In deze mededeling wordt een stand van zaken opgemaakt met betrekking tot het beheer van de luchthavens in Europa, en wordt het belang van de luchthavens in de luchtvervoersketen benadrukt. In de tekst wordt onder meer aangegeven welke stappen moeten worden gezet om het voorspelde tekort aan luchthavencapaciteit op te vangen.

Mededeling van de Commissie van 24 januari 2007 aan de Raad, het Europees Parlement, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's: "Een actieplan om de capaciteit, de doeltreffendheid en de beveiliging van de luchthavens in Europa te verbeteren" [COM(2006) 819 definitief – Niet in het Publicatieblad gepubliceerd].

Als het luchtvervoer tegen het huidige tempo blijft groeien en geen maatregelen worden genomen, zal er een tekort aan luchthaveninfrastructuur in Europa ontstaan. Tegen 2025 zullen meer dan zestig luchthavens ernstig overbelast zijn en zullen de twintig grootste luchthavens gedurende acht tot tien uur per dag volledig verzadigd zijn. Deze zwakke schakel vormt een bedreiging voor de efficiëntie van de volledige luchtvervoersketen. Bovendien zal de overbelasting een negatief effect hebben op het milieu en de veiligheid.

De Commissie is voornemens om, met de steun van Eurocontrol (EN), een nauwkeurige inventaris van de luchthavenstromen op te maken, teneinde gemeenschappelijke analyse-instrumenten voor de beoordeling van de capaciteit te kunnen ontwikkelen. Met de hulp van de lidstaten moet een waarnemingspost voor luchthavens worden opgericht om toezicht te houden op de bestaande en de geplande capaciteit.

Eurocontrol moet eveneens worden gemachtigd om instrumenten te ontwikkelen die tot doel hebben de coherentie tussen luchthavenslots en vluchtplannen te garanderen, en om eventueel wijzigingen van de toepasselijke wetgeving aan te bevelen.

De Commissie stelt voor de ontwikkelingen in de sector beter voorspelbaar te maken, door besluitvorming in samenwerking met de diverse actoren in de sector luchtvervoer aan te moedigen.

De bevoegdheden van het Europees Agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart moeten worden uitgebreid tot regelgeving betreffende de beveiliging van luchthavens omdat luchthavens nog steeds de minst gereglementeerde schakel in de luchtvervoersketen zijn. De Commissie zal begin 2008 een wetgevingsvoorstel ter zake vaststellen.

De Commissie beveelt ook aan om gebruik te maken van satellietnavigatiesystemen (GNSS) om de luchthavenbeveiliging te versterken. Dankzij dergelijke systemen is het ook mogelijk om flexibeler landings- en vertrekroutes te ontwerpen en zo de geluidsoverlast te beperken en dichter bij elkaar gelegen luchthavens of banen in alle veiligheid te exploiteren. Het SESAR-programma moet leiden tot de volledige integratie van GNSS in de operationele procedures voor luchtverkeersbeheer.

De Commissie is van mening dat het lucht- en spoorwegvervoer elkaar beter moeten aanvullen: een verbetering van de verbindingen tussen deze vervoerswijzen levert veel voordelen op. De Commissie is dan ook voornemens:

De Commissie wijst de lidstaten op de beschikbaarheid van TEN-V-fondsen voor de financiering van comodaliteitsprojecten en nodigt hen uit om de ontwikkeling van intermodale platforms in luchthavens, zoals spoorwegverbindingen of stations, te ondersteunen.

De Commissie sluit tegelijk ook niet uit dat er behoefte is aan nieuwe infrastructuur. Zij stelt voor om het kader voor de planning van deze nieuwe infrastructuur te verbeteren door meer rekening te houden met milieufactoren, zoals geluidsoverlast. Voorts wenst de Commissie ook de procedures te vereenvoudigen en richtsnoeren voor goede praktijken aan te bevelen, teneinde de luchthavenplanning beter te coördineren en de opstelling van completere bodembestemmingsplannen aan te moedigen.

De Commissie heeft uit hoofde van haar kaderprogramma's voor onderzoek financiering verleend voor verscheidene projecten met betrekking tot geavanceerde grondgeleidings- en controlesystemen (A-SMGCS) voor de routeplanning, begeleiding en bewaking van luchtvaartuigen en voertuigen op de grond. Ook in het kader van het SESAR-programma worden nieuwe technologieën ontwikkeld om luchthavens veiliger en efficiënter te kunnen exploiteren.

Belangrijkste begrippen

Beheersorgaan van een luchthaven: de entiteit, al dan niet in combinatie met andere activiteiten, de luchthaveninfrastructuur bestuurt en beheert en zorgt voor de coördinatie en controle van de activiteiten van de verschillende exploitanten die op de betrokken luchthaven actief zijn.
Luchthavengeld: een heffing die de luchthavengebruikers en/of passagiers moeten betalen aan het beheersorgaan van de luchthaven en die bestemd is om (een gedeelte van) de kosten te dekken van de installaties en diensten die exclusief door het beheersorgaan van de luchthaven worden geleverd en die verband houden met het opstijgen, landen, bebakenen en parkeren van luchtvaartuigen, en met de afhandeling van passagiers en goederen.
Beveiligingsheffing: een heffing die uitdrukkelijk bestemd is om de kosten van maatregelen voor de beveiliging van de burgerluchtvaart tegen wederrechtelijke daden geheel of gedeeltelijk te dekken.