Zacieśnienie koordynacji polityki gospodarczej

W komunikacie przedstawiono planowane przez Komisję reformy, których celem jest zacieśnienie koordynacji polityki gospodarczej. Reformy obejmują wzmożony nadzór nad polityką budżetową państw członkowskich, wprowadzenie europejskiego okresu oceny i środków dostosowanych do strefy euro.

AKT

Komunikat Komisji z dnia 12 maja 2010 r. do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Banku Centralnego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów zatytułowany „Zacieśnienie koordynacji polityki gospodarczej” [KOM(2010) 250 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

STRESZCZENIE

W komunikacie Komisja wyciąga wnioski ze światowego kryzysu gospodarczego z 2009 r. Uważa, że dla Unii Europejskiej (UE) podstawową kwestią jest zacieśnienie koordynacji polityki gospodarczej państw członkowskich.

W wyniku światowego kryzysu gospodarczego ujawniły się słabe strony Unii Gospodarczej i Walutowej (DE) (EN) (FR):

• zaburzenia równowagi budżetowej państw członkowskich, zwłaszcza wysoki poziom ich długu publicznego, który szybko może doprowadzić do sytuacji kryzysowych,
• wzajemna zależność gospodarek państw członkowskich,
• brak koordynacji polityki na poziomie UE,
• charakterystyczne dla strefy euro zaburzenia równowagi makroekonomicznej i finansowej przyczyniły się do pogorszenia jej sytuacji.

W obliczu tych problemów Komisja zamierza poszerzyć mechanizmy nadzoru gospodarczego państw członkowskich, aby uniknąć zbyt dużego wzrostu deficytu budżetowego. Proponuje poszerzyć nadzór zmian sytuacji makroekonomicznej i wzmocnić system zarządzania gospodarczego strefy euro.

W komunikacie przedstawiono trzy główne cele, które dotyczą:

• zapewnienia lepszego przestrzegania paktu na rzecz stabilności i wzrostu,
• wprowadzenia europejskiego okresu oceny,
• ustanowienia ram zarządzania kryzysowego w strefie euro.

Pakt na rzecz stabilności i wzrostu

Pakt na rzecz stabilności i wzrostu jest paktem, w ramach którego państwa członkowskie zobowiązują się do kontrolowania swojego długu publicznego celem uniknięcia zaburzenia równowagi budżetowej. Pakt składa się z:

• części prewencyjnej, opierającej się na programach stabilności i konwergencji, które przedkładane są każdego roku przez państwa członkowskie Komisji i Radzie. W programach stabilności i konwergencji określane są cele budżetowe i perspektywy gospodarcze każdego państwa członkowskiego,

• części naprawczej, opierającej się na procedurze dotyczącej nadmiernego deficytu do państwa członkowskiego, które nie będzie przestrzegało paktu na rzecz stabilności i wzrostu, będzie mogło być skierowane zalecenie, a nawet możliwe będzie nałożenie na nie sankcje.

Komisja proponuje wzmocnić aspekty prewencyjne i naprawcze paktu poprzez zwiększenie wagi kryterium długu publicznego. Programy stabilności i konwergencji mogłyby np. obejmować nowy cel dotyczący stabilności finansów publicznych. Komisja proponuje również większe uwzględnianie w procedurze nadmiernego deficytu wzajemnej zależności długu publicznego i deficytu budżetowego.

Należy ponadto usprawnić funkcjonowanie procedury nadmiernego deficytu, aby przedstawiać państwom członkowskim zalecenia w sposób bardziej terminowy i tym samym pozwalać im reagować na zaburzenia równowagi budżetowej.

Europejski okres oceny

Komisja proponuje wprowadzenie na początku każdego roku tzw. europejskiego okresu oceny. Celem takiego okresu będzie przede wszystkim zacieśnienie koordynacji politycznej państw członkowskich i poszerzenie ich nadzoru gospodarczego.

Na początku okresu oceny Rada Europejska określać będzie główne wyzwania gospodarcze i przedstawiać państwom członkowskim strategiczne wytyczne dotyczące polityki. Państwa członkowskie uwzględniać będą te informacje w trakcie przygotowania programów konwergencji i programów stabilności oraz krajowych programów reform.

W oparciu o kalendarz posiedzeń parlamentów narodowych europejski okres oceny pozwoliłby na przedstawienie i przeanalizowanie tych programów na etapie, na którym ważne decyzje budżetowe znajdują się jeszcze na szczeblu krajowym w fazie przygotowawczej.

Działania charakterystyczne dla strefy euro

Ze względu na wspólną walutę zależność gospodarek państw członkowskich w ramach strefy euro jest większa. Komisja proponuje zwiększyć nadzór gospodarczy nad państwami członkowskimi, które przyjęły euro.

Dla każdego państwa członkowskiego opracowana zostałaby „tablica wyników”, która obejmowałaby zbiór wskaźników odzwierciedlających m.in. sytuację w zakresie poziomu długu publicznego, kosztów kredytu, rozwoju sytuacji w kwestii rachunku obrotów bieżących, wydajności czy też zatrudnienia. Do tablic załączona byłaby ocena jakościowa. Tablice służyłyby następnie jako podstawa do opracowania zaleceń dotyczących:

• dziedziny dochodów i wydatków budżetowych,
• funkcjonowania rynku pracy, rynku produktowego, usług i finansów.

Komisja proponuje też ustanowienie ram zarządzania kryzysowego, aby zapewnić stabilność finansową w strefie euro. Miałyby one formę pożyczek dla państw strefy euro, znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej. Pożyczkom towarzyszyłby program opisujący działania, jakie państwa członkowskie miałyby podjąć, aby skonsolidować swój budżet.

Kolejne kroki

Komisja przedstawi kilka wniosków ustawodawczych celem wprowadzenia w życie określonych w tym komunikacie reform.

AKTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Rady (UE) nr 407/2010 z dnia 11 maja 2010 r. ustanawiające europejski mechanizm stabilizacji finansowej [Dz.U. L 118 z 12.5.2010].

Komunikat Komisji z dnia 30 czerwca 2010 r. do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Banku Centralnego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów zatytułowany „Wzmocnienie koordynacji polityki gospodarczej w interesie stabilności, wzrostu gospodarczego i zatrudnienia – Narzędzia na rzecz silniejszego zarządzania gospodarczego w UE” [KOM(2010) 367 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

W komunikacie zawarte zostały propozycje przedstawione w komunikacie zatytułowanym „Zacieśnienie koordynacji polityki gospodarczej”. Na podstawie swoich koncepcji polityki Komisja formułuje w nim konkretne i szczegółowe wnioski. W komunikacie przedstawiono przede wszystkim wskazówki dotyczące środków zapobiegawczych i naprawczych, zapewniających przestrzeganie paktu na rzecz stabilności i wzrostu. Opisano w nim również cykle europejskiego okresu oceny.

Ostatnia aktualizacja: 30.07.2010