Met dit voorstel voor een besluit wordt beoogd de Europese politiedienst om te vormen tot een agentschap van de EU, met bevoegdheden die verder gaan dan alleen de georganiseerde criminaliteit en elke ernstige vorm van grensoverschrijdende criminaliteit bestrijken. Het nieuwe EUROPOL zal onder meer gebruik kunnen maken van nieuwe hulpmiddelen voor de verwerking van informatie. Er zullen nieuwe bepalingen voor de bescherming van persoonsgegevens gelden.

Voorstel voor een besluit van de Raad tot oprichting van de Europese politiedienst (Europol) [COM(2006) 817 def. - Niet in het Publicatieblad verschenen].

De Europese Commissie legt na overleg aangaande de ontwikkeling van de Europese politiedienst een voorstel voor om de Europol-overeenkomst te vervangen door een besluit van de Raad. Deze wijziging brengt allereerst de omvorming van deze dienst tot een Europees agentschap met zich mee, hetgeen de volgende voordelen heeft:

Het voorstel voor een besluit omvat de wijzigingen die in de overeenkomst zijn aangebracht door de drie protocollen uit 2000, 2001 en 2002 (zie hierna voor de voorgeschiedenis). Daarnaast worden verbeteringen voorgesteld wat betreft het mandaat en de taken van de dienst en de verwerking en bescherming van gegevens.

In artikel 4 van het voorstel wordt het mandaat van de organisatie verruimd tot alle ernstige vormen van grensoverschrijdende criminaliteit, zoals gedefinieerd in bijlage I. De nieuwe lijst met strafbare feiten die als ernstige vorm van criminaliteit worden aangemerkt, omvat georganiseerde criminaliteit en terrorisme, maar voegt hier onder meer ook moord en doodslag, georganiseerde of gewapende diefstal, oplichting en verkrachting aan toe.

Wat zijn taken betreft, zou Europol de lidstaten bijstand kunnen verlenen (geen operationele bijstand, maar veeleer op het gebied van analyse) bij het organiseren van internationale evenementen waarvoor ordehandhavingsmaatregelen noodzakelijk zijn. In het kader van zijn traditionele werkzaamheden gebruikte informatie zou voortaan ook door particuliere instanties kunnen worden verstrekt.

Nieuwe systemen voor de verwerking van persoonsgegevens kunnen worden toegevoegd aan de systemen die de Europese politiedienst al gebruikt (met name het informatiesysteem en de analysebestanden). Het kan bijvoorbeeld gaan om nieuwe gegevensbestanden over terroristische groeperingen of om sites met kinderporno. Voor deze nieuwe hulpmiddelen zouden de voorwaarden voor toegang tot en gebruik en bewaring van de gegevens worden vastgesteld door de Raad (na raadpleging van het Europees Parlement).

In artikel 10 van het voorstel wordt bepaald dat Europol alles in het werk stelt om ervoor te zorgen dat zijn informatiesystemen compatibel zijn met die van de lidstaten en in het bijzonder met de systemen van de organen van de Unie waarmee Europol betrekkingen kan aanknopen.

Wat betreft de toegang tot de gegevens in het al bestaande Europol-informatiesysteem was eerst in artikel 7 bepaald dat de nationale eenheden die zouden kunnen raadplegen, maar alleen als dat voor een welbepaald onderzoek nodig was en alleen via de verbindingsofficieren. Volgens artikel 11 van het nieuwe voorstel krijgen de nationale eenheden volledig en rechtstreeks toegang tot alle in het Europol-informatiesysteem beschikbare informatie.

De analysebestanden zouden door Europol na drie jaar moeten worden vernietigd, tenzij Europol het strikt noodzakelijk acht een bestand langer aan te houden. In dat geval kan de bewaarperiode met nog eens drie jaar kunnen worden verlengd (artikel 16). Zoals ook voor de Europol-overeenkomst geldt, worden zulke bestanden aangelegd voor analysedoeleinden, waaronder het compileren, verwerken of gebruiken van gegevens ter ondersteuning van het strafrechtelijk onderzoek wordt verstaan.

Dezelfde bewaringstermijn moet gelden voor alle gegevens die in het informatiesysteem en in de bestanden worden opgenomen: uiterlijk drie jaar na de invoer van gegevens moet worden nagegaan of ze nog langer moeten worden bewaard. In het nieuwe artikel 20 wordt bepaald dat deze toetsing wordt verricht door de partij die de gegevens heeft ingevoerd (voor in het Europol-informatiesysteem opgeslagen gegevens). Voor andere gegevensbestanden van Europol gebeurt dit door Europol.

De controlemechanismen waarmee wordt nagegaan of een opvraging uit een geautomatiseerd gegevensbestand met persoonsgegevens rechtmatig is, worden ook versterkt. De bewaringstermijn van deze loggegevens gaat van zes naar achttien maanden (artikel 18).

Ten aanzien van alles wat betrekking heeft op het verzamelen, verwerken en gebruiken van persoonsgegevens wordt in het voorstel rekening gehouden met het kaderbesluit (es de en fr) van de Raad over de bescherming van persoonsgegevens die worden verwerkt in het kader van de politiële en justitiële samenwerking in strafzaken.

Er wordt een nieuwe post van gegevensbeschermingsfunctionaris in het leven geroepen. Deze is onafhankelijk in de uitvoering van zijn taken en heeft vrije toegang tot alle door Europol verwerkte gegevens en alle lokalen van Europol. Deze functionaris heeft verder als taak toe te zien op de naleving van de regels voor de bescherming van de door Europol verwerkte persoonsgegevens.

De Europese politiedienst blijft onder het gezag staan van een directeur die voor vier jaar met gekwalificeerde meerderheid wordt benoemd door de Raad. Die termijn kan eenmaal worden verlengd. Hij wordt bij zijn taken (met name de uitvoering van de aan Europol opgedragen taken, het dagelijks bestuur, de uitvoering van de begroting, de vertegenwoordiging in rechte van Europol en dergelijke) bijgestaan door drie adjunct-directeuren die ook voor vier jaar worden benoemd.

De raad van bestuur, die nu bestaat uit één vertegenwoordiger per lidstaat, zal worden samengesteld uit een nationale delegatie per land. Elke delegatie krijgt één stem. De Commissie, die momenteel als waarnemer deelneemt, krijgt recht op drie stemmen, en zelfs zes als het gaat om de goedkeuring van de begroting en het werkprogramma. De raad van bestuur komt twee tot vier maal per jaar bijeen. Voor de besluiten van de raad wordt een tweederde meerderheid de algemene regel (thans geldt unanimiteit).

Met de omvorming van de Dienst in een Europees agentschap gaat voor het personeel het statuut van de ambtenaren van de Europese Gemeenschappen gelden.

De begroting van Europol, die gebaseerd is op intergouvernementele financiering, bedraagt voor het jaar 2007 68 miljoen euro. Vanaf 1 januari 2010 zullen de ontvangsten van Europol in de algemene begroting van de Unie worden opgenomen. Aan Europol wordt voor de periode 2010-2013 een bedrag van 334 miljoen euro toegewezen, in overeenstemming met het laatste financiële vijfjarenplan.

De Europese politiedienst Europol is in 1995 in het leven geroepen bij een overeenkomst die op 1 oktober 1998 in werking is getreden na ratificatie door alle lidstaten. Na een groot aantal besluiten van juridische aard met betrekking tot deze overeenkomst zijn alle activiteiten van de dienst op 1 juli 1999 van start gegaan.

De overeenkomst is gewijzigd door drie protocollen (daterend uit 2000, 2002 en 2003). De eerste twee protocollen zijn op 29 maart 2007 in werking getreden, het derde op 18 april 2007. Het eerste protocol verruimde het mandaat van Europol tot het witwassen van geld, terwijl de twee volgende de bevoegdheden van de Europol bij haar ondersteunende activiteiten voor de lidstaten versterkten. Europol kreeg onder meer de bevoegdheid gemeenschappelijke onderzoeksteams te coördineren, om opening van onderzoek te verzoeken en landen van buiten de EU (waarmee Europol operationele overeenkomsten heeft gesloten) tot de analysegroepen toe te laten.

Uit de discussies die onder het Oostenrijkse en het Finse voorzitterschap hebben plaatsgevonden, is gebleken dat ook na de inwerkingtreding van deze drie protocollen, verdere verbeteringen aan de werking van Europol noodzakelijk zijn. De informele Raad voor Justitie en binnenlandse zaken van januari 2006 heeft het debat over de toekomst van Europol weer op gang gebracht. Alle wijzigingen die in het oriëntatiedocument van de Raad 9184/1/06 zijn voorgesteld, leiden tot een wijziging van het rechtskader. De conclusies van de Raad van juni 2006, die aan de Raad van december 2006 werden voorgelegd, luidden dat het rechtskader van Europol zou moeten worden gewijzigd door middel van een besluit van de Raad.

Op basis van deze conclusies heeft de Commissie op 20 december 2006 dit voorstel voor een besluit ingediend.

Referenties en procedure

Voorstel	Publicatieblad	Procedure
COM(2006) 817	-	CNS/2006/310

See also