Prioritair interconnectieplan (PIP)

Een efficiënte energie-infrastructuur is onontbeerlijk voor de goede werking van de interne energiemarkt en voor de verwezenlijking van de doelstellingen inzake duurzame ontwikkeling, concurrentievermogen en de continuïteit van de energievoorziening in de EU. Daartoe dient fors te worden geïnvesteerd in de bestaande elektriciteits- en gasnetwerken, vooral via een snelle ontwikkeling van de interconnectie.

BESLUIT

Mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement van 10 januari 2007, "prioritair interconnectieplan" genaamd [COM (2006) 846 definitief - Niet in het Publicatieblad verschenen].

SAMENVATTING

Door de interconnectie van de netwerken kunnen elektriciteit en gas vervoerd worden tussen markten die meestal op nationale basis georganiseerd zijn; de interconnectie is dan ook een essentieel element voor het gebruik van echte trans-Europese gas- en elektriciteitsnetwerken.

Goede netwerkinterconnecties zijn onontbeerlijk voor de ontwikkeling van een gezonde mededinging en zijn een absolute voorwaarde om tot een echte interne energiemarkt te komen. Via interconnectie kunnen de risico's op voorzieningstekorten worden voorkomen door de bronnen te diversifiëren; in het geval van elektriciteit gebeurt dat bijvoorbeeld door "groene elektriciteit" aan te bieden, afkomstig uit hernieuwbare-energiebronnen.

Ontwikkeling van de energiestructuren in Europa

De ontwikkeling van trans-Europese netwerken blijft ontoereikend bij gebrek aan de nodige investeringen. Bepaalde gevallen van gebrekkige functionering tonen aan dat er een gebrek is aan coördinatie tussen de nationale energienetwerken en dat productie, vervoer en distributie nog te veel aan elkaar gekoppeld zijn. Het ontbreekt de netwerkexploitanten die behoren tot verticaal geïntegreerde ondernemingen aan stimulansen om hun interconnectie met andere netwerken te ontwikkelen en zich op die manier bloot te stellen aan de concurrentie van nieuwe spelers op productie- of leveringsniveau.

De infrastructuur wordt steeds meer tot het uiterste van zijn fysieke capaciteit gedreven, wat de integratie van aanvullende energiebronnen afremt, die nochtans noodzakelijk zijn voor de groei van de markt. Op die manier kan de massaproductie van elektriciteit uit hernieuwbare-energiebronnen in bepaalde gebieden in het gedrang komen. De verzadiging van de netwerken dreigt ook te leiden tot tijdelijke voorzieningsonderbrekingen en een stijging van de energieprijzen. Talrijke gebieden zijn nog altijd "energie-eilanden" die niet of slecht gekoppeld zijn aan de rest van de interne markt.

In het prioritair interconnectieplan (PIP) wordt dieper ingegaan op de stand van zaken van de 42 projecten die in de in 2006 vastgestelde richtsnoeren voor trans-Europese energienetwerken (TEN) als project van Europees belang zijn aangemerkt.

60 % van de projecten betreffende elektriciteitsnetwerken loopt vertraging op door de complexiteit en het gebrek aan harmonisatie van de plannings- en vergunningsprocedures. Ook financieringsmoeilijkheden en ecologische bezwaren vormen een belemmering.

Al verlopen de projecten van Europees belang voor gas vlotter dan die voor elektriciteit, toch zijn er in bepaalde lidstaten problemen met de bouw van terminals en installaties voor de opslag van vloeibaar aardgas (LNG); meerdere projecten zijn om die reden stopgezet of geblokkeerd. Externe interconnecties verdienen bijzondere aandacht, want meer dan 50 % van onze voorzieningen hangt ervan af en ze krijgen een steeds grotere politieke dimensie.

Kernactiviteiten voor een gunstig en stabiel investeringsklimaat

In het PIP worden vijf prioritaire acties voorgesteld die kunnen bijdragen tot de totstandbrenging van een gunstig en stabiel investeringsklimaat:

• identificatie en nauwlettende opvolging van projecten die essentieel zijn voor de verwezenlijking van de interne markt, door ervoor te zorgen dat ten minste de projecten van Europees belang (PEB's) die ernstige moeilijkheden zouden kunnen ondervinden, binnen een redelijke termijn tot een goed einde worden gebracht;
• aanstellen van coördinatoren voor die PEB's, in eerste instantie voor vier projecten: hoogspanningslijn tussen Duitsland, Polen en Litouwen, interconnectie van de windparken in de Noordzee, hoogspanningslijn tussen Frankrijk en Spanje en de zuidelijke gaspijpleiding tussen de gebieden aan de Kaspische Zee en de Zwarte Zee enerzijds en de Europese Unie anderzijds; onderdeel van dit laatste project is het NABUCCO-gaspijpleidingsproject, vertrekkend uit Turkije, via Bulgarije, Roemenië, Hongarije en eindigend in Oostenrijk;
• planning van de netwerken op basis van de verbruikersbehoeften via een regionale aanpak, waarvoor nauwere samenwerking is vereist met de transmissiesysteemexploitanten, die belast zijn met het toezicht op en de analyse van de planning van de ontwikkeling en van de investeringen;
• snellere plannings- en vergunningsprocedures door ze eenvoudiger te maken en ze te harmoniseren, en door de lidstaten te verplichten nationale procedures op te stellen om ervoor te zorgen dat de planning en de goedkeuring van de projecten van Europees belang maximaal vijf jaar in beslag nemen;
• een eventuele toename van de communautaire financiering en prioritaire financiering van energie-interconnecties door de Europese banken (EIB en EBWO).

UITDAGINGEN

De toepassing van het PIP zal de totstandbrenging van een echte Europese interne energiemarkt mogelijk maken, waar de prijzen voor alle categorieën van verbruikers aanvaardbaar zijn; het zal de externe voorziening en de interne uitwisseling veiligstellen door de risico's op verzadiging en onderbreking te beperken; het zal zorgen voor de extra capaciteit die nodig is om de onvermijdelijke groei van de vraag naar elektriciteit en gas op te vangen; het zal tegemoet komen aan de doelstellingen voor CO2-uitstootvermindering door massaal gebruik te maken van nieuwe hernieuwbare energiebronnen; en het zal tegemoet komen aan de cohesiedoelstelling door de vereiste capaciteit te garanderen, ook in geïsoleerde of weinig bevolkte gebieden.

GERELATEERDE BESLUITEN

Beschikking nr. 1364/2006/EG van het Europees Parlement en de Raad van 6 september 2006 tot opstelling van richtsnoeren voor trans-Europese netwerken in de energiesector en houdende intrekking van de Beschikkingen 96/391/EG en nr. 1229/2003/EG [Publicatieblad L 262 van 22.9.2006].

Mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement van 10 januari 2007 - Vooruitzichten voor de interne gas- en elektriciteitsmarkt [COM(2006) 841 definitief - Niet in het Publicatieblad verschenen].

Richtlijn 2005/89/EG van het Europees Parlement en de Raad van 18 januari 2006 inzake maatregelen om de zekerheid van de elektriciteitsvoorziening (es de en fr)en de infrastructuurinvesteringen te waarborgen [Publicatieblad L 33 van 4.2.2006].

Richtln 2004/67/EG van de Raad van 26 april 2004 betreffende maatregelen tot veiligstelling van de aardgasvoorziening [Publicatieblad L 127 van 29.4.2004].

Laatste wijziging: 14.03.2008