In deze mededeling worden mijlpalen vastgelegd voor een EU-initiatief op het gebied van dementie*.
In deze mededeling schetste de European Commissie vier gebieden waarop actie moet worden ondernomen om de uitdagingen van de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie aan te pakken:
Het risico op dementie verlagen door een vroegtijdige diagnose: voorkomen van de ziekte of het vroegtijdig stellen van een diagnose kan de ontwikkeling van de ziekte vertragen. De risicofactoren zijn echter niet hetzelfde voor de verschillende vormen van dementie. Het is bijvoorbeeld eenvoudiger vasculaire dementie te voorkomen dan de ziekte van Alzheimer, omdat de risicofactoren voor vasculaire dementie al terdege bekend zijn, d.w.z. hoge bloeddruk, hoog cholesterolgehalte en roken. De Commissie raadt EU-landen aan acties op te zetten om:
Dementie begrijpen —Kennis verbeteren en onderzoek coördineren: betrouwbare gegevens met betrekking tot incidentie en prevalentie van dementie zijn essentieel om EU-landen in staat te stellen plannen op te stellen voor hun overheidsdiensten betreffende de beste omgang met dementie en het vinden van nieuwe criteria voor een vroegtijdige diagnose. Tegelijk met de mededeling heeft de Commissie een proefinitiatief gelanceerd voor de ontwikkeling van een onderzoeksstrategie op het gebied van neurodegeneratieve ziekten. Hiermee wordt de bundeling en coördinatie van de inspanningen van basis- en klinisch onderzoekers op dit gebied mogelijk. Dit heeft tussen 2011 en 2013 aanleiding gegeven tot de gezamenlijke actie Alcove (Alzheimer Cooperative Valuation in Europe), dat zich richt op alle vier deze uitdagingen, waarbij dertig partners uit heel Europa betrokken zijn.
Goede praktijken delen: dit kan plaatsvinden door middel van de open coördinatiemethode (OCM) voor sociale bescherming, sociale integratie en langdurige zorg. De OCM kan helpen kwaliteitsstructuren en -standaarden te definiëren voor medische en zorgdiensten voor personen die door de ziekte zijn getroffen.
Rechten, zelfstandigheid en waardigheid van patiënten respecteren: het verlies van geestelijke vermogens maakt het moeilijk voor mensen met dementie om hun positie in en actieve deelname aan de samenleving te handhaven. Mantelzorgers kunnen ook sociale uitsluiting ervaren vanwege de gevolgen die dementie voor hun dierbaren heeft. De Commissie heeft voorgesteld een Europees netwerk op te richten voor de rechten en waardigheid van personen met dementie. In 2009 werd door de patiëntenorganisatie Alzheimer Europe het European Dementia Ethics Network opgericht.
In 2014 publiceerde de Commissie een rapport over de implementatie van de mededeling. Hierin worden alle activiteiten opgesomd die sinds eind 2009 hebben plaatsgevonden en worden de resultaten van het Alcove-project toegelicht. Noemenswaardig zijn tevens het Europees innovatiepartnerschap inzake actief en gezond ouder worden en het feit dat het EU-initiatief meer dan de helft van de EU-landen heeft opgeroepen nationale plannen of strategieën betreffende dementie aan te nemen of hieraan te gaan werken.
In december 2015 nam de Raad conclusies aan, waarbij de noodzaak tot het verbeteren van zorgbeleid en -praktijken op het gebied van dementie werd benadrukt.
Een van de gevolgen van de steeds ouder wordende Europese bevolking is de toename van neurodegeneratieve ziekten, zoals de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie. Deze ziekten brengen voor de samenleving grote kosten met zich mee, die kunnen worden verminderd door middel van een gecoördineerde actie op Europees niveau.
Zie voor meer informatie „Dementie” op de website van de Europese Commissie.
* Dementie: een neurodegeneratieve ziekte die invloed heeft op geestelijke vermogens, zoals het geheugen en het denk- en beoordelingsvermogen, en die ook de persoonlijkheid kan aantasten. De meest voorkomende vormen zijn:
Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad over een Europees initiatief op het gebied van de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie (COM(2009) 380 definitief van 22.7.2009)
Werkdocument van de diensten van de Commissie: Implementatierapport van de mededeling van de Commissie over een Europees initiatief op het gebied van de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie (SWD(2014) 321 final van 16.10.2014)
Conclusies van de Raad over ondersteuning van mensen met dementie: naar beter zorgbeleid en betere zorgpraktijken (PB C 418 van 16.12.2015, blz. 9-12)
Laatste bijwerking 24.05.2016