szanuje się prawa podstawowe. W tym celu program przewiduje działania prowadzone przez Komisję Europejską, państwa członkowskie Unii Europejskiej (UE) i organizacje pozarządowe.

Społeczeństwo europejskie oparte na poszanowaniu praw podstawowych

Program ten wspiera rozwój społeczeństwa europejskiego, w którym szanuje się prawa podstawowe uznane w art. 6 Traktatu o Unii Europejskiej, w tym prawa wynikające z obywatelstwa Unii Europejskiej. W związku z tym program ma następujące cele:

• wzmacnianie społeczeństwa obywatelskiego i propagowanie otwartego, przejrzystego i regularnego dialogu z nim na temat praw podstawowych,
• zwalczanie rasizmu, ksenofobii i antysemityzmu,
• upowszechnianie postawy większego zrozumienia dla innych religii i kultur,
• promowanie większej tolerancji w całej UE,
• rozwijanie kontaktów, wymiany informacji i tworzenie sieci pomiędzy organami sądowniczymi i administracyjnymi oraz środowiskiem prawniczym,
• wspieranie szkoleń w dziedzinie sądownictwa w celu poprawy porozumienia między wspomnianymi powyżej organami oraz między przedstawicielami zawodów prawniczych.

Ponadto program przewiduje następujące cele szczegółowe:

• upowszechnianie praw podstawowych oraz informowanie wszystkich obywateli o ich prawach, w tym prawach wynikających z obywatelstwa Unii Europejskiej,
• zachęcanie obywateli do aktywnego udziału w życiu demokratycznym Unii,
• badanie, czy w Unii Europejskiej i państwach członkowskich podczas wdrażania prawa wspólnotowego przestrzega się praw podstawowych,
• wspieranie organizacji pozarządowych i innych podmiotów społeczeństwa obywatelskiego, aby mogły aktywnie uczestniczyć w upowszechnianiu praw podstawowych, praworządności i demokracji,
• stworzenie odpowiednich struktur służących promowaniu dialogu międzywyznaniowego i wielokulturowego na szczeblu Unii Europejskiej.

Szczegółowe działania do zrealizowania celów programu

Program przewiduje działania podejmowane przez Komisję, organy państw członkowskich oraz organizacje pozarządowe. Ponadto przewiduje dotacje przyznawane po ogłoszeniu zaproszenia do składania wniosków.

Rodzaje działań obejmują:

• konkretne działania prowadzone przez Komisję (studia i badania naukowe, badania opinii publicznej i sondaże, konferencje i spotkania ekspertów, organizowanie kampanii i imprez publicznych, tworzenie i prowadzenie witryn internetowych, przygotowywanie i rozpowszechnianie materiałów informacyjnych itp.),
• projekty ponadnarodowe leżące w interesie UE zgłoszone przez organ państwa członkowskiego lub jakikolwiek jego podmiot, przez organizację międzynarodową lub pozarządową. W projekty muszą być zaangażowane co najmniej dwa państwa członkowskie lub co najmniej jedno państwo członkowskie i jedno państwo przystępujące lub kandydujące,
• wspieranie działalności organizacji pozarządowych lub innych podmiotów realizujących cele leżące w ogólnym interesie europejskim zgodnie z celami programu,
• dotacje operacyjne przeznaczone na współfinansowanie wydatków związanych z programem stałych prac Konferencji Europejskich Sądów Konstytucyjnych oraz Stowarzyszenia Rad Stanu i Najwyższych Sądów Administracyjnych Unii Europejskiej. Organy te prowadzą różne bazy danych umożliwiające gromadzenie krajowych wyroków związanych z wdrożeniem prawa UE. Wydatki muszą być przeznaczane na dążenie do osiągnięcia celów leżących w ogólnym interesie europejskim.

Program dla obywateli

Program skierowany jest do obywateli UE oraz obywateli krajów trzecich, którzy legalnie zamieszkują na terytorium UE. Adresowany jest również do obywateli krajów uczestniczących (kraje przystępujące, kraje kandydujące oraz kraje Bałkanów Zachodnich uczestniczące w procesie stabilizacji i stowarzyszenia). Pozostałe grupy docelowe to m.in. organizacje społeczeństwa obywatelskiego oraz inne grupy działające na rzecz celów programu.

W programie mogą uczestniczyć następujące podmioty, pod warunkiem że mają siedzibę w UE lub w jednym z krajów trzecich uczestniczących w programie:

• instytucje oraz organizacje publiczne lub prywatne,
• szkoły wyższe,
• instytuty badawcze,
• organizacje pozarządowe,
• władze krajowe, regionalne i lokalne,
• organizacje międzynarodowe,
• inne organizacje nienastawione na zysk.

Możliwe jest podejmowanie wspólnych działań wraz z międzynarodowymi organizacjami zajmującymi się problematyką praw podstawowych, takimi jak Rada Europy.

Monitorowanie i wdrażanie programu

Co roku Komisja publikuje wykaz działań finansowanych w ramach tego programu. Dostępne zasoby budżetowe zostają zapisane w rocznych środkach budżetu ogólnego UE. Dostępne roczne środki są zatwierdzane przez władzę budżetową (Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej) w granicach określonych w ramach finansowych.

Komisja dopilnowuje, by beneficjent przedłożył sprawozdanie techniczne i finansowe na temat postępu prac w ramach każdego z działań finansowanych z programu oraz sprawozdanie końcowe w terminie trzech miesięcy od zakończenia działania. Ponadto Komisja zapewnia ochronę interesów finansowych UE poprzez stosowanie środków zapobiegających nadużyciom finansowym, korupcji i wszelkim innym nielegalnym działaniom.

Komisja przedkłada coroczną prezentację dotyczącą realizacji programu, okresowe sprawozdanie zawierające ocenę uzyskanych wyników (w terminie do dnia 31 marca 2011 r.), komunikat w sprawie kontynuacji programu (w terminie do dnia 30 sierpnia 2012 r.) oraz sprawozdanie zawierające ocenę programu po jego zakończeniu (w terminie do dnia 31 grudnia 2014 r.).

Komplementarność z innymi programami UE

Program ten ma uzupełniać inne programy UE i dążyć do synergii z takimi programami, w szczególności z programami ogólnymi „Bezpieczeństwo i ochrona wolności”, „Solidarność i zarządzanie strumieniami migracyjnymi” oraz programem PROGRESS.

See also

• Portal Dyrekcji Generalnej Komisji Europejskiej ds. Sprawiedliwości na temat możliwości finansowania na okres 2007–2013
• Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej (DE) (EN) (FR)

Ostatnia aktualizacja: 05.04.2011