Rechtsbijstand in burgerlijke en handelszaken

SAMENVATTING VAN:

Richtlijn 2003/8/EG — verbetering van de toegang tot de rechter bij grensoverschrijdende geschillen, door middel van gemeenschappelijke minimumvoorschriften betreffende rechtsbijstand

WAT IS HET DOEL VAN DEZE RICHTLIJN?

De richtlijn heeft als doel:

• verbeteren van de toegang tot de rechter bij grensoverschrijdende geschillen;
• opstellen van EU-brede regels betreffende rechtsbijstand;
• garanderen dat mensen die geen rechtsbijstand kunnen betalen hiertoe toegang hebben;
• samenwerking op het gebied van rechtsbijstand stimuleren tussen EU-landen.

KERNPUNTEN

Deze richtlijn bestrijkt alle burgerlijke zaken, inclusief:

• handel,
• werkgelegenheid,
• consumentenbescherming.

In de richtlijn wordt het recht op rechtsbijstand gegarandeerd voor mensen die dit niet kunnen betalen. De richtlijn is van toepassing voor EU-ingezetenen en ingezetenen van niet-EU-landen die in de EU wonen.

Rechtsbijstand kan het volgende omvatten:

• juridisch advies,
• juridische bijstand en vertegenwoordiging in rechte,
• vrijstelling van gerechtskosten,
• vrijstelling van bepaalde kosten in internationale zaken (bv. tolken, vertalen, reizen).

Daarnaast worden met de richtlijn regels geïntroduceerd betreffende de behandeling van verzoeken.

• Nationale autoriteiten moeten:
  • ervoor zorgen dat verzoekers begrijpen hoe verzoeken worden behandeld;
  • uitleggen waarom ze een verzoek afwijzen;
  • verzoekers tegen een afwijzing in beroep laten gaan.
• Om de behandeling van verzoeken te versnellen moeten EU-landen de Europese Commissie voorzien van een lijst met:
  • autoriteiten die verzoeken kunnen indienen en ontvangen;
  • de talen waarin zij verzoeken accepteren.

Modelformulieren voor aanvragen

• Met Beschikking 2004/844/EG van de Commissie wordt een modelformulier voor rechtsbijstandsverzoeken vastgesteld.
• Met Besluit 2005/630/EG van de Commissie wordt een formulier voor de verzending van verzoeken om rechtsbijstand tussen EU-landen vastgesteld.

EU-landen moeten ervoor zorgen dat de burger en beroepskringen worden geïnformeerd via het Europees justitieel netwerk.

Het staat EU-landen vrij royalere regelingen voor rechtsbijstand vast te stellen.

VANAF WANNEER IS DE RICHTLIJN VAN TOEPASSING?

De richtlijn is sinds 31 januari 2003 van toepassing. EU-landen moesten de richtlijn voor 30 november 2004 omzetten in hun nationale wetgeving. De richtlijn is niet van toepassing in Denemarken.

ACHTERGROND

• Formulieren voor rechtsbijstand (Europees e-justitieportaal)
• In 2000 heeft de Europese Commissie een Groenboek over rechtsbijstand in burgerlijke zaken gepubliceerd. Dit groenboek bevat een inventarisatie van de problemen die grensoverschrijdende eisers ondervinden en mogelijke oplossingen hiervoor.
• Het initiatief van de Commissie was des te meer noodzakelijk omdat bestaande conventies hieromtrent (de Overeenkomst van Straatsburg van 1977 inzake het verzenden van verzoeken om rechtsbijstand en het Verdrag van 's-Gravenhage inzake de toegang tot de rechter in internationale gevallen, ondertekend in 1980) niet door alle EU-landen waren geratificeerd.
• Kijk voor meer informatie op:
  • „Rechtsbijstand” op het e-justitieportaal.

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Richtlijn 2003/8/EG van de Raad van 27 januari 2003 tot verbetering van de toegang tot de rechter bij grensoverschrijdende geschillen, door middel van gemeenschappelijke minimumvoorschriften betreffende rechtsbijstand bij die geschillen (PB L 26, 31.1.2003, blz. 41-47)

Achtereenvolgende wijzigingen en correcties aan Richtlijn 2003/8/EG werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Beschikking 2004/844/EG van de Commissie van 9 november 2004 tot vaststelling van een modelformulier voor rechtsbijstandsverzoeken overeenkomstig Richtlijn 2003/8/EG van de Raad tot verbetering van de toegang tot de rechter bij grensoverschrijdende geschillen, door middel van gemeenschappelijke minimumvoorschriften betreffende rechtsbijstand bij die geschillen (PB L 365, 10.12.2004, blz. 27-34)

Besluit 2005/630/EG van de Commissie van 26 augustus 2005 tot vaststelling van een formulier voor de verzending van verzoeken om rechtsbijstand overeenkomstig Richtlijn 2003/8/EG van de Raad (PB L 225, 31.8.2005, blz. 23-27)

Laatste bijwerking 12.12.2016