Jaarlijkse verklaring over het eurogebied 2009

SAMENVATTING VAN:

Mededeling (COM(2009) 527 definitief) – Jaarlijkse verklaring over het eurogebied 2009

WAT IS HET DOEL VAN DEZE MEDEDELING?

In deze mededeling wordt uitgewerkt hoe het eurogebied reageert op de economische crisis van 2008 en hoe de werking van de Economische en Monetaire Unie kan worden verbeterd.
Ze toont de noodzaak aan voor een uitgebreider macro-economisch toezicht op financiële stelsels in het eurogebied om in de toekomst tot een snellere en beter gecoördineerde beleidsreactie te komen.

KERNPUNTEN

Na de economische crisis die in de zomer van 2007 begon en in 2008 zijn hoogtepunt bereikte, beginnen er tekenen van stabiliteit in het financiële stelsel op te komen. De euro heeft het eurogebied gedurende de hele crisis doeltreffend beschermd tegen turbulente wisselkoers- en rentebewegingen die eerder in tijden van spanningen op de financiële markten zo nadelig waren geweest voor landen van de Europese Unie (EU). Het snelle optreden van het eurogebied en de coördinatie met centrale banken heeft bijgedragen tot de stabiliteit van het internationale monetaire stelsel als geheel.
De financiële crisis heeft de voordelen van euro-lidmaatschap aangetoond, wat de euro aantrekkelijker maakt voor EU-landen die niet tot het eurogebied behoren. Een van de voordelen is de toegang die binnenlandse instellingen kregen tot liquiditeiten van de Europese Centrale Bank.
De euro kan het eurogebied echter niet beschermen tegen alle economische problemen, vooral niet bij problemen die met macro-economische onevenwichtigheden samenhangen. De crisis heeft bepaalde zwaktes in het eurogebied benadrukt. Door onevenwichtigheden in het eurogebied werden sommige landen harder door de crisis geraakt dan andere landen. Voor de crisis negeerden veel landen in het eurogebied het risico van onevenwichtigheden, maar de financiële crisis heeft de noodzaak tot verandering aangetoond.

De reactie van het eurogebied op de crisis

Er was een gebrek aan afdoende toezichtregelingen, die, toen de crisis begon, niet in staat bleken snel te reageren met een gecoördineerde reactie. De initiële reacties werden grotendeels door binnenlandse overwegingen van de eurolanden ingegeven. De in oktober 2008 gehouden eerste topontmoeting van de Eurogroep heeft bijgedragen aan een EU-reactie waarbij de Europese Commissie een gemeenschappelijke strategie verschafte voor de tenuitvoerlegging van de nationale reddingsplannen voor de banken.
Sindsdien heeft de Commissie officiële wetgevingsvoorstellen gepresenteerd die hebben geleid tot een nieuw systeem voor Europees financieel toezicht. Het doel was om het prudentiële toezicht op zowel individuele financiële instellingen als het financiële stelsel als geheel te versterken.
Naast het binnenlandse beleid vervult de EU een voortrekkersrol bij de hervorming van de regelgeving voor financiële markten door mede vorm te geven aan de initiatieven en toezeggingen van de G20.
Begrotingsconsolidatie binnen het eurogebied, in overeenstemming met het stabiliteits- en groeipact, betekende dat de meeste landen de crisis beter konden doorstaan dan vroeger. In sommige landen van het eurogebied was de begrotingsconsolidatie echter nog niet tot een goed einde gebracht, bleef de overheidsschuld hoog en werden overheidsfinanciën steeds afhankelijker van begrotingsontvangsten. Daardoor konden sommige landen in het eurogebied onvoldoende bijdragen aan het gezamenlijke budgettaire stimuleringspakket van het Europees economisch herstelplan.
Gezien hun nauwe economische en financiële verwevenheid met een gemeenschappelijke munt en een gemeenschappelijk monetair beleid is coördinatie van cruciaal belang voor landen in het eurogebied. De reactie van het eurogebied op de crisis had sneller en krachtiger kunnen zijn als de aangesloten landen doelmatiger hadden samengewerkt.

De weg voorwaarts - uitgebreider macro-economisch toezicht

De crisis heeft laten zien dat de landen die zijn aangesloten bij het eurogebied vorderingen dienen te maken bij de tenuitvoerlegging van het EMU@10 hervormingsprogramma. In deze mededeling van 7 mei 2008 heeft de Commissie een agenda voor beleidshervorming voorgesteld om de werking van de Economische en Monetaire Unie (EMU) te verbeteren tegen het licht van een snel veranderend mondiaal klimaat, vergrijzing en vraagstukken met betrekking tot energie en klimaatverandering. De hervormingsagenda voor het extern beleid bevat een voorstel voor een sterke rol van het eurogebied in de mondiale economische governance.
Onevenwichtigheden in het eurogebied waren voor de crisis niet opgelost. Daarom is er uitgebreider toezicht nodig om een gecoördineerde beleidsreactie op te stellen. Dit uitgebreidere toezicht moet ook ontwikkelingen op de financiële markten omvatten. De overmatige schuldenlast in de particuliere sector heeft tot onhoudbare economische ontwikkelingen geleid. Dergelijke financiële onevenwichtigheden dienen in een vroeger stadium te worden gedetecteerd en aangepakt.
Het toezicht moet worden uitgebreid om de houdbaarheid van de overheidsfinanciën te garanderen. Lage groei en toenemende schulden hebben overheidsfinanciën in een precaire situatie gebracht, net nu het effect van de vergrijzing voelbaar begint te worden. Er is een concrete strategische toezegging nodig voor een sterkere budgettaire samenwerking voor een passend evenwicht tussen stabilisatie- en houdbaarheidsoverwegingen in overeenstemming met het stabiliteits- en groeipact.
De coördinatie tussen beleidsterreinen en landen die zijn aangesloten bij het eurogebied dient te worden verbeterd om tot oordeelkundige exitstrategieën te komen. Deze coördinatie moet bestaan uit een gemeenschappelijke visie op het geschikte tijdschema, tempo en verloop van de normalisatie van de beleidskoers.

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité, het Comité van de Regio's en de Europese Centrale Bank - Jaarlijkse verklaring over het eurogebied 2009 (COM(2009) 527 definitief, 7.10.2009)

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité, het Comité van de Regio's en de Europese Centrale Bank - Tien jaar Economische en Monetaire Unie: successen, knelpunten en nieuwe uitdagingen {SEC(2008) 553} (COM(2008) 238 definitief, 7.5.2008)

Laatste bijwerking 28.03.2017