Europees erfgoedlabel

SAMENVATTING VAN:

Besluit nr. 1194/2011/EU tot instelling van een actie voor het Europees erfgoedlabel

WAT IS HET DOEL VAN HET BESLUIT?

• Het stelt een Europees erfgoedlabel in, dat wordt toegekend aan sites in de EU die een belangrijke rol hebben gespeeld in de Europese geschiedenis, cultuur en in Europese integratie.

KERNPUNTEN

Het is het doel van het Europese erfgoedlabel:

• om het gemeenschappelijk Europees erfgoed in de kijker te zetten om de burgers meer het gevoel te geven deel uit te maken van de EU; en
• om de dialoog tussen de verschillende culturen te versterken.

Dankzij het culturele toerisme speelt het erfgoed bovendien een belangrijke rol in de economische ontwikkeling van de Europese regio's, die er alle belang bij hebben de waarde van hun erfgoed optimaal te benutten.

Het Europees erfgoedlabel legt de nadruk op de Europese symboolwaarde en de pedagogische dimensie van de sites en verschilt daardoor van de erfgoedinitiatieven van Unesco (bijv. de werelderfgoedlijst of de representatieve lijst van het immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid) en de Raad van Europa.

Toekenningscriteria

De sites die in aanmerking komen zijn:

• monumenten;
• natuurlijke, onder water gelegen, archeologische, industriële of stedelijke locaties;
• cultuurlandschappen;
• plaatsen van herinnering;
• cultuurgoederen en -objecten (d.w.z. goederen of objecten met artistieke, historische of archeologische waarde voor een bepaald land; en
• immaterieel erfgoed dat met een plaats is verbonden (bijv. mondelinge tradities, rituelen, podiumkunsten), met inbegrip van hedendaags erfgoed.

Gemeenschappelijke aanvragen kunnen worden ingediend door:

• transnationale sites, die zich in meerdere EU-landen bevinden en gericht zijn op een specifiek thema; en
• nationale thematische sites, die meerdere sites in hetzelfde land omvatten die op een specifiek thema gericht zijn.

Kandidaat-sites voor het label moeten bewijzen dat zij aan minstens een van de volgende voorwaarden voldoen:

• hun grensoverschrijdend of pan-Europees karakter, door te tonen hoe de invloed en aantrekkingskracht van de site over de landsgrenzen heen gaan;
• hun plaats en rol in de Europese geschiedenis en integratie en hun banden met belangrijke Europese gebeurtenissen, persoonlijkheden of ontwikkelingen;
• hun plaats en rol bij de ontwikkeling en bevordering van de gemeenschappelijke waarden die ten grondslag liggen aan de EU (bijvoorbeeld het Vredespaleis in Den Haag, Nederland).

Voorts moeten kandidaat-sites een project voorleggen waarin zij zich ertoe verbinden om:

• het bewustzijn van de burgers omtrent de Europese betekenis van de site te vergroten;
• educatieve activiteiten te organiseren;
• meertaligheid te bevorderen;
• deel te nemen aan de activiteiten van de netwerken van sites waaraan het label is toegekend; en
• site op Europees niveau te promoten.

Er moet tevens een werkplan worden voorgelegd, waarin wordt uiteengezet hoe de kandidaat-site bepaalde voorwaarden zal naleven, zoals een degelijk beheer en het behoud van de site en de toegankelijkheid ervan voor een zo breed mogelijk publiek.

Selectieprocedure

De EU-landen maken een voorselectie van sites. Daarbij kunnen zij om de twee jaar maximaal twee sites voordragen. De lijst wordt vervolgens voorgelegd aan een Europese jury van onafhankelijke deskundigen, die hoogstens één site per land selecteert. Op aanbeveling van de jury kent de Europese Commissie het label aan de geselecteerde sites toe.

Deze sites worden geregeld gecontroleerd om na te gaan of zij nog altijd aan de criteria voldoen en hun project en werkplan implementeren. Als dat niet het geval is, kan de jury in samenwerking met de betrokken lidstaat aanpassingen voorstellen. Indien de nodige maatregelen niet worden genomen, kan de Commissie het label intrekken.

De eerste labels werden in 2013 toegekend.

VANAF WANNEER IS HET BESLUIT VAN TOEPASSING?

Het is van toepassing vanaf 23 november 2011.

ACHTERGROND

Nu een formeel EU-initiatief en onderdeel van het programma Creatief Europa (2014-2020), werd het Europees erfgoedlabel voor het eerst gelanceerd in 2006 in de vorm van een intergouvernementeel initiatief waaraan achttien EU-landen deelnamen.

Kijk voor meer informatie op:

• „European Heritage Label” (Europees erfgoedlabel) op de website van de Europese Commissie

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Besluit nr. 1194/2011/EU van het Europees Parlement en de Raad van 16 november 2011 2011 tot instelling van een actie van de Europese Unie voor het Europees erfgoedlabel (PB L 303, 22.11.2011, blz. 1-9)

Laatste bijwerking 04.07.2016