Verdrag van Helsinki ter bescherming van de Oostzee

SAMENVATTING VAN:

Besluit 94/156/EG betreffende de toetreding van de Gemeenschap tot het Verdrag ter bescherming van het mariene milieu in het Oostzeegebied (Verdrag van Helsinki van 1974)

Besluit 94/157/EG inzake de sluiting, namens de Gemeenschap, van het Verdrag ter bescherming van het mariene milieu in het Oostzeegebied (Verdrag van Helsinki als herzien in 1992)

Verdrag ter bescherming van het mariene milieu in het Oostzeegebied - 1992 (Verdrag van Helsinki herzien in 1992)

WAT IS HET DOEL VAN DE BESLUITEN EN HET VERDRAG?

• Door de besluiten kon de Europese Gemeenschap (nu de Europese Unie) toetreden tot het Verdrag ter bescherming van het mariene milieu in het Oostzeegebied (Verdrag van Helsinki).
• Het verdrag, dat in maart 1974 door alle staten aan de Oostzee (Denemarken, Duitsland, Zweden, Estland, Finland, Letland, Litouwen, Polen en Rusland) werd ondertekend, heeft tot doel vervuiling van het Oostzeegebied door lozingen in rivieren, estuaria, afvoerinstallaties en pijpleidingen, dumping en scheepvaartactiviteiten en door luchtvervuiling te verminderen.

KERNPUNTEN

• Met het verdrag wordt de commissie ter bescherming van het mariene milieu van het Oostzeegebied (HELCOM) opgezet om
  • toezicht te houden op de tenuitvoerlegging van het verdrag,
  • aanbevelingen te doen voor de bescherming van het mariene milieu,
  • te beslissen over de begroting en
  • andere passende functies te verrichten in het kader van dit verdrag.
• Daarnaast worden er om de paar jaar ontmoetingen op ministerieel niveau gehouden.
• De Commissie van Helsinki komt jaarlijks bijeen, waarbij de delegatiehoofden de verdragsluitende partijen vertegenwoordigen.
• In 2007 heeft de Commissie van Helsinki een actieplan voor de Oostzee (Baltic Sea Action Plan - BSAP) goedgekeurd Dit is een programma om de goede milieutoestand van het mariene milieu van het Oostzeegebied voor 2021 te herstellen. Het BSAP werd in 2013 tijdens de HELCOM-ministerbijeenkomst van 2013 geactualiseerd.
• Het BSAP vormt de basis voor het werk van HELCOM en is gericht op de volgende prioriteiten:
  • eutrofiëring (wanneer er teveel nutriënten in het water zitten waardoor algen sneller groeien),
  • gevaarlijke stoffen,
  • biodiversiteit en natuurbehoud, en
  • mariene activiteiten.
• Iedere prioriteit is voorzien van een aantal acties en maatregelen.
• Een van de belangrijkste instrumenten die HELCOM heeft ontwikkeld is het reductieprogramma voor nutriënten. Dit is een regionale aanpak die de Oostzeelanden zijn overeengekomen om de lasten voor nutriëntenreductie* te delen en ervoor te zorgen dat de Oostzee niet door eutrofiëring wordt getroffen. Het programma werd in 2007 geïntroduceerd en overeengekomen in het actieplan voor de Oostzee van HELCOM. Op dat moment werden de landen het eens over voorlopige richtcijfers voor de vermindering van nutriënten. HELCOM heeft in 2013 het herziene programma voor de vermindering van nutriënten goedgekeurd.
• HELCOM streeft nog andere acties na in het kader van het BSAP:
  • voorkomen van verontreiniging afkomstig uit landbouw,
  • voor 2021 zorgen voor de ecologische duurzaamheid van de Oostzeevisserij,
  • verontreiniging vanaf het land aanpakken (afvalwater, farmaceutische stoffen, uitstoot van industrieën, zwerfvuil op zee, enz.),
  • zorgen voor regionaal coherente processen voor maritieme ruimtelijke ordening in de Oostzee,
  • toezicht op en de beoordeling van het mariene milieu,
  • samenwerken aan de paraatheid voor en bestrijding van verontreiniging van de zee,
  • de biodiversiteit in de Oostzee beschermen (rode lijst van soorten en habitats, beschermde mariene gebieden, het ontwikkelen van indicatoren) en
  • bijdragen aan de regionale tenuitvoerlegging van de regels van de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) inzake scheepvaart.
• In 2016 heeft HELCOM eraan bijgedragen dat de Oostzee, in het kader van de IMO, als een gebied met stikstofoxidenemissiebeheersing (NOx ECA) werd aangewezen
• Tot slot heeft de HELCOM ook gebruik gemaakt van de regionale samenwerkingsstructuur voor de tenuitvoerlegging van Richtlijn 2008/56/EG, met een aanpak voor communautaire actie op het gebied van beleid ten aanzien van het mariene milieu voor de EU-landen aan de Oostzee.

VANAF WANNEER ZIJN DE BESLUITEN EN HET VERDRAG VAN TOEPASSING?

• De besluiten zijn sinds 21 februari 1994 van toepassing.
• Het oorspronkelijke verdrag trad in 1980 in werking en werd in 1992 gewijzigd. De wijzigingen van 1992 traden op 17 januari 2000 in werking, nadat de akten van bekrachtiging door alle verdraghoudende partijen waren neergelegd.

ACHTERGROND

Zie voor meer informatie:

• „het HELCOM-Verdrag” op de website van de Europese Commissie.
• „het HELCOM-Verdrag” op de website van de commissie ter bescherming van het mariene milieu van het Oostzeegebied.

* KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENTEN

Besluit 94/156/EG van de Raad van 21 februari 1994 betreffende de toetreding van de Gemeenschap tot het Verdrag ter bescherming van het mariene milieu in het Oostzeegebied (Verdrag van Helsinki van 1974) (PB L 73, 16.3.1994, blz. 1)

Besluit 94/157/EG van de Raad van 21 februari 1994 inzake de sluiting, namens de Gemeenschap, van het Verdrag ter bescherming van het mariene milieu in het Oostzeegebied (Verdrag van Helsinki als herzien in 1992) (PB L 73, 16.3.1994, blz. 19)

Verdrag ter bescherming van het mariene milieu in het Oostzeegebied (PB L 73, 16.3.1994, blz. 20-45)

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Richtlijn 2008/56/EG van het Europees Parlement en de Raad van 17 juni 2008 tot vaststelling van een kader voor communautaire maatregelen betreffende het beleid ten aanzien van het mariene milieu (Kaderrichtlijn mariene strategie) (PB L 164, 25.6.2008, blz. 19-40)

Richtlijn 2014/89/EU van het Europees Parlement en de Raad van 23 juli 2014 tot vaststelling van een kader voor maritieme ruimtelijke planning (PB L 257, 28.8.2014, blz. 135-145)

Mededeling van de Commissie aan de Raad, het Europees Parlement, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's - Naar een toekomstig maritiem beleid voor de Unie: Een Europese visie op de oceanen en zeeën (COM(2006) 275 def. van 7.6.2006)

Laatste bijwerking 23.02.2017