Een nauwer partnerschap met Latijns-Amerika
Voor de vierde topconferentie EU-Latijns-Amerika/Caraïben, die in mei 2006 te Wenen plaatsvond, heeft de Commissie ruim baan gemaakt voor een nieuwe start van het partnerschap met Latijns-Amerika. Na een vaststelling van de nieuwe uitdagingen die de hechtheid van de onderlinge banden op de proef zullen stellen, stelt zij jegens Latijns-Amerika een nieuwe Europese strategie voor. Meer concreet stelt zij maatregelen voor die mogelijk zijn op het gebied van de politieke dialoog, het handelsverkeer en investeringen, alsmede stabiliteit en welvaart, maar ook samenwerking en wederzijdse welwillendheid.
BESLUIT
Mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement van 8 december 2005, getiteld "Een nauwer partnerschap tussen de Europese Unie en Latijns-Amerika" [COM(2005) 636 def. - Niet in het Publicatieblad verschenen].
SAMENVATTING
Het inzetten van een strategie ten behoeve van een nauwer partnerschap tussen de Europese Unie (EU) en Latijns-Amerika lijkt in het licht van de ontwikkelingen die de twee regio's sedert het uitkomen van de laatste mededeling van algemeen beleid van 1995 hebben gekend, wel noodzakelijk.
Dit nauwere partnerschap biedt de EU een middel haar belangstelling en haar steun te bevestigen voor een regio waarmee zij gemeenschappelijke waarden deelt (mensenrechten, democratie en multilateralisme). Hierbij vormen de internationale organisaties zoals de Organisatie van de Verenigde Naties (VN) (EN)(ES)(FR) en de Wereldhandelsorganisatie (WTO) (EN)(ES)(FR) reeds de juiste fora waarin deze waarden tot uitdrukking komen. De EU kan Latijns-Amerika haar ervaring aanbieden in de ontwikkelingen die de regio heeft gekend. Aldus kan zij aan versterking van de stabiliteit en veiligheid een bijdrage leveren.
Als kernpunt van haar strategie (zie de gedetailleerde versie in de bijlage bij deze mededeling), denkt de Commissie haar interventies in talrijke sectoren te versterken, en wel van de bestrijding van sociale ongelijkheden tot een op duurzame ontwikkeling gerichte economie.
Zij is voorstander van een algemene benadering waarin elke gesprekspartner in Latijns-Amerika ook volwaardig partner is. Onder deze actoren ligt de nadruk op de subregio's zoals de Mercosur (EN) (ES) (FR), de Andes-gemeenschap (CAN) (EN) (ES) (FR) en Midden-Amerika (AC) (EN) (ES) (FR). De met elk land afzonderlijk onderhouden betrekkingen moeten worden verdiept en aan de eigenheden van elk land worden aangepast. Deze, als het ware gepersonaliseerde, betrekkingen kennen wel een onderscheid tussen de landen, afhankelijk van bijvoorbeeld hun bruto binnenlands product (BBP) maar ook de rol die zij internationaal vervullen (bijvoorbeeld Brazilië en Mexico).
Het partnerschap
Het idee van een biregionaal strategisch partnerschap dateert van de eerste topconferentie EU-Latijns-Amerika/Caraïben (ALC) van Rio in 1999. Dit is sedertdien concreter gemaakt in een sterke band op politiek, economisch en cultureel gebied.
De Commissie heeft tegen deze achtergrond verscheidene doelstellingen vastgesteld, min of meer voor de lange termijn en wel:
Strategie om het partnerschap te hervatten
De strategie met als doel het partnerschap een nieuwe start te geven houdt rekening met de nieuwe politieke, sociale en economische realiteiten bij de twee partners, in zoverre zij van hun kant sedert 1995 ontwikkelingen hebben doorgemaakt. Aldus kunnen de prioritaire actiegebieden worden vastgesteld.
Een nauwere en gerichtere politieke dialoog is van wezenlijk belang. De beide partners ondersteunen in het bestek van hun betrekkingen het multilateralisme, maar hebben in elk van de beide regio's en ook op internationaal vlak behoefte aan meer zichtbaarheid. Deze politieke dialoog kan hun tot een doelmatig partnerschap brengen door hun respectieve capaciteiten daarin op reële wijze te vertegenwoordigen.
De dialoog dient zich tot een beperkt aantal thema's te bepalen, vooral die met een gemeenschappelijk belang, zoals de hervorming van de VN, de vredeshandhaving, de crisispreventie of ook eventuele situaties van crisis in welbepaalde landen van de regio.
Een voor handel en investeringen gunstig klimaat tussen de twee regio's dient te worden gewaarborgd zodat de toegang tot de markten wordt vergemakkelijkt en het handelsverkeer kan toenemen. De EU is de eerste buitenlandse investeerder in Latijns-Amerika. Ondanks deze belangrijke handelsstromen en investeringen verdient het groeipotentieel nog een verdere uitbouw.
Een voor de handel en de investeringen gunstig klimaat berust dan enerzijds op versterking van het multilateraal kader dat de WTO biedt en dat berust op de erkenning van gemeenschappelijke regels. Anderzijds wordt dit klimaat op het niveau van de EU aangevuld door het na onderhandelingen tot stand brengen van associatieovereenkomsten met elk land en vrijhandelsovereenkomsten met voldoende geïntegreerde regio's zoals de Mercosur, alsook door benutting van het potentieel dat de met Mexico en Chili gesloten associatieovereenkomsten in zich hebben.
De ondernemingen van de twee regio's zijn hier rechtstreeks betrokken. De Latijns-Amerikaanse ondernemingen kunnen namelijk profiteren van een vergemakkelijkte toegang tot de Europese markt, met name via het algemeen preferentiestelsel. Hiertoe wordt aangedrongen op een regionale integratie van Latijns-Amerika, om aldus de concurrentie vanuit Europa beter aan te kunnen. Daarenboven is voor het afschaffen van de handelsbelemmeringen een dialoog tussen de handelspartners noodzakelijk.
De Europese ondernemingen dienen dan op hun beurt in Latijns-Amerika een positief juridisch klimaat te ondervinden. Dit kan gaan door een versterking van de dialoog op regelgevingsgebied die tot de goedkeuring van wetgevingskaders en gemeenschappelijke standaarden leidt, alsook door middel van de macro-economische dialoog die beoogt in een omgeving van economische stabiliteit de groei en de investeringen wil stimuleren. Vooral de Europese speerpuntsectoren dienen te worden gepresenteerd als hulpmiddel om aan de ontwikkeling van de regio bij te dragen.
De EU steunt de inspanningen van de regio om stabiliteit en welvaart te waarborgen, vooral op het gebied van goed bestuur en een democratisch beheer. Het terugdringen van sociale ongelijkheden, met name van armoede en uitsluiting, de bestrijding van onwettige drugs en van georganiseerde criminaliteit zijn toch uitdagingen tegen verzwakking van de democratie en een uiteenvallen van de maatschappij. Ook dienen de samenlevingen meer bij het democratisch bestuur te worden betrokken; met de zorg om het milieu te beschermen dient eveneens stelselmatig rekening te worden gehouden, vanwege de uitgebreide biodiversiteit waar Latijns-Amerika door gekenmerkt wordt.
De sociale cohesie is een doelstelling die in alle maatregelen moet worden ingebouwd die in het bestek van het partnerschap met Latijns-Amerika worden getroffen. Bij de topconferenties van Guadalajara (2004) en van Wenen (2006) (EN) als gebied van gemeenschappelijk belang beschouwd, is het bevorderen van sociale cohesie het middel om armoede en ongelijkheden te bestrijden en sociale integratie te bevorderen door een combinatie van groei in de economie en werkgelegenheid, en van grotere billijkheid en meer solidariteit. De cohesie dient vooral te zijn aangepast aan de eigen kenmerken van elk land en elke subregio. De Commissie stelt in dit verband voor een biregionale dialoog te lanceren en een Forum voor sociale cohesie tot stand te brengen dat elke twee jaar tezamen komt. Tevens stelt zij voor de internationale organisaties en de openbare en private actoren van de regio hier nauw bij te betrekken. Zij stelt voor hiervan in het kader van het beleid van hulp en ontwikkelingssamenwerking voor de periode 2007-2010 een van de hoofdthema's te maken.
De steun aan een democratisch bestuur draagt bij aan een modernisering van de staat. De Commissie stelt voor hier de maatregelen van samenwerking te versterken, de participatie van het maatschappelijk middenveld en van de burgers aan de politiek te bevorderen en om op voorstel van het Europees Parlement een trans-Atlantische Euro-Latijns-Amerikaanse parlementaire vergadering in het leven te roepen.
De versterking van de veiligheid is een ander gebied waar de EU steun aan wil geven. Dit betreft vooral de drugsbestrijding, met een gedeelde verantwoordelijkheid in de aanpak hiervan, alsmede de bestrijding van criminaliteit (waaronder ook het witwassen van geld, corruptie, en dergelijke) steunend op transparantie door middel van een goed financieel, fiscaal en gerechtelijk bestuur.
De regionale en subregionale integratie is eveneens van fundamenteel belang voor de EU, dusdanig dat zij de verdieping daarvan steun verleent, met name door de sluiting van associatie- en vrijhandelsovereenkomsten. Meer regionale integratie zou tot economische groei en investeringen moeten leiden. Ook de geografische samenhang van de regio noopt tot een betere territoriale integratie; derhalve moet een krachtiger netwerk van infrastructuur en van interconnectiviteit in sectoren zoals bij vervoer, water of energie worden ontwikkeld. Het opstarten van een "Faciliteit Latijns-Amerika" moet het, dankzij leningen van de Europese Investeringsbank (EIB) (DE), (EN), (FR) mogelijk maken deze netwerken verder uit te bouwen en te versterken.
Een duurzame ontwikkeling van de economieën hangt voornamelijk af van een verantwoord beheer van de natuurlijke hulpbronnen ten einde op langere termijn voor de landen van de regio welvaart te verzekeren. Daarom stelt de Commissie voor om de samenwerking en het overleg over de milieuaspecten van duurzame ontwikkeling te versterken door zich hoofdzakelijk toe te spitsen op klimaatverandering, energie, water, biodiversiteit en regenwouden. De Commissie stelt de organisatie van bijeenkomsten van de ministers van Milieu voor, voorafgaande aan elke EU-ALC-topconferentie. Tevens stelt zij voor dit overleg allengs meer in het kader van de VN te laten plaatsvinden.
Het voorkomen van conflicten en het beheer van crises zouden, vanwege hun onderlinge verbondenheid, onderwerp van een politieke dialoog tussen de twee regio's kunnen uitmaken.
Ter versterking van de samenwerking bij ontwikkeling en het wederzijds begrip tussen de EU en Latijns-Amerika, stelt de Commissie verscheidene concrete maatregelen voor, bedoeld om:
GERELATEERDE BESLUITEN
De Verklaring van Wenen (EN)(FR) van 12 mei 2006, de 4e Topconferentie Europa-Latijns-Amerika/Caraïben.
Gezamenlijke verklaring over de implementatie van het strategisch partnerschap tussen Latijns-Amerika en de Europese Unie inzake watervraagstukken en sanitaire voorzieningen [PDF]
Laatste wijziging: 02.07.2007