Bescherming van dieren bij het doden

SAMENVATTING VAN:

Verordening (EG) nr. 1099/2009 inzake de bescherming van dieren bij het doden

SAMENVATTING

WAT DOET DEZE VERORDENING?

• Met deze verordening worden regels ingevoerd voor het welzijn van dieren tijdens het slachten of doden, die worden gehouden ten behoeve van de productie van levensmiddelen en producten zoals pelzen en leer. Ze is ook van toepassing op het doden van dieren op boerderijen in andere contexten, bijvoorbeeld ten behoeve van ziektebestrijding.
• De verordening is niet van toepassing op dieren die worden gedood in het wild of in het kader van wetenschappelijke experimenten, tijdens de jacht, tijdens culturele of sportieve evenementen en tijdens euthanasie uitgevoerd door een dierenarts, noch op pluimvee, konijnen en hazen voor particulier verbruik.

KERNPUNTEN

Bij het doden van dieren wordt ervoor gezorgd dat de dieren elke vermijdbare vorm van pijn, spanning of lijden wordt bespaard. Bedrijven, waaronder exploitanten van slachthuizen, moeten ervoor zorgen dat de dieren:

• fysiek comfort en fysieke bescherming wordt geboden, schoon worden gehouden, zijn beschermd tegen letsel en worden behandeld en gehuisvest in overeenstemming met hun normale gedrag;
• geen tekenen van vermijdbare pijn, angst of abnormaal gedrag vertonen;
• niet te lijden hebben van een langdurig gebrek aan voer of drinkwater;
• beschermd zijn tegen vermijdbaar contact met andere dieren die hun welzijn zouden kunnen schaden.

Voorzieningen voor het doden van dieren moeten het hele jaar door aan deze voorwaarden kunnen voldoen.

Fixatie- en verdovingsmethodes

De verordening bevat gedetailleerde regels over het fixeren en verdoven van dieren, waaronder de opleiding van exploitanten en het goede onderhoud van de apparatuur. De toepassing van de verschillende methoden voor verschillende dieren wordt erin behandeld. In het bijzonder moeten verdoofde dieren buiten bewustzijn blijven tot ze dood zijn, tenzij ze worden geslacht volgens speciale methoden die vereist zijn voor religieuze riten, die in een slachthuis moeten plaatsvinden.

Getuigschrift van vakbekwaamheid

Het doden van dieren en de daarmee verband houdende activiteiten mogen uitsluitend worden uitgevoerd door personeel dat over het passende vakbekwaamheidsniveau beschikt om dit te kunnen doen zonder enige vermijdbare vorm van pijn, spanning of lijden bij de dieren te veroorzaken. Voor sommige handelingen zijn individuele getuigschriften van vakbekwaamheid vereist, zoals:

• het behandelen en verzorgen van dieren voorafgaand aan de fixatie;
• het fixeren van dieren met het oog op het bedwelmen of doden;
• het bedwelmen van dieren en het beoordelen van de effectiviteit van de bedwelming;
• het aanhaken of optakelen of verbloeden van levende dieren;
• het slachten overeenkomstig religieuze praktijken.

Het vleeskeuringscertificaat dat uit landen buiten de EU ingevoerd vlees vergezelt, moet verklaren dat aan gelijkwaardige voorschriften is voldaan.

Slachthuizen

Er zijn gedetailleerde regels van toepassing op de bouw, de apparatuur en de werking van slachthuizen. De procedures moeten voortdurend worden bewaakt door de exploitanten van de slachthuizen, die ook een functionaris voor het dierenwelzijn moeten aanstellen die ervoor moet helpen zorgen dat de regels worden nageleefd. Onder andere de volgende fixatiemethoden zijn verboden:

• het ophangen of optakelen van dieren die bij bewustzijn zijn;
• het mechanisch vastklemmen of samenbinden van de poten of voeten van dieren.

Er zijn uitzonderingen waarbij het is toegestaan om het dier ondersteboven te hangen, bijvoorbeeld bij pluimvee of bij slachtingen in het kader van religieuze riten.

Ruimingsoperaties* en doden in noodsituaties

Er moet een actieplan opgesteld zijn om te zorgen dat deze verordening wordt nageleefd, en wel voordat de ruimingsoperatie van start gaat. Daarnaast moeten ruimingsacties elk jaar worden gemeld. De melding moet in het bijzonder het volgende bevatten:

• de aanleiding voor de ruiming;
• het aantal en de soorten dieren die zijn gedood;
• de bedwelmingsmethoden en de methoden die gebruikt zijn om de dieren te doden;
• de geconstateerde problemen en de gevonden oplossingen om het lijden van de betrokken dieren zo veel mogelijk te beperken.

Wanneer dieren wordt geconfronteerd met veel pijn of lijden, moet de houder van de betreffende dieren alle noodzakelijke maatregelen nemen om de dieren zo snel mogelijk te doden.

Niet-naleving en sancties

EU-landen moeten zorgen dat de regels worden geïmplementeerd en dat de bevoegde autoriteiten over het vermogen beschikken om het volgende te doen:

• procedures wijzigen of de productie vertragen of stopzetten;
• de frequentie van de controles verhogen;
• getuigschriften van vakbekwaamheid opschorten of intrekken.

De sancties moeten doeltreffend, evenredig en afschrikkend zijn.

VANAF WANNEER IS DEZE VERORDENING VAN TOEPASSING?

De verordening is sinds 1 januari 2013 van toepassing.

ACHTERGROND

In artikel 13 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie werd voor het eerst erkend dat dieren gevoelige wezens zijn*.

Kijk voor meer informatie over slachten en verdoven op de website van de Europese Unie.

KERNBEGRIPPEN

* Ruimingsoperatie: de procedure waarbij dieren worden gedood in het kader van de volksgezondheid, de gezondheid van dieren, het welzijn van dieren of om ecologische redenen, onder supervisie van de bevoegde autoriteiten.

* Gevoelig wezen: een wezen dat fysieke en psychische pijn en lijden kan ervaren.

BESLUIT

Verordening (EG) nr. 1099/2009 van de Raad van 24 september 2009 inzake de bescherming van dieren bij het doden (PB L 303 van 18.11.2009, blz. 1-30)

Achtereenvolgende wijzigingen en correcties aan Verordening (EG) nr. 1099/2009 werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie heeft uitsluitend documentaire waarde.

GERELATEERDE BESLUITEN

Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad over fixatiesystemen waarin runderen ondersteboven of in een onnatuurlijke houding worden gefixeerd (COM(2016) 48 final van 8.2.2016)

Laatste bijwerking 23.05.2016