Europese blauwe kaart — Toegang en verblijf van kennismigranten (tot 2023)

SAMENVATTING VAN:

Richtlijn 2009/50/EG — Voorwaarden voor toegang en verblijf van niet-EU-burgers met het oog op een hooggekwalificeerde baan

WAT IS HET DOEL VAN DE RICHTLIJN?

De richtlijn stelt de voorwaarden vast voor toegang en verblijf voor hooggekwalificeerde* niet-EU-burgers die een hooggekwalificeerde baan wensen aan te nemen in een lidstaat van de Europese Unie (EU) (met uitzondering van Denemarken, Ierland en het Verenigd Koninkrijk (1)) en voor hun gezinsleden.
Hiermee wordt een Europese blauwe kaart* ingesteld.
De richtlijn wordt met ingang van 19 november 2023 ingetrokken en vervangen door Richtlijn (EU) 2021/1883 (zie samenvatting).

KERNPUNTEN

Een aanvrager van een Europese blauwe kaart moet de volgende documenten overleggen:
- een geldige arbeidsovereenkomst of een bindend aanbod voor een baan voor ten minste een jaar, met een aangeboden salaris van ten minste anderhalf maal het gemiddelde brutojaarsalaris in die lidstaat;
- een schriftelijk bewijs waarin staat dat hij of zij over de nodige kwalificaties beschikt;
- een geldig reisdocument, en, indien vereist, een visum;
- een bewijs van een ziektekostenverzekering.
Lidstaten mogen een aanvraag weigeren indien niet aan de bovenstaande voorwaarden wordt voldaan, of indien de documenten op illegale wijze zijn verkregen, dan wel vervalst of veranderd zijn.
De aanvrager mag niet worden beschouwd als een bedreiging voor de openbare orde, de openbare veiligheid of de volksgezondheid.
Lidstaten hebben het recht te bepalen hoeveel hooggekwalificeerde werknemers worden toegelaten.
Indien de aanvraag wordt goedgekeurd, ontvangt de aanvrager een Europese blauwe kaart met een standaardgeldigheidsduur die tussen één en vier jaar ligt, afhankelijk van de betrokken lidstaat, of voor de duur van de arbeidsovereenkomst, indien dit korter is dan de standaardgeldigheidsduur, plus drie maanden.
De aanvraag kan door de betrokkene zelf en/of door de werkgever worden ingediend, afhankelijk van de betrokken lidstaat.
Gedurende de eerste twee jaar mag de houder van een Europese blauwe kaart alleen een hooggekwalificeerde baan aannemen die aan de toelatingscriteria voldoet. Na deze periode mag de houder op gelijke voorwaarden als de burgers van een land solliciteren op een vacature voor een andere hooggekwalificeerde baan, afhankelijk van de betrokken lidstaat.
Houders van een Europese blauwe kaart en hun gezin hebben het recht de lidstaat die de kaart heeft afgegeven binnen te gaan, opnieuw binnen te gaan en er te verblijven, en door andere lidstaten te reizen.
Houders van een Europese blauwe kaart genieten dezelfde rechten als de burgers van een land met betrekking tot arbeidsvoorwaarden, onderwijs, erkenning van diploma’s, sociale zekerheid en vrijheid van vereniging. Lidstaten hebben het recht enkele van deze rechten te beperken, met name met betrekking tot studiebeurzen en -leningen.
Een nationale autoriteit heeft het recht een Europese blauwe kaart in te trekken of niet te vernieuwen wanneer de houder niet meer voldoet aan de oorspronkelijke voorwaarden, gedurende langer dan drie maanden werkloos is of wordt beschouwd als een bedreiging voor de openbare veiligheid.
Na 18 maanden legaal verblijf mag de houder van een Europese blauwe kaart naar een andere lidstaat verhuizen. Mits nog steeds wordt voldaan aan de toelatingsvoorwaarden, is het de houder toegestaan al met een andere baan te beginnen voordat een besluit is genomen om het visum te verlenen en mogen gezinsleden zich meteen bij de houder voegen.
De Commissie brengt elke drie jaar verslag uit over de toepassing van deze wetgeving. Het eerste verslag is gepubliceerd in juni 2014.

Herziening en voorstel

In 2016 heeft de Europese Commissie een voorstel ingediend tot intrekking van Richtlijn 2009/50/EG. Dit voorstel was het resultaat van de tegelijkertijd gepubliceerde herziening van de richtlijn die concludeerde dat de huidige richtlijn veel intrinsieke zwakke plekken heeft en dat zij in de EU niet consistent wordt toegepast. Bovendien hebben veel lidstaten parallelle regels en procedures voor dezelfde categorie hooggekwalificeerde werknemers. Deze fragmentatie is niet efficiënt, want zij creëert een last voor werknemers en sollicitanten, en zij is niet effectief, want het aantal vergunningen voor hooggekwalificeerde werknemers blijft beperkt. Daardoor is het moeilijker voor de EU om het benodigde talent aan te trekken en te behouden.
Het doel van het voorstel is zowel de tekortkomingen aan te pakken van de vorige richtlijn als haar omvang uit te breiden om ook personen die internationale bescherming genieten en niet-EU-gezinsleden van EU-burgers op te nemen. Het voorgestelde systeem zou ook parallelle nationale systemen vervangen die dezelfde doelgroep hebben als de blauwe kaart.
Het voorstel omvat tevens het volgende:
- flexibelere toegangsvoorwaarden (een lagere salarisdrempel; een minimale duur van minder dan zes maanden voor het eerste contract; eenvoudigere regels voor recent afgestudeerden en werknemers in beroepen waarvoor er een tekort aan mensen is, en gelijkwaardigheid tussen professionele ervaring en formele kwalificaties);
- eenvoudigere procedures (snellere en flexibelere procedures; een optionele fasttrack-procedure voor vertrouwde werkgevers);
- uitgebreidere rechten (flexibelere toegang tot de arbeidsmarkt, waaronder werkzaamheden als zelfstandige naast de normale baan; directe gezinshereniging; gemakkelijker verkrijgen van een EU-vergunning voor langdurig verblijf);
- gemakkelijker reizen binnen de EU (bijv. voor korte zakenreizen binnen de EU; mogelijkheid om een Europese blauwe kaart in een tweede lidstaat te krijgen).

Intrekking

Richtlijn 2009/50/EG wordt met ingang van 19 november 2023 ingetrokken en vervangen door Richtlijn (EU) 2021/1883.

VANAF WANNEER IS DE RICHTLIJN VAN TOEPASSING?

De richtlijn is sinds 19 juni 2009 van toepassing en moest vóór 19 juni 2011 in de lidstaten in nationale wetgeving worden omgezet.

ACHTERGROND

Zie voor meer informatie:

Legale migratie en integratie (Europese Commissie).

KERNBEGRIPPEN

Hooggekwalificeerde werknemer. Iemand met een betaalde baan, die beschikt over een bijzondere vaardigheid die blijkt uit hogere beroepskwalificaties.

Europese blauwe kaart. De werk- en verblijfsvergunning getiteld “Europese blauwe kaart”, die de houder het recht geeft te verblijven en te werken op het grondgebied van de lidstaat die de vergunning heeft verstrekt.

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Richtlijn 2009/50/EG van de Raad van 25 mei 2009 betreffende de voorwaarden voor toegang en verblijf van burgers van derde landen met het oog op een hooggekwalificeerde baan (PB L 155 van 18.6.2009, blz. 17-29).

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Richtlijn 2004/38/EG van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 betreffende het recht van vrij verkeer en verblijf op het grondgebied van de lidstaten voor de burgers van de Unie en hun familieleden, tot wijziging van Verordening (EEG) nr. 1612/68 en tot intrekking van Richtlijnen 64/221/EEG, 68/360/EEG, 72/194/EEG, 73/148/EEG, 75/34/EEG, 75/35/EEC, 90/364/EEG, 90/365/EEG en 93/96/EEG (PB L 158 van 30.4.2004, blz. 77-123). Tekst geherpubliceerd in corrigendum (PB L 229 van 29.6.2004, blz. 35-48).

Achtereenvolgende wijzigingen in Richtlijn 2004/38/EG werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

Richtlijn 2013/32/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 juni 2013 betreffende gemeenschappelijke procedures voor de toekenning en intrekking van de internationale bescherming (herschikking) (PB L 180 van 29.6.2013, blz. 60-95).

Richtlijn (EU) 2016/801 van het Europees Parlement en de Raad van 11 mei 2016 betreffende de voorwaarden voor toegang en verblijf van burgers van derde landen met het oog op onderzoek, studie, scholing of vrijwilligerswerk, uitwisselingsprogramma’s voor scholieren of onderwijsprojecten en rekrutering van au pairs (PB L 132 van 21.5.2016, blz. 21-57).

Zie de geconsolideerde versie.

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad inzake de uitvoering van Richtlijn 2009/50/EG betreffende de voorwaarden voor toegang en verblijf van burgers van derde landen met het oog op een hooggekwalificeerde baan (“Europese blauwe kaart”) (COM(2014) 287 final van 22.5.2014).

Voorstel voor een Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende de voorwaarden voor toegang en verblijf van burgers van derde landen met het oog op een hooggekwalificeerde baan (COM(2016) 378 final van 7.6.2016).

Werkdocument van de diensten van de Commissie — Effectbeoordeling — bij het voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende de voorwaarden voor toegang en verblijf van onderdanen van derde landen met het oog op een hooggekwalificeerde baan en tot intrekking van Richtlijn 2009/50/EG (SWD(2016) 193 final van 7.6.2016).

Werkdocument van de diensten van de Commissie — Samenvatting van de effectbeoordeling — bij het voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende de voorwaarden voor toegang en verblijf van onderdanen van derde landen met het oog op een hooggekwalificeerde baan (SWD(2016) 194 final van 7.6.2016).

Laatste bijwerking 11.11.2021

(1) Het Verenigd Koninkrijk trok zich terug uit de Europese Unie en werd een derde land (niet-EU-land) met ingang van 1 februari 2020.