Consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (ERIC)

SAMENVATTING VAN:

Verordening (EG) nr. 723/2009 — Rechtskader voor een Consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur

WAT IS HET DOEL VAN DE VERORDENING?

• De verordening heeft tot doel de oprichting en de werking van onderzoeksinfrastructuren van Europees belang tussen verschillende lidstaten van de Europese Unie (EU) en geassocieerde landen* door een nieuw wettelijk instrument overeenkomstig het EU-recht vast te stellen: het Consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (ERIC).
• Een ERIC-rechtskader kan worden toegepast op nieuwe of bestaande onderzoeksinfrastructuren die zich op één enkele plaats bevinden dan wel verspreid zijn over meerdere plaatsen.

KERNPUNTEN

• Een ERIC is een rechtspersoon die wordt opgericht bij een beschikking van de Europese Commissie. Een ERIC heeft rechtspersoonlijkheid en volledige rechtsbevoegdheid die in alle EU-lidstaten worden erkend. De interne basisstructuur van een ERIC is flexibel en wordt door de leden vastgelegd in de statuten.
• De leden van een ERIC (lidstaten en, onder bepaalde voorwaarden, geassocieerde landen, andere derde landen en intergouvernementele instellingen) onderhandelen en bereiken overeenstemming over de inhoud van de statuten van het ERIC en de bijbehorende bijlagen overeenkomstig de verordening.
• De aansprakelijkheid van de leden van het ERIC kan worden beperkt tot hun respectieve bijdragen.
• Een ERIC wordt door het land waar het is gevestigd erkend als internationale instelling of organisatie in de zin van Richtlijn 2006/112/EG betreffende de belasting over de toegevoegde waarde en Richtlijn 2020/262 betreffende accijnzen. Een ERIC kan daarom, met inachtneming van bepaalde beperkingen en voorwaarden, in alle lidstaten profiteren van vrijstellingen van deze heffingen.
• Een ERIC wordt voor de toepassing van de EU-regels inzake openbare aanbestedingen beschouwd als internationale instelling. Een ERIC mag eigen aanbestedingsregels vaststellen.
• De activiteiten van een ERIC zijn in principe zonder winstoogmerk. Een ERIC kan echter wel bepaalde beperkte economische activiteiten uitvoeren voor zover deze nauw verband houden met zijn hoofdtaken en voor zover deze de belangrijkste doelstelling van de onderzoeksinfrastructuur niet in de weg staan.
• De statutaire zetel van een ERIC moet zich bevinden op het grondgebied van een lid, dat een lidstaat of een geassocieerd land van het EU-kaderprogramma voor onderzoek en innovatie moet zijn. De naam moet de afkorting “ERIC” bevatten.
• Om een ERIC op te richten is een minimaal aantal leden nodig. De minimumconfiguratie bestaat uit ten minste één lidstaat en twee andere landen; dit kunnen lidstaten of geassocieerde landen zijn. Andere leden kunnen zich later aansluiten, afhankelijk van de in de statuten vastgelegde voorwaarden, overeenkomstig de voorschriften van de ERIC-verordening.
• Om een ERIC op te richten, moet aan de volgende vereisten worden voldaan:
  • het is nodig voor de uitvoering van Europese onderzoeksprogramma’s;
  • het zorgt voor een aanzienlijke verbetering op wetenschappelijke en technologische gebieden op Europees en internationaal niveau;
  • het verleent effectieve toegang aan onderzoekers van de Europese onderzoeksgemeenschap;
  • het draagt bij tot de mobiliteit van onderzoekers en het delen van kennis binnen de Europese onderzoeksruimte;
  • het draagt bij tot het verspreiden en optimaliseren van de resultaten van de activiteiten inzake onderzoek en technologische ontwikkeling en demonstratie.
• Aanvragen voor de oprichting van een ERIC moeten ter beoordeling worden voorgelegd aan de Commissie. Deze aanvragen moeten ten minste omvatten:
  • een verzoek tot oprichting van het ERIC;
  • de voorgestelde statuten, die ten minste de volgende elementen omvatten: de ledenlijst, de statutaire zetel, de naam van het ERIC, de rechten en plichten van de leden, de organen van het ERIC met hun verantwoordelijkheden, hun samenstelling en besluitvormingsprocedures, de duur van het ERIC, de basisbeginselen, de werktaal en verwijzingen naar de uitvoeringsvoorschriften van de statuten;
  • een technische en wetenschappelijke beschrijving;
  • een verklaring van het ontvangende land dat deze het ERIC erkent als internationale instelling in de zin van de richtlijnen inzake de belasting over de toegevoegde waarde en accijnzen.
• Het opzetten van een ERIC verloopt in twee stappen:
  • stap 1: controle op de naleving van de voorschriften van de ERIC-verordening. De Commissie beoordeelt de aanvraag met de hulp van onafhankelijke deskundigen en voorziet de aanvrager van feedback;
  • stap 2: een formeel verzoek aan de Commissie om het ERIC op te richten dat door alle aanvragers is ondertekend. Op basis hiervan vraagt de Commissie advies aan het Comité voor de uitvoering van de ERIC-verordening en bereidt zij haar beschikking voor, die vervolgens aan de aanvragers wordt meegedeeld en wordt bekendgemaakt in het Publicatieblad van de Europese Unie.
• Verordening (EU) nr. 723/2009 werd gewijzigd door Verordening (EU) nr. 1261/2013 om de deelname van geassocieerde landen te vergemakkelijken, waarvan de bijdragen volledig kunnen worden weerspiegeld in termen van lidmaatschap en stemrecht.
• Anders dan gezamenlijke technologie-initiatieven (GO GTI’s), waarvan de EU per definitie lid is, is de EU niet noodzakelijkerwijs lid van een ERIC.

Lijst van ERIC’s:

• Actris-ERIC — Het onderzoeksinstructuur voor aerosolen, wolken en sporengassen
• AnaEE-ERIC — Analysen en experimenten inzake ecosystemen
• BBMRI-ERIC — Consortium voor een onderzoeksinfrastructuur voor biobanken en biomoleculaire middelen
• CERIC-ERIC — Consortium voor een Midden-Europese onderzoeksinfrastructuur
• CESSDA-ERIC — Consortium van Europese archieven voor sociaalwetenschappelijke gegevens
• CLARIN-ERIC — Gemeenschappelijke infrastructuur voor taalhulpbronnen en -technologie
• DARIAH-ERIC — Digitale onderzoeksinfrastructuur voor kunsten en geesteswetenschappen
• EATRIS-ERIC — Europese infrastructuur voor geavanceerd translationeel onderzoek in de geneeskunde
• ECCSEL-ERIC — Europees laboratorium voor de afvang en opslag van koolstofdioxide
• ECRIN-ERIC — Europees netwerk voor klinische onderzoeksinfrastructuur
• ELI-ERIC — Onderzoeksinfrastructuur voor extreem licht
• EMBRC-ERIC — Europees Centrum voor mariene biologische hulpbronnen
• EMSO-ERIC — Europees multidisciplinair waarnemingscentrum voor de zeebodem en de waterkolom
• EPOS-ERIC — Systeem voor de observatie van de Europese plaat
• ESS-ERIC — European Social Survey
• EU-OPENSCREEN-ERIC — Europese infrastructuur van open screeningplatforms voor chemische biologie
• EU-SOLARIS ERIC — Europese onderzoeksinfrastructuur voor geconcentreerde zonne-energie
• Euro-Argo ERIC — Onderzoeksinfrastructuur Euro-Argo
• Euro-BioImaging ERIC — Beeldvormingstechnologieën in de biologische en biomedische wetenschappen
• ESS-ERIC — Europese versplinteringbron
• ICOS-ERIC — Geïntegreerd koolstofobservatiesysteem
• Instruct-ERIC — Geïntegreerde Structuurbiologie
• JIV-ERIC — Gemeenschappelijk Instituut voor interferometrie met zeer lange basislijn
• LifeWatch ERIC — Europese e-wetenschaps- en e-technologie-infrastructuur voor onderzoek naar biodiversiteit en ecosystemen
• MIRRI-ERIC — Onderzoeksinfrastructuur voor Microbiële Hulpbronnen
• Share-Eric — Onderzoek inzake gezondheid, ouder worden en pensioenen in Europa

VANAF WANNEER IS DE VERORDENING VAN TOEPASSING?

De begroting is sinds 28 augustus 2009 van toepassing.

ACHTERGROND

• Deze verordening is een van de strategische initiatieven die volgt op het Groenboek over de Europese onderzoeksruimte (EOR) van 4 april 2007. Dit initiatief is een aanvulling op de tenuitvoerlegging van het onderdeel “Onderzoeksinfrastructuren” van het zevende kaderprogramma voor onderzoek (2007-2013) en van Horizon 2020 (2014-2020) — gevolgd door het negende meerjarige kaderprogramma voor onderzoek en innovatie, Horizon Europa.
• De oprichting van een ERIC is bevorderend voor de ontwikkeling van de Europese onderzoeksruimte (EOR) aangezien het een antwoord vormt op knelpunten, zoals versnippering en regionalisering, in de regels betreffende de oprichting, financiering en exploitatie van dit type onderzoeksinfrastructuur.
• Tot nu toe zijn er 26 ERIC’s opgericht.
• Kijk voor meer informatie op:
  • Consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (ERIC) (Europese Commissie)
  • Praktische richtsnoeren voor het ERIC (Europese Commissie).

KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Verordening (EG) nr. 723/2009 van de Raad van 25 juni 2009 betreffende een communautair rechtskader voor een Consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (ERIC) (PB L 206 van 8.8.2009, blz. 1-8).

Achtereenvolgende wijzigingen aan Verordening (EG) nr. 723/2009 zijn opgenomen in het oorspronkelijke document. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Uitvoeringsbesluit (EU) 2023/900 van de Commissie van 25 april 2023 tot oprichting van het onderzoeksinstructuur voor aerosolen, wolken en sporengassen (Actris-ERIC) (PB L 115 van 3.5.2023, blz. 15-19).

Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/2297 van de Commissie van 19 oktober 2022 tot oprichting van de Europese onderzoeksinfrastructuur voor geconcentreerde zonne-energie (EU-SOLARIS-ERIC) (PB L 304 van 24.11.2022, blz. 78-84).

Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/289 van de Commissie van 22 februari 2022 tot oprichting van het ERIC voor analysen en experimenten inzake ecosystemen (Analysis and Experimentation on Ecosystems, AnaEE-ERIC) (PB L 43 van 24.2.2022, blz. 73-78).

Uitvoeringsbesluit (EU) 2022/1204 van de Commissie van 16 juni 2022 tot oprichting van de Onderzoeksinfrastructuur voor Microbiële Hulpbronnen — Consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (MIRRI-ERIC) (PB L 186 van 13.7.2022, blz. 14-20).

Uitvoeringsbesluit (EU) 2021/960 van de Commissie van 30 april 2021 tot oprichting van de Europese onderzoeksinfrastructuur voor extreem licht — Consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur voor extreem licht (ELI ERIC) (PB L 212 van 15.6.2021, blz. 3-6).

Uitvoeringsbesluit (EU) 2019/1854 van de Commissie van 29 oktober 2019 tot oprichting van de Europese onderzoeksinfrastructuur voor beeldvormingstechnologieën in de biologische en biomedische wetenschappen — Euro-BioImaging European Research Infrastructure Consortium (Euro-BioImaging ERIC) (PB L 285 van 6.11.2019, blz. 9-13).

Uitvoeringsbesluit (EU) 2018/1732 van de Commissie van 30 oktober 2018 tot oprichting van het Systeem voor de observatie van de Europese plaat — Consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (EPOS ERIC) (PB L 288 van 16.11.2018, blz. 10-14).

Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad — Tweede verslag over de toepassing van Verordening (EG) nr. 723/2009 van de Raad van 25 juni 2009 betreffende een communautair rechtskader voor een Consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (ERIC) (COM(2018) 523 final van 6.7.2018).

Uitvoeringsbesluit (EU) 2018/499 van de Commissie van 20 maart 2018 tot oprichting van de Europese infrastructuur van open screeningplatforms voor chemische biologie — Consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (EU-OPENSCREEN ERIC) (PB L 82 van 26.3.2018, blz. 8-12).

Uitvoeringsbesluit (EU) 2018/272 van de Commissie van 20 februari 2018 tot oprichting van het Europees Centrum voor mariene biologische hulpbronnen — Consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (EMBRC-ERIC) (PB L 51 van 23.2.2018, blz. 17-22).

Uitvoeringsbesluit (EU) 2017/1213 van de Commissie van 4 juli 2017 tot oprichting van het consortium Geïntegreerde Structuurbiologie — Consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (Instruct-ERIC) (PB L 173 van 6.7.2017, blz. 47-52).

Zie de geconsolideerde versie.

Uitvoeringsbesluit van de Commissie (EU) 2017/996 van 9 juni 2017 tot oprichting van het Europees laboratorium voor de afvang en opslag van koolstofdioxide — Consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (ECCSEL ERIC) (PB L 149 van 13.6.2017, blz. 91-97).

Uitvoeringsbesluit (EU) 2017/995 van de Commissie van 9 juni 2017 tot oprichting van het Consortium van Europese archieven voor sociaalwetenschappelijke gegevens — Consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (CESSDA ERIC) (PB L 149 van 13.6.2017, blz. 85-90).

Uitvoeringsbesluit (EU) 2017/499 van de Commissie van 17 maart 2017 tot oprichting van de Europese e-wetenschaps- en e-technologie-infrastructuur voor onderzoek naar biodiversiteit en ecosystemen — Consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (LifeWatch ERIC) (PB L 76 van 22.3.2017, blz. 35-39).

Uitvoeringsbesluit (EU) 2016/1757 van de Commissie van 29 september 2016 tot oprichting van het Europees multidisciplinair waarnemingscentrum voor de zeebodem en de waterkolom — Consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (EMSO ERIC) (PB L 268 van 1.10.2016, blz. 113-117).

Uitvoeringsbesluit (EU) 2015/2097 van de Commissie van 26 oktober 2015 tot oprichting van het Consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur voor een geïntegreerd koolstofobservatiesysteem (ICOS ERIC) (PB L 303 van 20.11.2015, blz. 19-34).

Uitvoeringsbesluit (EU) 2015/1478 van de Commissie van 19 augustus 2015 tot oprichting van de Europese versplinteringbron als een consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (ESS-ERIC) (PB L 225 van 28.8.2015, blz. 16—48).

2014/923/EU: Uitvoeringsbesluit van de Commissie van 12 december 2014 tot oprichting van het Gemeenschappelijk Instituut voor interferometrie met zeer lange basislijn als een consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (JIV-ERIC) (PB L 363 van 18.12.2014, blz. 156-169).

2014/526/EU: Uitvoeringsbesluit van de Commissie van 6 augustus 2014 tot oprichting van de “Digitale onderzoeksinfrastructuur voor kunsten en geesteswetenschappen” als een consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (DARIAH-ERIC) (PB L 239 van 12.8.2014, blz. 64-80).

2014/392/EU: Uitvoeringsbesluit van de Commissie van 24 juni 2014 over de oprichting van het Consortium voor een Midden-Europese onderzoeksinfrastructuur (Ceric-Eric) (PB L 184 van 25.6.2014, blz. 49-62).

2014/261/EU: Uitvoeringsbesluit van de Commissie van 5 mei 2014 tot oprichting van de onderzoeksinfrastructuur Euro-Argo als een Consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (Euro-Argo ERIC) (PB L 136 van 9.5.2014, blz. 35-50).

2013/713/EU: Uitvoeringsbesluit van de Commissie van 29 november 2013 tot oprichting van het Europees netwerk voor klinische onderzoeksinfrastructuur (ECRIN) als een consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (ECRIN-ERIC) (PB L 324 van 5.12.2013, blz. 8-20).

2013/701/EU: Uitvoeringsbesluit van de Commissie van 22 november 2013 tot oprichting van het consortium voor een onderzoeksinfrastructuur voor biobanken en biomoleculaire middelen als een consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (BBMRI-ERIC) (PB L 320 van 30.11.2013, blz. 63-80).

2013/700/EU: Uitvoeringsbesluit van de Commissie van 22 november 2013 tot oprichting van de European Social Survey als een consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (ESS ERIC) (PB L 320 van 30.11.2013, blz. 44-62).

2013/640/EU: Uitvoeringsbesluit van de Commissie van 7 november 2013 tot oprichting van de Europese infrastructuur voor geavanceerd translationeel onderzoek in de geneeskunde als een consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (Eatris Eric) (PB L 298 van 8.11.2013, blz. 38-47).

2012/136/EU: Besluit van de Commissie van 29 februari 2012 tot oprichting van de gemeenschappelijke infrastructuur voor taalhulpbronnen en -technologie als een consortium voor een Europese onderzoeksinfrastructuur (CLARIN ERIC) (PB L 64 van 3.3.2012, blz. 13-28).

2011/166/EU: Besluit van de Commissie van 17 maart 2011 tot oprichting van het Share-Eric (PB L 71 van18.3.2011, blz. 20-31).

Zie de geconsolideerde versie.

Laatste bijwerking 05.05.2023