Biotechnologische uitvindingen: rechtsbescherming

SAMENVATTING VAN:

Richtlijn 98/44/EG — rechtsbescherming van biotechnologische uitvindingen

SAMENVATTING

WAT DOET DEZE RICHTLIJN?

De richtlijn harmoniseert nationale octrooiwetgevingen met betrekking tot biotechnologische uitvindingen.

De richtlijn specificeert welke uitvindingen octrooieerbaar zijn op ethische gronden en welke dat niet zijn.

KERNPUNTEN

• Uitvindingen die betrekking hebben op een product dat uit biologisch materiaal* bestaat of dit bevat, of op een werkwijze waarmee biologisch materiaal wordt verkregen, bewerkt of gebruikt, zijn octrooieerbaar als deze uitvindingen nieuw en industrieel toepasbaar zijn.
• Niet octrooieerbaar zijn:
  • planten- en dierenrassen,
  • werkwijzen van wezenlijk biologische aard* voor de voortbrenging van planten of dieren,
  • het menselijk lichaam in alle stadia van zijn vorming en ontwikkeling.
• Een uitvinding die betrekking heeft op een deel dat van het menselijk lichaam is geïsoleerd of anderszins door een technische werkwijze is verkregen, kan echter wel een octrooieerbare uitvinding zijn.
• Uitvindingen kunnen niet octrooieerbaar zijn als het in de handel brengen daarvan tegen de goede orde of de openbare zeden zou zijn. In het bijzonder is het volgende niet octrooieerbaar:
  • werkwijzen voor het klonen van mensen,
  • werkwijzen tot wijziging van de germinale genetische identiteit van de mens,
  • gebruik van menselijke embryo's voor industriële of commerciële doeleinden,
  • werkwijzen tot wijziging van de genetische identiteit van dieren die geëigend zijn deze te doen lijden.
• De door een octrooi geboden bescherming strekt zich ook uit tot biologisch materiaal afkomstig van het oorspronkelijke biologische materiaal.
• Als een plantenkweker een bepaald plantenras niet kan gebruiken zonder inbreuk te maken op een octrooi kan hij een dwanglicentie aanvragen voor niet-exclusief gebruik van de uitvinding, mits hij een redelijke vergoeding betaalt.
• De Europese Groep ethiek van de exacte wetenschappen en de nieuwe technologieën beoordeelt alle ethische aspecten van biotechnologie.

In 2012 heeft de Europese Commissie een deskundigengroep ingesteld om de technische ontwikkeling en implicaties van octrooirecht op het gebied van biotechnologie en genetische manipulatie te onderzoeken. De groep helpt de Commissie bij haar rapportageverplichtingen onder Richtlijn 98/44/EG.

VANAF WANNEER IS DE RICHTLIJN VAN TOEPASSING?

De richtlijn is van toepassing vanaf 30 juli 1998. De EU-landen moesten de richtlijn voor 30 juli 2000 in nationaal recht omzetten. Tegenwoordig zijn de regels opgenomen in de wetgeving van alle EU-landen.

ACHTERGROND

Bescherming van biotechnologische uitvindingen

KERNBEGRIPPEN

* Biologisch materiaal: materiaal dat genetische informatie bevat en zichzelf kan repliceren of in een biologisch systeem kan worden gerepliceerd.

* Werkwijzen van wezenlijk biologische aard: een werkwijze voor de productie van planten en dieren is wezenlijk biologisch van aard als deze volledig bestaat uit natuurverschijnselen zoals kruising of selectie.

BESLUIT

Richtlijn 98/44/EG van het Europees Parlement en de Raad van 6 juli 1998 betreffende de rechtsbescherming van biotechnologische uitvindingen (PB L 213 van 30.7.1998, blz. 13-21)

Laatste bijwerking 21.03.2016