Bestrijding van de verspreiding van massavernietigingswapens

SAMENVATTING VAN:

Besluit (GBVB) 2017/809 betreffende de uitvoering van Resolutie 1540 (2004) van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties inzake de non-proliferatie van massavernietigingswapens en de overbrengingsmiddelen daarvoor

WAT IS HET DOEL VAN HET BESLUIT?

Overeenkomstig de strategie van de Europese Unie (EU) uit 2003 tegen de verspreiding van massavernietigingswapens ondersteunt het besluit de uitvoering van Resolutie 1540 van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Het besluit volgt op soortgelijke besluiten die zijn aangenomen in 2006, in 2008 en in 2013.

De EU-strategie is erop gericht programma’s voor massavernietigingswapens (MVW’s) wereldwijd te voorkomen, te ontmoedigen, tegen te houden en, waar mogelijk, uit te bannen. Sinds het instellen van de strategie in 2003 zijn de belangrijkste principes van de strategie:

• het versterken van internationale non-proliferatiemechanismen en het verbeteren van systemen voor het vaststellen van schendingen van de regels vastgelegd in multilaterale verdragen;
• het bevorderen van een stabiele internationale en regionale omgeving door het versterken van ontwapeningsprogramma’s en door de non-proliferatiedoelstelling op te nemen in alle politieke, diplomatieke en economische activiteiten van de EU;
• nauwe samenwerking met belangrijke partners zoals de VS, Rusland en de NAVO, en bijstand aan niet-EU-landen.

KERNPUNTEN

De Raad houdt voortdurend toezicht op de strategie en ontvangt om de zes maanden voortgangsverslagen.

De strategie wordt uitgevoerd via projecten en activiteiten zoals:

• steun voor de Haagse Gedragscode, een set regels tegen ballistische raketten (Besluit 2014/913/GBVB);
• steun voor de Organisatie voor het verbod op chemische wapens (Besluit 2015/259/GBVB);
• een Europees netwerk van onafhankelijke denktanks inzake non-proliferatie (Besluit 2010/430/GBVB);
• steun voor de activiteiten op het gebied van bioveiligheid en biobeveiliging van de Wereldgezondheidsorganisatie (Besluit 2013/668/GBVB).

In 2008 nam de EU de nieuwe actielijnen tegen de proliferatie van MVW’s aan. Deze zijn bedoeld om de strategie uit 2003 doeltreffender te maken door o.a. het bewustzijn in wetenschappelijke, academische en financiële instellingen te verhogen en maatregelen te ontwikkelen om de overdracht van kennis over MVW’s aan de verkeerde partijen te voorkomen. Zij herhalen het belang van de strategie uit 2003 en de principes die bepalend zijn voor het EU-optreden (effectief multilateralisme, preventie en internationale samenwerking) en hun ondersteunende rol in de uitvoering van Resolutie 1540 van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties.

Resolutie 1540 van de Veiligheidsraad van de VN verplicht de verdragsluitende partijen ertoe zich ervan te onthouden op welke manier dan ook ondersteuning te bieden aan niet-statelijke actoren* ten aanzien van:

• ontwikkeling,
• verkrijging,
• productie,
• bezit,
• transport,
• overdracht of gebruik

van nucleaire, chemische of biologische wapens en de overbrengingsmiddelen daarvoor.

In 2011 nam de Veiligheidsraad VN-resolutie 1977 aan, waarin opnieuw wordt bevestigd dat de verspreiding van nucleaire, chemische en biologische wapens en de overbrengingsmiddelen hiervoor een bedreiging vormen voor de internationale vrede en veiligheid. Met de resolutie wordt het mandaat van het Comité 1540 verlengd tot 2021. Dit comité heeft als taak actief met staten en relevante internationale, regionale en subregionale organisaties in contact te treden om uitwisseling te stimuleren van ervaringen, geleerde lessen en doeltreffende praktijken op gebieden die vallen onder VNVR-resolutie 1540.

In het besluit wordt verwezen naar de steun van de EU, overeenkomstig de strategie betreffende MVW’s, met als doel het bevorderen van de rol van de Veiligheidsraad van de VN en het versterken van de expertise ten aanzien van het aanpakken van de uitdagingen van verspreiding. Praktisch gezien bestaat deze steun uit subregionale workshops, bezoeken aan landen, bijeenkomsten, evenementen, training en inspanningen op het gebied van public relations. Het VN-Bureau voor ontwapeningszaken is verantwoordelijk voor de technische uitvoering van de projecten, waar van toepassing in samenwerking met de Organisatie voor veiligheid en samenwerking in Europa, de Afrikaanse Unie, de Organisatie van Amerikaanse Staten en de Arabische Liga.

ACHTERGROND

Voor meer informatie zie:

• EU-maatregelen voor de bestrijding van de verspreiding van MVW’s (Europese Dienst voor extern optreden).

KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Besluit (GBVB) 2017/809 van de Raad van 11 mei 2017 ter ondersteuning van de uitvoering van Resolutie 1540 (2004) van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties inzake de non-proliferatie van massavernietigingswapens en de overbrengingsmiddelen daarvoor (PB L 121 van 12.5.2017, blz. 39–44)

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Besluit (GBVB) 2015/259 van de Raad van 17 februari 2015 ter ondersteuning van activiteiten van de Organisatie voor het verbod van chemische wapens (OPCW) in het kader van de uitvoering van de strategie van de EU tegen de verspreiding van massavernietigingswapens (PB L 43 van 18.2.2015, blz. 14–28)

Besluit 2014/913/GBVB van de Raad van 15 december 2014 ter ondersteuning van de Haagse Gedragscode en de non-proliferatie van ballistische raketten in het kader van de uitvoering van de strategie van de EU tegen de verspreiding van massavernietigingswapens (PB L 360 van 17.12.2014, blz. 44–52)

Besluit 2013/668/GBVB van de Raad van 18 november 2013 ter ondersteuning van de activiteiten van de Wereldgezondheidsorganisatie op het gebied van bioveiligheid en biobeveiliging in het kader van de strategie van de Europese Unie ter bestrijding van de verspreiding van massavernietigingswapens (PB L 310 van 20.11.2013, blz. 13–19)

Besluit 2013/391/GBVB van de Raad van 22 juli 2013 ter ondersteuning van de praktische uitvoering van Resolutie 1540 (2004) van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties inzake de non-proliferatie van massavernietigingswapens en de overbrengingsmiddelen daarvoor (PB L 198 van 23.7.2013, blz. 40–44)

Achtereenvolgende wijzigingen aan Besluit 2013/391/GBVB werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

Besluit 2010/430/GBVB van de Raad van 26 juli 2010 tot instelling van een Europees netwerk van onafhankelijke denktanks inzake non-proliferatie ter ondersteuning van de uitvoering van een EU-strategie ter bestrijding van de verspreiding van massavernietigingswapens (PB L 202 van 4.8.2010, blz. 5–9)

Gemeenschappelijk Optreden 2008/368/GBVB van de Raad van 14 mei 2008 ter ondersteuning van de uitvoering van Resolutie 1540 (2004) van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties en in het kader van de uitvoering van de strategie van de Europese Unie ter bestrijding van de verspreiding van massavernietigingswapens (PB L 127 van 15.5.2008, blz. 78–83)

Gemeenschappelijk Optreden 2006/419/GBVB van de Raad van 12 juni 2006 ter ondersteuning van de uitvoering van Resolutie 1540 (2004) van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties en in het kader van de uitvoering van de EU-strategie tegen de verspreiding van massavernietigingswapens (PB L 165 van 17.6.2006, blz. 30–34)

Strategie van de EU ter bestrijding van de verspreiding van massavernietigingswapens van 10 december 2003 (doc. 15708/03 — niet gepubliceerd in het Publicatieblad)

Laatste bijwerking 02.03.2018