Westelijke Balkan: versterking van het Europees perspectief

In haar mededeling van 2008, getiteld Westelijke Balkan: versterking van het Europees perspectief, herhaalt de Commissie de betrokkenheid van de Europese Unie (EU) aan de Westelijke Balkan. Hierin wordt met name haar steun bevestigd voor het merendeel van de landen in de regio die geleidelijk aan de status van kandidaat-landen krijgen.

BESLUIT

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad van 5 maart 2008 getiteld Westelijke Balkan: versterking van het Europees perspectief (COM(2008) 127 - Niet verschenen in het Publicatieblad).

SAMENVATTING

In de mededeling wordt een actiekader voorgesteld ter versterking van de betrokkenheid van de EU aan de Westelijke Balkan, namelijk Albanië, Bosnië en Herzegovina, Kroatië, de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië, Montenegro, Servië en Kosovo (overeenkomstig de status die verleend is door Resolutie 1244 van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties).

Het doel is om deze landen dichter bij de EU te brengen en om hun Europese perspectief tastbaarder te maken.

REGIONALE SAMENWERKING VERSTEVIGEN

Om deze landen dichter bij de EU te brengen staan in deze mededeling een reeks maatregelen ter versterking van:

• regionale samenwerking;
• goede betrekkingen met de buurlanden in de Westelijke Balkan;
• samenwerking met het Joegoslavië-tribunaal (International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia - ICTY);
• het behalen van de prioriteiten die vastgesteld zijn in de toetredingspartnerschappen;
• het sluiten en tenuitvoerleggen van stabilisatie- en associatieovereenkomsten (SAO’s) met alle betrokken landen.

WERKEN VOOR VERZOENING EN SAMENWERKING TUSSEN VOLKEREN

De strategie zoals voorgesteld in de mededeling richt zich ook op het bevorderen van interpersoonlijke contactenvertrouwd te maken met de EU tussen de volkeren in de regio, en op het werken aan verzoening tussen de volkeren. Een ander doel is om de betrokken landen meervertrouwd te maken met de EU door een betere kennis ervan te stimuleren.

Samenwerking tussen de landen in de regio en de EU beslaat een hele reeks gebieden waaronder wetenschap, onderzoek, cultuur, onderwijs, jongeren en media. Er zijn maatregelen getroffen om de Balkanlanden in staat te stellen deel te nemen aan bepaalde communautaire programma’s en agentschappen, waaronder studentenuitwisselingsprogramma’s zoals Erasmus.

Verder is de afschaffing van de visumplicht, als onderdeel van de voorbereidingen voor het lidmaatschap van en deelname aan het Schengengebied, erop gericht mobiliteit te vergemakkelijken. Samen met de overnameovereenkomsten zijn de visumfaciliteringsovereenkomsten de eerste stap naar volledige visaliberalisering.

ECONOMISCHE ONTWIKKELING EN EU-STEUN

De regio moet diverse uitdagingen met betrekking tot economische en sociale ontwikkeling aanpakken. Deze uitdagingen hebben betrekking op het concurrentievermogen, de vermindering van de werkloosheid, participatie op de arbeidsmarkt, infrastructuur en menselijke ontwikkeling en sociale cohesie, met inachtneming van duurzame ontwikkeling. De samenwerking richt zich op drie gebieden: micro-ondernemingen en het midden- en kleinbedrijf (mkb), infrastructuur en energie-efficiëntie.

De regio profiteert ook van directe financiële steun van de EU met het instrument voor pretoetredingssteun (Instrument for Pre-accession Assistance - IPA). Dit programma helpt begunstigden hervormingen vast te stellen en uit te voeren die nodig zijn om te voldoen aan de waarden van de EU en om EU-wetgeving met het oog op het lidmaatschap geleidelijk te integreren. De Europese Investeringsbank (EIB) biedt ook leningen op verschillende gebieden (vervoer, energie, mkb, milieu, gemeentelijke infrastructuur, onderwijs en gezondheidszorg).

Het IPA biedt ook ondersteuning voor grensoverschrijdende samenwerking.

GOED BESTUUR EN HET MAATSCHAPPELIJK MIDDENVELD

De EU steunt de ontwikkeling van het maatschappelijk middenveld op lokaal niveau om de rol ervan te versterken waardoor het volledig kan deelnemen aan het hervormingsproces.

Goed bestuur is een belangrijk aspect om de landen van de Westelijke Balkan nader tot de EU te brengen.

Vooruitgang op het gebied van justitie, vrijheid en veiligheid is van cruciaal belang en heeft met name betrekking op:

• de bestrijding van georganiseerde criminaliteit, corruptie en terrorisme, en juridische en politiële hervormingen;
• grensbeheer;
• regionale en grensoverschrijdende samenwerking (Frontex);
• maatregelen op het gebied van asiel-, migratie- en visumbeleid;
• samenwerking met Europol.

Achtergrond

Na het uiteenvallen van Joegoslavië heeft de EU het Stabiliteitspact voor Zuidoost-Europa geïntroduceerd in een poging om, met name in de Westelijke Balkan, economische en politieke hervormingen aan te moedigen. Tijdens de Europese Raad van Feira in 2000 en Thessaloniki in juni 2003 werden alle landen van de Westelijke Balkan beschouwd als potentiële toekomstige leden van de EU. Sindsdien verschilde de vooruitgang van land tot land voor wat betreft hun beweging naar EU-integratie.

Meer informatie: Stappen op weg naar toetreding.

GERELATEERDE BESLUITEN

Verordening (EG) nr. 1085/2006 van de Raad van 17 juli 2006 tot invoering van een instrument voor pretoetredingssteun (IPA) (PB L 210 van 31.7.2006).

27.11.2014