Btw-fraudebestrijdingsstrategie 

In het licht van de toenemende grensoverschrijdende handel stelt de Commissie voor om de voorschriften inzake controle, registratie, rapportage en inning van inkomsten te wijzigen om zo het btw-stelsel beter te kunnen beheren en de lidstaten tegen btw-fraude te wapenen. De communautaire aanpak en een betere samenwerking tussen de lidstaten bieden een passend antwoord op deze uitdaging.

BESLUIT

Mededeling van de Commissie aan de Raad over enkele basiselementen voor de ontwikkeling van een btw-fraudebestrijdingsstrategie in de EU [COM(2007) 758 definitief - Niet in het Publicatieblad verschenen].

SAMENVATTING

Het btw-stelsel op de interne markt biedt onvoldoende mogelijkheden om fraude op het gebied van de btw, zoals carrouselfraude, te bestrijden. Om de btw-inkomsten van de lidstaten beter te beschermen, is een grotere harmonisatie van het stelsel en een sterkere samenwerking tussen de lidstaten vereist. In deze mededeling, die voortbouwt op demededeling van 2006, stelt de Commissie maatregelen voor om het bestaande stelsel te verbeteren en te versterken.

Efficiënte controle van btw-plichtigen

De belastingdiensten moeten tijdig over relevante informatie kunnen beschikken. Een frequentere opgave van intracommunautaire leveringen en een snellere uitwisseling van deze gegevens tussen de belastingdiensten moeten hieraan bijdragen. De vraag is of dit een efficiënte controle van de intracommunautaire verrichtingen kan garanderen of dat verdergaande maatregelen nodig zijn.

De vereiste van relevante informatie mag evenwel niet op gespannen voet komen te staan met de doelstelling van de hernieuwde Lissabonstrategie om de administratieve lasten voor het bedrijfsleven met 25 % te verminderen. Ook moet een juist evenwicht worden gegarandeerd tussen de verplichtingen voor de grensoverschrijdende handel en die voor de binnenlandse handel.

De rapportageverplichtingen voor de bedrijven moeten beperkt blijven (tot gegevens die al beschikbaar zijn in hun boekhoudsysteem) en eenvoudig zijn (elektronische toezending) om de eventuele lasten te beperken. Kleine en middelgrote ondernemingen die niet intracommunautair actief zijn, moeten van deze verplichtingen worden vrijgesteld. Een verreikende harmonisatie van de rapportageverplichtingen en met name van de factureringsregels zou de nalevingskosten voor bedrijven die actief zijn in verschillende lidstaten, kunnen verminderen. Verder zou de mate van gedetailleerdheid van de gegevens die tussen de belastingdiensten worden uitgewisseld, op communautair niveau kunnen worden vastgesteld.

De belastingdiensten moeten tevens de mogelijkheid hebben om alle verzamelde gegevens te gebruiken. Daarom moeten deze gegevens niet alleen gedetailleerd zijn, maar ook ter beschikking staan via krachtige systemen zodat een selectie kan worden gemaakt van de transacties en bedrijven die nader moeten worden bekeken.

Sterkere communautaire aanpak

Door de groei van de grensoverschrijdende handel waarbij zowel de plaats van belastingheffing als de plaats van vestiging van de belastingplichtige steeds meer in verschillende EU-lidstaten is gelegen, is het voor alle lidstaten moeilijker geworden om hun btw-inkomsten te beschermen. Tegen deze achtergrond stelt de Commissie een communautaire aanpak van het btw-stelsel voor die de samenwerking tussen de lidstaten op drie gebieden kan versterken, namelijk:

• verantwoordelijkheid voor controles: een sterkere samenwerking, zoals wederzijdse bijstand bij de invordering van schuldvorderingen, kan de lidstaten op de interne markt meer garanties bieden. De kosten moeten evenwel beperkt blijven;
• risicobeheer: het is zaak dat de belastingdiensten informatie over risicovolle activiteiten snel uitwisselen om eventuele inkomstenverliezen op te sporen, met name in het geval van ploffraude. De ervaringen van de lidstaten, zoals die van België met zijn systeem voor een snelle en doelgerichte informatie-uitwisseling en risicoanalyse tussen 24 lidstaten, kunnen als referentie dienen;
• strafrechtelijke vervolging: om de wederkerigheid van strafrechtelijke vervolging in de verschillende lidstaten te garanderen, moeten extra wetgevingsmaatregelen worden genomen. De overeenkomst aangaande de bescherming van de financiële belangen van de Europese Gemeenschappen biedt evenwel op zich al een passend kader voor strafrechtelijke bescherming.

Btw-status van ondernemers

De belastingdiensten moeten over betrouwbare registratiegegevens kunnen beschikken. Er is derhalve een communautaire aanpak nodig om te garanderen dat het register van btw-plichtigen constant wordt bijgewerkt. Wat registratie betreft, is een grotere waakzaamheid bij de afgifte (inclusief follow-up gedurende de eerste maanden) en bij de controle van btw-nummers absoluut noodzakelijk. Ook de centrale toegang tot het register moet worden verbeterd. Wat het schrappen uit het register betreft, zouden de belastingdiensten automatisch moeten nagaan of btw-nummers nog altijd worden gebruikt en, indien niet, deze nummers moeten schrappen in het geautomatiseerde btw-informatie-uitwisselingssysteem (VIES) (EN) . De nationale procedures zouden moeten worden aangepast en er zouden communautaire minimum­normen kunnen worden vastgesteld.

Inning van btw-inkomsten in geval van fraude

De belastingdiensten moeten, wanneer frauduleuze praktijken aan het licht zijn gekomen, de verschuldigde btw kunnen innen. Hiervoor voorziet de wetgeving in twee instrumenten, namelijk:

• hoofdelijke aansprakelijkheid, een instrument dat is opgenomen in de communautaire btw-wetgeving, waarbij een andere dan de tot voldoening van de btw gehouden persoon hoofdelijk aansprakelijk wordt voor de betaling van de btw aan de schatkist. Bij de toepassing van dit instrument moet de rechtszekerheid van bedrijven evenwel worden gegarandeerd;
• wederzijdse bijstand bij de invordering van belastingschulden, zoals opgenomen in de . De Commissie is voornemens in 2008 een voorstel voor te leggen om invorderingsrichtlijn deze regeling aan te scherpen.

Context

De Raad heeft een proces in gang gezet om het communautaire kader voor de bestrijding van belastingfraude te versterken. Dit proces omvat zowel "traditionele" maatregelen" die tot doel hebben het bestaande btw-stelsel te versterken, als "verdergaande" maatregelen om dit stelstel te wijzigen. De Commissie is voornemens begin 2008, op basis van een effectbeoordeling, wetgevingsvoorstellen in te dienen voor de prioritaire maatregelen die de Raad heeft vastgesteld. Deze mededeling past in het raamwerk van de voorstellen voor traditionele maatregelen. Er wordt onderzocht welke maatregelen kunnen worden overwogen met het oog op de vaststelling van de te volgen koers en van een communautair kader.

GERELATEERDE BESLUITEN

Mededeling van de Commissie aan de Raad, het Europees Parlement en het Europees Economisch en Sociaal Comité van 12 december 2008 over een gecoördineerde strategie ter verbetering van de bestrijding van btw-fraude in de Europese Unie [COM(2008) 807 definitief – Niet in het Publicatieblad verschenen]. Deze mededeling bevat de beschrijving van een actieprogramma op korte termijn ter verbetering van de bestrijding van fiscale fraude. Het actieprogramma omvat een geheel van wetgevende maatregelen ter versterking van de capaciteit van de belastingdiensten om fiscale fraude te voorkomen, btw-fraude op te sporen en belastingen te innen.

De Europese Commissie heeft besloten de maatregelen over drie pakketten te verdelen:

• een wetgevingsvoorstel voor het inkorten van de termijnen om de uitwisseling van informatie tussen de lidstaten te versnellen;
• een voorstel tot versterking van de samenwerking tussen de belastingdiensten van de lidstaten, waardoor Verordening (EG) nr. 1798/2003 zou moeten worden gewijzigd;
• een voorstel met betrekking tot diverse fraudeaspecten.

De Commissie moet het beheer van het btw-stelsel aanpassen aan de ontwikkelingen van de informatietechnologie en de uitwisseling van goede praktijken tussen de lidstaten aanmoedigen.

Laatste wijziging: 05.03.2009