Actieplan voor het ondernemerschap

Een communautair actieplan stelt een aantal acties voor om het ondernemerschap te bevorderen, teneinde ondernemers te ondersteunen bij de verwezenlijking van hun ambities en een gunstig ondernemingsklimaat te scheppen. Hoewel 47% van de Europeanen verkiest als zelfstandige te werken, zet immers slechts 17% ook daadwerkelijk de stap.

BESLUIT

Mededeling van de Commissie aan de Raad, het Europees Parlement, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's van 11 februari 2004, getiteld "Actieplan: De Europese agenda voor ondernemerschap" [COM(2004) 70 def. - Niet in het Publicatieblad verschenen].

SAMENVATTING

Rekening houdend met de reacties na de publicatie van het Groenboek over ondernemerschap (es de en fr) stelt dit actieplan een aantal acties voor om het ondernemerschap te bevorderen, teneinde ondernemers te ondersteunen bij de verwezenlijking van hun ambities en een gunstig ondernemingsklimaat te scheppen.

In het actieplan worden de belangrijkste doelstellingen beschreven die door de Europese Unie (EU) en de beleidsmakers van de lidstaten op de volgende vijf strategische gebieden moeten worden verwezenlijkt:

Een ondernemingsgerichte mentaliteit stimuleren

Om zoveel mogelijk mensen voor te lichten over ondernemerschap, stelt de Commissie voor om onderwijs in ondernemerschap bij jongeren te bevorderen door middel van onderwijsactiviteiten (zoals rollenspelen) in de scholen. De Commissie roept de lidstaten ertoe op onderwijs in ondernemerschap in de leerprogramma's van alle scholen op te nemen, bewustmakingscampagnes op te zetten, opleidingsmateriaal aan te bieden, opleidingsmodules voor leraren te organiseren en, samen met bedrijfsorganisaties, ondernemers bij de leerprogramma's te betrekken.

Meer mensen aanmoedigen om ondernemer te worden

Volgens de Eurobarometer zegt 47% van de Europeanen er de voorkeur aan te geven als zelfstandige te werken, terwijl slechts 17% werkelijk zijn ambities realiseert. Kernacties om meer mensen aan te moedigen om ondernemer te worden:

verminderen van het stigma op falen. Om het stigma te doorbreken dat aan een faillissement kleeft, is een beter begrip nodig van wat een faillissement betekent, wat onder meer inhoudt dat een onderscheid wordt gemaakt tussen bedrieglijk en niet-bedrieglijk faillissement. De Commissie zal praktische informatie verzamelen over vroegtijdige waarschuwingssignalen voor financiële moeilijkheden, oorzaken van een faillissement en belemmeringen om opnieuw te beginnen, en beschrijvingen van gefailleerde en opnieuw gestarte ondernemers opstellen. Deze informatie moet worden gebruikt in promotiecampagnes of cursussen en moet bijdragen tot een vermindering van de weigerachtigheid om met gefailleerde ondernemers zaken te doen. De Commissie zal samen met een groep deskundigen zelfbeoordelingstests voor ondernemers opstellen waarmee zij hun financiële situatie kunnen evalueren, inclusief informatie over bestaande ondersteuning en procedures die bedoeld zijn om hen van een faillissement te redden;
bedrijfsoverdrachten vergemakkelijken. Toekomstige ondernemers kunnen het risico op falen weliswaar beperken door een bestaande onderneming over te nemen in plaats van een nieuwe onderneming op te richten, maar de EU moet vermijden dat ondernemingen sluiten vanwege belemmeringen op fiscaal of juridisch gebied of omdat er geen opvolger is. De Commissie zal erop toezien dat de Aanbeveling inzake bedrijfsoverdrachten in de lidstaten wordt uitgevoerd;
socialezekerheidsstelsels voor ondernemers herzien. Om nauwkeuriger te kunnen vaststellen welke invloed de sociale bescherming op de aantrekkelijkheid van het ondernemerschap heeft, zal de Commissie een overzicht presenteren van de socialezekerheidsstelsels voor zelfstandigen en bedrijfseigenaars, inclusief hun echtgenoten en andere personen ten laste, en van de gevolgen van de overgang van de ene status naar de andere. Op basis daarvan zal de Commissie de lidstaten verzoeken de gebieden te bepalen waarop zij voornemens zijn maatregelen te nemen. De Commissie zal vervolgens een uitwisseling van ervaring organiseren, waarbij externe deskundigen zullen worden betrokken, over hoe het best vooruitgang kan worden geboekt.

Rekening houdend met de vergrijzing van de bevolking en gezien het feit dat de leeftijdsgroep die het actiefst ondernemingen opzet (tussen 25 en 34 jaar) in de toekomst minder actief zal zijn, roept het actieplan de lidstaten op snel te reageren.

Ondernemers toerusten voor groei en concurrentiekracht

Opdat het midden- en kleinbedrijf (mkb) de mogelijkheden van de kenniseconomie optimaal kan benutten, heeft de EU een aantal initiatieven in dit verband genomen. Zo heeft zij 15% van de begroting van het zesde kaderprogramma voor onderzoek en technologische ontwikkeling (OTO) voor het mkb gereserveerd. Zij heeft ook het toepassingsgebied van de groepsvrijstellingsverordening uitgebreid met aan het mkb verleende steun voor onderzoek en ontwikkeling (O&O). Met betrekking tot ondernemerschap bevat deze mededeling de volgende voorstellen:

op de behoeften afgestemde ondersteuning verlenen aan vrouwen en etnische minderheden. De Commissie zal de toegang tot ondersteuning en managementopleiding van topniveau blijven bevorderen voor ondernemers van elke achtergrond, inclusief groepen met specifieke behoeften zoals vrouwen en ondernemers uit etnische minderheden. In dit verband zal de Commissie de nationale en regionale instanties helpen om die gebieden aan te pakken waar onvoldoende wordt voorzien in de behoeften van vrouwelijke ondernemers, met name de toegang tot financiering en ondernemingsnetwerken, en beleidsmaatregelen definiëren en evalueren met het doel goede praktijken voor het verlenen van bijstand aan ondernemers uit etnische minderheden vast te stellen;
ondernemingen ondersteunen bij de ontwikkeling van relaties tussen ondernemingen. De Commissie zal de rol van de Europese ondersteunende netwerken - Euro Info Centres (EIC's) en Relay Centra voor Innovatie (RCI's) - versterken door ze te betrekken bij de bevordering van de samenwerking tussen ondernemingen en door te zorgen voor een gestroomlijnde verlening van alle pan-Europese ondersteunende diensten, niet alleen door deze netwerken, maar ook door de Bedrijfsinnovatiecentra (BIC's).

Zoals in het Groenboek over ondernemerschap werd gesteld, komen in Europa te weinig snelgroeiende ondernemingen, of gazellen, de belangrijkste stuwende krachten achter innovatie en ondernemingsdynamiek, tot ontwikkeling. Ondernemingsgroei komt maar zelden toevallig tot stand: ondernemers zoeken inspiratie in succesvolle rolmodellen. De Commissie zal dan ook op zoek gaan naar goede beleidspraktijken voor het verspreiden van rolmodellen en het verlenen van de geschikte ondersteuning aan potentiële gazellen.

De financiering verbeteren

De Commissie wil het financiële klimaat voor ondernemingen, met name voor het mkb, verbeteren door middel van haar Financiële instrumenten en door kleine en middelgrote ondernemingen en financiële actoren bijeen te brengen om goede praktijken uit te kunnen wisselen en te zorgen voor een beter wederzijds begrip tussen het mkb en de financiële wereld.

In deze mededeling wordt voorgesteld te zorgen voor meer eigen vermogen en sterkere balansen in ondernemingen. De Commissie zal gebruik maken van haar financiële instrumenten voor het mkb om de ondernemingsgroei te bevorderen door het aanbod van zowel schuld- als aandelenfinanciering te stimuleren. De Commissie zal haar acties voor een betere beschikbaarheid van risicokapitaal, financiering door business angels en investeringen door particulieren (micro-angels) ook intensifiëren.

De Commissie zal verder het effect van staatssteun analyseren en eventuele marktgebreken verhelpen in verband met de verstrekking van financiële middelen aan het mkb, met name jonge en groeigerichte bedrijven.

Een mkb-vriendelijker regelgevings- en administratief kader creëren

De interne markt heeft de ondernemingen, met name het mkb, het leven veel gemakkelijker gemaakt. De voltooiing daarvan blijft niettemin een prioriteit, omdat er nog steeds belemmeringen bestaan. De Commissie zal ook doorgaan met het bevorderen van de betrokkenheid van het mkb bij normalisatie. De Commissie is voorstander van een efficiëntere raadpleging van het mkb teneinde deze ondernemingen in staat te stellen om in een vroeg stadium van het besluitvormingsproces hun mening over nieuwe initiatieven en over de juistheid van bestaande regelgeving en praktijken te geven.

In deze mededeling wordt ook voorgesteld om de naleving van de fiscale wetgeving minder ingewikkeld te maken. Een onderneming die intra-Europees actief is, is onderworpen aan verschillende nationale wet- en regelgevingen. Dat vormt een belemmering voor grensoverschrijdende activiteiten, met name voor het mkb. Om de procedures voor de naleving van de voorschriften inzake directe belastingen te vereenvoudigen en te verminderen, is de Commissie van plan een proefproject op te zetten waarbij kleine en middelgrote ondernemingen het systeem van 'belastingheffing in de thuisstaat' kunnen toepassen. Dit zou aanzienlijke besparingen en efficiencyverbeteringen moeten opleveren voor de kleine en middelgrote ondernemingen die voor de regeling in aanmerking komen.

Voor diverse categorieën transacties van bedrijf naar consument betekent de toepassing van de btw op de plaats van consumptie momenteel dat de handelaren moeten worden geïdentificeerd en aangiften en betalingen moeten doen in elke lidstaat waar zij belastbare transacties verrichten. Dit is lastig voor de handelaren in de interne markt. De Commissie is voornemens een 'one-stop-shop'-systeem voor te stellen waarbij ondernemingen zich, in hun eigen taal, slechts tot één belastingautoriteit hoeven te wenden en slechts één stel verplichtingen hoeven na te komen.

VERSLAG OVER DE UITVOERING VAN HET ACTIEPLAN

In september 2006 is uit de door de Commissie opgestelde balans (EN) (pdf) gebleken dat de meeste in het actieplan gepresenteerde initiatieven zijn uitgevoerd.

Zo is bijvoorbeeld de communautaire financiering van steunmaatregelen voor ondernemingen vergroot en de toegang tot financiering vergemakkelijkt. Er is ook vooruitgang geboekt op het gebied van onderwijs in ondernemerscultuur (es de en fr) om jongeren zo vroeg mogelijk een concrete kans te bieden om de commerciële basistechnieken te verwerven en persoonlijke kwaliteiten en algemene vaardigheden te ontwikkelen, zoals creativiteit, ondernemingsgeest, zelfvertrouwen of verantwoordelijkheidszin.

Het actieplan is bijgevolg een waardevol instrument gebleken voor de bevordering van het ondernemerschap. De initiatieven waartoe het aanleiding heeft gegeven, worden thans voortgezet in het kader van het communautaire mkb-beleid.

See also