De samenwerking met Zwitserland, Noorwegen en IJsland versterken: het Verdrag van Lugano

SAMENVATTING VAN:

Verdrag betreffende de rechterlijke bevoegdheid en de erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken

Besluit 2009/430/EG van de Raad — Sluiting van het Verdrag betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken

WAT IS HET DOEL VAN HET VERDRAG EN HET BESLUIT?

Het verdrag is erop gericht dezelfde mate van vrij verkeer van beslissingen te bereiken tussen EU-landen en Zwitserland, Noorwegen en IJsland. Het verdrag, dat bekendstaat als het nieuwe Verdrag van Lugano, vervangt het Verdrag van Lugano van 1988.

Met het besluit wordt het verdrag ten behoeve van de Europese Gemeenschap (thans de EU) gesloten. Hiermee worden tevens de verklaringen vastgesteld die moesten worden afgelegd op het ogenblik van de neerlegging van de akte van bekrachtiging (bij het besluit gevoegd).

KERNPUNTEN

Toepassing

Het verdrag is van toepassing op de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van besluiten in burgerlijke en handelszaken.

Het verdrag is niet van toepassing op:

belastingzaken, douanezaken en administratiefrechtelijke zaken;
de staat en de bevoegdheid van natuurlijke personen;
het huwelijksvermogensrecht;
testamenten en erfenissen;
faillissement of schikking;
sociale zekerheid of arbitrage.

Een soepel verkeer van rechterlijke beslissingen tot stand brengen

Het door de Europese Gemeenschap, Denemarken, IJsland, Noorwegen en Zwitserland ondertekende verdrag zou van kracht worden na de ratificatie door de ondertekenende staten. Denemarken was ter zake een afzonderlijke verdragsluitende partij, omdat het had afgezien van de toenmalige verordening Brussel I (Verordening (EG) nr. 44/2001 van de Raad) — later vervangen door Verordening (EU) nr. 1215/2012 betreffende rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van besluiten in burgerlijke en handelszaken.

De partijen leggen de akten van bekrachtiging neer bij de Zwitserse Bondsraad, die als depositaris van het verdrag optreedt. Wanneer het verdrag in werking treedt, kunnen de volgende landen ook toetreden tot het verdrag:

de toekomstige leden van de Europese Vrijhandelsassociatie;
de EU-landen die optreden voor rekening van bepaalde niet-Europese gebieden die deel uitmaken van hun grondgebied (bijvoorbeeld Franse overzeese gebiedsdelen, zoals Nouméa) of waarvan de externe betrekkingen tot hun verantwoordelijkheid behoren;
elke andere staat, onder voorbehoud van eenstemmigheid bij de verdragsluitende partijen.

Gebaseerd op de regels die gelden tussen EU-landen

Het verdrag is afgestemd op de EU-regels betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van besluiten in burgerlijke en handelszaken tussen EU-landen. Als gevolg hiervan zullen in de EU, Zwitserland, Noorwegen en IJsland soortgelijke regels worden toegepast. Het verdrag vergemakkelijkt bovendien de wederzijdse erkenning en de tenuitvoerlegging van besluiten van nationale rechterlijke instanties van deze landen.

In het verdrag wordt als algemeen beginsel bepaald dat zij die hun woonplaats (legale verblijfplaats) op het grondgebied van een verdragsluitende staat hebben, voor de rechtbanken van deze staat zullen worden opgeroepen, ongeacht hun nationaliteit. Voor bepaalde aangelegenheden voorziet het verdrag evenwel ook in speciale bevoegdheden, bijvoorbeeld:

contracten: bevoegd is het gerecht van het land waar de verplichtingen ten uitvoer worden gelegd;
onderhoud: bevoegd is het gerecht waar de tot onderhoud gerechtigde (degene die recht heeft op de middels de uitspraak voorziene betalingen) zijn of haar woonplaats of vaste verblijfplaats heeft;
onrechtmatige daad (onwettig handelen dat of een inbreuk op een recht die schade of letsel tot gevolg kan hebben), delict (onwettig handelen waarvoor de benadeelde het recht heeft op een schikking) of daad van nalatigheid (een daad van nalatigheid die of verzuim dat leidt tot letsel of schade aan personen of zaken van derden waarvoor de dader civiel aansprakelijk kan worden gesteld op basis van civiel recht): bevoegd is het gerecht van de plaats waar het schadebrengende feit zich heeft voorgedaan of zich kan voordoen.

Bovendien worden door het verdrag specifieke bevoegdheden gegeven op het gebied van:

verzekeringszaken;
door consumenten gesloten overeenkomsten, en
individuele verbintenissen uit arbeidsovereenkomst.

Voor zakelijke rechten betreffende huur of verhuur (bezit van land of eigendom als huurder of pachter) en rechten met betrekking tot onroerend eigendom blijft het gerecht van de ondertekenende staat waar het onroerend goed zich bevindt. exclusief bevoegd.

Aan het verdrag zijn verscheidene protocollen gehecht die onder meer tot doel hebben een eenvormige uitlegging van het verdrag te waarborgen.

VANAF WANNEER IS HET BESLUIT VAN TOEPASSING EN WANNEER IS HET VERDRAG IN WERKING GETREDEN?

Het besluit is sinds 27 november 2009 van toepassing. Het verdrag is op de volgende data in werking getreden: tussen de EU en Noorwegen op 1 januari 2010, tussen de EU en Zwitserland op 1 januari 2011 en tussen de EU en IJsland op 1 mei 2011, conform artikel 69, lid 5 van het verdrag.

ACHTERGROND

Met de ondertekening van het verdrag is op institutioneel vlak een belangrijke stap gezet. In zijn advies 1/03 bevestigt het Hof van Justitie dat de Europese Gemeenschap een exclusieve bevoegdheid heeft om het nieuwe Verdrag van Lugano te sluiten. Het verdrag is op 30 oktober 2007 ondertekend. Het maakt een integrerend deel uit van het EU-recht en is voor onbepaalde duur gesloten.

BELANGRIJKSTE DOCUMENTEN

Verdrag betreffende de rechterlijke bevoegdheid en de erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken (PB L 147 van 10.6.2009, blz. 5-43)

Achtereenvolgende wijzigingen aan de overeenkomst zijn in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

Besluit 2009/430/EG van de Raad van 27 november 2008 inzake de sluiting van het Verdrag betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken (PB L 147 van 10.6.2009, blz. 1-4)

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Verdrag betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken, ondertekend te Lugano op 30 oktober 2007 — Toelichtend rapport door Professor Fausto Pocar (Titularis van de leerstoel internationaal recht aan de Universiteit van Milaan) (PB C 319 van 23.12.2009, blz. 1-56)

Proces-verbaal van verbetering van het Verdrag betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken, ondertekend te Lugano op 30 oktober 2007 (PB L 18 van 21.1.2014, blz. 70-71)

Laatste bijwerking 31.07.2018