De Europese Investeringsbank
SAMENVATTING VAN:
WAT IS HET DOEL VAN PROTOCOL NR. 5?
KERNPUNTEN
De EIB werd opgericht om de evenwichtige en ongestoorde ontwikkeling van de EU te ondersteunen, en verstrekt financiering en deskundigheid voor solide en duurzame investeringsprojecten in Europa en daarbuiten. De projecten die de bank steunt, in handen van de 28 EU-landen (1), dragen bij aan de bevordering van de beleidsdoelstellingen van de EU.
Vestiging, leden en kapitaal
De EIB is in Luxemburg gevestigd. Elk EU-land schrijft in op haar kapitaal, dat 243 miljard EUR bedroeg op 1 juli 2015. Elk land draagt bij naar gelang zijn economisch gewicht (uitgedrukt in bruto binnenlands product) op het moment van zijn toetreding tot de EU. Wanneer een nieuw land toetreedt tot de EU, stijgt het kapitaal. De Raad van gouverneurs van de EIB mag met eenparigheid van de stemmen ook beslissen om het geplaatst kapitaal te verhogen.
Samenstelling
De Raad van gouverneurs bestaat uit ministers die door EU-landen werden benoemd (gewoonlijk ministers van Financiën). Deze raad is het voornaamste besluitvormingsorgaan van de EIB. Hij legt de richtlijnen voor de bank vast en neemt de belangrijkste beslissingen zoals:
De Raad van bewind bestaat uit 29 bewindvoerders, bestaande uit één bewindvoerder benoemd door elk EU-land en één door de Europese Commissie. Daarnaast zijn er ook 19 plaatsvervangers. Om de professionele expertise van de Raad van bewind op sommige gebieden te vergroten, heeft hij de mogelijkheid benut om zes deskundigen te coöpteren die aan vergaderingen van de raad deel mogen nemen maar geen stemrecht hebben.
De Raad van bewind keurt elke beslissing voor financiering en het programma voor het opnemen van leningen goed. Hij evalueert opgenomen leningen en kasverrichtingen en oefent controle uit over de activiteiten van de Directie.
De Directie is verantwoordelijk voor het dagelijks beheer van de Bank onder het gezag van de voorzitter van de EIB. De Directie bestaat uit een voorzitter en acht vicevoorzitters. Traditioneel benoemen de grootste EU-landen naargelang hun aandeelhouderschap (Duitsland, Frankrijk, Italië en het Verenigd Koninkrijk (1)) elk een lid. De resterende vijf leden worden door andere landen, onderverdeeld in vijf landengroepen, benoemd. De leden van de Directie dragen de volledige verantwoordelijkheid voor de bank en zijn onafhankelijk bij het uitoefenen van hun verplichtingen.
Comité ter controle van de boekhouding
Het Comité ter controle van de boekhouding is een onafhankelijk orgaan dat rechtstreeks onder de Raad van gouverneurs valt. Dit comité controleert de regelmatigheid van de verrichtingen en van de boeken van de bank. Het Comité ter controle van de boekhouding is ook verantwoordelijk voor het nazien van de rekeningen van de bank. Het controleert of de verrichtingen van de bank in overeenstemming zijn met de voor haar relevante beste bancaire praktijken. Het Comité ter controle van de boekhouding bestaat uit zes leden. Daarnaast kunnen ook maximaal drie waarnemers worden benoemd voor ondersteuning.
Doelstellingen en verrichtingen
Het ondersteunen van gezonde investeringen vormt de voornaamste activiteit van de EIB. Ze draagt bij via leningen, aanvullingen en advies: het verstrekken van financiering, het aanvullen van EU-financiering en het geven van advies over de opzet van een project of programma. De taak van de EIB is opgenomen in artikel 309 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie.
De EIB biedt financiering voor grote, vaak grensoverschrijdende projecten (waaronder het klimaatbeleid) of voor economische activiteiten die niet over voldoende financiële middelen beschikken (bijv. in minder ontwikkelde regio’s en kmo’s) op het grondgebied van EU-landen. Bij besluit van de Raad van gouverneurs mag de bank echter ook financiering verlenen aan investeringen die buiten de EU worden geplaatst.
Criteria bij het toekennen van leningen
Gelden moeten in het belang van de EU op de meest rationele wijze worden aangewend.
Noch de EIB, noch EU-landen stellen als voorwaarde dat uitgeleende gelden in een bepaald EU-land moeten worden besteed. De EIB mag geen project financieren waartegen het EU-land op wiens grondgebied het project moet worden uitgevoerd, zich verzet.
Kredietaanvragen
Aanvragen voor leningen of garanties kunnen aan de EIB worden gericht, hetzij door tussenkomst van de Commissie, hetzij door tussenkomst van het EU-land op wiens grondgebied het project zal worden uitgevoerd. Een onderneming mag ook rechtstreeks een lening of garantie aanvragen. In elk geval wordt de mening van de Commissie en het betrokken EU-land gevraagd.
De Directie controleert de gepastheid van aanvragen voor leningen of garanties. De projecten en programma’s moeten op vier gebieden haalbaar zijn: op economisch, technisch, ecologisch en financieel vlak. Alle projecten worden tot hun voltooiing zorgvuldig geëvalueerd en gecontroleerd.
Verrichtingen op kapitaalmarkten
De EIB mag verrichtingen op kapitaalmarkten uitvoeren. Ze mag:
Dochterondernemingen
De EIB mag filialen of andere lichamen oprichten. Deze moeten rechtspersoonlijkheid bezitten en financieel autonoom zijn. De Raad van gouverneurs moet de statuten van deze organisaties met eenparigheid van stemmen aannemen.
ACHTERGROND
De EIB werd opgericht in 1958 en fungeert als de EU-bank voor leningen op lange termijn. In 1994 werd het EIF opgericht om de ontwikkeling van kleine en middelgrote bedrijven (kmo’s) met een sterke groei en/of ondernemingen die actief zijn op het vlak van nieuwe technologieën te bevorderen. De EIB is de meerderheidsaandeelhouder en beheerder van het Europese Investeringsfonds (EIF). In 2000 werd de EIB-groep opgericht, bestaande uit de EIB en het EIF. Binnen de groep verstrekt de EIB bankleningen op middellange en lange termijn, terwijl het EIF zich specialiseert in durfkapitaalactiviteiten en waarborgstelling voor kmo’s.
De EIB en het EIF zullen een grote rol spelen in het investeringsplan voor Europa met het opzetten van het Europees Fonds voor strategische investeringen voor de periode 2015-2017.
Kijk voor meer informatie op:
BELANGRIJKSTE DOCUMENT
Protocol nr. 5 betreffende de statuten van de Europese Investeringsbank (EIB), toegevoegd aan het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag betreffende de werking van de EU (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 251–264)
Laatste bijwerking 03.08.2016
(1) Vanaf 1 februari 2020 is het Verenigd Koninkrijk geen EU-lid meer.