een basis te bieden voor politieke dialoog;
deze landen bij te staan bij de versterking van hun democratie en de ontwikkeling van hun economie;
hun overgang naar een markteconomie te begeleiden;
uitwisselingen en investeringen te bevorderen.

De partnerschappen strekken er verder toe om de grondslag te leggen van een samenwerking op wetgevend, economisch, sociaal, financieel, civiel-wetenschappelijk, technologisch en cultureel gebied.

Met de besluiten worden de overeenkomsten namens de EU gesloten.

KERNPUNTEN

De EU heeft acht partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomsten (PSO’s) of versterkte partnerschapsovereenkomsten gesloten met niet-EU-landen: Armenië, Azerbeidzjan, Kazachstan, Kirgistan (Republiek Kirgizië), Rusland, Oezbekistan en Turkmenistan.

De PSO met Turkmenistan moet nog door het Europees Parlement worden geratificeerd, waarbij de betrekkingen tussen de partijen deels worden geregeld door een interimovereenkomst en deels door de overeenkomst van 1990 tussen de EU en de voormalige Unie van Socialistische Sovjetrepublieken (USSR).

Met de versterkte partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst met Kazachstan wordt een vorige partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst bijgewerkt en vervangen.
De brede en versterkte partnerschapsovereenkomst met Armenië wordt momenteel voorlopig toegepast. Bij de inwerkingtreding ervan wordt de vorige partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst bijgewerkt en vervangen.
Enkele van deze landen zijn partner in het nabuurschapsbeleid van de EU, waarvoor met de overeenkomsten de grondslag wordt gelegd voor de uitvoering ervan.
De PSO met Rusland voorziet ook in de vaststelling van de noodzakelijke voorwaarden om in de toekomst een vrijhandelszone tot stand te brengen.

Belangrijkste kenmerken

Elk van de overeenkomsten is overeengekomen onder specifieke voorwaarden, rekening houdend met de bilaterale doelstellingen van de twee partijen. Ze kunnen echter wel gemeenschappelijk kenmerken en soortgelijke formaten hebben, waaronder de volgende.

Algemene beginselen: betreffende de eerbiediging van de democratie en de beginselen van het internationaal recht en de mensenrechten. In alle overeenkomsten wordt er tevens gestreefd naar het invoeren van een markteconomie. Een aantal andere beginselen staan centraal in de overeenkomsten, zoals:
- de rechtsstaat en behoorlijk bestuur;
- de bestrijding van corruptie en verschillende vormen van grensoverschrijdende georganiseerde misdaad en terrorisme;
- de bevordering van duurzame ontwikkeling, en
- effectief multilateralisme.
De totstandbrenging van een bilaterale politieke dialoog: gericht op de bevordering van de convergentie van standpunten over internationale kwesties van wederzijds belang en samenwerking om te komen tot stabiliteit, veiligheid en eerbiediging van de democratie en de mensenrechten.
- Dialoog vindt plaats op ministerieel niveau (samenwerkingsraad of partnerschapsraad), parlementair niveau (parlementaire raad) en op het niveau van hoge ambtenaren, evenals via diplomatieke kanalen en vergaderingen van deskundigen.
- De overeenkomst met Rusland voorziet ook in dialoogvoering op presidentieel niveau.
Justitie, vrijheid en veiligheid: tot de prioriteiten kunnen behoren:
- de consolidatie van de rechtsstaat en de versterking van administratieve instellingen op alle niveaus in het algemeen, rechtshandhaving en de rechtsbedeling in het bijzonder;
- de dialoog en samenwerking vergroten op het gebied van migratie, asiel en grensbeheer;
- de georganiseerde misdaad en het witwassen van geld bestrijden.
Handel en daarmee verband houdende aangelegenheden: de EU en het betrokken land verlenen elkaar een meestbegunstigingsbehandeling. De overeenkomsten leggen tevens het beginsel van de vrije doorvoer van goederen via of over hun grondgebied vast.
- Tijdelijk ingevoerde goederen worden door elke partij ten aanzien van de andere vrijgesteld van invoerrechten en -heffingen.
- Er mogen geen kwantitatieve invoerbeperkingen bestaan tussen de partijen en de goederen moeten worden verkocht tegen de marktprijzen.
- Er worden tevens voorwaarden vastgesteld inzake werkgelegenheid, vestiging en bedrijfsvoering van vennootschappen, grensoverschrijdende dienstverlening, betalings- en kapitaalverkeer.
De bescherming van intellectuele, industriële en commerciële eigendom.
Economische en sectorale samenwerking: kan een groter aantal gebieden en sectoren omvatten om te zorgen voor een geleidelijke aanpassing aan de Europese wetgeving en praktijk en, in voorkomend geval, aan internationale normen en standaarden. Mogelijke sectoren zijn:
- de landbouw- en levensmiddelensector;
- energie;
- macro-economische samenwerking;
- het beheer van overheidsfinanciën;
- belastingen;
- toerisme;
- het milieu;
- het industrie- en ondernemingsbeleid;
- samenwerking op het gebied van werkgelegenheid, sociaal beleid en gelijke kansen;
- samenwerking in het maatschappelijk middenveld;
- grensoverschrijdende en regionale samenwerking.
Culturele samenwerking.
Financiële samenwerking.

DATUM VAN INWERKINGTREDING

De versterkte partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst met Kazachstan is van kracht sinds 1 maart 2020.

In afwachting van ratificatie wordt de brede en versterkte partnerschapsovereenkomst met Armenië sinds 1 juni 2018 voorlopig toegepast.
De PSO met Tadzjikistan is sinds 1 januari 2010 van kracht.
De PSO’s met Oezbekistan, Azerbeidzjan en Kirgistan zijn sinds 1 juli 1999 van kracht.
De PSO met Rusland is sinds 1 december 1997 van kracht.

ACHTERGROND

PSO’s worden doorgaans voor een eerste periode van tien jaar gesloten, maar worden jaarlijks automatisch verlengd, tenzij een van de partijen zich daartegen verzet.
Zie voor meer informatie:
- Onderhandelingen en overeenkomsten (Europese Commissie).

BELANGRIJKSTE DOCUMENTEN

Brede en versterkte partnerschapsovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Armenië, anderzijds (PB L 23 van 26.1.2018, blz. 4-466)

Besluit (EU) 2018/104 van de Raad van 20 november 2017 betreffende de ondertekening, namens de Unie, en de voorlopige toepassing van de brede en versterkte partnerschapsovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Armenië, anderzijds (PB L 23 van 26.1.2018, blz. 1-3)

Partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst waarbij een partnerschap tot stand wordt gebracht tussen de Europese Gemeenschappen en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Tadzjikistan, anderzijds (PB L 350 van 29.12.2009, blz. 3-51)

Besluit 2009/989/EG, Euratom van de Raad en de Commissie van 17 november 2009 inzake de sluiting van een Partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Gemeenschappen en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Tadzjikistan, anderzijds (PB L 350 van 29.12.2009, blz. 1-2)

Partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst waarbij een partnerschap tot stand wordt gebracht tussen de Europese Gemeenschappen en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Oezbekistan, anderzijds (PB L 229 van 31.8.1999, blz. 3-52)

Besluit 1999/593/EG, EGKS, Euratom van de Raad en de Commissie van 31 mei 1999 betreffende de sluiting van de Overeenkomst inzake partnerschap en samenwerking tussen de Europese Gemeenschappen en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Oezbekistan anderzijds (PB L 229 van 31.8.1999, blz. 1-2)

Overeenkomst inzake partnerschap en samenwerking tussen de Europese Gemeenschappen en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Azerbeidzjan, anderzijds (PB L 246 van 17.9.1999, blz. 3-51)

Besluit 99/614/EG, EGKS, Euratom van de Raad en de Commissie van 31 mei 1999 betreffende de sluiting van de Overeenkomst inzake partnerschap en samenwerking tussen de Europese Gemeenschappen en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Azerbeidzjan, anderzijds (PB L 246 van 17.9.1999, blz. 1-2)

Partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst waarbij een partnerschap tot stand wordt gebracht tussen de Europese Gemeenschappen en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Kirgizstan, anderzijds (PB L 196 van 28.7.1999, blz. 48-89)

Zie de geconsolideerde versie.

Besluit 1999/491/EG, EGKS, Euratom van de Raad en de Commissie van 12 mei 1999 betreffende de sluiting van de Overeenkomst inzake partnerschap en samenwerking tussen de Europese Gemeenschappen en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Kirgizië, anderzijds (PB L 196 van 28.7.1999, blz. 46-47)

Versterkte partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Republiek Kazachstan, anderzijds (PB L 29 van 4.2.2016, blz. 3-150)

Overeenkomst inzake partnerschap en samenwerking waarbij een partnerschap tot stand wordt gebracht tussen de Europese Gemeenschappen en hun lidstaten, enerzijds, en de Russische Federatie, anderzijds (PB L 327 van 28.11.1997, blz. 3-69)

Zie de geconsolideerde versie.

Besluit 97/800/EGKS, EG, Euratom van de Raad en de Commissie van 30 oktober 1997 betreffende de sluiting van de Overeenkomst inzake partnerschap en samenwerking tussen de Europese Gemeenschappen en hun lidstaten, enerzijds, en de Russische Federatie, anderzijds (PB L 327 van 28.11.1997, blz. 1-2)

Overeenkomst tussen de Europese Economische Gemeenschap en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en de Unie van Socialistische Sowjetrepublieken inzake handel en commerciële en economische samenwerking (PB L 68 van 15.3.1990, blz. 3-17)

Besluit 90/116/EEG van de Raad van 26 februari 1990 betreffende de sluiting, door de Europese Economische Gemeenschap, van de Overeenkomst tussen de Europese Economische Gemeenschap en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en de Unie van Socialistische Sowjetrepublieken inzake handel en commerciële en economische samenwerking (PB L 68 van 15.3.1990, blz. 1)

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Kennisgeving betreffende de voorlopige toepassing van de brede en versterkte partnerschapsovereenkomst tussen de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Armenië, anderzijds (PB L 122 van 17.5.2018, blz. 1)

Informatie over de datum van inwerkingtreding van de Partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Gemeenschappen en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Tadzjikistan, anderzijds (PB L 350 van 29.12.2009, blz. 57)

Informatie betreffende de inwerkingtreding van de partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Gemeenschappen en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Armenië, anderzijds (PB L 261 van 7.10.1999, blz. 41)

Informatie betreffende de inwerkingtreding van de partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Gemeenschappen en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Kazachstan, anderzijds (PB L 248 van 21.9.1999, blz. 35)

Informatie betreffende de inwerkingtreding van de partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Gemeenschappen en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Oezbekistan, anderzijds (PB L 248 van 21.9.1999, blz. 36)

Informatie over de inwerkingtreding van de versterkte partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Unie en haar lidstaten, enerzijds, en de Republiek Kazachstan, anderzijds (PB L 51 van 25.2.2020, blz. 2)

Laatste bijwerking 12.06.2020