Hongarije

1) REFERENTIES

Advies van de Commissie [COM(97) 2001 def. - Niet verschenen in het Publicatieblad]Verslag van de Commissie [COM(98) 700 def. - Niet verschenen in het Publicatieblad]Verslag van de Commissie [COM(1999) 505 def. - Niet verschenen in het Publicatieblad]Verslag van de Commissie [COM(2000) 705 def. - Niet verschenen in het Publicatieblad]Verslag van de Commissie [COM(2001) 700 def. - SEC(2001) 1748 - Niet verschenen in het Publicatieblad]Verslag van de Commissie [COM(2002) 700 def. - SEC(2002) 1404 - Niet verschenen in het Publicatieblad]Verslag van de Commissie [COM(2003) 675 def. - SEC(2003) 1205 - Niet verschenen in het Publicatieblad]Verdrag betreffende de toetreding tot de Europese Unie [Publicatieblad L 236 van 23.9.2003]

2) SAMENVATTING

In haar advies van juli 1997 verklaarde de Europese Commissie dat Hongarije, mits de huidige inspanningen worden voortgezet, binnen enkele jaren in staat zou moeten zijn om aan de meeste bepalingen van de energiewetgeving van de Unie te voldoen. De Commissie was echter wel van mening dat de volgende kwesties nauwlettend dienden te worden gevolgd: herziening van de monopolies, ook op het gebied van in- en uitvoer, toegang tot de netten, vaststelling van energietarieven, staatssteun in de sector van de vaste brandstoffen en de uraansector, alsmede de verbetering van de energie-efficiëntie en van de normen voor de brandstofkwaliteit. Bij de aanpassing aan de Euratom-voorschriften werden echter geen grote moeilijkheden verwacht op voorwaarde dat zou worden gewerkt aan nucleaire veiligheidsnormen om de enige kerncentrale van Hongarije op het vereiste niveau te brengen. Voorts moest aandacht worden besteed aan de kernafvalverwijdering op langere termijn.

In het verslag van november 1998 wees de Commissie op de vooruitgang die is geboekt op het gebied van de aanpassing van de monopolies, de toegang tot de netwerken en de energieprijzen. Zij vroeg echter om grote aandacht te besteden aan de rol van de overheid in de sectoren van de vaste brandstoffen en het uraan en aan de ontwikkeling van een efficiënte energievoorziening en kwaliteitsnormen voor brandstoffen.

In het verslag van oktober 1999 werd onderstreept dat er vooruitgang was geboekt, met name op het gebied van de vaststelling van de nieuwe strategie op energiegebied. Er moesten echter nog belangrijke inspanningen worden geleverd om de interne energiemarkt (elektriciteits- en gasrichtlijnen) voor te bereiden en de energiemonopolies aan te passen. Inzake de naleving van de Euratom-bepalingen werden geen belangrijke problemen verwacht. De nucleaire veiligheidsnormen moesten net als in het verleden op adequate wijze worden aangepakt.

In haar verslag van november 2000 merkte de Commissie op dat Hongarije de grote beginselen van de interne energiemarkt reeds had geïntegreerd in zijn wetgeving, maar dat het land die beginselen nog ten uitvoer moest leggen. Er bleef echter nog verdere vooruitgang nodig op het gebied van de voortzetting van de liberalisering in het vooruitzicht van de interne energiemarkt (de gas- en elektriciteitsrichtlijnen) en de energie-efficiëntie.

In haar verslag van november 2001 ontwaarde de Commissie slechts beperkte vooruitgang ten opzichte van het laatste verslag. Hoewel Hongarije reeds een administratief kader voor deze sector had opgezet, had het land achterstand opgelopen bij de voorbereiding op de interne markt. De ontwerp-wetgeving op de liberalisering van de elektriciteitsmarkt was nog steeds niet aangenomen en in de gassector kon er geen enkele vooruitgang worden opgemerkt. Er moest een bijzondere aandacht uitgaan naar dit aspect van de energiewetgeving. De bestuurlijke capaciteit is versterkt en de regering heeft voortgang gemaakt met de bevordering van de energie-efficiëntie. Dit laatste gold ook voor het belangrijke gebied van de veiligheid van de nucleaire sector.

In het verslag van oktober 2002 werd opgemerkt dat Hongarije vooruitgang had geboekt bij de voorbereiding op de interne markt voor energie, hoewel de aanpassing aan het acquis in de sector elektriciteit en gas trager was verlopen dan gepland. Een positief punt was echter de vaststelling van de elektriciteitswet die een belangrijke etappe is voor de integratie van Hongarije in de interne markt voor elektriciteit van de EU.

In het verslag van 2003 wordt onderstreept dat Hongarije zijn voornaamste tijdens de toetredingsonderhandelingen aangegane verbintenissen op energiegebied nakomt. De liberalisering van de elektriciteits- en gasmarkten moet echter worden voortgezet en op beide gebieden moet de aanpassing aan het acquis worden voltooid.

Het toetredingsverdrag is ondertekend op 16 april 2003 en de toetreding vond plaats op 1 mei 2004.

ACQUIS COMMUNAUTAIRE

De fundamentele elementen van het communautair acquis op energiegebied zijn de bepalingen van het Verdrag en het afgeleid recht, met name inzake mededinging en staatssteun, de interne markt voor energie - meer bepaald richtlijnen op het gebied van elektriciteit, transparante prijzen, de doorvoer van gas en elektriciteit, vergunningen voor koolwaterstoffen, de aanpak van noodsituaties en, in het bijzonder, de verplichtingen inzake minimumvoorraden (esdeenfr), enz. - kernenergie, energie-efficiëntie en milieuvoorschriften.

Op kernenergiegebied heeft het communautair acquis zich ontwikkeld tot een breed kader van juridische en politieke instrumenten, met inbegrip van internationale overeenkomsten. Op dit ogenblik worden vraagstukken aangepakt op het gebied van veiligheid en gezondheid (met name bescherming tegen straling), de veiligheid van kerncentrales, het beheer van radioactieve afvalstoffen, de investeringen, de bevordering van het onderzoek, de totstandbrenging van een gemeenschappelijke markt voor kernenergie, de splijtstofvoorziening, de veiligheidscontrole en de internationale betrekkingen.

In het Witboek (Voorbereiding van de geassocieerde landen in Midden- en Oost-Europa op integratie in de interne markt van de Unie) wordt in het hoofdstuk over energie onderstreept dat het noodzakelijk is de hoofdbeginselen met betrekking tot de interne markt en de daarmee samenhangende bepalingen inzake het concurrentierecht van de Europese Gemeenschap integraal toe te passen. Wat de nucleaire sector betreft, worden in het witboek de problemen van de splijtstofvoorziening, de veiligheidscontrole en de overdracht van nucleaire afvalstoffen aangestipt.

EVALUATIE

Met de vaststelling in juli 1999 van de langetermijnstrategie voor energie is het raamwerk geschapen voor de toekomstige aanpassing aan het energie-acquis. In het algemeen maakt Hongarije vooruitgang bij de tenuitvoerlegging van het acquis en blijft het zijn bestuurlijk kader versterken. Het land heeft reeds de hoofdbeginselen van de interne energiemarkt aangenomen en gaat voort met de tenuitvoerlegging van die beginselen. Er is daarbij echter vertraging opgetreden. Hongarije moet zijn inspanningen met het oog op de voorbereiding van de interne markt versterken door de nieuwe wetgeving inzake de gas- en elektriciteitsector versnelt in te voeren zodat elke nieuwe vertraging bij het openstellen van de markt kan worden vermeden. Het Bureau voor Energie moet worden versterkt.

Wat de veiligheid van de energievoorziening betreft, bereiken de voorraden ruwe aardolie en aardolieproducten het vereiste niveau. De huidige olievoorraden zijn zelfs groter dan door de Gemeenschap geëist.

Wat het concurrentievermogen en de interne markt voor energie betreft, heeft Hongarije een elektriciteitswet aangenomen die de wetgeving van het land aanpast aan het acquis en die een belangrijke ontwikkeling vormt in de energiesector. Bovendien is gepland om met ingang van januari 2004 44% van de gasmarkt te openen voor concurrentie.

Wat de energie-efficiëntie en de hernieuwbare energiebronnen betreft, heeft Hongarije een programma gelanceerd met het oog op de verbetering van de energie-efficiëntie, waarvan de voornaamste doelstellingen zijn de bevordering van het gebruik van hernieuwbare energiebronnen en de bewustmaking van de bevolking over het energieprobleem.

Hongarije beschikt over een goed ontwikkelde institutionele infrastructuur voor de energiesector. Deze structuur is sinds het laatste verslag nog versterkt. Hongarije beschikt momenteel onder meer over een instantie voor de nucleaire veiligheid, een Raad voor de geschillenbeslechting op energiegebied en een onafhankelijke beheerder van het netwerk. Bepaalde instanties moeten echter worden versterkt.

Eind 1999 heeft de regering een programma voor de verbetering van de energie-efficiëntie aangenomen en de bevordering van het desbetreffende beleid wordt voortgezet.

Wat kernenergie betreft, beschikt Hongarije over vier VVER 440/213-reactoren die in de kerncentrale van Paks in gebruik zijn. De reactoren in Paks zijn van het Sovjet-type waarvan wordt aangenomen dat zij kunnen worden aangepast om aan de internationale veiligheidsnormen te voldoen.

Hongarije voert een moderniseringsprogramma uit in de kerncentrale van Paks dat in het najaar van 2002 moet zijn afgerond. Meer dan tweederde van de voordien geplande werkzaamheden zijn vóór het jaareinde van 2000 beëindigd. Deze maatregelen hebben het mogelijk gemaakt het risico van schade aan het reactorhart met een factor tien te verlagen. Hongarije moet nog aanvullende informatie verstrekken over de maatregelen die zijn genomen om de aanbevelingen ten uitvoer te leggen van het in 2001 gepubliceerde verslag van de Raad over de nucleaire veiligheid in de context van de uitbreiding.

De Autoriteit voor Kernenergie is belast met de regelgeving en vergunningverlening voor en het toezicht op de nucleaire sector. Hoewel deze instantie van de overheid afhangt, beschikt zij over grote onafhankelijkheid en over een eigen begroting. De Europese Raad heeft in juni 2001 een verslag aangenomen over de nucleaire veiligheid in de context van de uitbreiding van de Unie. In dit verslag zijn de algemene aanbevelingen neergelegd voor alle kandidaat-lidstaten, meer bepaald inzake de voltooiing van de moderniseringsprogramma's en de veiligheid van het beheer van radioactieve afvalstoffen en afgewerkte splijtstof. De Raad heeft verschillende specifieke aanbevelingen gedaan voor Hongarije. Hij is onder meer van mening dat Hongarije locaties moet zoeken voor de opslag van laag- en middelactief afval.

Hongarije is partij bij alle grote internationale overeenkomsten en is lid van de Internationale Organisatie voor Atoomenergie (IAEA) en het Agentschap van de OESO. Hongarije heeft een algemene garantie-overeenkomst gesloten met de IAEA. Er moet echter worden toegezien op de volledige naleving van de Euratom-voorschriften en -procedures.

Hongarije neemt deel aan het communautaire programma ter bevordering van de energie-efficiëntie SAVE II (esdeenfr) (1) en aan het programma JOULE-THERMIE.

(1) Besluit nr. 2/1999 van de Associatieraad associatie tussen de Europese Gemeenschappen en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Hongarije, anderzijds, van 22 juni 1999 tot vaststelling van de voorwaarden voor de deelname van Hongarije aan het meerjarenprogramma ter bevordering van de energie-efficiëntie in de Gemeenschap (SAVE II).

Laatste wijziging: 16.01.2004