Sectoraal onderzoek naar de Europese gas- en elektriciteitsmarkten

Een sectoraal onderzoek naar de Europese gas- en elektriciteitsmarkten bevestigt het bestaan van concurrentieverstoring die het ondernemingen en consumenten belet ten volle van de liberalisering te profiteren.

BESLUIT

Mededeling van de Commissie van 10 januari 2007 - Onderzoek op grond van artikel 17 van Verordening (EG) nr. 1/2003 naar de Europese gas- en elektriciteitssectoren (Eindverslag) [COM(2006) 851 - Niet gepubliceerd in het publicatieblad].

SAMENVATTING

Een daadwerkelijke interne markt voor energie waarborgt de leveringszekerheid tegen concurrerende prijzen en is een cruciale voorwaarde voor economische groei en consumentenwelvaart in de Europese Unie (EU). Om deze doelstelling te verwezenlijken heeft de EU besloten de Europese gas- en elektriciteitsmarkten open te stellen voor concurrentie.

Uit een onderzoek op grond van de communautaire regels met betrekking tot heimelijke afspraken en inzake misbruik van dominante marktpositie (artikel 17 van Verordening (EG) nr. 1/2003) is gebleken dat er op de markt concurrentieverstoring blijft bestaan die belet dat ondernemingen en consumenten ten volle profiteren van de voordelen van de liberalisering. Het onderzoek heeft de hinderpalen die de voltooiing van een interne elektriciteits- en gasmarkt in de weg staan blootgelegd en draagt zo bij tot de oplossing van dit probleem.

Hoog niveau van marktconcentratie

De groothandelsmarkt ontwikkelt zich traag en de gevestigde ondernemingen blijven dominant op hun traditionele markten. Zij controleren nog steeds grotendeels de elektriciteitsproductie en de import en productie van gas. Hun marktmacht blijft intact zodat zij hun tarieven nog altijd vrijelijk kunnen verhogen.

Sleutels om een dergelijke marktconcentratie tegen te gaan zijn een verbetering van de toegankelijkheid van de markt voor nieuwkomers en de bevordering van de liquiditeit van de markt. De bevoegde instanties moeten onder meer corrigerende maatregelen treffen, zoals programma's om energie aan nieuwe spelers op de markt te verstrekken.

Verticale afscherming van de markt

De verticale integratie van productie, netwerken en distributie geeft aanleiding tot belangenconflicten aangezien de besluitvorming dan gestuurd wordt door de belangen van de onderling gelieerde ondernemingen en niet door die van de gebruikers van het netwerk.

De verticale afscherming van de markt resulteert in een gebrek aan transparantie en in discriminatie bij de toegang tot de markt. Nieuwe marktdeelnemers krijgen geen billijke toegang tot de noodzakelijke informatie. Een ander gevolg is een gebrek aan investeringen in infrastructuur en aan beschikbare netwerkcapaciteit. Nieuwe leveranciers krijgen daardoor moeilijker toegang tot de markt en kunnen de eindgebruiker niet bereiken, wat uiteindelijk de keuze van de consument beperkt.

Gebrek aan marktintegratie

De grensoverschrijdende concurrentie blijft verwaarloosbaar. Belemmeringen voor de grensoverschrijdende levering van gas en elektriciteit (onvoldoende grensoverschrijdende capaciteit, langlopende transmissiecontracten, gebrek aan investeringen in extra capaciteit, ontoereikende regelgeving op het gebied van grensoverschrijdende kwesties) verhinderen de ontwikkeling van een geïntegreerde energiemarkt.

Toepassing van het gemeenschapsrecht op mededingingsgebied en consolidering van de regelgeving

De strikte toepassing van het communautaire mededingingsrecht volstaat weliswaar niet om aan de gebrekkige werking van de gas- en elektriciteitsmarkten te remediëren, maar is toch van beslissend belang om de concurrentie daadwerkelijk te doen spelen. De Commissie maakt dan ook ten volle gebruik van haar bevoegdheden uit hoofde van het Verdrag op het gebied van de strijd tegen heimelijke afspraken tussen exploitanten en het toezicht op marktconcentratie en staatssteun.

Het regelgevingskader moet ook worden geconsolideerd op basis van de voorstellen van de Commissie in haar mededeling " Vooruitzichten voor de interne gas- en elektriciteitsmarkt" die samen met het sectoraal onderzoek is gepubliceerd.

Context

Klachten over hindernissen voor toegang van nieuwe spelers tot de markt en moeilijkheden voor consumenten om vrij hun leverancier te kiezen hebben de Commissie ertoe gebracht een onderzoek op te zetten naar de functionering van de elektriciteits- en gasmarkten. Op basis van de eerste resultaten is een publieke raadpleging georganiseerd, zodat ondernemingen uit de energiesector, gevestigde exploitanten, maar ook nieuwe marktdeelnemers, nationale regelgevende instanties, mededingingsautoriteiten, exploitanten van netwerken en consumenten hun bijdrage konden leveren. De Commissie publiceert hierbij het eindverslag van dat sectoraal onderzoek.

GERELATEERDE BESLUITEN

Mededeling van de Commissie aan de Europese Raad en het Europees Parlement van 10 januari 2007 - Een energiebeleid voor Europa [COM(2007) 1 definitief - Niet gepubliceerd in het publicatieblad].

Mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement van 10 januari 2007 - Vooruitzichten voor de interne gas- en elektriciteitsmarkt [COM(2006) 841 definitief - Niet gepubliceerd in het publicatieblad].

See also