Buitenlands en veiligheidsbeleid op EU-niveau

SAMENVATTING

HOE VOERT DE EU HAAR BUITENLANDS EN VEILIGHEIDSBELEID?

—	Door middel van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid (GBVB), dat betrekking heeft op alle terreinen van het buitenlands beleid en alle vraagstukken die betrekking hebben op de veiligheid van de EU.

—	Het GBVB omvat ook een gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid (GVDB) dat de aspecten van defensie, militaire en civiele crisisbeheersing van het EU-beleid dekt.

KERNPUNTEN

Het buitenlands en veiligheidsbeleid van de EU is onderhevig aan bepaalde regels en procedures:

Besluitvorming

—	De Europese Raad (een top bestaande uit EU-staatshoofden/regeringsleiders die minstens vier keer per jaar bij elkaar komt) identificeert de strategische belangen van de EU, bepaalt de doelstellingen en omschrijft de grote lijnen van het GBVB.

—	Rekening houdend met deze doelstellingen en de strategische richting stemt de Raad van de EU over acties of standpunten die in het kader van het GBVB moeten worden genomen.

Terwijl er voor beslissingen van de Raad van de EU eenparigheid van stemmen nodig is, kan over aspecten van beslissingen met een gekwalificeerde meerderheid van stemmen worden besloten, wat betekent dat 55 % van de EU-landen een stem uitbrengt, waarbij ten minste 65 % van de Europese bevolking wordt vertegenwoordigd.

Uitvoering

—	Het GBVB wordt door de hoge vertegenwoordiger voor het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid in werking gesteld.

—	De hoge vertegenwoordiger wordt door het corps diplomatique van de EU, zijnde de Europese Dienst voor extern optreden (EDEO), bijgestaan.

—

Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft geen rechtsmacht op het gebied van het GBVB (artikel 24 van het Verdrag betreffende de Europese Unie — VEU), behalve:

—	bij de toetsing van de wettigheid van beperkende maatregelen (bijv. sancties) die door de EU tegen personen en rechtspersonen worden genomen;

—	bij het toezicht op de uitvoering van het GBVB bij de Europese instellingen.

Financiering

—	EU-landen financieren operaties die gevolgen hebben op militair of defensiegebied.

—	Andere operationele uitgaven worden gefinancierd door de algemene begroting van de EU.

ACHTERGROND

Het GBVB, zoals het nu bekend is, werd samen met de positie van hoge vertegenwoordiger en de EDEO in het Verdrag van Lissabon van 2009 opgericht.

—	Europees buitenlands en veiligheidsbeleid

Laatste bijwerking 08.12.2015