Samenwerking met autochtone bevolkingsgroepen

Het verslag analyseert de vorderingen die gemaakt zijn bij de samenwerking tussen de Europese Unie en autochtone bevolkingsgroepen en doet aanbevelingen voor de toekomst.

BESLUIT

Verslag van de Commissie aan de Raad van 11 juni 2002 inzake de toetsing van de vorderingen bij de samenwerking met autochtone bevolkingsgroepen [COM (2002) 291 def. - Niet verschenen in het Publicatieblad].

SAMENVATTING

Achtergrond De actieve participatie van autochtone bevolkingsgroepen speelt een belangrijke rol in het ontwikkelingsproces, want hierdoor kunnen dergelijke vaak kwetsbare en kansarme bevolkingsgroepen hun eigen ontwikkeling vormgeven.

De Europese Unie heeft in een werkdocument uit 1998 reeds een kader vastgesteld voor haar activiteiten op dit terrein, wat bekrachtigd is door een resolutie van de Ontwikkelingsraad die in de loop van datzelfde jaar plaatsvond [Conclusies van de Raad Ontwikkeling van 30.11.1998]. In dit verslag worden deze initiatieven geconsolideerd.

Samenwerkingskader In het verslag worden drie concrete richtsnoeren vastgesteld:

• integreren van de zorg voor autochtone bevolkingsgroepen in alle beleidslijnen, programma's en projecten van de Europese Unie;
• overleg met autochtone bevolkingsgroepen over beleidslijnen en activiteiten die betrekking op hen hebben;
• steun verlenen in essentiële sectoren.

3. Vorderingen bij de uitvoering Het rapport concentreert zich op de periode 1998-2000, waarin de Europese Unie grootschalige activiteiten heeft ontplooid. Zij heeft voor een bedrag van 21,9 miljoen bijgedragen aan projecten die rechtstreeks ten goede komen aan autochtone bevolkingsgroepen.

Vorderingen: integreren van vraagstukken rond autochtone bevolkingsgroepen in alle beleidslijnen, programma's en activiteiten Een breed scala van beleidslijnen en activiteiten van de Europese Unie hebben direct of indirect betrekking op autochtone bevolkingsgroepen, onder andere het bevorderen van mensenrechten en democratie en beleid op het gebied van milieu en duurzame ontwikkeling. Om vraagstukken rond autochtone bevolkingsgroepen optimaal te integreren moet het volgende gedaan worden:

• integratie in procedures, verordeningen, etc.;
• integratie in strategische discussies met begunstigde ontwikkelingslanden (bijvoorbeeld tijdens de uitwerking van de nationale strategie);
• systematische controle van projecten die betrekking hebben op autochtone bevolkingsgroepen;
• opleiding van personeel van de Commissie en de lidstaten om hen bewust te maken van dit thema;
• versterking van coördinatie en samenhang binnen de Europese Unie.

De Commissie is er ook in geslaagd deze problematiek te integreren in een serie wetgevende teksten en met name in het Europees initiatief voor democratie en mensenrechten (EIDHR).

De opzet van ontwikkelingshulp vindt eveneens plaats via discussie en de goedkeuring van beleidslijnen tussen de Europese Unie en de begunstigde landen. Vraagstukken met betrekking tot autochtone bevolkingsgroepen zijn opgenomen in een aantal kaderovereenkomsten en strategiedocumenten tussen de EU en haar partners zoals de landen in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan (ACS). Wanneer de steun is toegekend, moet een systematische controle plaatsvinden, met inbegrip van een toetsing van de gevolgen van de maatregelen voor dergelijke bevolkingsgroepen.

Om de uitvoering en het effect van de communautaire steun te verbeteren heeft de Commissie reeds een opleidingsprogramma voor haar personeel uitgewerkt. De opzet van een werkgroep is een van de activiteiten waardoor de coördinatie en coherentie binnen de EU moeten verbeteren.

Vorderingen: overleg met autochtone bevolkingsgroepen Een project heeft meer kans van slagen als de begunstigden optimaal betrokken zijn bij alle fasen ervan. Om dit doel te bereiken heeft de Commissie voor drie belangrijke acties gekozen:

• methodes en procedures vaststellen waardoor de participatie van autochtone bevolkingsgroepen in het ontwikkelingsproces gegarandeerd is;
• de eigen prioriteiten van autochtone bevolkingsgroepen vaststellen;
• autochtone bevolkingsgroepen de mogelijkheid bieden specifieke EU-activiteiten te evalueren en zich hierover uit te spreken.

De Commissie heeft overlegmechanismen ingesteld en contactpersonen aangewezen binnen de diensten van de Commissie. Ook vindt overleg plaats via een informeel netwerk tussen drie organisaties voor autochtone bevolkingsgroepen.

Er heeft breed overleg met autochtone bevolkingsgroepen plaatsgevonden om betere kennis te verwerven over hun concrete situatie (op juridisch, sociaal-economisch gebied, etc.). Hierdoor kon de EU de prioritaire aandachtspunten van de autochtone bevolkingsgroepen vaststellen, waarvan milieu en racisme de twee belangrijkste zijn. De beperkte deelname van autochtone bevolkingsgroepen aan het ontwikkelingsproces en de samenleving moet eveneens aangepakt worden.

Uit het overleg bleek verder dat de procedures ter verkrijging van financiële steun een belangrijk obstakel vormen voor de deelname van autochtone bevolkingsgroepen. Ook moet overwogen worden microprojecten op te zetten die beter bij hun situatie aansluiten.

Vorderingen: steun voor autochtone bevolkingsgroepen in prioritaire gebieden De Commissie noemt enkele voorbeelden uit het grote aantal projecten dat tijdens deze periode ondernomen is. Het betreft projecten met de volgende doelstellingen:

• steun voor nationale initiatieven voor het erkennen en naleven van de rechten van autochtone bevolkingsgroepen, bijvoorbeeld een programma voor natuurbeheer in Botswana;
• opleiding en vorming voor autochtone bevolkingsgroepenIn Thailand is een onderwijsprogramma opgezet voor organisatievorming en capaciteitsopbouw bij bergstammen in Thailand. Hierdoor konden deze stammen hun cultuur bewaren en hun kennis overdragen aan de nieuwe generatie;
• capaciteitsopbouw voor autochtone organisatiesEr zijn subsidies toegekend voor capaciteitsopbouw van kleinschalige niet-gouvernementele organisaties waardoor de coördinatie van microprojecten versterkt kon worden;
• creëren van netwerken en uitwisseling van ervaringen tussen autochtone bevolkingsgroepenEen organisatie in Latijns-Amerika heeft subsidie gekregen voor de opzet van een radionetwerk ter verbetering van de communicatie tussen de bevolkingsgroepen in het Amazonegebied, zodat zij hun levenswijze en het ecosysteem kunnen verdedigen;
• sterkere bescherming van de kennis, innovaties en gewoonten van autochtone bevolkingsgroepenDe Europese Gemeenschap heeft financieel bijgedragen aan een internationale studie van de cultuur, gewoonten en tradities van autochtone bevolkingsgroepen.

Verder vereiste maatregelen De samenwerking met autochtone bevolkingsgroepen is nog volop in ontwikkeling. Er worden enkele maatregelen genoemd waardoor de samenwerking in de toekomst verbeterd kan worden:

• voortzetting van de integratie van deze vraagstukken in de beleidslijnen, programma's, etc.De methodologie op dit terrein moet verbeterd worden, er moet systematisch nagegaan worden of projecten invloed hebben op autochtone bevolkingsgroepen en dit moet expliciet vermeld worden zodat er een centraal gegevensbestand ontstaat over activiteiten die betrekking op hen hebben;
• de samenwerking en samenhang binnen de Europese Unie en met de andere financiers moeten verder verbeterd worden;
• in de officiële documenten van de Commissie en alle relevante beleidslijnen moeten specifieke richtsnoeren opgenomen worden ter bescherming van autochtone bevolkingsgroepen;
• beter overleg met autochtone bevolkingsgroepenEr moet met name op toegezien worden dat kleine organisaties beter geïnformeerd worden over de activiteiten van de EU en dat de lokale delegaties van de Commissie versterkt worden zodat zij kunnen bijdragen aan het beheer van microprojecten.

GERELATEERDE BESLUITEN

Conclusies van de Raad betreffende autochtone bevolkingsgroepenRaad Algemene Zaken - 18 november 2002 - Niet in het Publicatieblad bekendgemaakt. In deze conclusies verzoekt de Raad de Commissie en de lidstaten:

• de vaststelling van contactpunten voor vraagstukken betreffende autochtone bevolkingsgroepen binnen hun diensten en nationale administratie te vergemakkelijken;
• de directe langetermijndialoog tussen autochtone bevolkingsgroepen, de Unie, internationale organisaties en niet-gouvernementele organisaties te versterken;
• een netwerk voor de uitwisseling van informatie tussen de contactpunten bij de Commissie en in de lidstaten en de vertegenwoordigers van de autochtone bevolkingsgroepen vast te stellen.

De Raad verzoekt de Commissie eveneens:

• haar personeel op te leiden in vraagstukken betreffende de rechten van autochtone bevolkingsgroepen en in het opzetten van participatieve processen;
• bijzondere aandacht te besteden aan de rechten van vrouwen, bejaarden en kinderen die deel uitmaken van autochtone bevolkingsgroepen;
• in de landenstrategiedocumenten de economische, sociale, culturele en politieke situatie van de autochtone bevolkingsgroepen aan bod te laten komen. Deze documenten dienen een analyse van het effect van het samenwerkingsbeleid van de Unie op de autochtone bevolkingsgroepen te omvatten;
• het vraagstuk van de autochtone bevolkingsgroepen te bespreken in het kader van de politieke dialoog met de partnerlanden van de Unie;
• de deelname van de vertegenwoordigers van de autochtone bevolkingsgroepen gedurende de volledige cyclus van de samenwerkingsprojecten van de Unie te bevorderen;
• ervoor te zorgen dat het jaarverslag over de tenuitvoerlegging van de buitenlandse hulp van de Unie en het jaarverslag van de Unie over de mensenrechten een deel omvatten betreffende de evaluatie van het communautaire beleid inzake autochtone bevolkingsgroepen.

Laatste wijziging: 06.06.2007