Europese Autoriteit voor effecten en markten (ESMA)

SAMENVATTING VAN:

Verordening (EU) nr. 1095/2010 tot oprichting van de Europese Autoriteit voor effecten en markten

WAT IS HET DOEL VAN DE VERORDENING?

Met de verordening wordt de Europese Autoriteit voor effecten en markten (ESMA) opgericht — een van de drie Europese toezichthoudende autoriteiten (ESA’s) — ter versterking van de coördinatie tussen nationale toezichthouders van financiële markten en waarborging van consistente toepassing van financiële voorschriften van de Europese Unie (EU) in EU-lidstaten.
De verordening is gewijzigd bij Verordening (EU) 2019/2175 waarmee alle drie de ESA’s meer verantwoordelijkheid krijgen bij de waarborging van convergentie van financieel markttoezicht in hun respectieve werkterreinen.

KERNPUNTEN

Consistente toepassing van de wet

ESMA stelt technische reguleringsnormen vast op basis van de financiële wetgeving van de EU. ESMA heeft ook de bevoegdheid om richtlijnen en aanbevelingen over de toepassing van EU-recht uit te vaardigen.

Consumentenbescherming en financiële activiteiten

ESMA bevordert transparantie, eenvoud en billijkheid op de markt om consumenten van financiële producten te beschermen. Tot de taken van de autoriteit behoren onder andere het monitoren van financiële activiteiten en analyseren van consumententrends. Onder bepaalde strenge voorwaarden kan ESMA financiële activiteiten die een bedreiging vormen voor de stabiliteit van de markt tijdelijk verbieden of beperken.

Inbreuk op de wet

ESMA kan een inbreuk op de wet door een nationale autoriteit onderzoeken. Dit ontstaat wanneer deze laatste er niet in slaagt ervoor te zorgen dat een financiëlemarktdeelnemer de EU-wetgeving naleeft.
ESMA kan binnen twee maanden een aanbeveling doen en de nationale autoriteit vragen de nodige maatregelen te nemen om aan de Europese wet te voldoen. Daarna kan de Europese Commissie een formeel advies voorleggen. Als de niet-naleving door de nationale autoriteit aanhoudt, kan ESMA onder bepaalde strikte voorwaarden rechtstreeks een besluit richten aan de financiëlemarktdeelnemer. Dit besluit heeft voorrang op eerdere door de nationale autoriteit genomen besluiten.

Wijzigingsverordening (EU) 2019/2175

Met deze wijzigingsverordening worden aan de ESMA directe toezichthoudende bevoegdheden toegekend over de beheerders van cruciale benchmarks* en aanbieders van datacommunicatiediensten.
Met de verordening worden vergunnings- en toezichtsbevoegdheden overgedragen met betrekking tot aanbieders van datarapporteringsdiensten* van bevoegde autoriteiten aan de ESMA, behalve voor aanbieders die een vrijstelling genieten omdat ze voor de EU weinig relevant zijn. Hiermee wordt de fragmentering verminderd, worden de kosten verlaagd en wordt dezelfde kwaliteit en betrouwbaarheid van gegevens binnen de hele EU gewaarborgd.
De ESMA krijgt een grotere coördinerende rol in gevallen van marktmisbruik. Waar bepaalde orders, transacties of gedragingen reden geven tot vermoedens van marktmisbruik en grensoverschrijdende gevolgen hebben voor de integriteit van financiële markten of financiële stabiliteit in de EU, kan de ESMA een advies uitbrengen over passende vervolgmaatregelen.
De verordening kent aan de ESMA, naast de bevoegde autoriteiten, bevoegdheden toe om rechtstreeks van marktdeelnemers gegevens te verzamelen met betrekking tot transparantievereisten vóór en na de handel, alsook ten aanzien van hun vergunningverlening aan en toezicht op aanbieders van datarapporteringsdiensten.
De ESMA is in staat onderzoeken en inspecties ter plaatse te verrichten en kan boetes of dwangsommen opleggen om aanbieders van datarapporteringsdiensten te dwingen een einde te maken aan een inbreuk, of om volledige en correcte door de ESMA gevraagde informatie te verstrekken.
Met de rol als bevoegde autoriteit voor het erkennen van benchmarkbeheerders uit derde landen is de ESMA de tegenhanger in de EU voor toezichthouders in derde landen, waardoor de grensoverschrijdende samenwerking efficiënter en effectiever wordt.

VANAF WANNEER IS DE VERORDENING VAN TOEPASSING?

Verordening (EU) nr. 1095/2010 is van toepassing sinds 1 januari 2011.
Wijzigingsverordening (EU) nr. 2019/2175 (voor zover het wijzigingen van Verordening (EU) nr. 1095/2010 betreft) is sinds 1 januari 2020 van toepassing.

ACHTERGROND

De ESMA is gevestigd in Parijs en werd in 2010 opgericht om de stabiliteit van de financiële markten van de EU te bewaken en tekortkomingen in het financiële toezicht aan te pakken.
De ESMA is een onderdeel van het Europees Systeem voor financieel toezicht (ESFS) dat in 2010 werd opgericht, samen met twee andere toezichthoudende organisaties:
- de Europese Autoriteit voor verzekeringen en bedrijfspensioenen met vestiging in Frankfurt;
- de Europese Bankautoriteit met vestiging in Parijs.
Het ESFS omvat tevens het Europees Comité voor systeemrisico’s voor financieel toezicht en het Gemengd Comité van de Europese toezichthoudende autoriteiten en de nationale toezichthoudende instanties.
Zie voor meer informatie:
- Europees Systeem voor financieel toezicht (Europese Commissie)
- ESMA samengevat (ESMA).

KERNBEGRIPPEN

Cruciale benchmarks. Indices of indicatoren die worden gebruikt voor de prijsstelling van financiële instrumenten en financiële overeenkomsten of voor het meten van de prestaties van een beleggingsfond.

Aanbieders van datarapporteringsdiensten. Bedrijven die de rapportage van transacties in financiële instrumenten aan regelgevers en het publiek mogelijk maken.

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Verordening (EU) nr. 1095/2010 van het Europees Parlement en de Raad van 24 november 2010 tot oprichting van een Europese toezichthoudende autoriteit (Europese Autoriteit voor effecten en markten), tot wijziging van Besluit nr. 716/2009/EG en tot intrekking van Besluit 2009/77/EG van de Commissie (PB L 331 van 15.12.2010, blz. 84-119).

Achtereenvolgende wijzigingen aan Verordening (EU) 1095/2010 werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Richtlijn 2014/65/EU van het Europees Parlement en de Raad van 15 mei 2014 betreffende markten voor financiële instrumenten en tot wijziging van Richtlijn 2002/92/EG en Richtlijn 2011/61/EU (PB L 173 van 12.6.2014, blz. 349-496).

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn 2014/51/EU van het Europees Parlement en de Raad van 16 april 2014 tot wijziging van de Richtlijnen 2003/71/EG en 2009/138/EG, alsmede de Verordeningen (EG) nr. 1060/2009, (EU) nr. 1094/2010 en (EU) nr. 1095/2010 wat de bevoegdheden van de Europese toezichthoudende autoriteit (Europese Autoriteit voor verzekeringen en bedrijfspensioenen) en de Europese toezichthoudende autoriteit (Europese Autoriteit voor effecten en markten) betreft (PB L 153 van 22.5.2014, blz. 1-61).

Zie de geconsolideerde versie.

Richtlijn 2011/61/EU van het Europees Parlement en de Raad van 8 juni 2011 inzake beheerders van alternatieve beleggingsinstellingen en tot wijziging van de Richtlijnen 2003/41/EG en 2009/65/EG en van de Verordeningen (EG) nr. 1060/2009 en (EU) nr. 1095/2010 (PB L 174 van 1.7.2011, blz. 1-73).

Zie de geconsolideerde versie.

Verordening (EU) nr. 1096/2010 van de Raad van 17 november 2010 tot toewijzing aan de Europese Centrale Bank van specifieke taken betreffende de werking van het Europees Comité voor systeemrisico’s (PB L 331 van 15.12.2010, blz. 162-164).

Laatste bijwerking 17.11.2021