Letland

1) REFERENTIES

Advies van de Commissie [COM(97) 2005 def. - Niet verschenen in het Publicatieblad]

Verslag van de Commissie [COM(98) 704 def. - Niet verschenen in het Publicatieblad]

Verslag van de Commissie [COM(1999) 506 def. - Niet verschenen in het Publicatieblad]

Verslag van de Commissie [COM(2000) 706 def. - Niet verschenen in het Publicatieblad]

Verslag van de Commissie [COM(2001) 700 def. - SEC(2001) 1749 - Niet verschenen in het Publicatieblad]

Verslag van de Commissie [COM(2002) 700 def. - SEC(2002) 1405 - Niet verschenen in het Publicatieblad]

Verslag van de Commissie [COM(2003) 675 def. - SEC(2003) 1203 def. - Niet verschenen in het Publicatieblad]

Verdrag betreffende de toetreding tot de Europese Unie [Publicatieblad L 236 van 23.9.2003]

2) SAMENVATTING

De Europese Commissie was in haar advies van juli 1997 van mening dat het noodzakelijk was de sociale hervormingen voort te zetten en het stelsel voor gezondheidszorg aanzienlijk te verbeteren. Ook moest de sociale dialoog worden geïntensiveerd. Zij verklaarde tevens dat Letland inspanningen moest doen om op gebieden zoals gezondheid en veiligheid, arbeidsrecht en gelijke kansen zijn wetgeving aan de communautaire vereisten aan te passen, en voort moest gaan met het opzetten van de noodzakelijke structuren voor een doeltreffende tenuitvoerlegging van de wetgeving. De Commissie kwam tot de conclusie dat als Letland zijn inspanningen voortzette, het op middellange termijn in staat zou moeten zijn om aan de toetredingsverplichtingen te voldoen.

Het verslag van november 1998 bevestigde deze eerste evaluatie en verzocht het land door te gaan met sociale hervormingen en de verbetering van het stelsel voor de volksgezondheid. Op het punt van de gezondheid en de veiligheid op het werk werden geen grote vorderingen gemaakt. De inspanningen moesten dus worden opgevoerd. Op het institutionele vlak moest Letland doorgaan met het versterken van de diensten voor arbeidsvoorziening en arbeidsinspectie.

Het verslag van oktober 1999 nam kennis van de voortgang van Letland op het gebied van de communautaire eisen. Op het gebied van de gezondheid en veiligheid op het werk, de gelijkheid van mannen en vrouwen en de bipartiete collectieve onderhandelingen voldeed Letland nog niet aan de criteria.

De verslagen van november 2001 en oktober 2002 maakten melding van belangrijke vooruitgang. Het arbeidsrecht en de gelijke behandeling van mannen en vrouwen zijn twee gebieden waar grote vorderingen zijn gemaakt.

Het verslag van 2003 geeft aan dat Letland, wat betreft het arbeidsrecht, de gelijke behandeling van vrouwen en mannen, de gezondheid en de veiligheid op het werk, de sociale dialoog, het werkgelegenheidsbeleid, de bestrijding van de sociale uitsluiting en de sociale bescherming, de belangrijkste uit de toetredingsonderhandelingen voortvloeiende verbintenissen en vereisten naleeft en na toetreding in staat moet zijn om het overeenkomstige acquis ten uitvoer te leggen.

Verder voldoet Letland deels aan de eisen in verband met de toetreding op het gebied van de volksgezondheid, het Europees Sociaal Fonds en de bestrijding van discriminatie en het moet op deze gebieden nog enkele extra inspanningen leveren.

Het toetredingsverdrag is ondertekend op 16 april 2003 en de toetreding vond plaats op 1 mei 2004.

ACQUIS COMMUNAUTAIRE

Op sociaal gebied heeft het wetgevend acquis, naast de diverse specifieke actieprogramma's, met name op het gebied van de gezondheidszorg en het Europees Sociaal Fonds, betrekking op gezondheid en veiligheid op het werk, arbeidsrecht en arbeidsomstandigheden, gelijke kansen voor vrouwen en mannen, coördinatie van de socialezekerheidsstelsels voor migrerende werknemers, alsmede tabaksproducten.

Op al deze gebieden stelt de sociale wetgeving van de Unie minimumvoorschriften vast, vergezeld van vrijwaringsclausules voor de meest gevorderde lidstaten.

Bovendien is de raadpleging van de sociale partners alsook de sociale dialoog op Europees niveau vastgelegd in de artikelen 138 en 139 van het Verdrag (voormalige artikelen 118A en 118B).

EVALUATIE

Het werkloosheidspercentage in Letland is gedaald van 14,2 % in 2000 naar 13,1 % in 2001. Volgens het verslag van oktober 2003 heeft de sterkte van de groei bijgedragen tot de vermindering van de werkloosheid die is gedaald van 12,8% in december 2001 tot 11,6% in december 2002.

In april 1999 zijn ingevolge de goedkeuring van een strategische aanpak van de werkgelegenheid verschillende maatregelen genomen, met name de opstelling van een nationaal plan voor de werkgelegenheid in februari 2000. Bovendien is een netwerk van 27 regionale filialen opgericht om de administratieve capaciteiten van de nationale dienst voor arbeidsvoorziening te versterken.

Letland en de Commissie zijn in 2001 begonnen met een studie naar de gemeenschappelijke organisatie van de prioriteiten van het werkgelegenheidsbeleid.

In het verslag van 2003 wordt Letland opgeroepen de conclusies van de gemeenschappelijke evaluatie van de prioriteiten van het werkgelegenheidsbeleid effectief ten uitvoer te leggen, met name wat de onderwijs- en opleidingsstelsels en een leven lang leren betreft. Letland moet er in het bijzonder ook over waken dat de belastings- en sociale-uitkeringsstelsels bijdragen tot de bevordering van het scheppen van arbeidsplaatsen, de stimulering van de werkgelegenheid en de integratie van de etnische minderheden.

Inzake gezondheid en veiligheid op het werk houdt het in 1993 in Letland opgezette wettelijke kader rekening met de communautaire kaderrichtlijn. De arbeidsinspectiestructuren voldoen aan de onafhankelijkheidscriteria van de Internationale Arbeidsorganisatie. In december 1998 is een regeling inzake de analyse en de registratie van arbeidsongevallen goedgekeurd. Bepalingen met betrekking tot de veiligheidssignalering zijn ook in januari van het daaropvolgende jaar van kracht geworden. In het verslag van november 2000 merkt de Commissie op dat de aanpassing van de wetgeving op dit gebied wordt voortgezet.

In januari 2002 is de wet inzake de bescherming van de werknemers van kracht geworden. Deze wet zet de facto de kaderrichtlijn betreffende de gezondheid en veiligheid op het werk om. Een maand eerder is de nieuwe wet inzake de arbeidsinspectie goedgekeurd.

Het verslag van 2003 wijst erop dat het belangrijkste gedeelte van de wetgeving op het gebied van de gezondheid en de veiligheid op het werk is omgezet, behalve voor de chemische agentia op de werkplek. Voor Letland gelden drie overgangsregelingen betreffende het gebruik van arbeidsmiddelen (tot eind juni 2004), de arbeidsplaatsen en de beeldschermapparatuur (tot eind december 2004). De nationale arbeidsinspectie moet echter nog worden versterkt in termen van personeel, salarissen, opleiding en technische installaties.

Op het gebied van de volksgezondheid hebben wijzigingen in de Letse wetgeving het mogelijk gemaakt deze in overeenstemming te brengen met de eisen van het acquis wat het maximale teergehalte van sigaretten en de etikettering van tabaksproducten betreft. In 2001 is de tenuitvoerlegging van de strategie op het gebied van de volksgezondheid goedgekeurd. De gezondheidstoestand van de Letse bevolking ligt nog duidelijk onder het gemiddelde gezondheidsniveau van de EU. Het verslag van 2002 wijst erop dat de uitgaven voor volksgezondheid aanzienlijk moeten worden verhoogd. Het verslag van 2003 neemt deze laatste twee opmerkingen over en wijst erop dat de omzetting van het acquis moet worden voltooid wat tabaksgebruik en overdraagbare ziekten betreft.

Wat de gelijke kansen betreft, heeft Letland getracht de tenuitvoerlegging van het concept van de gelijkheid van vrouwen en mannen vanaf oktober 2001 te bevorderen. In maart 2002 is een actieplan goedgekeurd.

Letland heeft een groot gedeelte van het acquis op het gebied van de gelijke behandeling van vrouwen en mannen omgezet. Sommige juridische aanpassingen zijn nog vóór de toetreding nodig, zoals bijvoorbeeld de opheffing van elke overbescherming van vrouwen tegen nachtarbeid.

Het verslag van 2002 betreurde dat de sociale dialoog in Letland nog steeds hoofdzakelijk op het tripartiet model berust. In haar verslag van 2003 wijst de Commissie erop dat de bipartiete dialoog moet worden bevorderd en dat het sluiten van collectieve overeenkomsten moet worden vergemakkelijkt.

Het verslag van 2003 maakt melding van de voltooiing van de omzetting van het acquis op het gebied van het arbeidsrecht. Er bestaan nog enkele kleine lacunes in de omzetting van de wetgeving betreffende de collectieve ontslagen, de inrichting van de arbeidstijd, de jongeren op het werk en de arbeidstijden van zeelieden. De omzetting van het recente acquis betreffende de betrokkenheid van de werknemers in de Europese vennootschap en de voorlichting en de raadpleging van de werknemers is voor na de toetreding gepland.

In 2004 moeten de Commissie en Letland het gemeenschappelijke memorandum inzake de sociale integratie afronden, waarin de belangrijkste uitdagingen in verband met de bevordering van de sociale integratie en de mogelijke oriëntaties van het beleid op dit gebied worden aangegeven. Op grond hiervan moeten op nationaal niveau een geïntegreerde strategie en een actieplan op het gebied van de sociale integratie worden uitgewerkt.

Wat het Europees Sociaal Fonds (ESF) betreft, is in september 2003 de nationale verordening goedgekeurd waarin de verantwoordelijkheden en de overeenkomstige taken worden beschreven en bepaalde functies aan verschillende instellingen worden gedelegeerd. In het verslag van 2003 wordt Letland er ook aan herinnerd dat het haast moet maken met de voorbereidingen met het oog op de deelname aan de transnationale activiteiten in het kader van het EQUAL-initiatief.

Het verslag van 2003 wijst erop dat Letland sommige bepalingen betreffende de bestrijding van discriminatie in zijn nieuwe arbeidswetgeving heeft opgenomen, maar dat nog belangrijke lacunes bestaan. Er moeten nog inspanningen worden geleverd om de integratie van de Russische minderheid te bevorderen en te garanderen dat bij de toepassing van de taalwetgeving de beginselen van openbaar belang en evenredigheid worden geëerbiedigd.

Laatste wijziging: 09.01.2004