Verbodsacties voor de bescherming van collectieve consumentenbelangen (tot 2023)

SAMENVATTING VAN:

Richtlijn 2009/22/EG — Verbodsacties voor de bescherming van consumentenbelangen

WAT IS HET DOEL VAN DE RICHTLIJN?

Met de richtlijn worden regels voor de Europese Unie (EU) ingevoerd om ervoor te zorgen dat verbodsacties doeltreffend genoeg zijn om inbreuken waardoor de collectieve belangen van consumenten worden geschaad, te beëindigen.

De richtlijn wordt met ingang van 25 juni 2023 ingetrokken en vervangen door Verordening (EU) 2020/1828 (zie samenvatting).

KERNPUNTEN

De verbodsacties zijn gericht op het beëindigen of verbieden van inbreuken waardoor de collectieve belangen van consumenten worden geschaad. Dankzij de aanpassing van de wetgeving overeenkomstig deze richtlijn kunnen deze verbodsacties doeltreffender zijn en kan de interne markt van de EU beter functioneren.
De inbreuken waar het om gaat, omvatten inbreuken die verband houden met het consumentenkrediet, pakketreizen, oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten, op afstand gesloten overeenkomsten en oneerlijke handelspraktijken. Een volledige lijst van de betreffende richtlijnen is te vinden in bijlage I bij Richtlijn 2009/22/EG.
De procedure van verbodsacties kan leiden tot:
- het staken of verbieden van een inbreuk, indien nodig door middel van een kort geding*;
- het beëindigen van de aanhoudende gevolgen van een inbreuk, met name door de bekendmaking van de beslissing;
- het veroordelen van gedaagden tot het gevolg geven aan een beslissing door ze een dwangsom op te leggen.
Tot het instellen van acties bevoegde lichamen moeten een rechtmatig belang hebben om de collectieve consumentenbelangen en de goede werking van de interne markt te doen naleven. Dit is met name het geval voor onafhankelijke openbare lichamen die specifiek met de bescherming van de collectieve belangen van consumenten zijn belast, of organisaties voor consumentenbescherming.
De Europese Commissie heeft een lijst opgesteld van de bevoegde instanties die een actie kunnen instellen in geval van inbreuken binnen de EU, en deze lijst bekendgemaakt in het Publicatieblad van de Europese Unie. De lijst van instanties die bevoegd zijn voor het instellen van een vordering tot het doen staken van inbreuken binnen de EU kan hier worden geraadpleegd.
De lidstaat van de EU waarin een actie moet worden ingesteld, kan beslissen of er voorafgaand overleg moet worden gevoerd tussen de partijen, al dan niet in aanwezigheid van een bevoegde instantie van dat land. Indien de inbreuk blijft bestaan tot meer dan twee weken na ontvangst van het verzoek tot overleg, kan de verbodsactie met onmiddellijke ingang worden uitgevoerd.
In 2011 is een studie over de toepassing van Richtlijn 2009/22/EG uitgevoerd, waarvan gebruik is gemaakt bij de opstelling van een verslag van de Commissie dat in 2012 is gepubliceerd.
De richtlijn is in 2017 geëvalueerd in het kader van de geschiktheidscontrole van de consumenten- en marketingwetgeving van de EU.

Intrekking

Richtlijn 2009/22/EG wordt met ingang van 25 juni 2023 ingetrokken en vervangen door Richtlijn (EU) 2020/1828. Deze laatste is vastgesteld na het initiatief “new deal voor consumenten” van de Commissie.

VANAF WANNEER IS DE RICHTLIJN VAN TOEPASSING?

De richtlijn is sinds 29 december 2009 van toepassing. Met Richtlijn 2009/22/EG werden Richtlijn 98/27/EG en de achtereenvolgende wijzigingen daarvan gecodificeerd en vervangen. De oorspronkelijke Richtlijn 98/27/EG moest vóór 2001 zijn omgezet in nationale wetgeving in de lidstaten.

ACHTERGROND

Zie voor meer informatie:

Verbodsacties (Europese Commissie).

KERNBEGRIPPEN

Kort geding. Een speciale procedure waarmee de arbitragecommissie onaanvaardbare, onrechtmatige vorderingen in de inleidende fase van een arbitrageprocedure kan afwijzen.

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Richtlijn 2009/22/EG van het Europees Parlement en de Raad van 23 april 2009 betreffende het doen staken van inbreuken in het raam van de bescherming van de consumentenbelangen (Gecodificeerde versie) (PB L 110 van 1.5.2009, blz. 30-36).

Achtereenvolgende wijzigingen aan Richtlijn 2009/22/EG werden in de basistekst opgenomen. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Verslag over de geschiktheidscontrole van consumenten- en marketingwetgeving van 25 mei 2017 (SWD(2017) 209 final).

Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad over de toepassing van Richtlijn 2009/22/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende het doen staken van inbreuken in het raam van de bescherming van de consumentenbelangen (COM(2012) 635 final van 6.11.2012).

Aanbeveling 2013/396/EU van de Commissie van 11 juni 2013 over gemeenschappelijke beginselen voor mechanismen voor collectieve vorderingen tot staking en tot schadevergoeding in de lidstaten betreffende schendingen van aan het EU-recht ontleende rechten (PB L 201 van 26.7.2013, blz. 60-65).

Bekendmaking van de Commissie betreffende artikel 4, lid 3, van Richtlijn 2009/22/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende het doen staken van inbreuken in het raam van de bescherming van de consumentenbelangen, die Richtlijn 98/27/EG codificeert, ten aanzien van de instanties die bevoegd zijn tot het instellen van een actie uit hoofde van artikel 2 van eerstgenoemde richtlijn (PB C 361 van 30.9.2016, blz. 1-55).

Rectificatie van de bekendmaking van de Commissie betreffende artikel 4, lid 3, van Richtlijn 2009/22/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende het doen staken van inbreuken in het raam van de bescherming van de consumentenbelangen, die Richtlijn 98/27/EG codificeert, ten aanzien van de instanties die bevoegd zijn tot het instellen van een actie uit hoofde van artikel 2 van eerstgenoemde richtlijn (PB C 367 van 6.10.2016, blz. 6).

Laatste bijwerking 03.02.2022