De strategie uit 2020 van de Europese Commissie moet van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (EU) een werkelijkheid maken voor iedereen.
De strategie roept op tot een hernieuwd engagement om ervoor te zorgen dat de EU-instellingen en EU-lidstaten het Handvest in zijn volledige potentieel toepassen. De strategie bouwt voort op de strategie uit 2010.
De strategie uit 2020 van de Commissie richt zich op vier prioriteiten.
De effectieve toepassing van het Handvest door de lidstaten verzekeren
Het Handvest is bindend voor lidstaten bij de uitvoering van EU-recht. De Commissie werkt nauw met lidstaten samen en steunt hen bij het doeltreffend invoeren van EU-recht en bij het volledig eerbiedigen van het Handvest. Aan lidstaten wordt gevraagd een steunpunt voor het Handvest aan te stellen om coördinatie en het delen van informatie te vergemakkelijken. Vanaf 2021 brengt de Commissie jaarlijks verslag uit over het Handvest, waarin zal worden ingegaan op de toepassing van het Handvest in de lidstaten in specifieke gebieden die worden beheerst door het EU-recht.
Organisaties uit het maatschappelijk middenveld, rechtenverdedigers en beoefenaren van juridische beroepen macht geven
Organisaties uit het maatschappelijk middenveld en rechtenverdedigers zijn van cruciaal belang voor een gezonde democratie en een samenleving waarin mensen gebruik kunnen maken van hun grondrechten. Zij hebben echter te maken met een groeiend aantal uitdagingen.
De Commissie zal nauw toezicht houden op en actie ondernemen tegen nationale maatregelen die in strijd zijn met EU-recht en die van invloed zijn op de activiteiten van maatschappelijke organisaties. Een aantal lidstaten heeft nog steeds geen volledig functionerende nationale mensenrechteninstellingen, die belangrijke schakels zijn tussen de overheid en de burgermaatschappij. Aan lidstaten wordt gevraagd dergelijke instellingen op te richten en te waarborgen dat zij de middelen hebben om volledig onafhankelijk te kunnen werken. Daarnaast zal de Commissie opleidingen over het Handvest bevorderen voor rechters, andere beoefenaren van juridische beroepen en rechtenverdedigers.
Het gebruik van het Handvest als kompas voor EU-instellingen stimuleren
EU-instellingen moeten bij al hun activiteiten voldoen aan het Handvest. De Commissie zal haar interne capaciteit voor naleving van het Handvest een impuls geven door middel van elektronisch leren, bijgewerkte richtsnoeren voor haar personeel en opleidingsplannen. De Commissie staat klaar bijstand te verlenen aan het Europees Parlement en de Raad om te waarborgen dat het Handvest tijdens hun werkzaamheden op doeltreffende wijze wordt toegepast.
De mensen bewuster maken van hun rechten krachtens het Handvest
Uit een Eurobarometer-enquête uit 2019 bleek dat slechts 42 % van de respondenten van het Handvest heeft gehoord en dat maar 12 % echt weet wat het is. Zes van de tien respondenten willen echter meer weten over hun rechten en tot wie zij zich kunnen richten als het Handvest wordt geschonden.
De Commissie pakt deze informatiekloof aan door:
De Commissie vraagt de lidstaten om initiatieven te ontwikkelen teneinde bekendheid met de rechten te vergroten en lokale organen en betrokken personen macht te geven.
Toekomstig optreden
De Commissie:
Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — Strategie ter versterking van de toepassing van het Handvest van de Grondrechten in de EU (COM(2020) 711 final van 2.12.2020).
Mededeling van de Commissie: Strategie voor een doeltreffende tenuitvoerlegging van het Handvest van de grondrechten door de Europese Unie (COM(2010) 573 definitief van 19.10.2010).
Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 389-405).
Verordening (EG) nr. 168/2007 van de Raad van 15 februari 2007 tot oprichting van een Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten (PB L 53 van 22.2.2007, blz. 1-14).
Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — EU-strategie voor de rechten van het kind (COM(2021) 142 final van 24.3.2021).
Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s betreffende het actieplan voor Europese democratie (COM(2020) 790 final van 3.12.2020).
Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio’s — Verslag over de rechtsstaat 2020 (COM(2020) 580 final van 30.9.2020).
Werkdocument van de diensten van de Commissie: Praktische richtsnoeren voor het rekening houden met grondrechten bij effectbeoordelingen door de Commissie (SEC(2011) 567 definitief van 6.5.2011).
Laatste bijwerking 09.12.2021