Statuut en financiering van politieke partijen op Europees niveau

Politieke partijen op Europees niveau kunnen aanspraak maken op financiering uit de algemene begroting van de Europese Unie. Zij moeten in ten minste een vierde van de lidstaten vertegenwoordigd zijn door leden van het Europees Parlement of leden van nationale dan wel regionale parlementen, zij moeten in hun politieke programma en hun optreden de beginselen eerbiedigen waarop de Europese Unie is gegrondvest, waaronder de rechtsstaat, en zij moeten deelnemen aan de verkiezingen voor het Europees Parlement.

BESLUIT

Verordening (EG) nr. 2004/2003 van het Europees Parlement en de Raad van 4 november 2003 betreffende het statuut en de financiering van politieke partijen op Europees niveau [Zie wijzigingsbesluiten].

SAMENVATTING

Deze verordening legt de regels vast betreffende het statuut en de financiering van politieke partijen op Europees niveau.

Verzoek om financiering

Politieke partijen op Europees niveau kunnen jaarlijks een verzoek om financiering indienen bij het Europees Parlement. In de verordening wordt onder "politieke alliantie" verstaan: een vereniging van burgers die politieke doeleinden nastreeft en die erkend is door of opgericht is in overeenstemming met de rechtsorde van ten minste één lidstaat.

Om als "politieke partij op Europees niveau" te kunnen worden aangemerkt, moet de partij aan de volgende voorwaarden voldoen:

• zij bezit rechtspersoonlijkheid in de lidstaat waar haar zetel gevestigd is;
• zij is in ten minste een vierde van de lidstaten vertegenwoordigd door leden van het Europees Parlement (of leden van nationale dan wel regionale parlementen, of leden van regionale assemblees) of zij heeft (ook in ten minste een vierde van de lidstaten) bij de laatste verkiezingen voor het Europees Parlement ten minste drie procent van de in ieder van die lidstaten uitgebrachte stemmen behaald;
• zij eerbiedigt, met name in haar programma en optreden, de beginselen waarop de Europese Unie is gegrondvest, te weten vrijheid, democratie, eerbiediging van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden alsmede de rechtsstaat;
• zij heeft deelgenomen aan de verkiezingen voor het Europees Parlement of heeft haar voornemen hiertoe kenbaar gemaakt.

Het Europees Parlement ziet erop toe dat de politieke partijen op Europees niveau de genoemde voorwaarden blijven vervullen. Indien een politieke partij niet langer aan een van de voorwaarden voldoet, verliest zij haar hoedanigheid van "politieke partij op Europees niveau" en wordt zij van financiering uit hoofde van deze verordening uitgesloten.

Politieke stichtingen die verbonden zijn aan een politieke partij op Europees niveau kunnen eveneens een verzoek om financiering indienen via de betreffende partij. In de verordening wordt onder "politieke stichting op Europees niveau" verstaan: een entiteit (of netwerk van entiteiten) met rechtspersoonlijkheid in een lidstaat die/dat verbonden is met een politieke partij op Europees niveau . Politieke stichtingen op Europees niveau verrichten taken met betrekking tot observatie, analyse, communicatie en bijdragen aan het debat, met name met het oog op de verkiezingen voor het Europees Parlement. Op stichtingen zijn dezelfde financiële regels van toepassing als op partijen.

Het verzoek om financiering moet vergezeld gaan van documenten waaruit blijkt dat het gaat om een politieke partij op Europees niveau, het politieke programma van de partij en een statuut waarin met name is vastgelegd bij welke organen de verantwoordelijkheid voor de politieke leiding en het financieel beheer berust, alsmede bij welke natuurlijke personen in de respectieve lidstaten de wettelijke vertegenwoordiging berust. Wijzigingen met betrekking tot de bedoelde documenten worden binnen een termijn van twee maanden aan het Europees Parlement ter kennis gebracht. Bij gebreke van kennisgeving wordt de financiering opgeschort. Na ontvangst van een verzoek om financiering, neemt het Europees Parlement binnen een termijn van drie maanden een besluit.

Herkomst van de financiering, verdeling en verplichtingen

Politieke partijen op Europees niveau worden gefinancierd uit de algemene begroting van de Europese Unie. Deze begroting mag niet worden gebruikt voor de financiering van andere politieke partijen, met name nationale politieke partijen, waarop de nationale regelgevingen van toepassing blijven. Ook de aan Europese stichtingen toegewezen kredieten mogen niet worden gebruikt voor financiering van hetzij nationale, hetzij Europese politieke partijen of kandidaten, of van nationale politieke stichtingen. Kredieten die afkomstig zijn uit de algemene begroting van de Europese Unie, mogen uitsluitend worden besteed aan uitgaven die rechtstreeks verband houden met de doelstellingen van het politieke programma van de partij. Zij mogen wel worden gebruikt voor verkiezingscampagnes in het kader van de verkiezingen voor het Europees Parlement. De kredieten voor de financiering van politieke partijen en stichtingen op Europees niveau worden vastgesteld in het kader van de jaarlijkse begrotingsprocedures.

Politieke partijen of politieke stichtingen op Europees niveau moeten ten minste 15% van hun begroting betrekken uit andere inkomstenbronnen dan de algemene begroting van de Europese Unie.

De beschikbare kredieten worden jaarlijks als volgt verdeeld over de politieke partijen op Europees niveau: 15% wordt gelijkelijk verdeeld tussen de partijen waarvan het verzoek is ingewilligd en 85% wordt verdeeld over de partijen die vertegenwoordigd zijn in het Europees Parlement, in verhouding tot het aantal gekozen leden.

De verordening stelt een reeks verplichtingen vast in verband met de financiering. Elke partij of stichting die financiering ontvangt:

• publiceert een jaarlijkse staat van ontvangsten en uitgaven, met inbegrip van een verklaring betreffende haar activa en passiva;
• legt verklaring af van haar financieringsbronnen door overlegging van een lijst van donateurs en donaties van meer dan 500 EUR;
• aanvaardt geen anonieme donaties, donaties van meer dan 12 000 euro per jaar en per donateur, donaties uit de begrotingen van fracties in het Europees Parlement, donaties van ondernemingen waarop de overheid een overheersende invloed kan uitoefenen op grond van eigendom of financiële participatie, of donaties van overheden van derde landen.

Bijdragen van nationale politieke partijen die lid zijn van een politieke partij op Europees niveau zijn daarentegen wel toegestaan. Evenzo zijn bijdragen van nationale politieke stichtingen die lid zijn van een politieke stichting op Europees niveau toegestaan. Zij mogen echter niet meer bedragen dan 40% van de jaarlijkse begroting van de bedoelde partij of politiek stichting op Europees niveau. Stichtingen mogen geen bijdragen aanvaarden die afkomstig zijn uit middelen die een politieke partij op Europees niveau overeenkomstig deze verordening uit de algemene begroting van de Europese Unie heeft ontvangen.

Context

In 2007 bedraagt de begroting die is uitgetrokken voor politieke partijen op Europees niveau 10,4 miljoen EUR. Tien partijen ontvangen financiering.

GERELATEERDE BESLUITEN

Besluit van het Bureau van het Europees Parlement van 29 maart 2004 houdende de uitvoeringsbepalingen van Verordening (EG) nr. 2004/2003 van het Europees Parlement en de Raad betreffende het statuut en de financiering van politieke partijen op Europees niveau [Publicatieblad C 252/1 van 3.10.2008]. Dit besluit is van toepassing op de politieke partijen en stichtingen op Europees niveau.

Aan het begin van elke zittingsperiode stelt het Bureau een indicatief financieel meerjarenkader vast. Organisaties die voor financiering uit de algemene begroting van de Europese Unie in aanmerking wensen te komen, dienen vóór 1 november voorafgaand aan het begrotingsjaar waarvoor de subsidie wordt aangevraagd een schriftelijk verzoek in bij de voorzitter van het Europees Parlement. Voor de aanvraag van subsidie dient een formulier te worden ingevuld (bijlage 1 van deze regeling). De subsidie wordt bij wijze van voorfinanciering aan de begunstigden uitbetaald in één tranche ten belope van 80 % van het maximumbedrag van de subsidie. Het totaalbedrag van de door het Parlement aan de begunstigde uitgekeerde bijdrage mag in geen geval meer bedragen dan 85 % van de reële subsidiabele kosten. Het Bureau kan indien nodig ook de betalingen opschorten en de subsidie verlagen.

Resolutie van het Europees Parlement van 23 maart 2006 over de toepassing van Verordening (EG) nr. 2004/2003 [Publicatieblad C 292 E van 1.12.2006].

Op 23 maart 2006 heeft het Europees Parlement een resolutie aangenomen over de werking van deze verordening. Daarin houdt het Parlement rekening met de praktische ervaring die sinds de inwerkingtreding van de verordening is opgedaan en geeft aanbevelingen voor een aantal verbeteringen. Het Parlement stelt onder meer voor om de overdracht van kredieten aan te passen aan de werkwijze van de begunstigden en de termijn voor overlegging van de eindverslagen van de partijen te vervroegen teneinde een doeltreffend verloop van de financiering te waarborgen.

Besluit van het Bureau van het Europees Parlement van 29 maart 2004 betreffende uitvoeringsbepalingen van Verordening (EG) nr. 2004/2003 van het Europees Parlement en de Raad betreffende het statuut en de financiering van politieke partijen op Europees niveau [Publicatieblad C 150 van 28.6.2006]. In dit besluit worden de uitvoeringsbepalingen van Verordening (EG) nr. 2004/2003 vastgesteld. Het voorziet onder meer in een formulier dat gebruikt moet worden door partijen die een verzoek om financiering wensen in te dienen (bijlage I). Aanvragen moeten worden ingediend vóór 15 november voorafgaand aan het begrotingsjaar waarvoor de financiering wordt aangevraagd.

Laatste wijziging: 04.03.2009