De beveiliging van explosieven verbeteren

Het is voor de Europese Unie van essentieel belang dat terroristische organisaties en groepen vleugellam worden gemaakt. In deze mededeling presenteert de Europese Commissie een actieplan om de beveiliging van explosieven te verbeteren en aldus te voorkomen dat explosiemiddelen worden gebruikt tegen burgers. Het plan is gebaseerd op de beginselen preventie, detectie en reactie, en heeft zowel betrekking op de lidstaten, de communautaire instellingen als de private sector.

BESLUIT

Mededeling van de Commissie van 6 november 2007 aan het Europees Parlement en de Raad over het verbeteren van de beveiliging van explosieven [COM(2007) 651 definitief – Niet in het Publicatieblad verschenen].

SAMENVATTING

In deze mededeling presenteert de Europese Commissie een actieplan om de beveiliging van explosieven te verbeteren en om het terroristen moeilijker te maken explosiemiddelen te produceren.

Preventie, detectie en reactie: gedetailleerde maatregelen ontwikkelen

In de bijlage bij de mededeling, die is gebaseerd op de pijlers preventie, detectie en reactie, is een aantal gedetailleerde maatregelen opgesomd die moeten worden getroffen en worden voorts termijnen vastgesteld en bevoegde instanties aangewezen. Deze maatregelen hebben betrekking op:

• precursoren van explosieven: zorgen voor preventie in de volledige aanvoerketen (opslag, vervoer en traceerbaarheid) door controles van bepaalde chemicaliën die in een explosieve verbinding kunnen worden omgezet. Het personeel dat is betrokken bij de productie, de opslag, en de verkoop moet worden bewust gemaakt van verdachte verrichtingen en moet deze signaleren. Een andere preventieve maatregel betreft de harmonisatie van strafrechtelijke sancties op de verspreiding via het internet van kennis op het gebied van bommenfabricage;
• detectie: detectie vereist een integrale aanpak voor gevallen waar preventieve maatregelen falen, met name wat betreft de ontwikkeling van minimumnormen inzake detectie of het beter benutten van detectietechnologieën op specifieke locaties;
• reactie: indien preventie en tijdige detectie tekortschieten, moeten de lidstaten uiteraard in actie komen. De Unie verleent alle nodige steun. Bovendien dient er een Europees netwerk voor explosievenopruiming te worden opgezet om de informatie-uitwisseling en het wederzijdse vertrouwen te stimuleren, beproefde methoden te verspreiden, gezamenlijke opleidingssessies te organiseren en recente ontwikkelingen te melden aan alle belanghebbenden.

Aangezien de veiligheid van de Europese Unie en haar burgers afhankelijk is van doelmatige samenwerking en coördinatie tussen de lidstaten, de EU-instellingen en alle overige belanghebbenden, is het volgens de Commissie nodig dat er tegelijkertijd een reeks horizontale maatregelen wordt genomen als aanvulling op de bovenvermelde maatregelen. Daarbij ligt de nadruk op:

• het verbeteren van de uitwisseling van tijdige informatie en beproefde methoden door een vroegtijdig waarschuwingssysteem en een Europees datanetwerk inzake bommen. Het systeem dient 24 uur per dag en zeven dagen per week te draaien en toegankelijk te zijn voor politie, douane, grenswacht, veiligheidsdiensten en leger/nationale strijdkrachten;
• het opvoeren van het onderzoek op het gebied van explosieven om te kunnen reageren op veiligheidsdreigingen: de Commissie is van mening dat investeringen in onderzoek een prioriteit zijn en verwijst naar meerdere onderzoeksgebieden, zoals de detectie van geïmproviseerde explosiemiddelen op luchthavens of inhibitoren die aan precursoren van explosieven kunnen worden toegevoegd.

Toezicht op het actieplan en financieringsmaatregelen

De Europese Commissie beklemtoont dat toezicht een essentieel onderdeel vormt van het beoordelen van de voortgang bij de uitvoering van dit actieplan en verzoekt de lidstaten haar jaarlijks informatie te verstrekken over de voortgang op dat gebied.

Financiering voor activiteiten die betrekking hebben op de beveiliging van explosieven zal beschikbaar worden gesteld in het zevende kaderprogramma voor onderzoek, waarvan bijvoorbeeld het programma "Preventie en de bestrijding van criminaliteit" voor de periode 2007-2013 een begroting heeft van ongeveer 745 miljoen euro.

Context en recente ontwikkelingen

Na de aanslagen in Madrid van 25 maart 2004 heeft de Europese Raad beklemtoond dat terroristische organisaties en groepen vleugellam moeten worden gemaakt. Er moet in het bijzonder worden gezorgd voor meer veiligheid met betrekking tot vuurwapens, explosieven, benodigdheden om bommen te maken en technologieën die dienstig zijn voor het plegen van terroristische aanslagen. Naar aanleiding van deze verklaring nam de Europese Commissie een mededeling aan betreffende maatregelen ter verbetering van de veiligheid met betrekking tot explosieven, ontstekers, benodigdheden om bommen te maken en vuurwapens [COM(2005) 329]. Een van de in deze mededeling aangekondigde maatregelen is een actieplan ter verbetering van de beveiliging van explosieven. In deze context heeft de Commissie onderhavige mededeling aangenomen.

Vervolgens heeft de Raad in december 2007 strategische beleidslijnen en prioriteiten voor het verbeteren van de beveiliging van explosieven aangenomen (pdf). In april 2008 hebben de ministers van Justitie van de lidstaten op hun bijeenkomst een actieplan (EN) (pdf) van de Europese Unie aangenomen, dat sterk is gebaseerd op onderhavige mededeling.

GERELATEERDE BESLUITEN

Besluit 2007/125/JBZ van de Raad van 12 februari 2007 tot vaststelling van het specifieke programma "Preventie en de bestrijding van criminaliteit" voor de periode 2007-2013 als onderdeel van het Algemene programma "Veiligheid en bescherming van de vrijheden" (Publicatieblad L 58 van 24.2.2007).

Richtlijn 2007/23/EG van het Europees Parlement en de Raad van 23 mei 2007 betreffende het in de handel brengen van pyrotechnische artikelen (Publicatieblad L 154 van 14.6.2007).

Laatste wijziging: 10.06.2008