De Commissie stelt voor de bepalingen inzake de bescherming van de consument in consumentencontracten volledig te harmoniseren om het concurrerende aanbod binnen de interne markt te bevorderen en tegelijkertijd een hoog niveau van bescherming van de consument te garanderen.

Voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad van 8 oktober 2008 betreffende consumentenrechten.

Dit voorstel heeft tot doel de bepalingen betreffende de bescherming van de consument in het kader van verkoopovereenkomsten voor roerende goederen en dienstenovereenkomsten tussen de consument * en handelaren * te harmoniseren. De volledige harmonisering van deze bepalingen zou moeten bijdragen tot de goede werking van de interne markt en een hoog niveau van bescherming van de consument waarborgen.

De handelaren zijn verplicht de consument bepaalde informatie te verstrekken vóór het sluiten van een overeenkomst. Deze informatie maakt vervolgens noodzakelijk deel uit van de overeenkomst. Het betreft met name:

Overeenkomsten die worden gesloten via tussenpersonen * die handelen ten behoeve van consumenten of verkopers (bijvoorbeeld een winkel waar tweedehands goederen worden verkocht) vallen niet binnen de werkingssfeer van de richtlijn; zij worden beschouwd als overeenkomsten tussen twee consumenten, met uitzondering van de overeenkomsten waarbij de tussenpersoon ervan afziet aan te geven dat hij optreedt ten behoeve van een consument of verkoper.

Voor overeenkomsten op afstand *, zoals overeenkomsten die via het internet worden gesloten of overeenkomsten die buiten verkoopruimten worden gesloten *, zoals overeenkomsten die bij de consument thuis worden gesloten, zijn specifieke modaliteiten voorzien voor de terbeschikkingstelling van de informatie die moet worden verstrekt vóór het sluiten van de overeenkomst. Bovendien heeft de consument bij deze twee soorten overeenkomsten het recht om de gesloten overeenkomsten binnen de veertien dagen op te zeggen, zonder dat hij daarvoor een reden hoeft te geven.

Verplichtingen van de handelaren bij verkoopovereenkomsten voor roerende goederen

Handelaren zijn verplicht de goederen te leveren binnen de dertig dagen na het sluiten van de overeenkomst. Indien dat niet gebeurt, kan de consument terugbetaling van de betaalde bedragen eisen, binnen de zeven dagen na de voorziene leveringsdatum.

De verantwoordelijkheid voor verlies of beschadiging van goederen wordt op het moment van de inontvangstname of de levering van het goed overgedragen van de handelaar op de consument of op een daartoe aangewezen derde partij, die niet de vervoerder is.

De handelaren zijn verplicht de goederen te leveren overeenkomstig de bepalingen van de overeenkomst. De goederen moeten dus overeenstemmen met de door de handelaar gegeven beschrijving, geschikt zijn voor de gangbare gebruiksdoeleinden van deze goederen alsook voor het specifieke gebruiksdoeleinde dat de consument voor ogen had indien hierover een akkoord werd bereikt en de kwaliteit en prestaties bieden die voor goederen van dezelfde soort normaal zijn. Bij een ernstig gebrek aan overeenstemming kan de consument in eerste instantie eisen dat de goederen worden hersteld of vervangen; in een tweede fase kan hij een korting op de prijs of de ontbinding van de overeenkomst eisen. Handelaren moeten gedurende twee jaar, te rekenen vanaf de dag waarop het risico aan de consument wordt overgedragen, garanderen dat het goed overeenstemt met de overeenkomst.

Het voorstel voor een richtlijn voorziet specifieke bepalingen voor de bescherming van de consument ten aanzien van contractuele bepalingen die vooraf zijn opgesteld en waarover de consument niet kan onderhandelen (bijvoorbeeld standaardclausules in algemene verkoopvoorwaarden).

De consument moet de gelegenheid krijgen kennis te nemen van de bepalingen vóór het sluiten van de overeenkomst en uitdrukkelijk instemmen met bijkomende kosten (het is handelaren bijvoorbeeld verboden om vakjes voor bijkomende opties standaard vooraf aan te vinken).

In bijlage II wordt een lijst van oneerlijke bedingen vastgesteld die onder alle omstandigheden verboden zijn. In bijlage III wordt een lijst van bedingen vastgesteld die als oneerlijk moeten worden beschouwd al naar gelang hun voorwerp en hun gevolgen. In geval van twijfel over de betekenis van een beding prevaleert de voor de consument gunstigste interpretatie.

De lidstaten dienen voor het niet-nakomen van deze verplichtingen sancties vaststellen overeenkomstig hun rechtsstelsel. De overheidsinstanties, consumentenorganisaties en beroepsorganisaties met een rechtmatig belang, hebben het recht zich tot de bevoegde rechterlijke of administratieve instanties te wenden.

Dit voorstel vloeit voort uit de herziening van het consumentenacquis, die in 2004 werd gestart om de wetgeving te vereenvoudigen en de werking van de interne markt voor de consument te verbeteren.

Belangrijkste begrippen

Handelaar: iedere natuurlijke persoon of rechtspersoon die in onder deze richtlijn vallende overeenkomsten handelt voor doeleinden die betrekking hebben op zijn bedrijfs- of beroepsactiviteit, alsook degene die in naam van of voor rekenschap van een handelaar optreedt.
Consument: iedere natuurlijke persoon die bij onder deze richtlijn vallende overeenkomsten handelt voor doeleinden die buiten zijn bedrijfs- of beroepsactiviteit vallen.
Tussenpersoon: een handelaar die namens of ten behoeve van een consument een overeenkomst sluit.
Overeenkomst op afstand: iedere verkoop- of dienstenovereenkomst waarbij de handelaar, vóór de sluiting van de overeenkomst, uitsluitend gebruik maakt van een of meer technieken voor communicatie op afstand, d.w.z. ieder middel dat, zonder gelijktijdige fysieke aanwezigheid van handelaar en consument kan worden gebruikt voor de sluiting van de overeenkomst tussen deze partijen.
Buiten verkoopruimten gesloten overeenkomst:
- iedere verkoop- of dienstenovereenkomst die buiten verkoopruimten wordt gesloten in gelijktijdige fysieke aanwezigheid van de handelaar en de consument, of iedere verkoop- of dienstenovereenkomst waarvoor de consument een aanbod heeft gedaan onder dezelfde omstandigheden, of
- iedere verkoop- of dienstenovereenkomst die gesloten wordt in verkoopruimten maar waarover buiten verkoopruimten onderhandeld is, in gelijktijdige fysieke aanwezigheid van de handelaar en de consument.

Referenties en procedure

Voorstel	Publicatieblad	Procedure
COM(2008) 614	-	Medebeslissing COD/2008/0196