Wijn

De gemeenschappelijke marktordening (GMO) draagt bij tot de verwezenlijking van een beter evenwicht tussen vraag en aanbod op de communautaire markt en tot de duurzame verbetering van het concurrentievermogen van de sector. Deze marktordening heeft de financiering van de herstructurering van een groot deel van het wijnbouwareaal mogelijk gemaakt, om het aanbod aan te passen aan de vraag.

BESLUIT

Verordening (EG) nr. 1493/1999 van de Raad van 17 mei 1999 houdende een gemeenschappelijke ordening van de wijnmarkt [Zie wijzigingsbesluiten].

SAMENVATTING

De gemeenschappelijke marktordening (GMO) voor wijn, die bij deze verordening wordt ingesteld, heeft tot doel om op de markt van de Gemeenschap een beter evenwicht tussen vraag en aanbod tot stand te brengen door de producenten de mogelijkheid te bieden zich op groeimarkten te richten en de sector in staat te stellen blijvend concurrerend te worden.

De hervorming heeft ook tot doel om het beroep op interventie als kunstmatige mogelijkheid voor de afzet van overschotten af te schaffen, alle traditionele afzetmogelijkheden voor consumptiealcohol en wijnbouwproducten open te houden, rekening te houden met de regionale diversiteit en de rol van producentengroeperingen en sectorale organisaties te erkennen.

Zij beoogt ten slotte ook de wetgeving op dit gebied aanzienlijk te vereenvoudigen, en past zodoende in het kader van de algemene inspanning tot vereenvoudiging van het gemeenschappelijke landbouwbeleid, die in 1995 is aangevat en in Agenda 2000 is overgenomen.

Toepassingsgebied

De GMO voor wijn is van toepassing op:

• verse druiven, andere dan voor tafelgebruik;
• druivensap en -most;
• wijn van verse druiven, met inbegrip van mousserende wijn, likeurwijn en parelwijn;
• wijnazijn;
• pikette;
• wijnmoer;
• draf van druiven.

Productiepotentieel

De verordening handhaaft het beginsel van het verbod tot 31 juli 2010 op de aanplant van wijnstokken van rassen die in de indeling als wijndruivenrassen zijn opgenomen, behalve wanneer het gaat om nieuwe plantrechten, herbeplantingsrechten of plantrechten die zijn opgenomen uit een reserve.

De lidstaten kennen de producenten voor bepaalde oppervlakten rechten voor nieuwe aanplant toe. Daarnaast kunnen aanvullende rechten worden toegekend binnen bepaalde maximumhoeveelheden die voor elk producerend land zijn vastgesteld. Voor deze rechten komen evenwel alleen de lidstaten in aanmerking die een inventaris hebben opgesteld waarin de verordening voorziet om het beheer van het wijnbouwpotentieel te vergemakkelijken. Tot en met 31 juli 2003 werden ook aanvullende rechten toegekend voor oppervlakten die voor de productie van bepaalde wijnen waren bestemd voor zover die productie minder groot was dan de vraag.

Herbeplantingsrechten worden door de lidstaten toegekend aan producenten die in de voorafgaande drie jaren een met wijnstokken beplante oppervlakte hebben gerooid of zich ertoe hebben verbonden een dergelijke oppervlakte te rooien. In beginsel worden deze herbeplantingsrechten uitgeoefend in het bedrijf waaraan ze zijn toegekend. Deze rechten moeten worden uitgeoefend binnen een termijn van 5 tot 8 jaar, naargelang van het geval.

De rechten voor nieuwe aanplant en de herbeplantingsrechten gelden slechts in de lidstaten waar de wijnproductie niet groter is dan 25 000 hectoliter per wijnoogstjaar.

De verordening voert een systeem in van reserves van plantrechten, die door de lidstaten worden aangelegd en die bestaan uit nieuwe plantrechten en plantrechten die niet binnen de voorgeschreven termijn zijn benut. Rechten uit deze reserves kunnen worden toegekend aan jonge landbouwers en, tegen betaling van een vergoeding, ook aan andere producenten. Een lidstaat kan besluiten geen reservesysteem toe te passen, indien hij kan aantonen dat hij beschikt over een doeltreffend systeem voor het beheer van de plantrechten.

Een premie voor stopzetting van de wijnbouw, waarvan het bedrag door de lidstaten wordt vastgesteld, kan worden verleend als tegenprestatie voor het definitief stopzetten van de wijnbouw op een bepaald wijngaardperceel. In dat geval verliest de wijnbouwer het recht op herbeplanting voor de oppervlakte waarvoor de premie is verleend. Sommige oppervlakten komen echter niet voor deze premie in aanmerking (artikel 9).

Er wordt een regeling voor herstructurering en omschakeling van wijngaarden ingesteld die tot doel heeft de productie aan te passen aan de vraag op de markt. De regeling kan slechts worden toegepast in de gebieden van een lidstaat waarvoor deze lidstaat de inventaris van het wijnbouwpotentieel (artikel 16) heeft opgesteld. Steun in het kader van deze regeling wordt slechts verleend indien een door de lidstaat goedgekeurd plan is opgesteld. De steun omvat een vergoeding voor de producenten van hun verlies aan inkomsten als gevolg van uitvoering van het plan, en een bijdrage in de kosten voor herstructurering en omschakeling. De financiële bijdrage van de Gemeenschap bedraagt maximaal 50 %, behalve in de doelstelling 1-gebieden.

Marktmechanismen

Ten behoeve van de wijnbouwers wordt steun voor de particuliere opslag van tafelwijn, druivenmost, geconcentreerde druivenmost en gerectificeerde geconcentreerde druivenmost ingesteld. Voorwaarde voor het verlenen van de steun is dat met de interventiebureaus een langlopend opslagcontract wordt gesloten, waarvoor ook bepaalde voorwaarden gelden.

Verscheidene bepalingen hebben betrekking op de distillatie. Intense persing van druiven, persing van wijnmoer en het opnieuw laten vergisten van draf van druiven voor andere doeleinden dan distillatie zijn verboden. De personen die dergelijke bijproducten van de wijnbereiding in hun bezit hebben, moeten ze leveren voor distillatie. De distilleerder moet voor deze producten een minimumprijs betalen en kan, onder bepaalde voorwaarden, een steun krijgen of de verkregen alcohol aan het interventiebureau leveren. Deze distillatieregeling geldt ook voor de boven de normale hoeveelheden geproduceerde wijn van druivenrassen met dubbele indeling (die tegelijk zijn ingedeeld bij de wijndruivenrassen en bij de rassen voor andere doeleinden).

De Gemeenschap kan ook steun verlenen voor de distillatie van tafelwijn, teneinde de wijnmarkt te ondersteunen en aldus de continuïteit van de voorziening van de sectoren consumptiealcohol, die traditioneel gebruik maken van de door de distillatie van deze wijn verkregen alcohol (wijn-eau-de-vie en likeurwijn), te waarborgen. In dat geval bestaat de steun uit primaire steun (steun voor de distillatie in de vorm van de betaling van een minimumprijs door de distilleerder aan de producent) en secundaire steun om de kosten voor de opslag van het verkregen product te dekken. Bovendien kan een vrijwillige crisisdistillatie worden ingesteld indien de markt bijzonder ernstig is verstoord als gevolg van belangrijke overschotten of kwaliteitsproblemen. Deze maatregel heeft tot doel om specifieke overschotsegmenten weg te werken en te zorgen voor continuïteit in de voorziening van het ene oogstjaar op het andere.

Er kan steun worden verleend voor het gebruik van bepaalde producten, zoals in de Gemeenschap voortgebrachte geconcentreerde druivenmost en gerectificeerde geconcentreerde druivenmost. Het steunbedrag wordt zodanig vastgesteld dat de kosten van de voorziening met producten waarvoor steun wordt verleend, aangepast blijven aan de traditionele afzetmarkten.

Producentenorganisaties en brancheorganisaties

Een titel van de verordening is gewijd aan producentenorganisaties en brancheorganisaties, waardoor aan deze organisaties een communautaire rechtsgrond wordt verleend.

Als producentenorganisatie wordt beschouwd elke rechtspersoon die is opgericht op initiatief van de producenten zelf en tot doel heeft:

• ervoor te zorgen dat de productie wordt gepland en op de vraag wordt afgestemd;
• de concentratie van het aanbod en de afzet van de producten van de leden te bevorderen;
• de productiekosten te drukken en de producentenprijzen te stabiliseren;
• de toepassing van milieuvriendelijke teelt- en productietechnieken te bevorderen.

De lidstaten kunnen deze organisaties onder bepaalde voorwaarden erkennen als producentenorganisaties in de zin van de verordening.

Voor de brancheorganisaties kunnen de lidstaten, onder bepaalde voorwaarden, regels inzake de afzet vaststellen om het aanbod te regelen. Ook moeten de betrokken lidstaten elk jaar bij de Commissie verslag uitbrengen over de op dit terrein genomen besluiten. De Commissie verifieert of deze besluiten in overeenstemming zijn met het Gemeenschapsrecht. De brancheorganisaties kunnen verschillende acties ondernemen, waarbij rekening moet worden gehouden met de belangen van de consumenten.

Oenologische procedés en behandelingen: omschrijving, aanduiding, aanbiedingsvorm en bescherming

De lijst van toegestane procedés en behandelingen (verrijking, aanzuring, ontzuring en verzoeting) is vermeld in de bijlagen IV en V. Deze procedés mogen slechts worden gebruikt voor zover zij dienstig zijn voor een goede vinificatie, bewaring en ontwikkeling van het product, en er kunnen striktere nationale voorwaarden voor worden vastgesteld. Toevoeging van water en toevoeging van alcohol behoren niet tot de toegestane procedés, behalve in specifieke gevallen. Verwerking van ingevoerde most tot wijn is verboden, alsook het versnijden van een wijn uit een derde land met een wijn uit de Gemeenschap, behoudens afwijkingen waartoe kan worden besloten met inachtneming van de internationale verplichtingen. Bovendien zijn in de verordening producten vastgelegd die niet rechtstreeks voor menselijke consumptie mogen worden aangeboden, met name ingevoerde producten waarop door de communautaire regelgeving niet toegestane oenologische procedés zijn toegepast (artikel 45).

De bepalingen inzake de omschrijving, de benaming en de aanbieding van de producten en de bescherming van bepaalde aanduidingen, vermeldingen en termen zijn opgenomen in titel V, hoofdstuk II, van de verordening en in de bijlagen VII en VIII. Deze bepalingen houden rekening met de bescherming van de belangen van consumenten en producenten, de goede werking van de interne markt en de ontwikkeling van een kwaliteitsproductie. De producten die niet aan deze bepalingen voldoen mogen niet in de Gemeenschap in het verkeer worden gebracht en mogen, behoudens afwijking, niet worden uitgevoerd. Deze bepalingen hebben betrekking op de verplichte vermeldingen, de facultatieve vermeldingen die onder bepaalde voorwaarden mogen worden gebruikt, alsmede op andere vermeldingen, vooral informatie die voor de consumenten van belang kan zijn.

In bepaalde gebieden voortgebrachte kwaliteitswijnen

De categorie v.q.p.r.d. omvat met name likeurwijnen (v.l.q.p.r.d.), mousserende wijnen (v.m.q.p.r.d.), parelwijnen (v.p.q.p.r.d.) en andere v.q.p.r.d.-wijnen dan die welke hier zijn vermeld. De regeling voert een geheel van gemeenschappelijke regels voor de productie van deze wijnen in. Alleen bepaalde producten kunnen v.q.p.r.d. opleveren en er moeten bepaalde productievoorschriften, die in bijlage VI zijn vermeld, in acht worden genomen. De lidstaten moeten de Commissie de lijst meedelen van de v.q.p.r.d.-wijnen die zij hebben erkend (in 2007 gepubliceerde lijst van kwaliteitswijnen (PDF)). Ten slotte zijn in de verordening ook bepalingen opgenomen die voorzien in de indeling in een lagere klasse van v.q.p.r.d. die niet aan bepaalde eisen voldoet (met name de eis betreffende een maximumopbrengst per hectare).

Regeling voor het handelsverkeer met derde landen

Voor invoer in de Gemeenschap van producten waarop deze verordening betrekking heeft, moet een invoercertificaat worden overgelegd, dat door de lidstaten wordt afgegeven aan elke belanghebbende die erom verzoekt. Dit certificaat is geldig in de hele Gemeenschap.

In principe worden op deze producten de rechten van het gemeenschappelijk douanetarief toegepast. Voor druivensap en druivenmost vereist de toepassing van het gemeenschappelijk douanetarief, dat bestaat uit een ad valorem recht en een aanvullend recht dat afhankelijk is van de invoerprijs, dat de echtheid van de invoerprijs wordt geverifieerd door een controle van elke partij afzonderlijk of aan de hand van een forfaitaire waarde bij invoer (artikel 60). Om de nadelige gevolgen van de invoer van bepaalde producten te beperken kan - met inachtneming van de WTO-regels - een aanvullend invoerrecht worden vastgesteld (artikel 61).

De verordening bevat ook bepalingen betreffende tariefcontingenten, uitvoerrestituties en maatregelen die in het handelsverkeer met derde landen kunnen worden toegepast, indien zich ten gevolge van invoer of uitvoer ernstige verstoringen voordoen die strijdig zijn met de doelstellingen van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB), zoals omschreven in artikel 33 van het EG-Verdrag.

Algemene, overgangs- en slotbepalingen

De onder deze verordening vallende producten mogen zich binnen de Gemeenschap slechts in het verkeer bevinden met een begeleidend document dat door de overheid is gecontroleerd.

De lidstaten wijzen één of meer instanties aan die erop moeten toezien dat de communautaire voorschriften in de wijnsector worden nageleefd. De Commissie richt een team van controleurs op, die tot taak hebben mee te werken aan de controles ter plaatse. De lidstaten wijzen ook laboratoria aan die gemachtigd zijn de officiële analyses in de wijnsector te verrichten.

De verordening stelt een Beheerscomité voor wijn in dat is samengesteld uit vertegenwoordigers van de lidstaten en voorgezeten wordt door een vertegenwoordiger van de Commissie. Dit comité wordt als gevolg van de goedkeuring van de gemeenschappelijke marktordening evenwel opgeheven in augustus 2008. Zijn taken zullen worden vervuld door het Beheerscomité voor de gemeenschappelijke ordening van de landbouwmarkten.

De verordening omvat acht bijlagen; zij hebben betrekking op:

• de definitie van de producten, en met name van de verschillende soorten druivenmost en wijn (bijlage I);
• de alcoholgehalten (bijlage II);
• de wijnbouwzones (bijlage III);
• de toegestane oenologische procedés en behandelingen (bijlage IV);
• de maxima en voorwaarden voor bepaalde oenologische procedés, met name inzake het gehalte aan zwaveldioxide of aan vluchtige zuren, verrijking, aanzuring en ontzuring, verzoeting, enz. (bijlage V);
• de in bepaalde gebieden voortgebrachte kwaliteitswijnen (bijlage VI);
• de omschrijving, aanduiding, aanbiedingsvorm en bescherming van bepaalde producten niet zijnde mousserende wijn; het betreft bepalingen inzake de verplichte en facultatieve aanduidingen, de taal die voor de etikettering mag worden gebruikt, en codes en merken (bijlage VII);
• de omschrijving, aanduiding, aanbiedingsvorm en bescherming van mousserende wijnen (bijlage VIII).

Rechtstreekse steun

In het kader van de hervorming van het GLB in 2003 kunnen wijnbouwers rechtstreekse inkomenssteun krijgen die onafhankelijk is van hun productie.

Achtergrond

De eerste gemeenschappelijke marktordening voor wijn dateert van 1962; het gaat om Verordening (EEG) nr. 24/1962. Sinds die marktordening in werking is getreden, is zij grondig gewijzigd in 1979, in 1987 en in 1999 (gewijzigd bij de hier besproken verordening). In verband met de talrijke wijzigingen die de verordening sedert de inwerkingtreding ervan in 2006 heeft ondergaan, heeft de Commissie een aanvang gemaakt met de besprekingen over de hervorming van de GMO voor wijn (FR).

Dit debat heeft geleid tot de goedkeuring van verordening (EG) nr. 479/2008, die een grondige hervorming van de GMO voor wijn doorvoert. Verordening (EG) nr. 1493/1999 wordt ingetrokken op 1 augustus 2008.

GERELATEERDE BESLUITEN

Hervorming

Verordening (EG) nr. 479/2008 [Publicatieblad L 148 van 6.6.2008].

De grondige hervorming van de gemeenschappelijke ordening van de wijnmarkt wordt op 1 augustus 2008 van kracht. Zij steunt op een versterking van het concurrentievermogen van de Europese wijnen, een beter evenwicht tussen vraag en aanbod, de opheffing van marktinterventies, een beter gebruik van de begrotingskredieten, de vereenvoudiging van de regelgeving, de versterking van het sociale weefsel van de plattelandsgebieden en de bescherming van het milieu.

Uitvoeringsbepalingen

Verordening (EEG) nr. 1014/90 [Publicatieblad L 105 van 25.4.1990] (definitie, aanduiding en aanbiedingsvorm van gedistilleerde dranken);Zie geconsolideerde versie [ PDF ].

Verordening (EG) nr. 1623/2000 [Publicatieblad L 194 van 31.7.2000] (marktmechanismen);Zie geconsolideerde versie [ PDF ].

Verordening (EG) nr. 1227/2000 [Publicatieblad L 143 van 16.6.2000] (productiepotentieel);Zie geconsolideerde versie [ PDF ].

Verordening (EG) nr. 883/2001 [Publicatieblad L 128 van 10.5.2001] (handelsverkeer van producten van de wijnbouwsector met derde landen);Zie geconsolideerde versie [ PDF ].

Verordening (EG) nr. 884/2001 [Publicatieblad L 128 van 10.5.2001] (begeleidende documenten voor het vervoer van wijnbouwproducten en in de wijnsector bij te houden registers);Zie geconsolideerde versie [ PDF ].

Verordening (EG) nr. 753/2002 [Publicatieblad L 118 van 4.5.2002] (omschrijving, aanduiding, aanbiedingsvorm en bescherming van bepaalde wijnbouwproducten);Zie geconsolideerde versie [ PDF ].

Verordening (EG) nr. 423/2008 [Publicatieblad L 127 van 15.5.2008]. (communautaire regeling inzake oenologische procedés en behandelingen)

Statistische enquêtes over wijnbouwoppervlakten

Verordening (EEG) nr. 357/79 [Publicatieblad L 54 van 5.3.1979]. Deze verordening heeft betrekking op de statistische enquêtes die de lidstaten moeten verrichten voor wijnbouwoppervlakten van minder dan 500 hectare. Deze enquêtes worden om de tien jaar gehouden. Daarnaast worden elk jaar tussentijdse enquêtes gehouden die betrekking hebben op de veranderingen die zich intussen hebben voorgedaan.

Zie geconsolideerde versie [ PDF ].

Analysemethoden

Verordening (EEG) nr. 2676/90 [Publicatieblad L 272 van 3.10.1990]. In deze verordening worden de communautaire analysemethoden beschreven die in de wijnsector moeten worden toegepast en het mogelijk maken de samenstelling van de producten van de wijnbouwsector te bepalen.

Zie geconsolideerde versie [ PDF ].

Uitvoer

Verordening (EG) nr. 2805/95 [Publicatieblad L 291 van 6.12.1995]. Bij deze verordening worden de restituties bij uitvoer in de wijnbouwsector vastgesteld en wordt Verordening (EEG) nr. 2137/93 ingetrokken.

Zie geconsolideerde versie [ PDF ].

Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad over het beheer van de aanplantrechten met toepassing van titel II, hoofdstuk I van Verordening (EG) nr. 1493/1999 van de Raad [COM(2007) 370 def. – Niet in het Publicatieblad verschenen]. Dit verslag verzamelt en verklaart de gegevens over de aanplantrechten in de periode 2000-2006. Aan de hand van een reeks tabellen en grafieken zet het de nieuw toegestane aanplantrechten uiteen en de staten die ervan profiteren. Tevens wordt het potentieel van de gemeenschappelijke productie beoordeeld. Dit verslag is een hulpmiddel ten behoeve van de statistiek en bevat geen politieke conclusies. De opnieuw geordende gegevens zullen echter een waardevolle hulp zijn bij de volgende hervorming van de wijnmarkt.

See also

Voor meer informatie, zie de regelgeving voor de wijnbouwsector en de gegevens op de site van DG Landbouw.

Laatste wijziging: 22.05.2008