Slowakije

1) REFERENTIES

Advies van de Commissie [COM(97) 2004 def. - Niet verschenen in het Publicatieblad]Verslag van de Commissie [COM(98) 703 def. - Niet verschenen in het Publicatieblad]Verslag van de Commissie [COM(1999) 511 def. - Niet verschenen in het Publicatieblad]Verslag van de Commissie [COM(2000) 711 def. - Niet verschenen in het Publicatieblad]Verslag van de Commissie [COM(2003) 675 def. - SEC(2003) 1209 def. - Niet verschenen in het Publicatieblad]Verdrag betreffende de toetreding tot de Europese Unie [Publicatieblad L 236 van 23.9.2003]

2) SAMENVATTING

In haar advies van juli 1997 was de Europese Commissie van mening dat, hoewel de Slowaakse Republiek sinds 1993 een aantal significante maatregelen heeft genomen, de sociale hervormingen verdiept, de sociale dialoog versterkt en het stelsel voor gezondheidszorg verbeterd moesten worden. Verder meende zij dat Slowakije nog een aanzienlijke vooruitgang diende te boeken inzake gezondheid en veiligheid op het werk en arbeidswetgeving om aan de communautaire normen te voldoen: zij kwam tot de conclusie dat Slowakije op middellange termijn in staat zou moeten zijn om te voldoen aan de vereisten voor toetreding tot de Unie, op voorwaarde dat de al geleverde grote inspanningen zouden worden voortgezet.

In het verslag van november 1998 werd enige vooruitgang vastgesteld op het gebied van de arbeidswetgeving (met name in verband met gelijke kansen) en inzake de gezondheid en veiligheid op het werk. Bij de toepassing van deze wetgeving was echter geen enkele vooruitgang geboekt en de sociale dialoog was belemmerd. Sindsdien is de sociale dialoog opnieuw begonnen en is er vooruitgang geboekt. Een tripartiete wet over economisch en sociaal partnerschap is in juni 1999 van kracht geworden en in 2000 is een algemeen tripartiet akkoord ondertekend.

Het verslag van november 2000 merkte op dat Slowakije verdere vooruitgang maakte, meer bepaald op het gebied van de arbeidswetgeving.

Het verslag van 2003 stelt dat Slowakije grotendeels voldoet aan de verbintenissen en de vereisten die voortvloeien uit de toetredingsonderhandelingen op het gebied van het arbeidsrecht, de gelijke behandeling van mannen en vrouwen, de gezondheid en veiligheid op het werk, de sociale dialoog, het werkgelegenheidsbeleid, de strijd tegen de sociale uitsluiting en de sociale bescherming. Slowakije zou in staat moeten zijn onmiddellijk na zijn toetreding het overeenstemmende acquis ten uitvoer te leggen.

Verder voldoet Slowakije gedeeltelijk aan de voor de toetreding van dit land opgelegde voorwaarden inzake volksgezondheid, het Europees Sociaal Fonds en de strijd tegen discriminatie. Op deze specifieke gebieden moet het land bijkomende inspanningen leveren.

Het toetredingsverdrag is ondertekend op 16 april 2003 en de toetreding vond plaats op 1 mei 2004.

ACQUIS COMMUNAUTAIRE

Op sociaal gebied heeft het wetgevend acquis, naast de diverse specifieke actieprogramma's, met name op het gebied van de gezondheidszorg en het Europees Sociaal Fonds, betrekking op gezondheid en veiligheid op het werk, arbeidsrecht en arbeidsvoorwaarden, gelijke kansen voor vrouwen en mannen, coördinatie van de socialezekerheidsstelsels voor migrerende werknemers, alsmede tabaksproducten.

Op al deze gebieden stelt de sociale wetgeving van de Unie minimumvoorschriften vast, vergezeld van vrijwaringclausules voor de meest gevorderde lidstaten.

Bovendien is de raadpleging van de sociale partners alsook de sociale dialoog op Europees niveau vastgelegd in de artikelen 138 en 139 van het Verdrag (oud-artikelen 118A en 118B).

EVALUATIE

Sinds het advies van juli 1997 is de werkloosheid gevoelig gestegen van 11,8% in 1997 tot meer dan 16% in 1999. In 2000 bedroeg de werkloosheid 18,7%, in 2001 19,4%. De tendens lijkt zich om te keren: de werkloosheid gaat achteruit maar blijft hoog; hij daalde van 18,6% in 2002 tot 17,7% in het eerste semester van 2003.

Het verslag 2003 stelt dat er inzake het werkgelegenheidsbeleid nog inspanningen noodzakelijk zijn om de conclusies van de gezamenlijke evaluatie van de prioriteiten op het gebied van arbeid op meer coherente en efficiënte wijze ten uitvoer te leggen. Het is belangrijk de bezettingsgraad te verbeteren, met name voor vrouwen en oudere werknemers, en te proberen de regionale verschillen kleiner te maken. Ook de hervorming van de onderwijs- en opleidingssystemen, meer bepaald van het systeem voor een leven lang leren, moet worden versneld.

Met betrekking tot het Europees Sociaal Fonds (ESF) wijst het verslag 2003 erop dat de ontwikkeling van de voor het beheer van het fonds vereiste bestuurlijke structuren vertraging heeft opgelopen en constante aandacht moet krijgen. Algemeen blijft vooral de mate waarin het regionaal bestuur klaar is om in te staan voor de correcte uitvoering van de ESF-programma's zorgen baren.

Op het gebied van gezondheid en veiligheid op het werk is in 1997 een wet goedgekeurd waaraan echter onvoldoende uitvoering wordt gegeven. Het verslag van oktober 1999 wijst erop dat er dringend behoefte is aan vooruitgang op het wetgevende domein hieromtrent. In haar verslag van november 2000 hernieuwt de Commissie haar aanbeveling aan Slowakije om op dit vlak grotere inspanningen te leveren.

Het verslag 2003 merkt op dat de wetgeving grotendeels werd aangenomen en tegen de datum van toetreding van kracht zou moeten worden. Niettemin zullen sommige aanpassingen nog vereist zijn om de correcte omzetting van het acquis te verzekeren, met name de kaderrichtlijn (beschermings- en preventiediensten, voorlichting, opleiding en raadpleging van de werknemers) en de richtlijn over tijdelijke of mobiele bouwplaatsen.

De overheden die belast zijn met het toezicht op de naleving van de wetgeving inzake gezondheid en veiligheid zijn inmiddels opgericht, maar moeten worden versterkt; dit geldt zowel voor het personeel als voor de technische middelen.

Wat de gelijke behandeling van vrouwen en mannen betreft, is de Slowaakse Republiek vrij ver gevorderd. Er is een stap vooruit gezet met betrekking tot de gelijke kansen, zoals de opheffing van het totale verbod op nachtwerk voor vrouwen. Sinds april 1998 is ook een ander amendement van kracht dat gelijke betaling van lonen regelt. In 1997 heeft de regering een nationaal actieplan voor vrouwen goedgekeurd en werd een centrum voor gelijke kansen opgericht om onderzoek te doen en informatie te verspreiden. In augustus 1999 is een wijziging op de wet over de uitkeringen van kracht geworden, waarbij de uitsluitende toekenning van uitkeringen aan de moeder is afgeschaft.

Kort vóór zijn toetreding heeft Slowakije de hele vereiste wetgeving inzake de gelijke behandeling van vrouwen en mannen omgezet. Niettemin blijven sommige juridische aanpassingen noodzakelijk om de afstemming op het acquis te vervolmaken.

Het verslag 2003 stelt dat, op het gebied van het arbeidsrecht, het grootste deel van de communautaire wetgeving correct werd omgezet in het Slowaakse recht. Dit is met name het geval sinds in mei 2003 nieuwe wijzigingen van het arbeidswetboek werden goedgekeurd.

Er worden nog inspanningen inzake omzetting verwacht met betrekking tot de arbeidstijd van zeelieden en van het vliegend personeel in de burgerluchtvaart. De omzetting van het nieuwe acquis betreffende de betrokkenheid van de werknemers in de Europese samenleving wordt verwacht na de toetreding.

Met betrekking tot de sociale dialoog is het administratief kader kort vóór de toetreding aanwezig, maar het systeem moet nog progressief worden verbeterd. Meer bepaald zou de autonome bipartiete sociale dialoog moeten worden gestimuleerd, teneinde het aantal werknemers en bedrijven te verhogen die betrokken zijn bij collectieve overeenkomsten.

Inzake volksgezondheid merkt het verslag 2003 op dat de omzetting in de wetgeving van het acquis over tabak moet worden voltooid. Met betrekking tot het toezicht op en de controle van overdraagbare ziektes, moet Slowakije bijkomende maatregelen nemen om de vereiste capaciteit te bereiken en op dit gebied te voldoen aan de vereisten van de Unie. Er moet bijzondere aandacht worden besteed aan de verbetering van de gezondheidstoestand van de bevolking en aan de uitgaven in deze sector.

In de loop van het jaar 2004 moeten de Commissie en Slowakije het gezamenlijk memorandum voltooien over de sociale insluiting. Dit memorandum beschrijft de voornaamste uitdagingen inzake de bevordering van sociale insluiting en de mogelijke richtsnoeren van het beleid op dit gebied. Op deze basis moeten op nationaal niveau een geïntegreerde strategie en een actieplan voor sociale insluiting worden uitgewerkt.

Op het gebied van sociale bescherming zijn voortdurende inspanningen nog noodzakelijk om de goedgekeurde hervormingen uit te voeren, meer bepaald de hervorming van de gezondheidszorg en de pensioenen.

Tot slot, inzake de strijd tegen de discriminatie, is het acquis communautaire slechts heel gedeeltelijk omgezet, met name inzake seksuele geaardheid, invaliditeit en etnische en raciale afkomst. De Slowaakse wetgeving moet nog volledig conform worden gemaakt en het orgaan dat belast is met het bevorderen van de gelijkheid, waarin het acquis voorziet, moet nog worden opgericht. Ondanks continue inspanningen blijft de situatie van de rom-minderheid bijzonder moeilijk (discriminatie inzake onderwijs, toegang tot werkgelegenheid, justitie en openbare dienstverlening). Aanzienlijke inspanningen moeten worden voortgezet en versterkt om de situatie te verbeteren.

Laatste wijziging: 16.01.2004