Litouwen
1) REFERENTIES
Advies van de Commissie [COM(97) 2007 def. - Niet verschenen in het Publicatieblad];
Verslag van de Commissie [COM(98) 706 def. - Niet verschenen in het Publicatieblad];
Verslag van de Commissie [COM(1999) 507 def. - Niet verschenen in het Publicatieblad];
Verslag van de Commissie [COM(2000) 707 def. - Niet verschenen in het Publicatieblad];
Verslag van de Commissie [COM(2001) 700 def. - SEC(2001) 1750 - Niet verschenen in het Publicatieblad];
Verslag van de Commissie [COM(2002) 700 def. - SEC(2002) 1406 - Niet verschenen in het Publicatieblad];
Verslag van de Commissie [COM(2003) 675 def. - SEC(2003) 1204 - Niet verschenen in het Publicatieblad].
Verdrag betreffende de toetreding tot de Europese Unie [Publicatieblad L 236 van 23.9.2003]
2) SAMENVATTING
In haar advies van juli 1997 gaf de Commissie als haar mening dat op het gebied van het onderzoek en technologische ontwikkeling geen grote problemen voor de toetreding van Litouwen moeten worden verwacht. Ook wat de telecommunicatiesector betreft, meende de Commissie dat integratie in de interne markt van de Gemeenschap mogelijk moet zijn op voorwaarde dat de huidige inspanningen worden voortgezet. In verband met de informatiemaatschappij onderstreepte de Commissie dat de onderontwikkelde staat van het telefoonnet naar alle waarschijnlijkheid de vooruitgang in deze sector zou afremmen, tenzij Litouwen een forse economische groei zou kennen en krachtig in de telecommunicatiesector zou investeren.
In haar verslag van november 1998 concludeerde de Commissie dat, afgezien van de telecommunicatiesector waar vooruitgang was geboekt, de twee andere betrokken sectoren (onderzoek en informatiemaatschappij) sinds het advies van juli 1997 grotendeels ter plaatse waren blijven trappelen.
In de verslagen van 1999 en 2000 werd op dit gebied gewag gemaakt van een aanzienlijke vooruitgang. In november 2000 wees de Commissie op een evolutie inzake de regelgeving in de telecommunicatiesector.
In het verslag van oktober 2002 werd onderstreept dat verdere vooruitgang was gemaakt op het gebied van onderzoek en technologische ontwikkeling (OTO), met name door de aanleg van een nieuw wetenschappen- en technologiepark en de vaststelling van een plan voor de herstructurering van de openbare instellingen voor hoger onderwijs in de wetenschappen. In het verslag werd ook gewag gemaakt van de nieuwe resultaten bij de aanpassing aan het acquis, zowel op telecommunicatiegebied als op het gebied van de posterijen.
In het verslag van 2003 wordt opgemerkt dat Litouwen aandacht moet geven aan de omzetting en toepassing van het acquis op telecommunicatiegebied, met name door de vaststelling van redelijke interconnectietarieven en de toepassing van het beginsel van universele dienstverlening. Er zijn ook grotere inspanningen nodig om de omzetting van het acquis voor de postsector af te ronden en de nieuwe regelgeving vervolgens toe te passen.
Het toetredingsverdrag is ondertekend op 16 april 2003 en de toetreding vond plaats op 1 mei 2004.
ACQUIS COMMUNAUTAIRE
De communautaire activiteiten op het gebied van onderzoek en technologische ontwikkeling (OTO) waarin artikel 164 van het Verdrag (oud artikel 130G) en in het Kaderprogramma (artikel 166, voormalig artikel 130I) voorzien, zijn erop gericht het concurrentievermogen van de Europese industrie en de kwaliteit van het leven te verbeteren en duurzame ontwikkeling en andere gemeenschappelijke beleidsdoelstellingen te ondersteunen.
De Europa-Overeenkomst tussen de Europese Unie en Litouwen voorziet in samenwerking op deze gebieden, met name via deelneming van het geassocieerde land aan het kaderprogramma. Het Witboek betreffende de landen van Midden- en Oost-Europa en de interne markt (1995) omvat geen directe maatregelen op dit gebied.
Het telecommunicatiebeleid van de EG is erop gericht onnodige belemmeringen voor een doeltreffende werking van de interne markt voor telecommunicatieapparatuur, -diensten en -netwerken uit de weg te ruimen, buitenlandse markten toegankelijk te maken voor bedrijven uit de EU en de burgers en bedrijven in de Europese Unie universeel beschikbare moderne diensten te bieden. Deze doelstellingen moeten worden bereikt door de harmonisatie van de normen en voorwaarden voor de aangeboden diensten, de liberalisering van de markten voor eindapparatuur, diensten en netwerken, alsmede door de vaststelling van de vereiste regelgevingsinstrumenten.
De Europa-Overeenkomst voorziet in samenwerking om de normen en praktijken op het gebied van telecommunicatie en post, standaardisatie, regelgeving en modernisering van de infrastructuur op het niveau van de Europese Gemeenschap te brengen. Het Witboek legt de nadruk op de onderlinge afstemming van de voorschriften, netwerken en diensten, gevolgd door nieuwe stappen om tot een geleidelijke liberalisering van de sector te komen.
EVALUATIE
Onderzoek en technologische ontwikkeling
Wat onderzoek en technologische ontwikkeling (OTO) betreft, neemt Litouwen sinds oktober 1999 deel aan het vijfde kaderprogramma. Het land heeft voorts te kennen gegeven dat het wil deelnemen aan het zesde kaderprogramma (2002-2006).
In maart 2000 is een wet over het hoger onderwijs aangenomen. Bij deze wet worden met name de onderzoeksactiviteiten van de instellingen voor hoger onderwijs gereguleerd. In oktober 2001 heeft de Litouwse regering een plan goedgekeurd voor de herstructurering van de openbare instellingen voor hoger onderwijs in de wetenschappen. In januari 2002 is een groep deskundigen opgericht die belast is met de evaluatie van bedoelde instellingen en met de vaststelling van de overheersende tendensen op het gebied van de wetenschappelijke en aanverwante activiteiten. Er is voorts vooruitgang geboekt bij de versterking van de samenwerking tussen de instellingen voor onderzoek en technologische ontwikkeling en de kleine en middelgrote ondernemingen (KMO's). Er is een strategisch document over de wetenschappen- en technologieparken aangenomen dat grondig is bestudeerd door de universitaire wereld en de ondernemingen. In Vilnius is een nieuw wetenschappen- en technologiepark, IT Versoriai genoemd, opgericht. De intentieverklaring inzake de oprichting van een wetenschappen- en technologiepark in Kaunas is in januari 2002 ondertekend.
Litouwen moet echter het OTO-aandeel in het bruto binnenlands product verhogen. De bevordering van het onderzoek in Litouwen vergt een nieuwe verhoging van de middelen die door de bedrijven, meer bepaald de industrie, de KMO's en de particuliere sector in het algemeen, worden besteed voor onderzoek en ontwikkeling. Litouwen moet bovendien wetgeving vaststellen die de oprichting van hoogtechnologische bedrijven bevordert, met name om investeringen uit het buitenland aan te trekken.
Telecommunicatie
De in juni 1998 aangenomen telecommunicatiewet voorziet in de liberalisering van de telecommunicatiemarkt met ingang van 31 december 2002. Tot dan is de nationale onderneming "Lietuvos Telekomas" de enige maatschappij die lokale, intercity- en internationale diensten verleent via het gemeenschappelijke vaste telefoonnet en de enige leverancier van vaste telefoniediensten. In juni 2000 heeft de staat nogmaals 25% van de aandelen van de maatschappij verkocht, zodat de staatsdeelname nu is teruggebracht tot 10%. De liberalisering van de sector van de vaste telefonie moet daadwerkelijk worden doorgevoerd. De penetratiegraad in de mobiele diensten bedraagt nu 30%. Er zijn drie GSM-maatschappijen maar de UMTS-vergunningen zijn nog niet toegekend. De penetratiegraad van het vaste net is nu 34%. Er is nog vooruitgang nodig op het gebied van de modernisering van het vaste netwerk en de herschikking van de prijzen.
De wet tot wijziging van de telecommunicatiewet is in juli 2002 aangenomen. Bij die wet worden de taken gepreciseerd van de regelgevingsautoriteit voor telecommunicatiediensten (RATD), wordt de toegang tot de telecommarkt vereenvoudigd en wordt de toekenning van vergunningen voor telecommunicatie-activiteiten afgeschaft. In februari 2002 zijn drie toepassingsbesluiten aangenomen. In maart 2002 heeft de RATD een procedure voor de beslechting van geschillen tussen telecommunicatiemaatschappijen vastgelegd.
Bestuurlijke capaciteit
Met het oog op de versterking van de bestuurlijke capaciteit is in april 2002 het personeelsbestand van de RATD uitgebreid. Desondanks beschikt de RATD nog altijd over onvoldoende middelen om de wetgeving ter aanpassing aan het acquis ten uitvoer te leggen en te doen naleven. Er moeten ook meer middelen worden vrijgemaakt om op efficiënte en onafhankelijke wijze te kunnen werken op de economische en juridische aspecten van de regelgeving.
Postdiensten
De Litouwse Posterijen, die eigendom zijn van de staat, hebben het monopolie op het gebied van de postophaling en -verdeling en van de postwissels. Zij moeten ervoor te zorgen dat de universele postdienst in Litouwen in overeenstemming is met de in de EU geldende regels. In oktober 2001 heeft het Litouwse parlement de wet tot wijziging van de postwet vastgesteld. Deze wet is in januari 2002 in werking getreden. Bij deze wet wordt de rechtsgrond voor de activiteit van posterijen gelegd, worden de relaties tussen de aanbieders van postdiensten vastgelegd en worden aanvullende opdrachten van de RATD omschreven.
Om te waarborgen dat Litouwen het acquis op een behoorlijke manier kan toepassen, moet de administratieve capaciteit voor de postsector worden versterkt door een verhoging van het personeelsbestand en betere opleiding.
Informatiemaatschappij
Litouwen neemt deel aan het gemengd Comité van hoog niveau voor de informatiemaatschappij. De oprichting van een informatiemaatschappij in Litouwen vindt plaats in overeenstemming met het nationale programma voor de ontwikkeling van de communicatie en informatie. Er zijn grote inspanningen geleverd om het nationale informatiesysteem met inbegrip van het kadaster te moderniseren.
Laatste wijziging: 20.02.2004