Bestrijding van seksueel misbruik van kinderen

SAMENVATTING VAN:

Richtlijn 2011/93/EU — bestrijding van seksueel misbruik en seksuele uitbuiting van kinderen en kinderpornografie

WAT IS HET DOEL VAN DE RICHTLIJN?

De richtlijn heeft ten doel kinderen beter te beschermen tegen seksueel misbruik en seksuele uitbuiting. Om dit te bereiken verplicht de richtlijn EU-landen om:

• preventieve maatregelen aan te nemen;
• kindslachtoffers te beschermen;
• gevallen van misbruik te onderzoeken en daders te vervolgen.

KERNPUNTEN

Om de vervolging van daders te ondersteunen:

• stelt de richtlijn een groot aantal situaties van seksueel misbruik en seksuele uitbuiting (twintig strafbare feiten en pogingen daartoe) strafbaar;
• introduceert ze verhoogde strafmaten. De door nationale wetgeving vastgestelde maximale strafmaten mogen niet minder bedragen dan één tot tien jaar gevangenis, afhankelijk van de ernst van het strafbare feit. Ook moet rekening worden gehouden met een aantal verzwarende omstandigheden;
• verlengt ze de verjaring nadat het slachtoffer volwassen is geworden;
• elimineert ze belemmeringen in verband met vertrouwelijkheid voor het melden door beroepsbeoefenaars die als hoofdtaak hebben met kinderen te werken;
• introduceert ze extraterritoriale bevoegdheid in geval van daders die onderdanen zijn, zodat ze ook in hun eigen land kunnen worden vervolgd voor misdrijven die ze in het buitenland hebben gepleegd;
• vereist de richtlijn dat procedurele belemmeringen voor de vervolging van misdrijven die in het buitenland zijn gepleegd, worden geëlimineerd;
• vereist ze dat doeltreffende onderzoeksmiddelen beschikbaar zijn voor de politie, zoals die welke worden gebruikt bij georganiseerde of andere zware criminaliteit, en dat speciale eenheden worden ingesteld om slachtoffers van kinderpornografie te identificeren.

Om kindslachtoffers te beschermen introduceert de richtlijn voorschriften inzake:

• uitgebreide bijstands- en ondersteuningsmaatregelen voor kindslachtoffers, met name om te voorkomen dat ze verdere trauma’s krijgen door hun betrokkenheid bij strafonderzoeken en strafprocessen;
• toegang tot bijstand en ondersteuning zodra er redelijke gronden zijn om een strafbaar feit te vermoeden;
• speciale bescherming voor kinderen die misbruik in het gezin of de familie aangeven;
• ervoor zorgen dat bijstand en ondersteuning niet afhankelijk zijn van medewerking bij strafprocessen;
• bescherming van de privacy, identiteit en beeltenis van een slachtoffer.

Om misdrijven te voorkomen vereist de richtlijn dat:

• alle veroordeelde daders worden beoordeeld met betrekking tot het gevaar dat zij inhouden en de mogelijke risico’s op herhaling van een seksueel misdrijf tegen kinderen;
• EU-landen interventieprogramma’s of -maatregelen (zoals behandeling) beschikbaar stellen voor veroordeelde daders en voor personen die vrezen dat ze een strafbaar feit zouden kunnen plegen;
• aan veroordeelde daders een verbod wordt opgelegd tot uitoefening van beroepsactiviteiten waarbij zij rechtstreeks en geregeld in aanraking komen met kinderen;
• werkgevers voor beroepsactiviteiten of georganiseerde vrijwilligersactiviteiten die rechtstreeks en geregeld contact met kinderen behelzen, het recht hebben om informatie te vragen over het bestaan van strafrechtelijke veroordelingen of opgelegde verboden en een betere uitwisseling van strafregisters, zodat veroordelingen in een land worden opgenomen in strafbladen die verstrekt worden in andere landen om achtergrondonderzoeken te vergemakkelijken;
• EU-landen zorgen voor de onmiddellijke verwijdering van webpagina’s die kinderpornografie bevatten of verspreiden vanaf hun grondgebied en ervoor zullen zorgen de verwijdering te verkrijgen van dergelijke webpagina’s die buiten hun grondgebied worden gehost. Ze mogen ook besluiten om de toegang tot deze webpagina’s te blokkeren voor gebruikers op hun grondgebied met waarborgen om misbruik te voorkomen;
• EU-landen preventieve activiteiten uitvoeren door onderwijs, bewustmaking en opleidingen voor ambtenaren.

Vervolg

In 2016 publiceerde de Europese Commissie twee verslagen. Het eerste verslag betrof de richtlijn in haar geheel, terwijl het tweede verslag specifiek betrekking had op de ingevoerde maatregelen met betrekking tot websites die kinderpornografie bevatten of verspreiden (artikel 25).

Wereldwijde alliantie tegen seksuele uitbuiting van kinderen via het internet

In een ander, maar hieraan gerelateerd gezamenlijk initiatief van de EU en de Verenigde Staten ondertekenden 54 landen wereldwijd in 2012 een wereldwijde alliantie tegen seksueel misbruik van kinderen via het internet. Ze legden zich toe op centrale beleidsdoelstellingen die zijn gericht op:

• een groter aantal geredde slachtoffers;
• meer doeltreffende vervolging; en
• een algehele afname van de hoeveelheid beelden van seksueel misbruik van kinderen die via internet beschikbaar zijn.

De wereldwijde alliantie is samengevoegd met het Britse initiatief WeProtect en vormt nu de WeProtect Global Alliance, die seksuele uitbuiting van kinderen via internet een halt moet toeroepen. In deze laatste alliantie zijn meer dan 80 overheden, 20 wereldwijde technologiebedrijven en 24 vooraanstaande internationale en niet-gouvernementele organisaties bijeengebracht om kinderen tegen seksuele uitbuiting via internet te beschermen.

VANAF WANNEER IS DE RICHTLIJN VAN TOEPASSING?

De richtlijn is vanaf 17 december 2011 van toepassing en moest uiterlijk op 18 december 2013 in de EU-landen in nationaal recht worden omgezet.

ACHTERGROND

Kijk voor meer informatie op:

• Child sexual abuse (Seksueel misbruik van kinderen) (Europese Commissie).

BELANGRIJKSTE DOCUMENT

Richtlijn 2011/93/EU van het Europees Parlement en de Raad van 13 december 2011 ter bestrijding van seksueel misbruik en seksuele uitbuiting van kinderen en kinderpornografie, en ter vervanging van Kaderbesluit 2004/68/JBZ van de Raad (PB L 335 van 17.12.2011, blz. 1–14)

Rectificatie

Achtereenvolgende wijzigingen aan Richtlijn 2011/93/EU zijn opgenomen in de originele tekst. Deze geconsolideerde versie is enkel van documentaire waarde.

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad waarin wordt beoordeeld in hoeverre de lidstaten de nodige maatregelen hebben genomen om te voldoen aan Richtlijn 2011/93/EU van 13 december 2011 ter bestrijding van seksueel misbruik en seksuele uitbuiting van kinderen en kinderpornografie (COM(2016) 871 final, 16.12.2016)

Verslag van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad waarin de tenuitvoerlegging wordt beoordeeld van de maatregelen bedoeld in artikel 25 van Richtlijn 2011/93/EU van 13 december 2011 ter bestrijding van seksueel misbruik en seksuele uitbuiting van kinderen en kinderpornografie (COM(2016) 872 final, 16.12.2016)

Laatste bijwerking 28.03.2018