Investeerders beschermen wanneer een beleggingsonderneming failliet gaat

SAMENVATTING VAN:

Richtlijn 97/9/EG inzake beleggerscompensatiestelsels

WAT IS HET DOEL VAN DEZE RICHTLIJN?

De richtlijn is erop gericht investeerders te beschermen wanneer een beleggingsonderneming failliet gaat.

KERNPUNTEN

• Met de richtlijn worden landen van de Europese Unie (EU) ertoe verplicht een of meer beleggerscompensatiestelsels* op te zetten. Alle beleggingsondernemingen moeten zijn aangesloten bij een dergelijk stelsel (kredietinstellingen kunnen worden vrijgesteld indien deze al deelnemen aan een stelsel dat de bescherming garandeert die ten minste gelijk is aan de bescherming via een compensatiestelsel en indien zij aan bepaalde voorwaarden voldoen).
• Het compensatiestelsel is van toepassing wanneer:
  • de bevoegde autoriteiten hebben vastgesteld dat, naar hun oordeel, een beleggingsonderneming momenteel niet in staat lijkt te zijn te voldoen aan haar verplichtingen die voortvloeien uit vorderingen van beleggers, en daartoe ook op afzienbare termijn niet in staat lijkt te zullen zijn, dan wel
  • een rechterlijke instantie een beslissing heeft gegeven die leidt tot schorsing van de mogelijkheid voor beleggers om hun vorderingen op deze beleggingsonderneming te verhalen.
• Er moet dekking zijn voor vorderingen die voortvloeien uit het onvermogen van een beleggingsonderneming om:
  • geld dat verschuldigd is aan beleggers of beleggers toebehoort en dat voor hen in verband met beleggingsverrichtingen wordt gehouden, terug te betalen; of
  • aan beleggers instrumenten terug te geven die hun toebehoren en namens hen in verband met beleggingsverrichtingen worden gehouden, geadministreerd of beheerd.
• Indien een beleggingsonderneming tevens een kredietinstelling is, beslist het EU-land van herkomst welke richtlijn van toepassing is op geldvorderingen: de bovenstaande richtlijn of de richtlijn inzake depositogarantiestelsels. Geen enkele vordering van een enkel bedrag kan onder beide richtlijnen in aanmerking komen voor compensatie.
• In de richtlijn is een EU-brede minimumcompensatie per investeerder van EUR 20 000 vastgesteld, terwijl het EU-landen tegelijkertijd is toegestaan om desgewenst een hogere compensatie toe te kennen. Bepaalde categorieën investeerders kunnen echter door EU-landen worden uitgesloten van dekking onder het stelsel, of hun kan een lagere compensatie worden geboden. Het staat EU-landen vrij deze stelsels naar eigen inzicht op te zetten en te financieren.
• Er zijn procedures die moeten worden gevolgd wanneer een beleggingsonderneming niet voldoet aan de verplichtingen die uit hoofde van haar deelneming aan dit stelsel op haar rusten (de sancties kunnen oplopen tot uitsluiting).
• Bijkantoren van beleggingsondernemingen mogen zich desgewenst in het gastland aansluiten bij compensatiestelsels.
• De dekking geldt voor de totale vordering van een belegger, ongeacht het aantal rekeningen, de valuta en de plaats waar zij zich in de EU bevinden. In het geval van gemeenschappelijke beleggingsverrichtingen worden vordering gelijkelijk over de investeerders verdeeld.
• In het compensatiestelsel kan een termijn zijn vastgesteld voor de indiening van de verzoeken van de beleggers. Het stelsel mag zich niet op het verstrijken van de genoemde termijn beroepen om het recht op dekking te ontzeggen aan een belegger. De vordering van een belegger moet worden gehonoreerd binnen drie maanden nadat de geldigheid en het bedrag van de vordering zijn vastgesteld.
• Er zijn verplichtingen vastgelegd met betrekking tot de informatieverstrekking aan investeerders.
• In juli 2010 heeft de Europese Commissie een voorstel aangenomen om de richtlijn te wijzigen. Dit in het licht van de ontwikkelingen sinds de inwerkingtreding van de richtlijn en de financiële crisis die in 2008 begon. Een andere reden voor de voorgestelde wijziging was een evaluatie die in 2009 werd uitgevoerd. In het voorstel:
  • zou de limiet voor compensatie worden opgehoogd naar EUR 50 000;
  • zouden vertragingen in uitbetaling worden verkort;
  • zouden stelsels moeten worden voorgefinancierd met een gemeenschappelijk minimumbedrag en zou de dekking moeten worden uitgebreid naar bepaalde derde-entiteiten.
• Het voorstel werd in maart 2015 ingetrokken wegens gebrek aan vooruitgang in de onderhandelingen tussen de medewetgevers (het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie).

VANAF WANNEER IS DE RICHTLIJN VAN TOEPASSING?

De verordening is sinds 26 maart 1997 van toepassing. EU-landen moesten de richtlijn voor 26 september 1998 omzetten in hun nationale wetgeving.

ACHTERGROND

Kijk voor meer informatie op:

• Investment services and regulated markets (MiFID I and MiFID II) (Beleggingsdiensten en gereglementeerde markten (MiFID I en MiFID II)) op de website van de Europese Commissie.

* KERNBEGRIPPEN

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Richtlijn 97/9/EG van het Europees Parlement en de Raad van 3 maart 1997 inzake de beleggerscompensatiestelsels (PB L 84, 26.3.1997, blz. 22-31)

Laatste bijwerking 06.10.2016