Współpraca między organami krajowymi odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów prawa w zakresie ochrony konsumentów

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (UE) 2017/2394 w sprawie współpracy między organami krajowymi odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów prawa w zakresie ochrony konsumentów

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

Ma ono na celu ochronę konsumentów przed transgranicznymi naruszeniami prawa konsumenckiego UE poprzez modernizację współpracy właściwych organów krajowych w państwach UE oraz krajach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) z innymi organami oraz z Komisją Europejską.

Nowe zasady pomagają zwiększyć zaufanie konsumentów i przedsiębiorstw do handlu elektronicznego w UE.

Akt zastępuje rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 od 17 stycznia 2020 r.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Zakres

Rozporządzenie obejmuje 26 przepisów UE chroniących interesy konsumentów wymienionych w załączniku (nowe przepisy mogą zostać dodane w przyszłości w celu rozszerzenia zakresu rozporządzenia na nowe dziedziny prawodawstwa) i ma zastosowanie w przypadku każdego naruszenia tych przepisów.

Do przykładów takich naruszeń mogą się zaliczać:

• naruszenia wewnątrzunijne: gdy konsumenci mieszkają w kraju UE innym niż państwo, w którym
  • doszło do naruszenia
  • odpowiedzialny przedsiębiorca ma siedzibę lub
  • znajdują się powiązane dowody bądź mienie przedsiębiorcy;
• naruszenia powszechne: czyn lub zaniechanie sprzeczne z przepisami prawnymi UE chroniącymi interesy konsumentów, które szkodzą lub mogą zaszkodzić zbiorowym interesom konsumentów zamieszkałych w co najmniej 2 krajach UE innych niż kraj, w którym:
  • czyn lub zaniechanie miały swoje źródło lub dopuszczono się czynu lub zaniechania
  • przedsiębiorca odpowiedzialny za czyn lub zaniechanie ma siedzibę
  • znajdują się dowody bądź mienie przedsiębiorcy związane z tym czynem lub zaniechaniem; lub
• czyny lub zaniechania sprzeczne z przepisami prawnymi UE chroniącymi interesy konsumentów, które szkodzą lub mogą zaszkodzić zbiorowym interesom konsumentów i mają cechy wspólne, w tym
  • dotyczą tej samej bezprawnej praktyki
  • naruszają ten sam interes oraz
  • zachodzą jednocześnie
  • i dopuszcza się ich ten sam przedsiębiorca w co najmniej 3 krajach UE;

• naruszenia powszechne o wymiarze unijnym: dotknięci nimi konsumenci zamieszkują w co najmniej dwóch trzecich krajów UE, zamieszkałych łącznie przez co najmniej dwie trzecie ludności UE.

Naruszenie może być działaniem lub zaniechaniem, które może zostać zaprzestane zanim rozpocznie się lub zakończy egzekwowanie prawa.

Właściwe organy

Każde państwo UE musi wyznaczyć i zapewnić zasoby na:

• jednolity urząd łącznikowy odpowiedzialny za koordynację działań dochodzeniowych i działań w zakresie egzekwowania przepisów i zapewnianie skutecznej współpracy;
• co najmniej jeden właściwy organ odpowiedzialny za stosowanie niniejszego rozporządzenia.

W razie potrzeby kraje UE mogą również zaangażować wyznaczone podmioty w celu gromadzenia informacji dotyczących naruszenia lub podejmowania koniecznych środków egzekwowania prawa, pod pewnymi warunkami określonymi w rozporządzeniu.

W rozporządzeniu wymienia się minimalne uprawnienia w zakresie prowadzenia dochodzeń i egzekwowania przepisów właściwych organów, w tym prawo do uzyskania zobowiązania przedsiębiorcy do zaprzestania naruszenia lub do zapewnienia środków zaradczych konsumentom, których dotyczy naruszenie.

Ponadto organy będą również mogły:

• żądać od podmiotów rejestrujących domeny i banków podania informacji w celu wykrycia tożsamości odpowiedzialnego przedsiębiorcy;
• przeprowadzać zakupy testowe („tajemniczy klient”) w celu sprawdzenia dyskryminacji geograficznej lub warunków posprzedażowych (np. prawa do odstąpienia od umowy); oraz
• w razie potrzeby żądać usunięcia treści dostępnych w internecie.

Wzajemna pomoc

W przypadku naruszeń wewnątrzunijnych rozporządzenie określa procedurę składania wniosków o przekazanie informacji i środków egzekwowania prawa z jednego kraju UE do drugiego.

Organy muszą odpowiadać na wnioski o przekazanie informacji w ciągu 30 dni, chyba że uzgodniono inaczej, i muszą niezwłocznie zastosować odpowiednie środki egzekwowania prawa, zwykle w ciągu 6 miesięcy. Rozporządzenie obejmuje również warunki, w jakich taki wniosek może zostać odrzucony.

Skoordynowane działanie

W przypadku uzasadnionego podejrzenia naruszenia powszechnego właściwe organy muszą bezzwłocznie powiadomić Komisję, inne właściwe organy i urzędy łącznikowe oraz rozpocząć skoordynowane działanie uzgodnione z wyznaczonym koordynatorem.

Komisja musi zgłaszać organom krajowym wszelkie podejrzewane naruszenia, o których uzyskała informacje. W przypadku podejrzenia naruszenia powszechnego o wymiarze unijnym organy krajowe muszą przeprowadzić odpowiednie dochodzenia i rozpocząć skoordynowane działanie, jeżeli takie dochodzenie potwierdzi, że mogło dojść do naruszenia. Skoordynowane działania mające na celu rozwiązanie problemu naruszeń powszechnych o wymiarze unijnym muszą zawsze być koordynowane przez Komisję.

Kraje UE mogą odmówić udziału w skoordynowanym działaniu, na przykład, jeżeli są już prowadzone postępowania sądowe lub jeśli dochodzenie wykazało, że faktyczne lub potencjalne skutki domniemanego naruszenia są w tym kraju nieistotne.

Działania ogólnounijne

Rozporządzenie wprowadza również nowy ogólnounijny system ostrzegania rynku, tak aby nowe zagrożenia były wykrywane szybciej. Ten nowy system ostrzegania łączy system już istniejący w ramach rozporządzenia o współpracy w zakresie ochrony konsumentów (rozporządzenie (WE) nr 2006/2004) z szerszą wymianą istotnych i niezbędnych informacji.

Ponadto niektóre podmioty zewnętrzne (takie jak stowarzyszenia konsumenckie i handlowe, Europejskie Centra Konsumenckie i wyznaczone organy, które otrzymały to uprawnienie od krajów UE lub Komisji) będą również mogły wysyłać ostrzeżenia („ostrzeżenia zewnętrzne”). Zwiększa to rolę interesariuszy w egzekwowaniu prawa w zakresie ochrony konsumentów.

Władze mogą również zdecydować o przeprowadzaniu akcji kontrolnych* w celu wykrywania naruszeń, ale zwykle muszą one być koordynowane przez Komisję.

Ochrona danych

Organy mogą bezpośrednio żądać przekazania odpowiednich informacji od stron trzecich zgodnie z dyrektywą 2000/31/WE (w sprawie handlu elektronicznego) i z poszanowaniem przepisów dotyczących ochrony danych (rozporządzenie (WE) nr 45/2001 w sprawie europejskiego inspektora ochrony danych, rozporządzenie (UE) 2016/679 — ogólne rozporządzenie w sprawie ochrony danych (RODO) i dyrektywa (UE) 2016/680 — ochrona danych osobowych w przypadku korzystania z nich przez policję i organy wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych).

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Rozporządzenie ma zastosowanie od 17 stycznia 2020 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Skoordynowane egzekwowanie praw konsumentów (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2394 z dnia 12 grudnia 2017 r. w sprawie współpracy między organami krajowymi odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów prawa w zakresie ochrony konsumentów i uchylające rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 (Dz.U. L 345 z 27.12.2017, s. 1–26)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz.U. L 119 z 4.5.2016, s. 1–88)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/680 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez właściwe organy do celów zapobiegania przestępczości, prowadzenia postępowań przygotowawczych, wykrywania i ścigania czynów zabronionych i wykonywania kar, w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylająca decyzję ramową Rady 2008/977/WSiSW (Dz.U. L 119 z 4.5.2016, s. 89–131)

Kolejne zmiany rozporządzenia (WE) 2016/680 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma wyłącznie wartość dokumentacyjną.

Rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 r. w sprawie współpracy między organami krajowymi odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów prawa w zakresie ochrony konsumentów (Rozporządzenie w sprawie współpracy w dziedzinie ochrony konsumentów) (Dz.U. L 364 z 9.12.2004, s. 1–11)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2000 r. o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych (Dz.U. L 8 z 12.1.2001, s. 1–22)

Dyrektywa 2000/31/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie niektórych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, w szczególności handlu elektronicznego w ramach rynku wewnętrznego („dyrektywa o handlu elektronicznym”) (Dz.U. L 178 z 17.7.2000, s. 1–16)

Ostatnia aktualizacja: 14.05.2018