Verzekering en herverzekering

SAMENVATTING VAN:

Richtlijn 2009/138/EG betreffende de toegang tot en uitoefening van het verzekerings- en het herverzekeringsbedrijf (Solvabiliteit II)

WAT IS HET DOEL VAN DE RICHTLIJN?

De richtlijn, bekend onder de naam Solvabiliteit II, schrijft voor dat verzekeraars en herverzekeraars in de Europese Unie (EU) over voldoende financiële middelen beschikken.
Ook bevat de richtlijn regels inzake governance, risicobeheer, transparantie en toezicht.

KERNPUNTEN

Toepassingsgebied

De richtlijn is van toepassing op schadeverzekeraars, levensverzekeraars en herverzekeraars.

Vergunning

Een verzekeraar kan zijn activiteiten uitoefenen nadat hij een vergunning van de toezichthouder van zijn EU-lidstaat heeft verkregen. Deze vergunning is in de hele EU geldig.

Kapitaalvereisten

Verzekeraars moeten over kapitaal beschikken dat in verhouding staat tot hun risicoprofiel ter garantie dat zij voldoende financiële middelen hebben om financiële moeilijkheden te kunnen weerstaan. Ze moeten aan de volgende kapitaalvereisten voldoen:

Het minimumkapitaalvereiste. Het minimum kapitaalniveau waaronder polishouders aan een hoog risiconiveau worden blootgesteld.
Het solvabiliteitskapitaalvereiste. Het kapitaal dat een verzekeraar dient te hebben in gevallen waarbij aanzienlijke verliezen moeten worden gecompenseerd. De hoeveelheid kapitaal wordt berekend door rekening te houden met verschillende risico’s zoals:
- het marktrisico: het risico op verlies of verandering van de financiële situatie als gevolg van schommelingen op de markt;
- het verzekerings- of verzekeringstechnisch risico: het risico dat niet voldoende geld opzij is gezet om toekomstige verzekeringsclaims of -uitkeringen te betalen;
- het operationeel risico: het risico op verliezen door inadequate of falende interne procedures, personeel of systemen of door externe gebeurtenissen.

Wanneer een verzekeraar niet aan beide kapitaalvereisten voldoet, moet de toezichthouder actie ondernemen.

Voorwaarden voor de bedrijfsuitoefening door verzekeraars

Een adequaat governancesysteem. Verzekeraars moeten een adequaat en transparant governancesysteem invoeren met een duidelijke verdeling van de verantwoordelijkheden. Ze moeten beschikken over de administratieve capaciteit om uiteenlopende kwesties aan te pakken met inbegrip van risicobeheer, naleving van de wetgeving en interne controles.
Beoordeling van het eigen risico en de solvabiliteit. Verzekeraars moeten regelmatig een beoordeling van het eigen risico en de solvabiliteit uitvoeren. Dit behelst de totale beoordeling van de risicosolvabiliteitsbehoeften in verhouding tot hun risicoprofielen en hun voortdurende naleving van de kapitaalvereisten.

Toezicht

Controle door toezichthouders. De wetgeving bevat een toezichtsproces waardoor toezichthouders in staat worden gesteld de naleving van de regels door verzekeraars te controleren en te beoordelen. Daartoe moeten verzekeraars aan toezichthouders gedetailleerde informatie over hun bedrijf en risico’s verstrekken. Dit moet toezichthouders helpen verzekeraars te identificeren die problemen zouden kunnen ondervinden. Ook moeten verzekeraars informatie publiceren.
Groepstoezichthouder. Iedere groep van verzekeraars moet een groepstoezichthouder hebben die specifieke verantwoordelijkheden heeft in nauwe samenwerking met de betrokken nationale toezichthouders.

Wijzigingen van Richtlijn 2009/138/EG

Richtlijn 2009/138/EG is bij herhaling gewijzigd.

Om de eerlijke concurrentie tussen instellingen te verzekeren, verlengt Wijzigingsrichtlijn (EU) 2016/2341 betreffende de werkzaamheden van en het toezicht op instellingen voor bedrijfspensioenvoorziening (zie de samenvatting) de overgangsperiode waarin verzekeraars die vallen onder Richtlijn 2009/138/EG hun werkzaamheden inzake bedrijfspensioenvoorziening mogen voortzetten tot 31 december 2022.
Verordening (EU) 2017/2402 betreffende securitisatie (zie de samenvatting) wijzigt Richtlijn 2009/138/EG om te zorgen voor samenhang tussen deze verordening en regels met betrekking tot securitisatie, die voornamelijk de instelling en de werking van de interne markt tot doel hebben, met name door het creëren van een gelijk speelveld op de interne markt voor alle institutionele beleggers.
Wijzigingsrichtlijn (EU) 2018/843 verlangt van verzekeraars dat zij vermoedens van witwaspraktijken of terrorismefinanciering aan de overheidsinstanties melden om te voorkomen dat het financieel systeem voor deze doeleinden wordt gebruikt krachtens Richtlijn (EU) 2015/849 (zie de samenvatting).
Wijzigingsrichtlijn (EU) 2019/2177 laat de Europese Autoriteit voor verzekeringen en bedrijfspensioenen (EIOPA) een grotere bijdrage leveren aan de toezichtsconvergentie op het gebied van interne modellen. De richtlijn bevat strengere kennisgevingsvereisten bij aanzienlijke grensoverschrijdende verzekeringsactiviteit of in een crisissituatie, alsmede voorwaarden voor het opzetten van samenwerkingsplatformen* indien de beoogde grensoverschrijdende verzekeringsactiviteit aanzienlijk is.
Wijzigingsrichtlijn (EU) 2022/2556 brengt de bepalingen van de richtlijn en verschillende andere verwante richtlijnen in overeenstemming met de vereisten inzake ICT-risico’s voor financiële entiteiten in de verordening betreffende de digitale operationele veerkracht van de financiële sector (DORA), Verordening (EU) 2022/2254 (zie de samenvatting).

Gedelegeerde handelingen en uitvoeringshandelingen

De richtlijn Solvabiliteit II geeft de Europese Commissie het recht om gedelegeerde handelingen en uitvoeringshandelingen vast te stellen. Deze hebben betrekking op zaken als technische normen en informatie voor de berekening van technische voorschriften en kernvermogen.
Gedelegeerde Verordening (EU) 2015/35 (die bekend is als de gedelegeerde verordening Solvabiliteit II en bij herhaling is gewijzigd) bevat gedetailleerde eisen voor toepassing van het Solvabiliteit II-kader en dient als het Single Rulebook van prudentiële regels voor verzekeraars en herverzekeraars. De gedelegeerde verordening Solvabiliteit II heeft betrekking op:
- waardering van activa en passiva, inclusief garantiemaatregelen op de lange termijn;
- de wijze waarop het vereiste kapitaalniveau moet worden bepaald voor activaklassen waarin een verzekeraar mogelijk belegt;
- in aanmerking komende eigen vermogensbestanddelen van verzekeraars om aan kapitaalvereisten te voldoen;
- de wijze waarop verzekeraars moeten worden beheerd en bestuurd;
- beoordeling van de gelijkwaardigheid van de solvabiliteitsregelingen van niet-EU-landen met EU-regels;
- regels over het gebruik van interne modellen voor het berekenen van het solvabiliteitskapitaalvereiste;
- specifieke regels met betrekking tot verzekeringsgroepen; en
- vereenvoudigde methoden en uitzonderingen om Solvabiliteit II gemakkelijker te kunnen toepassen op kleinere en minder complexe verzekeraars.

VANAF WANNEER TREDEN DE REGELS IN WERKING?

Richtlijn 2009/138/EG moest per 31 maart 2015 in nationaal recht zijn omgezet. Deze regels zijn sinds 1 januari 2016 van toepassing.

ACHTERGROND

Zie voor meer informatie:

Verzekerings- en herverzekeringsmaatschappijen — herziening van de prudentiële regels (richtlijn solvabiliteit II) (Europese Commissie)
Solvabiliteit II (EIOPA).

KERNBEGRIPPEN

Samenwerkingsplatformen. Een dergelijk platform wordt opgezet wanneer de EIOPA en relevante nationale toezichthoudende autoriteiten de voordelen inzien van grotere samenwerking bij aanzienlijke grensoverschrijdende activiteit, om een degelijke interne markt in de EU mogelijk te maken. Dankzij de platformen kunnen toezichthouders in de lidstaat van herkomst gebruik maken van de deskundigheid en kennis van de toezichthouder van het gastland in relatie tot de lokale markt.

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Richtlijn 2009/138/EG van het Europees Parlement en de Raad van 25 november 2009 betreffende de toegang tot en uitoefening van het verzekerings- en het herverzekeringsbedrijf (Solvabiliteit II) (herschikking) (PB L 335 van 17.12.2009, blz. 1-155)

Achtereenvolgende wijzigingen en verbeteringen aan Richtlijn 2009/138/EG zijn opgenomen in de basistekst. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Verordening (EU) 2022/2554 van het Europees Parlement en de Raad van 14 december 2022 betreffende digitale operationele weerbaarheid voor de financiële sector en tot wijziging van Verordeningen (EG) nr. 1060/2009, (EU) nr. 648/2012, (EU) nr. 600/2014, (EU) nr. 909/2014 en (EU) 2016/1011 (PB L 333 van 27.12.2022, blz. 1-79)

Richtlijn (EU) 2022/2556 van het Europees Parlement en de Raad van 14 december 2022 tot wijziging van de Richtlijnen 2009/65/EG, 2009/138/EG, 2011/61/EU, 2013/36/EU, 2014/59/EU, 2014/65/EU, (EU) 2015/2366 en (EU) 2016/2341 wat betreft digitale operationele weerbaarheid voor de financiële sector (PB L 333 van 27.12.2022, blz. 153-163)

Richtlijn (EU) 2015/849 van het Europees Parlement en de Raad van 20 mei 2015 inzake de voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld of terrorismefinanciering, tot wijziging van Verordening (EU) nr. 648/2012 van het Europees Parlement en de Raad en tot intrekking van Richtlijn 2005/60/EG van het Europees Parlement en de Raad en Richtlijn 2006/70/EG van de Commissie (PB L 141 van 5.6.2015, blz. 73-117)

Zie de geconsolideerde versie.

Gedelegeerde Verordening (EU) 2015/35 van de Commissie van 10 oktober 2014 tot aanvulling van Richtlijn 2009/138/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende de toegang tot en uitoefening van het verzekerings- en het herverzekeringsbedrijf (Solvabiliteit II) (PB L 12 van 17.1.2015, blz. 1-797)

Zie de geconsolideerde versie.

Laatste bijwerking 20.06.2023