EU-kaderregeling inzake staatssteun in de vorm van compensaties voor de openbare dienst

Deze kaderregeling wil ervoor zorgen dat staatssteun in de vorm van compensaties voor de openbare dienst in overeenstemming is met de definitie van diensten van algemeen economisch belang.

BESLUIT

Communautaire kaderregeling inzake staatssteun in de vorm van compensatie voor de openbare dienst [Publicatieblad C 297 van 29.11.2005].

SAMENVATTING

Compensaties voor de openbare dienst dekken de kosten die ondernemingen moeten maken om de openbare-dienstopdrachten uit te voeren waarmee zij door overheden in de landen van de Europese Unie (EU) zijn belast.

In de voorbije jaren hebben de Commissie en het Europees Hof van Justitie (EHJ) gedefinieerd:

• wat staatssteun is, die echter is vrijgesteld (zie Beschikking 2005/842/EG);
• wat geen staatssteun is en dus niet is vrijgesteld (zie de arresten van het Europees Hof van Justitie (EHJ) in de zaak-Altmark Trans GmbH (2003) en de zaak-Enirisorse SpA (2003)).

Doel van deze kaderregeling is de regels en beginselen vast te leggen en zo te bepalen op welke voorwaarden compensaties voor de openbare dienst die niet onder Beschikking 2005/842/EG vallen, verenigbaar zijn met artikel 106, lid 2, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) (ex artikel 86, lid 2, van het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap (VEG)). Deze kaderregeling geldt voor alle activiteiten die onder het VWEU vallen, met uitzondering van de vervoerssector en de publieke omroep .

De EU-landen beschikken over ruime marges om te bepalen welke diensten als diensten van algemeen economisch belang gelden. Daarom is het aan de Commissie erop toe te zien dat de EU-landen niet afwijken van de in artikel 106, lid 2, VWEU gegeven definitie van een dienst van algemeen economisch belang.

In dat verband stelt de Commissie voor dat de EU-landen in hun nationale wetgeving duidelijke aanwijzingen geven over de volgende punten:

• de precieze aard en de duur van de openbare-dienstverplichtingen;
• de betrokken ondernemingen en het betrokken grondgebied;
• de aard van alle uitsluitende of bijzondere rechten die aan de onderneming worden verleend;
• de parameters voor de berekening, de controle en de herziening van de compensatie;
• de regelingen om overcompensatie te vermijden en terug te betalen.

De compensatie mag niet meer bedragen dan de kosten voor het uitvoeren van de openbare-dienstverplichtingen en mag alleen worden gebruikt voor de operatie van de dienst van algemeen economisch belang. De compensatie voor de openbare dienst omvat alle voordelen die door de Staat worden toegekend, ongeacht de vorm ervan.

Deze compensatie moet worden gebruikt voor de operatie van de betrokken dienst van algemeen economisch belang. Compensaties voor de openbare dienst die worden gegeven voor activiteiten die buiten de dienst van algemeen economisch belang vallen, zijn niet toegestaan - en vormen verboden staatssteun. In aanmerking worden genomen alle kosten die bij de operatie van de dienst van algemeen economisch belang worden gemaakt.

De in aanmerking te nemen inkomsten omvatten ten minste alle met de dienst van algemeen economisch belang behaalde inkomsten. Wel mag de onderneming die compensatie voor de openbare dienst ontvangt, een redelijke winst genieten. De EU-landen bepalen zelf wat zij onder "redelijke winst" verstaan. In dat verband kunnen zij stimulerende criteria invoeren, afhankelijk van onder meer de kwaliteit van de aangeboden dienst en de winst inzake de productie-efficiëntie.

Overcompensatie is verboden staatssteun omdat deze niet het doel van de dienst van algemeen economisch belang dient. Daarom moeten de EU-landen regelmatig preventieve controles houden.

Een overcompensatie van maximaal 10 % van het jaarlijkse compensatiebedrag mag naar het volgende jaar worden overgedragen. Uitzonderlijk is een overcompensatie van meer dan 10 % toegestaan indien dat, in het kader van variabele kosten, ten goede komt aan de operatie van de dienst van algemeen economisch belang. Deze uitzonderingssituatie moet regelmatig worden doorgelicht, ten minste om de vier jaar.

Overdracht van overcompensatie is mogelijk wanneer het gaat om een andere dienst van algemeen economisch belang die door dezelfde onderneming wordt geopereerd. De EU-landen moeten erop toezien dat dergelijke transfers onder strikt boekhoudkundig toezicht en transparant verlopen, volgens Richtlijn 80/723/EEG.

Compensaties voor de openbare dienst moeten vooraf worden gemeld.

Deze kaderregeling is van toepassing voor zes jaar, vanaf de publicatie ervan in het Publicatieblad. De EU-landen moeten hun bestaande regelingen inzake compensatie voor de openbare dienst aanpassen aan deze kaderregeling, binnen 18 maanden na de publicatie ervan.

Laatste wijziging: 03.11.2011