Modernisering van het hoger onderwijs in de EU

SAMENVATTING VAN:

Mededeling van de Europese Commissie (COM(2011) 567 definitief) – Een agenda voor de modernisering van de Europese hogeronderwijssystemen

SAMENVATTING

WAT DOET DEZE MEDEDELING?

In deze mededeling staan de belangrijkste prioriteiten voor het hoger onderwijs in de EU. De agenda is zo ontworpen dat hogeronderwijssystemen beter kunnen bijdragen aan de doelstellingen van de Europa 2020-strategie voor groei.

De mededeling werd in 2013 en 2014 gevolgd door twee verslagen aan de Europese Commissie over het verbeteren van de kwaliteit van onderwijzen en leren op de hogeronderwijsinstellingen in Europa en over nieuwe manieren van onderwijzen en leren in het hoger onderwijs.

KERNPUNTEN

In de mededeling staan de vijf belangrijkste prioriteitsgebieden voor actie van EU-landen en instellingen voor hogeronderwijs en maatregelen die de EU zal nemen om hun inspanningen te ondersteunen.

• 1.

  Onderwijsniveaus verhogen — Een van de doelen van de Europa 2020-strategie is dat in 2020 40 % van de jongeren hoger onderwijs heeft voltooid. Ook zijn er naar schatting voor een miljoen vacatures onderzoeksvaardigheden op hoog niveau nodig.

• Om dit te bereiken wordt in de mededeling aanbevolen:
  • vroegtijdig schoolverlaten te verminderen hoger onderwijs voor meer mensen aantrekkelijk te maken, met name door meer contact te zoeken met en financiële steun te verstrekken aan leerlingen uit achtergestelde groepen en volwassenen;
  • de voorwaarden voor het bedrijfsleven te verbeteren om in onderzoek en innovatie te investeren; en de onderzoeksvaardigheden van het aanwezige personeel te verbeteren;
  • voor onderzoekers duidelijke overgangen van beroeps- en andere opleidingstypes naar hoger onderwijs te ontwikkelen, buiten de academische wereld.

In een studie uit 2015 staat het percentage geslaagden en vroegtijdige schoolverlaters voor hoger onderwijs in heel Europa.

• 2.

  De kwaliteit en relevantie van het hoger onderwijs verbeteren

• In de mededeling wordt aanbevolen:
  • studieprogramma's, de opleiding van onderzoekers inbegrepen, moeten inspelen op de huidige en toekomstige behoeften van de arbeidsmarkt door middel van vaardigheden- en groeiprognoses en door werkgevers en arbeidsmarktinstellingen te betrekken bij het ontwerpen en uitvoeren ervan;
  • nieuwe technologieën benutten voor effectievere onderzoeksmethoden en flexibeler en meer gepersonaliseerd onderwijs (bijv. eLearning);
  • betere arbeidsomstandigheden, met inbegrip van permanente beroepsontwikkeling en de invoering van stimulansen voor instellingen om excellentie te belonen om zo hoogwaardig onderwijzend personeel en onderzoekspersoneel aan te trekken en te behouden.

• 3.

  Mobiliteit en grensoverschrijdende samenwerking bevorderen — De Europese ministers voor hoger onderwijs willen het aandeel studenten dat een studie of onderwijsperiode in het buitenland heeft voltooid in 2020 op 20 % hebben gebracht.

• Om dit te bereiken wordt in de mededeling aanbevolen:
  • mobiliteit systematisch in leerprogramma's in te bouwen;
  • de erkenning van diploma's en studiepunten of overdraagbaarheid van leningen te verbeteren door middel van vergelijkbaar en consistent gebruik van het ECTS (Europees puntenoverdrachtsysteem) en het diplomasupplement, en door kwalificaties aan het Europees kwalificatiekader te koppelen.
  • toegang, werkgelegenheidsvoorwaarden en ontwikkelingskansen voor studenten, onderzoekers en leraren uit andere landen te verbeteren.

• 4.

  De „kennisdriehoek” van hoger onderwijs, onderzoek en bedrijfsleven versterken

• In de mededeling wordt aanbevolen:
  • overheidsbeleid dat partnerschappen tussen hogeronderwijsinstellingen en het bedrijfsleven aanmoedigt door middel van:
    • belonen van structuren en stimulansen voor regionale ontwikkeling,
    • samenwerking tussen vakgebieden,
    • organisaties, en
    • afbouwen van administratieve en regelgevingsbarrières voor partnerschappen tussen sectoren;
  • gebruik door hogeronderwijsinstellingen van de resultaten van onderzoek en innovatie in hun onderwijsaanbod om de ontwikkeling van ondernemersvaardigheden en van creatieve en innovatieve vaardigheden te stimuleren.

• 5.

  Bestuur en financiering verbeteren

• In de mededeling wordt aanbevolen:
  • kosteneffectiviteit van openbare investeringen in hoger onderwijs verhogen door financiering aan prestaties te koppelen met daarin een concurrentie-element;
  • investering in hoger onderwijs verhogen door diversificatie van financieringsbronnen, toegang tot alternatieve financieringsbronnen vergemakkelijken, met inbegrip van privéfinanciering;
  • investeren in professioneel management;
  • financierings- en bestuurssystemen flexibeler maken om de zelfstandigheid van hogeronderwijsinstellingen te vergroten waardoor ze hun eigen strategische richting kunnen ontwikkelen.

EU-bijdrage

De EU is van plan de inspanningen van nationale overheden en instellingen op deze vijf gebieden te ondersteunen door:

• de Europa 2020-strategie te volgen en
• ervoor te zorgen dat het financieel kader 2014-2020 ruimte heeft voor de verschillende beleidsmaatregelen voor de modernisering van het hoger onderwijs.

De Commissie moet onder andere de volgende acties ondernemen:

• studenten in staat stellen doordachte keuzes te maken door middel van een rangschikkingstool (U-Multirank) voor universiteiten op basis van prestaties op vijf gebieden;
• de erkenning van studies in het buitenland verbeteren door het Europees systeem voor het verzamelen en overdragen van studiepunten (ECTS) te versterken;
• een garantiefaciliteit voor studentenleningen invoeren (Master Loan Erasmus+) voor studenten die hun mastersgraad in een ander EU-land behalen;
• een Agenda voor strategische innovatie goedkeuren;
• een kwaliteitskader aanbieden voor stages met één centraal platform voor het aanbod van stages in Europa;
• betrekkingen inzake hoger onderwijs ontwikkelen met niet-EU-landen (zie de mededeling uit 2013 over het Europese hoger onderwijs in de wereld);
• richtlijnen betreffende studenten en onderzoekers wijzigen om de EU nog aantrekkelijker voor de laatsten te maken.

ACHTERGROND

Kijk voor meer informatie op:

• „Activiteiten van de EU op het gebied van hoger onderwijs” op de website van de Europese Commissie.

BESLUIT

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's: Ondersteuning van groei en werkgelegenheid — Een agenda voor de modernisering van de Europese hogeronderwijssystemen (COM(2011) 567 definitief van 20.9.2011)

GERELATEERDE BESLUITEN

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's: Voortijdig schoolverlaten aanpakken: een essentiële bijdrage aan de Europa 2020-agenda (COM(2011) 18 definitief van 31.1.2011)

Aanbeveling van de Raad van 28 juni 2011 inzake beleid ter bestrijding van voortijdig schoolverlaten (PB C 191 van 1.7.2011, blz. 1-6)

Conclusies van de Raad inzake het terugdringen van voortijdig schoolverlaten en het bevorderen van goede schoolresultaten (PB C 417 van 15.12.2015, blz. 36-40)

Laatste bijwerking 14.06.2016