Toegelaten levensmiddelenadditieven: algemene regeling

Sinds 1990 worden alle toegelaten levensmiddelenadditieven en hun gebruiksvoorwaarden geharmoniseerd om de gezondheid van de consumenten te beschermen en het vrije verkeer van levensmiddelen in de Europese Unie (EU) te garanderen.

BESLUIT

Richtlijn 89/107/EEG van de Raad van 21 december 1988 betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der lidstaten inzake levensmiddelenadditieven die mogen worden gebruikt in voor menselijke voeding bestemde waren [Zie wijzigingsbesluiten].

SAMENVATTING

Richtlijn 89/107/EEG

Het toepassingsgebied van de richtlijn omvat levensmiddelenadditieven behorende tot één van de in bijlage I genoemde categorieën die worden gebruikt als ingrediënten bij de vervaardiging of de bereiding van levensmiddelen, welke in het eindproduct nog aanwezig zijn (onder additief wordt verstaan elke stof die op zichzelf gewoonlijk niet als voedsel wordt geconsumeerd, doch door opzettelijke toevoeging een voedselbestanddeel wordt).

De richtlijn verbiedt het gebruik van een stof als levensmiddelenadditief, indien deze stof niet is opgenomen in een van de lijsten die zijn opgesteld voor de in bijlage I bedoelde categorieën (zoals conserveermiddelen, emulgatoren, zoetstoffen en rijsmiddelen) of indien de in deze lijsten gespecificeerde gebruiksvoorwaarden niet worden gerespecteerd.

De Raad is belast met de opstelling van:

• een lijst van de additieven waarvan het gebruik met uitsluiting van alle andere stoffen wordt toegestaan;
• een lijst van levensmiddelen waaraan deze additieven mogen worden toegevoegd, de voorwaarden waaronder deze toevoeging mag plaatsvinden en eventueel de aan de technologische doeleinden op te leggen beperkingen;
• voorschriften voor als oplosmiddelen gebruikte additieven, eventueel met inbegrip van zuiverheidseisen.

Een bijzondere procedure, in het kader waarvan de Commissie in overleg met het Permanent Comité voor levensmiddelen maatregelen mag treffen, zal worden toegepast voor:

• het opstellen van de zuiverheidseisen;
• zo nodig, de analysemethoden die nodig zijn om te controleren of aan de zuiverheidseisen is voldaan;
• zo nodig, de wijze van bemonstering en de methoden voor de kwalitatieve en kwantitatieve analyse van levensmiddelenadditieven in levensmiddelen;
• andere voorschriften die nodig zijn om ervoor te zorgen dat alleen de in de lijsten opgenomen levensmiddelenadditieven worden gebruikt.

Bepalingen inzake maatregelen die de lidstaten mogen treffen als zij gegronde redenen hebben om te veronderstellen dat het gebruik van een bepaald additief, ofschoon dit in overeenstemming met de richtlijn is, gevaar voor de volksgezondheid oplevert.

Voorwaarden waaronder een lidstaat met het oog op de wetenschappelijke en technische vooruitgang voorlopige toestemming mag verlenen voor het in de handel brengen en het gebruik van additieven die onder de in bijlage I bij de richtlijn opgenomen categorieën vallen doch niet in de lijsten zijn opgenomen: de toelating dient bij voorbeeld tot twee jaar te worden beperkt.

Eisen ten aanzien van de gegevens die moeten worden vermeld op de verpakking of recipiënt van aan de consument of aan de fabrikant van levensmiddelen verkochte additieven.

Richtlijn 94/34/EG

Ingevolge Richtlijn 94/34/EG mogen de lidstaten het gebruik van bepaalde additieven in op hun grondgebied volgens traditionele wijze geproduceerde producten verbieden, mits dit verbod op 1 januari 1992 reeds bestond en mits het vrije verkeer van goederen hierdoor niet wordt aangetast.

De betrokken lidstaten zijn echter wel verplicht op hun grondgebied de productie toe te staan van producten die niet op traditionele wijze overeenkomstig de richtlijnen inzake additieven worden geproduceerd.

GERELATEERDE BESLUITEN

Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad van 28 juli 2006 inzake levensmiddelenadditieven [COM(2006) 428 def. - Niet in het Publicatieblad verschenen]. De toekomstige verordening zal in een communautaire lijst alle in levensmiddelen toegelaten levensmiddelenadditieven, met inbegrip van zoetstoffen en kleurstoffen, harmoniseren. Bovendien zal een enkele toelatings- en evaluatieprocedure worden vastgesteld.

Het Permanent Comité voor de voedselketen en de diergezondheid zal alle reeds toegelaten additieven en ook de nieuwe additieven onderzoeken en de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) zal de risico's van deze producten beoordelen. Om een nieuw additief toe te laten of een bestaande toelating te vernieuwen moet uit de beoordeling blijken dat het product veilig en technologisch noodzakelijk is, voordelen voor de consument heeft en de consument niet misleidt wat het gebruik daarvan betreft.

De toekomstige verordening zal alle geldende bepalingen met betrekking tot additieven intrekken (zie hieronder).

De regelgeving met betrekking tot additieven berust op:

• Richtlijn 89/107/EEG;
• Richtlijn 95/2/EG betreffende levensmiddelenadditieven met uitzondering van kleurstoffen en zoetstoffen;
• Richtlijn 94/35/EG betreffende zoetstoffen;
• Richtlijn 94/36/EG betreffende kleurstoffen;
• alsook Beschikking 292/97/EG (zie hieronder).

Beschikking 292/97/EG van het Europees Parlement en de Raad van 19 december 1996 betreffende de handhaving van nationale wetgeving die het gebruik van bepaalde additieven bij de vervaardiging van bepaalde specifieke levensmiddelen verbiedt [Publicatieblad L 48 van 19.2.1997].

Krachtens deze beschikking mogen enkele lidstaten wetgeving toepassen waarbij het gebruik van bepaalde additieven wordt verboden in bepaalde specifieke levensmiddelen die als traditionele producten worden beschouwd en die op het grondgebied van die lidstaten worden vervaardigd. Deze uitzonderingen zijn niet in strijd met de bepalingen betreffende de gegarandeerde traditionele specialiteiten in verband met landbouwproducten en levensmiddelen.

Verslagen

Verslag [COM(2001) 542 def. - Niet verschenen in het Publicatieblad].

Verslag van de Commissie van 1 oktober 2001 over de inname van levensmiddelenadditieven via de voeding in de Europese Unie.

Laatste wijziging: 25.04.2007