Opneming van gelijke behandeling in het communautair beleid

De Europese Unie gaat uit van het beginsel dat vanaf de ontwerpfase van alle communautaire beleidsmaatregelen en acties op actieve en zichtbare wijze rekening moet worden gehouden met de gelijke behandeling van vrouwen en mannen ("gender perspective").

MAATREGEL

Mededeling van de Commissie van 21 februari 1996 "Integratie van de gelijke kansen voor vrouwen en mannen in alle communautaire beleidsvormen en acties" [COM(96) 67 def. - Niet in het Publicatieblad verschenen].

SAMENVATTING

Het "gendermainstreaming-beginsel" houdt in dat bij alle communautaire beleidsvormen en acties systematisch rekening wordt gehouden met de verschillen in situatie, positie en behoeften van vrouwen en mannen. Deze totale en transversale aanpak vereist dat gebruik wordt gemaakt van alle beleidsvormen.

De mededeling presenteert in de eerste plaats het acquis communautaire op het gebied van gelijke kansen en de perspectieven voor het voeren van actie op verschillende gebieden:

• het werkgelegenheids- en arbeidsmarktbeleid: de Commissie is van plan om de structurering van het juridische kader voor gelijke kansen voort te zetten en haar steunmaatregelen voor studies naar vrouwelijk ondernemerschap en combinatie van werk en gezin te rationaliseren en beter te integreren;
• vrouwen die ondernemingen leiden en echtgenoten die in het MKB meewerken, onder andere in de landbouw en de visserij: de Commissie is van plan om de acties voor vrouwen in het MKB te intensiveren, vooral door grotere flexibilisering van de arbeid, verbetering van de beroepskwalificaties en vergemakkelijking van de toegang tot geldkrediet;
• onderwijs en opleiding: alle communautaire acties op het gebied van onderwijs, opleiding en jeugdzaken beogen de integratie van gelijke kansen als specifiek doel of aanvullende prioriteit;
• personenrecht: de Commissie is begonnen met de uitvoering van acties ter bestrijding van geweld tegen vrouwen, ter bestrijding van mensenhandel en ter rehabilitatie van de slachtoffers hiervan in de maatschappij; activiteiten ter verbetering van de veiligheid en de integriteit van vrouwelijke vluchtelingen worden overwogen;
• ontwikkelingssamenwerking: de Commissie is voornemens het "gendermainstreaming-beginsel" te blijven integreren in het ontwikkelingsbeleid van de Gemeenschap en in de ontwikkelingssamenwerkingsakkoorden met de ontwikkelingslanden, onder gebruikmaking van de strategieën die zijn uitgewerkt in de mededeling van de Commissie over de integratie van genderkwesties in de ontwikkelingssamenwerking [COM(1995) 423 definitief - Niet in het Publicatieblad verschenen];
• informatie: de Commissie acht het nodig dat een coherent, systematisch, zichtbaar en aan de verschillende doelgroepen aangepast communicatiebeleid wordt ontwikkeld;
• personeelsbeleid: de Commissie voert al jaren een gelijkekansenbeleid ten aanzien van haar personeel door uitvoering van positieve-actieprogramma's.

Het tweede deel van de mededeling belicht de rol die wordt gespeeld door de structuurfondsen, die het belangrijkste financiële instrument van de Gemeenschap zijn en die voor de bevordering van de gelijke kansen steun verlenen op verschillende van deze gebieden.

De geleidelijke tenuitvoerlegging van deze richtsnoeren vereist een aanzienlijke versterking van de samenwerking tussen de diensten van de Commissie en van het partnerschap met de lidstaten, de verschillende actoren en de betreffende organisaties.

Context

De mededeling van de Commissie sluit aan bij de rol die door de Europese Gemeenschap is gespeeld tijdens de vierde wereldconferentie van de Verenigde Naties over vrouwen, die in september 1995 in Beijing is gehouden.

VERBONDEN MAATREGELEN

Mededeling van de Commissie van 7 juni 2000 "Naar een communautaire raamstrategie inzake de gelijkheid van mannen en vrouwen (2001-2005)" [COM(2000) 335 definitief - Niet in het Publicatieblad verschenen]

De Europese Unie heeft een communautaire raamstrategie inzake de gelijkheid van mannen en vrouwen vastgesteld. Dit actiekader maakt het mogelijk de kwestie van de gelijke kansen te integreren in alle communautaire activiteiten, zodat deze bijdragen aan de opheffing van de ongelijkheden en de bevordering van de gelijkheid van mannen en vrouwen. Deze strategie wordt ondersteund door een communautair actieprogramma voor gelijke kansen, dat financiële steun verleent.

Handvest van de grondrechten van de Europese Unie van 7 december 2000 [PB C 364 van 18.12.2000]

Artikel 23, 1ste alinea: "De gelijkheid van mannen en vrouwen moet worden gewaarborgd op alle gebieden, met inbegrip van werkgelegenheid, beroep en beloning."

Voortgangsrapport van de Commissie inzake de follow-up van de mededeling "Integratie van de gelijke kansen voor vrouwen en mannen in alle communautaire beleidsvormen en acties" [COM(98) 122 def. - niet in het Publicatieblad verschenen]

Het rapport maakt gewag van belangrijke vooruitgang die sinds 1996 is geboekt bij de integratie van de gelijke kansen voor vrouwen en mannen in de communautaire beleidsvormen en acties. Onder auspiciën van de groep van commissarissen voor gelijke kansen is een nieuwe structuur opgezet, bestaande uit een ambtenaar van elk directoraat-generaal die speciaal verantwoordelijk is voor de bevordering van de gelijkheid van mannen en vrouwen. Het doel hiervan is de gelijkekansendimensie stelselmatig in alle communautaire activiteiten te integreren.

Op drie beleidsgebieden zijn in het bijzonder goede resultaten behaald: buitenlandse betrekkingen, werkgelegenheid en sociaal beleid en verder onderwijs, opleiding en jeugdzaken. In het rapport worden de gemaakte vorderingen grondig geanalyseerd.

Het rapport maakt ook melding van resultaten in andere sectoren, zoals bijv. in de samenwerking tussen de lidstaten bij de bestrijding van mensenhandel, geweld tegen vrouwen, het toenemend aantal vrouwen dat het slachtoffer wordt van gewapende conflicten en het belang dat het moderniseringsprogramma van de Commissie aan gelijke kansen toekent.

Het rapport legt ook de vinger op belangrijke belemmeringen en tekortkomingen, aangezien veel initiatieven op zichzelf staan en dus geen invloed van betekenis uitoefenen op de algemene situatie op het gebied van gelijke kansen. Tot deze belemmeringen behoren onder meer het gebrek aan bewustzijn van de genderkwesties bij de besluitvorming, het gebrek aan personele en budgettaire middelen voor deze taken en het gebrek aan genderexpertise.

Het rapport adviseert onder meer: betere sensibilisering van vooral het hogere kader voor het genderaspect; de ontwikkeling van genderexpertise; periodieke evaluatie van het effect van het beleid inzake gelijke behandeling van mannen en vrouwen; systematisch in elk wetsvoorstel of ander beleidsdocument nagaan of mannen en vrouwen hierin gelijk worden behandeld.

Om nieuwe vooruitgang te boeken vergt de integratie van de genderdimensie een volledigere algemene benadering.

Verslagen

De Europese Raad heeft tijdens zijn voorjaarsbijeenkomst op 20 en 21 maart 2003 de Commissie verzocht "in samenwerking met de lidstaten jaarlijks voor de voorjaarsbijeenkomst van de Europese Raad een verslag op te stellen over de ontwikkelingen op het gebied van gendergelijkheid, dat richtsnoeren bevat voor de gendermainstreaming van het sectorale beleid".

Laatste wijziging: 10.09.2004