Vrij verkeer van sporters in de EU

SAMENVATTING VAN:

Artikel 165 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie

WAT IS HET DOEL VAN DIT VERDRAGSARTIKEL?

Het bevestigt dat de Europese Unie (EU) maatregelen kan treffen ter bevordering van de Europese sport, waarbij rekening wordt gehouden met de specifieke kenmerken, de op vrijwilligerswerk berustende structuren en de sociale en educatieve functie ervan. Deze maatregelen dienen ter ondersteuning en afstemming van nationale maatregelen en vormen een aanvulling hierop.

KERNPUNTEN

• In artikel 165 staat dat de EU de Europese dimensie van sport kan ontwikkelen door:
  • het bevorderen van de eerlijkheid en openheid van sportcompetities en de samenwerking tussen sportorganisaties;
  • het beschermen van de fysieke en morele integriteit van sporters, met name van jonge sporters;
  • het bevorderen van samenwerking met niet-EU-landen en relevante internationale organisaties, met name de Raad van Europa;
  • het vaststellen van passende stimuleringsmaatregelen en aanbevelingen, zonder harmonisatie van nationale wet- en regelgeving.
• Vrij verkeer van personen is een fundamenteel principe van de EU. In de sport zorgt dit ervoor dat professionals en amateurs zich, in de regel, vrij kunnen verplaatsen van het ene land naar het andere.
• Het principe betekent dat regels die directe discriminatie met zich meebrengen, zoals quota op basis van nationaliteit, in de professionele sport niet zijn toegestaan.
• In de praktijk mogen aan het vrije verkeer een aantal specifieke en evenredige beperkingen die indirect discriminerend zijn, worden opgelegd, mits ze een legitiem doel dienen en evenredig zijn. Deze houden rekening met de specifieke kenmerken van sport en betreffen onder andere:
  • het recht om uitsluitend nationale atleten en spelers te selecteren om hun land te vertegenwoordigen;
  • de noodzaak om het aantal deelnemers aan een competitie te beperken;
  • het vaststellen van deadlines voor spelerstransfers in ploegsporten;
  • regels voor de vergoeding voor het aanwerven en trainen van jonge spelers.
• Andere verdragsartikelen die discriminatie op basis van nationaliteit verbieden (de artikelen 18 en 45) en het recht om in een ander EU-land te wonen (artikel 21), de vrijheid van vestiging en het verlenen van diensten (de artikelen 49 en 56) garanderen, zijn van toepassing op:
  • professionele en semiprofessionele sporters (als werknemer),
  • instructeurs, coaches en trainers (als dienstverlener),
  • amateursporters (als EU-burger).

ACHTERGROND

• Nationale overheden en sportinstanties bepalen de regels voor het verkeer van sporters. De rol van de EU is ervoor te zorgen dat deze niet leiden tot oneerlijke concurrentie of aantasting van de rechten van personen met betrekking tot hun dienstverband.
• Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft deze rechten in diverse uitspraken toegelicht. Het meest opvallende daarvan is het Bosman-arrest uit 1995. Daarin ging het om de transferregels in het voetbal als belemmering voor het vrije verkeer en nationale quota als een vorm van directe discriminatie.

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Artikel 165 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (PB C 202 van 7.6.2016, blz. 120-121)

Laatste bijwerking 12.09.2016