Financieringsmechanisme van de militaire operaties (Athena)

Het in 2004 opgerichte Athena is opgezet om de financiering van de gemeenschappelijke kosten te beheren die noodzakelijk zijn voor de tenuitvoerlegging van de operaties van de Europese Unie (EU) die gevolgen hebben op militair of defensiegebied.

BESLUIT

Besluit 2011/871/GBVB van de Raad van 19 december 2011 tot instelling van een mechanisme voor het beheer van de financiering van de gemeenschappelijke kosten van de operaties van de Europese Unie die gevolgen hebben op militair of defensiegebied (Athena).

SAMENVATTING

De operaties die militaire implicaties hebben of zich in het defensiedomein bevinden en uitgevoerd in het kader van het Gemeenschappelijk Veiligheids- en Defensiebeleid (GVDB) zijn niet inbegrepen in het budget van de EU, krachtens de toepassing van artikel 41 van VEU. Deze operaties worden gefinancierd door de aan de onderneming deelnemende staten. Met dit besluit wordt een beheersmechanisme in het leven geroepen voor de financiering van de gemeenschappelijke kosten van deze operaties. Het Athena-mechanisme streeft geen winstbejag na en beschikt over de nodige wettelijke bevoegdheid om, onder andere, overeenkomsten aan te gaan en zaken aan te spannen.

Structuur

Het speciaal comité is het beslissingsorgaan van Athena. Het is samengesteld uit één vertegenwoordiger van elke deelnemende lidstaat. Krachtens het aan de verdragen toegevoegde protocol nr. 22 betreffende de positie van Denemarken, neemt Denemarken niet deel aan de beslissingen en acties van de Unie die gevolgen hebben op het vlak van defensie; Denemarken neemt dus niet deel aan Athena. De vertegenwoordigers van bijdragende derde staten en de commandanten van de operatie(s) mogen evenwel deelnemen aan de werkzaamheden van het comité, maar ze hebben geen stemrecht.

Het speciaal comité is belast met het bespreken van de financiering van de militaire operaties geleid door Athena. Het keurt in die hoedanigheid met eenparigheid van stemmen alle begrotingen en financiële beslissingen van Athena goed.

Athena bestaat uit drie beheersorganen, die alle onder de autoriteit van het speciaal comité geplaatst zijn:

• de beheerder: hij vertegenwoordigt de uitvoerende permanente autoriteit van Athena. Hij stelt elk ontwerp van begroting op en legt dit aan het speciaal comité voor en ziet erop toe dat de besluiten van het comité correct worden toegepast;
• de operationeel commandant: hij oefent in naam van Athene zijn bevoegdheden uit inzake de financiering van de gemeenschappelijke kost van de operatie waarover hij het bevel voert. Hij moet met name de beheerder de voorstellen voor de begroting toesturen voor het gedeelte uitgaven - operationele gemeenschappelijke kosten en besteedt in de hoedanigheid van ordonnateur de kredieten met betrekking tot de gemeenschappelijke kost van de operatie;
• de rekenplichtige: hij voert de boekhouding van Athena. Hij is verantwoordelijk voor de goede uitvoering van de betalingen, de inning van de ontvangsten en de invordering van de vastgestelde schuldvorderingen.

Financiering van de gemeenschappelijke kosten van de operaties

De financiering van de militaire operaties van de EU volgt het principe van de aanrekening van kosten aan hun veroorzaker. Desondanks bepaalt het besluit kosten die geschikt zijn voor de gemeenschappelijke financiering via Athena in functie van de fase van de operatie.

Bijlage I van het besluit somt de gemeenschappelijke kosten op die voor rekening van Athena komen, ongeacht wanneer zij zijn gemaakt (bepaalde kosten van missies, kosten om materiaal op te slaan, enz.).

Bijlage II somt de gemeenschappelijke kosten op die uitsluitend voor rekening van Athena komen tijdens de voorbereidende fase van de operatie.

Bijlage III somt de gemeenschappelijke kosten op die tijdens de actieve fase van de operatie voor rekening van Athene kunnen komen (hoofdkwartieren, transportkosten ter plaatse, salaris van plaatselijk aangeworven personeel, enz.).

Bijlage IV somt de gemeenschappelijke kosten op die voor rekening van Athena tijdens de liquidatiefase van de operatie.

Bovendien kan het administratieve beheer van bepaalde kosten, die de verantwoordelijkheid blijven van de aan de operatie deelnemende staten, voor rekening komen van Athena. Het gaat dan om kosten voor het levensonderhoud van het personeel, de voorziening van elektriciteit en water, afvalbeheer enz.

Uitwerking van de begroting

De administrateur legt telkenjare (ten laatste op 31 oktober) het speciaal comité de ontwerpbegroting voor het volgende begrotingsjaar voor. De begroting die in samenwerking met de operationeel commandant voor het gedeelte operationele gemeenschappelijke kosten wordt opgesteld, dient te omvatten:

• de kredieten ter dekking van de gemeenschappelijke kosten ter voorbereiding van operaties of in aansluiting daarop;
• de kredieten voor de operationele gemeenschappelijke kosten van lopende of geplande operaties;
• een raming van de ontvangsten die nodig zijn om de uitgaven te dekken.

Bij militaire snellereactieoperaties van de EU zijn procedures voor flexibele vroegtijdige financiering voorzien teneinde het door de beheerder vastgestelde referentiebedrag te bereiken.

Context

In 2002 heeft de Raad een eerste document vastgesteld over de financiering van de door de EU uitgevoerde operaties van crisisbeheersing. Op 23 februari 2004 werd door Besluit 2004/197/GBVB het mechanisme Athena opgericht. Dit besluit werd herhaaldelijk gewijzigd en vervolgens vervangen door Besluit 2008/975/GBVB. Besluit 2011/871/GBVB annuleert en vervangt Besluit 2008/975/GBVB.

GERELATEERDE BESLUITEN

Besluit 2012/768/GBVB van de Raad van 9 maart 2012 betreffende de ondertekening en sluiting van de Overeenkomst tussen de Europese Unie en de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië tot vaststelling van een kader voor de deelname van de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië aan crisisbeheersingsoperaties van de Europese Unie [Publicatieblad L 338 van 12.12.2012].

Besluit 2013/12/GBVB van de Raad van 25 oktober 2012 betreffende de ondertekening en sluiting van de Overeenkomst tussen de Europese Unie en de Republiek Moldavië tot vaststelling van een kader voor de deelname van de Republiek Moldavië aan crisisbeheersingsoperaties van de Europese Unie [Publicatieblad L 8 van 12.1.2013].

Besluit 2014/71/GBVB van de Raad van 18 november 2013 betreffende de ondertekening en de sluiting van de Overeenkomst tussen de Europese Unie en de Republiek Chili tot vaststelling van een kader voor de deelname van de Republiek Chili aan crisisbeheersingsoperaties van de Europese Unie [Publicatieblad L 40 van 11.2.2014].

Besluit 2014/15/EU van 18 november 2013 betreffende de ondertekening en de sluiting van de Overeenkomst tussen de Europese Unie en Georgië tot vaststelling van een kader voor de deelname van Georgië aan crisisbeheersingsoperaties van de Europese Unie [Publicatieblad L 14 van 18.1.2014].

Laatste wijziging: 21.04.2014