Strategie inzake het duurzame gebruik van de natuurlijke hulpbronnen

Deze strategie creëert een actiekader om de belasting van het milieu die het gevolg is van de winning en het gebruik van natuurlijke hulpbronnen te verminderen zonder de economische ontwikkeling te belemmeren. De zorgpunten in verband met de hulpbronnen zullen in de relevante beleidssectoren worden geïntegreerd en er zullen specifieke maatregelen worden getroffen. Zo zullen er een data- en indicatorencentrum, een Europees forum en een internationale deskundigengroep worden opgericht

BESLUIT

Mededeling van de Commissie van 21 december 2005: "Thematische strategie inzake het duurzame gebruik van de natuurlijke hulpbronnen" [COM(2005) 670 - Niet in het Publicatieblad verschenen].

SAMENVATTING

Deze strategie stelt de krachtlijnen van de actie van de Europese Unie voor de komende 25 jaar vast om tot een doeltreffender en duurzamer gebruik te komen van de natuurlijke hulpbronnen gedurende hun volledige levenscyclus.

De strategie streeft naar een vermindering van de negatieve milieueffecten die veroorzaakt worden door het gebruik van natuurlijke hulpbronnen (uitputting van de hulpbronnen en vervuiling), met inachtneming van de doelen inzake economische groei en werkgelegenheid die op de Europese Raad van Lissabon zijn vastgesteld. Alle hulpbronnenverbruikende sectoren moeten zich inspannen om het rendement van de hulpbronnen te verbeteren, de milieueffecten te verminderen en de hulpbronnen die te veel verontreiniging veroorzaken te vervangen door alternatieven.

In deze eerste fase zijn geen kwantitatieve streefcijfers vastgesteld, maar de strategie voorziet in de mogelijkheid om dergelijke streefcijfers te formuleren in de komende jaren, wanneer we meer kennis over het gebruik van hulpbronnen zullen hebben opgedaan en over meer verfijnde indicatoren van de evolutie daarvan zullen beschikken.

De levenscyclusbenadering van het hulpbronnengebruik integreren in het bestaande beleid

De strategie beoogt de belasting van het milieu te verminderen in elke fase van de levenscyclus van de hulpbronnen, met name de winning of oogst, het gebruik en de uiteindelijke verwijdering. De begrippen levenscyclus en hulpbronneneffect moeten derhalve in het beleid terzake worden geïntegreerd.

Die benadering zal systematisch worden toegepast in het gehele milieubeleid. In enkele maatregelen, zoals de thematische strategie betreffende afvalstoffen, is ze al geïntegreerd. Bepaalde acties zoals het geïntegreerd productbeleid en het actieplan inzake milieutechnologieën zijn complementair aan een dergelijke benadering.

Bovendien moet die benadering niet alleen geïntegreerd worden in het milieubeleid maar ook in andere met hulpbronnenverbruik samenhangende beleidsgebieden. De nodige maatregelen daartoe zijn reeds genomen op het gebied van transport en energie. In bepaalde industriële of infrastructurele sectoren zal de toepassing van de effectbeoordeling bovendien van doorslaggevende invloed zijn.

Nieuwe maatregelen gebaseerd op de strategie

De strategie stelt voor om een door de Commissie beheerd datacentrum voor hulpbronnen op te richten om de kennis over het gebruik van hulpbronnen en de effecten daarvan op het milieu te bundelen. In het datacentrum zal informatie van verscheidene onderzoeksinstellingen (binnen en buiten de Commissie) worden ondergebracht. Op die manier zal het gemakkelijker zijn om informatie uit te wisselen en ter beschikking te stellen van de politieke besluitvormers.

De Commissie wil tegen 2008 indicatoren ontwikkelen die het mogelijk maken om regelmatig te controleren en te evalueren of er vooruitgang geboekt is inzake de verwezenlijking van het doel van de strategie. Die indicatoren zullen betrekking hebben op de vergroting van de hulpbronnenefficiëntie en de mate waarin zowel het hulpbronnengebruik als de economische groei zijn losgekoppeld van de negatieve milieueffecten die daar nu mee gepaard gaan.

Ook de lidstaten dienen op nationaal niveau maatregelen en programma's (met name inzake opleiding, educatie en economische stimulering) te ontwikkelen. Ze zullen daarbij hulp krijgen van een informatie-uitwisselingforum waarin vertegenwoordigers van de lidstaten, de Commissie en eventueel andere actoren zetelen.

De Commissie zal voorstellen om in samenwerking met de betrokken internationale organisaties, in het bijzonder het Milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP) (EN)(FR), een internationale expertgroep op te richten. Die werkgroep zal met name kennis moeten ontwikkelen over de mondiale dimensie van het duurzame hulpbronnengebruik en wetenschappelijk advies moeten verstrekken aan industrie- en ontwikkelingslanden.

Context

Het huidige consumptietempo en de belasting van het milieu die daarmee gepaard gaat, zijn niet langer houdbaar. Ondanks technische vooruitgang heeft de toename van het verbruik vaak het effect van milieuverbeteringen en productiviteitsverhogingen teniet gedaan. Die tendens lijkt in de hand te worden gewerkt door de industriële ontwikkeling van sommige landen, zoals China of India. Het risico op uitputting en vervuiling, veroorzaakt door het hulpbronnengebruik, vormen dan ook een steeds grotere bedreiging voor ons milieu.

Als we de onduurzame trends willen ombuigen, de aantasting van het milieu een halt willen toeroepen en de essentiële diensten die door de hulpbronnen worden geleverd in stand willen houden, dan moet de aandacht in het milieubeleid verlegd worden naar andere aspecten dan de loutere regulering van de verontreiniging (beheersing van emissies en afvalproductie).

Omdat deze strategie gebaseerd is op een levenscyclusbenadering van de hulpbronnen en de gezamenlijke benutting van betrouwbare informatie, kan ze ervoor zorgen dat hulpbronnen eco-efficiënter worden gebruikt en dat er duurzamer wordt geproduceerd en geconsumeerd.

De strategie inzake duurzaam hulpbronnengebruik is één van de zeven thematische strategieën van het zesde Milieuactieprogramma dat in 2002 is goedgekeurd.

GERELATEERDE BESLUITEN

Mededeling van de Commissie van 1 oktober 2003: "Naar een thematische strategie voor het duurzame gebruik van natuurlijke hulpbronnen" [COM(2003) 572 - Niet in het Publicatieblad verschenen]. De EU zet de basisideeën uiteen om een Europese strategie te ontwikkelen die zich richt op het reduceren van de milieueffecten van het hulpbronnengebruik en baseert zich daarbij op de toestand van de hulpbronnen en het huidige beleid.

Laatste wijziging: 16.12.2005