61976J0085

1 . GEMEENSCHAPSRECHT - EERBIEDIGING VAN DE RECHTEN DER VERDEDIGING - GRONDBEGINSEL - TOEPASSINGSGEBIED - MEDEDINGING - ADMINISTRATIEVE PROCEDURE - DRAAGWIJDTE VAN HET BEGINSEL

( ' S RAADS VERORDENING NR . 17 , ART . 19 , LID 1 , VERORDENING NR . 99/63 VAN DE COMMISSIE , ART . 4 )

2 . MEDEDINGING - ADMINISTRATIEVE PROCEDURE - BEVOEGDHEID DER COMMISSIE TOT HET INWINNEN VAN GEGEVENS - INLICHTINGEN WELKE ONDER DE GEHEIMHOUDINGSPLICHT VALLEN - MEDEWERKINGSPLICHT VAN DE ONDERNEMING - VOORWAARDE - EERBIEDIGING VAN DE RECHTEN DER VERDEDIGING

( ' S RAADS VERORDENING NR . 17 , ART . 20 , LID 2 )

3 . MEDEDINGING - MACHTSPOSITIE - BETROKKEN MARKT - AFBAKENING - PRODUKTEN MET MEERDERE GEBRUIKSMOGELIJKHEDEN

( EEG-VERDRAG , ART . 86 )

4 . MEDEDINGING - MACHTSPOSITIE - BEGRIP

( EEG-VERDRAG , ART . 86 )

5 . MEDEDINGING - MACHTSPOSITIE - BESTAAN VAN ZODANIGE POSITIE - MARKTAANDEEL - ANDERE AANWIJZINGEN

( EEG-VERDRAG , ART . 86 )

6 . MEDEDINGING - MACHTSPOSITIE - MISBRUIK - BEGRIP

( EEG-VERDRAG , ART . 86 )

7 . MEDEDINGING - MACHTSPOSITIE - MISBRUIK - CONTRACTEN MET EXCLUSIEVE BEVOORRADINGSVERPLICHTING - GETROUWHEIDSKORTINGEN - ' ' ENGELSE CLAUSULE ' '

( EEG-VERDRAG , ART . 86 )

8 . MEDEDINGING - MACHTSPOSITIE - MISBRUIK - GETROUWHEIDSKORTINGEN - TOEPASSING VAN ONGELIJKE VOORWAARDEN BIJ GELIJKWAARDIGE PRESTATIES

( EEG-VERDRAG , ART . 86 , C ))

1 . IN IEDERE PROCEDURE DIE TOT DE OPLEGGING VAN SANCTIES , MET NAME GELDBOETEN OF DWANGSOMMEN KAN LEIDEN , IS EERBIEDIGING VAN DE RECHTEN DER VERDEDIGING TE BESCHOUWEN ALS EEN GRONDBEGINSEL VAN HET GEMEENSCHAPSRECHT , DAT ZELFS IN EEN ADMINISTRATIEVE PROCEDURE MOET WORDEN INACHTGENOMEN .

OP HET TERREIN DER MEDEDINGING - EN IN HET KADER VAN EEN PROCEDURE TOT VASTSTELLING VAN INBREUKEN OP DE ARTIKEL 85 OF 86 VAN HET VERDRAG - BRENGT DE EERBIEDIGING VAN DE RECHTEN DER VERDEDIGING MEDE DAT DE BETROKKEN ONDERNEMING BEHOORLIJK IN STAAT MOET ZIJN GEWEEST HAAR STANDPUNT KENBAAR TE MAKEN MET BETREKKING TOT DE JUISTHEID EN RELEVANTIE DER GESTELDE FEITEN EN OMSTANDIGHEDEN , ALSOOK MET BETREKKING TOT DE STUKKEN WAARMEE DE COMMISSIE DE DOOR HAAR GESTELDE INBREUK HEEFT GESTAAFD .

2 . DE IN ARTIKEL 20 , LID 2 , VAN VERORDENING NR . 17 AAN DE COMMISSIE OPGELEGDE VERPLICHTING HET ZAKENGEHEIM TE EERBIEDIGEN , MOET MET DE EERBIEDIGING VAN DE RECHTEN DER VERDEDIGING OP EEN NOEMER WORDEN GEBRACHT . WAAR IN DIT ARTIKEL AAN DE ONDERNEMINGEN WAAR INLICHTINGEN WORDEN INGEWONNEN DE ZEKERHEID WORDT GEBODEN DAT HUN MET DE EERBIEDIGING VAN HET ZAKENGEHEIM SAMENHANGENDE BELANGEN NIET IN GEVAAR ZULLEN WORDEN GEBRACHT , STAAT HET DE COMMISSIE VRIJ IN ZO RUIM MOGELIJKE MATE EN ZONDER DAT DE ONDERNEMINGEN MOGEN WEIGEREN , DE GEGEVENS IN TE WINNEN WELKE ZIJ VOOR DE UITOEFENING VAN HAAR CONTROLERENDE TAAK BEHOEFT ; DE COMMISSIE MAG EVENWEL TEN LASTE VAN DE ONDERNEMING TEGEN WELKE EEN PROCEDURE TOT VASTSTELLING VAN EEN OVERTREDING OP DE MEDEDINGINGSVOORSCHRIFTEN IS AANGESPANNEN , GEEN OMSTANDIGHEDEN OF STUKKEN IN AANMERKING NEMEN WELKE ZIJ MEENT NIET TE MOGEN OPENBAAR MAKEN , WANNEER HET DE ONDERNEMING DOOR DE WEIGERING VAN ZODANIGE OPENBAARMAKING MOEILIJK KAN WORDEN GEMAAKT HAAR STANDPUNT KENBAAR TE MAKEN MET BETREKKING TOT DE TOEDRACHT EN HET BELANG DER OMSTANDIGHEDEN EN DE STUKKEN OF DE CONCLUSIES WELKE DE COMMISSIE ERAAN VERBINDT .

3 . IS ER MET BETREKKING TOT EEN PRODUKT SPRAKE VAN MEERDERE GEBRUIKSMOGELIJKHEDEN IN DIER VOEGE DAT DIE VERSCHILLENDE MOGELIJKHEDEN IN EVENEENS VERSCHEIDENE ECONOMISCHE BEHOEFTEN VOORZIEN , DAN VALT AAN TE NEMEN DAT HET , AL NAAR HET GEVAL , KAN BEHOREN TOT VERSCHILLENDE MARKTEN DIE ER MOGELIJKERWIJS , ZOWEL STRUCTUREEL ALS WAT DE MEDEDINGINGSVOORWAARDEN BETREFT , VERSCHILLEND UITZIEN . DEZE VASTSTELLING WETTIGT EVENWEL NIET DE CONCLUSIE DAT ZULK EEN PRODUKT MET ALLE ANDERE PRODUKTEN DIE HET VOOR ZIJN ONDERSCHEIDEN GEBRUIKSMOGELIJKHEDEN KUNNEN VERVANGEN EN WAARMEDE HET EVENTUEEL CONCURREERT , EEN EN DEZELFDE MARKT VORMT . DE TERM ' ' BETROKKEN MARKT ' ' ( RELEVANT MARKET ) HOUDT IN DAT HET , TUSSEN DE VAN DIE MARKT DEEL UITMAKENDE PRODUKTEN , TOT DAADWERKELIJKE MEDEDINGING KAN KOMEN , HETGEEN MEDEBRENGT DAT ALLE PRODUKTEN DIE DEEL VAN EEN ZELFDE MARKT UITMAKEN , ELKANDER VOOR EEN ZELFDE GEBRUIK IN VOLDOENDE MATE KUNNEN SUBSTITUEREN .

4 . EEN MACHTSPOSITIE ALS IN ARTIKEL 86 VAN HET VERDRAG BEDOELD , IS EEN ECONOMISCHE MACHTSPOSITIE WELKE EEN ONDERNEMING IN STAAT STELT DE INSTANDHOUDING VAN EEN DAADWERKELIJKE MEDEDINGING OP DE RELEVANTE MARKT TE VERHINDEREN EN HET HAAR MOGELIJK MAAKT ZICH JEGENS HAAR CONCURRENTEN , HAAR AFNEMERS EN , UITEINDELIJK , DE CONSUMENTEN , IN BELANGRIJKE MATE ONAFHANKELIJK TE GEDRAGEN . ZULK EEN POSITIE SLUIT , ANDERS DAN EEN MONOPOLIE OF QUASI-MONOPOLIE , HET BETROKKEN BEDRIJF IN STAAT DE VOORWAARDEN WAARONDER BEDOELDE MEDEDINGING ZICH ZAL ONTWIKKELEN , ZO AL NIET TE BEPALEN , DAN TOCH AANMERKELIJK TE BEINVLOEDEN EN BIEDT HAAR IN IEDER GEVAL RUIMSCHOOTS - EN ZONDER DAT ZULKS HAAR NADEEL BEROKKENT - DE GELEGENHEID ZICH BIJ HAAR GEDRAG AAN DE CONCURRENTIE NIET GELEGEN TE LATEN LIGGEN . OOK HET BEZIT VAN OMVANGRIJKE MARKTAANDELEN IS , WAT HET BESTAAN VAN EEN MACHTSPOSITIE BETREFT , ZEER SIGNIFICANT . ALS BRUIKBARE INDICATIES ZIJN VOORTS TE BESCHOUWEN : DE VERHOUDING TUSSEN DE MARKTAANDELEN VAN DE BETROKKEN ONDERNEMING EN DIE DER CONCURRENTEN , MET NAME OOK DAT VAN DE EERSTVOLGENDE CONCURRENT , DE TECHNOLOGISCHE VOORSPRONG WAAROVER EEN ONDERNEMING TEN OPZICHTE VAN DE CONCURRENTEN BESCHIKT , HET BESTAAN VAN EEN BIJZONDER GEPERFECTIONEERD COMMERCIEEL NET EN DE AFWEZIGHEID VAN POTENTIELE CONCURRENTIE .

5 . ZEER AANZIENLIJKE MARKTAANDELEN WIJZEN IN STERKE MATE OP EEN MACHTSPOSITIE . BRUIKBARE INDICATIES ZIJN VOORTS : DE VERHOUDING TUSSEN DE MARKTAANDELEN VAN DE BETROKKEN ONDERNEMING EN DIE DER CONCURRENTEN , MET NAME OOK DAT VAN DE EERSTVOLGENDE CONCURRENT , DE TECHNOLOGISCHE VOORSPRONG WAAROVER EEN ONDERNEMING TEN OPZICHTE VAN DE CONCURRENTEN BESCHIKT , HET BESTAAN VAN EEN BIJZONDER GEPERFECTIONEERD COMMERCIEEL NET EN DE AFWEZIGHEID VAN POTENTIELE CONCURRENTIE .

6 . ONDER DE IN OBJECTIEVE ZIN TE VERSTANE TERM MISBRUIK VALLEN GEDRAGINGEN VAN EEN DOMINERENDE ONDERNEMING WELKE INVLOED KUNNEN UITOEFENEN OP DE STRUCTUUR VAN EEN MARKT WAAR , JUIST DOOR DE AANWEZIGHEID VAN DE BEDOELDE ONDERNEMING , DE MEDEDINGING REEDS VERFLAUWDE EN ERTOE KUNNEN LEIDEN DAT DE HANDHAVING OF ONTWIKKELING VAN DE NOG BESTAANDE MARTCONCURRENTIE MET ANDERE MIDDELEN DAN BIJ EEN OP BASIS VAN ONDERNEMERS PRESTATIE BERUSTENDE NORMALE MEDEDINGING - MET GOEDEREN OF DIENSTEN - IN ZWANG ZIJN , WORDT TEGENGEGAAN .

7 . ALS EEN ONDERNEMING OP EEN MARKT EEN MACHTSPOSITIE INNEEMT , DAN VORMT EEN BINDING DER KOPERS IN DIER VOEGE DAT ZIJ ZICH , ZIJ HET OP EIGEN WENS , VERPLICHTEN - DAN WEL BELOVEN - ZICH VOOR AL HUN BEHOEFTEN DAN WEL VOOR EEN GROOT GEDEELTE VAN HUN BEHOEFTEN UITSLUITEND BIJ BEDOELDE ONDERNEMING TE BEVOORRADEN , MISBRUIK VAN EEN MACHTSPOSITIE IN DE ZIN VAN ART . 86 VAN HET VERDRAG , OM HET EVEN OF ZULK EEN VERPLICHTING ZONDER MEER DAN WEL TEGEN TOEKENNING VAN EEN KORTING WORDT GESTIPULEERD . DIT GELDT OOK WANNEER BEDOELDE ONDERNEMING , ZONDER DE AFNEMERS IN FORMELE ZIN EEN VERPLICHTING OP TE LEGGEN , HETZIJ KRACHTENS AFSPRAAK , HETZIJ EENZIJDIG , EEN STELSEL VAN GETROUWHEIDSKORTINGEN TOEPAST , DAT WIL ZEGGEN EEN SYSTEEM VAN RABATTEN , GEBONDEN AAN DE VOORWAARDE DAT DE AFNEMER ZICH GOEDDEELS OF UITSLUITEND BEVOORRAADT BIJ DE ONDERNEMING DIE BEDOELDE MACHTSPOSITIE INNEEMT .

OM HET EVEN OF ZIJ DE TEGENHANGER VORMEN VAN RABATTEN OF VAN DE TOEKENNING VAN GETROUWHEIDSKORTINGEN - WAARMEDE DE KOPER MOET WORDEN GESTIMULEERD ZICH UITSLUITEND BIJ DE ONDERNEMING DIE EEN MACHTSPOSITIE INNEEMT TE BEVOORRADEN - , EXCLUSIEVE BEVOORRADINGSVERPLICHTINGEN ALS HIER BEDOELD ZIJN ONVERENIGBAAR MET DE DOELSTELLING ENER ONVERVALSTE MEDEDINGING OP DE GEMEENSCHAPPELIJKE MARKT , OMDAT ZIJ NIET BERUSTEN OP EEN ECONOMISCHE PRESTATIE WELKE ZULK EEN LAST OF ZULK EEN VOORDEEL VERMAG TE RECHTVAARDIGEN , DOCH EROP GERICHT ZIJN DE KOPER , WAT ZIJN BEVOORRADINGSBRONNEN BETREFT , GEEN KEUS TE LATEN EN ANDERE PRODUCENTEN DE TOEGANG TOT DE MARKT TE BELEMMEREN .

BEDOELDE CONTRACTEN BLIJVEN MISBRUIK OPLEVEREN - EN ALS STRIJDIG MET DE MEDEDINGING TE BESCHOUWEN - WANNEER ER DE ZOGENAAMDE ENGELSE CLAUSULE IN IS OPGENOMEN , VOLGENS WELKE DE KOPERS ZICH VERBINDEN DE ONDERNEMING DIE DE MACHTSPOSITIE INNEEMT , IN KENNIS TE STELLEN VAN GUNSTIGER OFFERTES VAN DE CONCURRENTIE EN , WANNEER DE ONDERNEMING DIE DE MACHTSPOSITIE INNEEMT ZIJN PRIJZEN NIET NAAR ZULK EEN OFFERTE RICHT , GERECHTIGD ZIJN ZICH BIJ DE CONCURRENTEN TE BEVOORRADEN .

8 . GETROUWHEIDSKORTINGEN LEIDEN ERTOE DAT ER JEGENS HANDELSPARTNERS BIJ GELIJKWAARDIGE PRESTATIES ONGELIJKE VOORWAARDEN WORDEN TOEGEPAST , IMMERS TWEE KOPERS VAN EEN ZELFDE HOEVEELHEID VAN EEN ZELFDE PRODUKT BETALEN EEN VERSCHILLENDE PRIJS NAAR GELANG ZIJ ZICH UITSLUITEND BEVOORRADEN BIJ DE ONDERNEMING DIE DE MACHTSPOSITIE INNEEMT DAN WEL VOOR HUN BEVOORRADING UIT VERSCHILLENDE BRON PUTTEN .

IN DE ZAAK 85/76

FIRMA HOFFMANN-LA ROCHE & CO . AG TE BAZEL , TEN DEZE VERTEGENWOORDIGD DOOR A . DERINGER , EN J . SEDEMUND , ADVOCATEN TE KEULEN , DOMICILIE GEKOZEN HEBBENDE TE LUXEMBURG BIJ E . ARENDT , POSTBUS 39 ALDAAR ,

VERZOEKSTER ,

TEGEN

COMMISSIE VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN TE BRUSSEL , TEN DEZE VERTEGENWOORDIGD DOOR HAAR JURIDISCH ADVISEUR E . ZIMMERMANN EN DOMICILIE GEKOZEN HEBBENDE TE LUXEMBURG BIJ M . CERVINO ( BATIMENT JEAN MONNET ),

VERWEERSTER ,

BETREFFENDE VERZOEK TOT NIETIGVERKLARING VAN DE BESCHIKKING VAN DE COMMISSIE VAN 9 JUNI 1976 INZAKE EEN PROCEDURE OP GROND VAN ARTIKEL 86 VAN HET EEG-VERDRAG ( IV/29.020 - VITAMINEN ),

1HET BEROEP DAT OP 27 AUGUSTUS 1976 WERD INGESTELD DOOR DE TE BAZEL GEVESTIGDE VENNOOTSCHAP NAAR ZWITSERS RECHT HOFFMANN-LA ROCHE & CIE AG . ( HIERNA TE NOEMEN ROCHE ), STREKT PRIMAIR TOT VERNIETIGING VAN DE BESCHIKKING VAN DE COMMISSIE VAN 9 JUNI 1976 INZAKE EEN PROCEDURE OP GROND VAN ARTIKEL 86 VAN HET EEG-VERDRAG ( IV/29.020 - VITAMINEN ), AAN VERZOEKSTER BETEKEND OP 14 JUNI 1976 EN GEPLAATST IN HET PUBLIKATIEBLAD VAN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN NR . L 223 VAN 16 AUGUSTUS 1976 , EN SUBSIDIAIR TOT VERNIETIGING VAN ARTIKEL 3 VAN DIE BESCHIKKING , WAARBIJ AAN VERZOEKSTER EEN GELDBOETE VAN 300 000 REKENEENHEDEN OF 1 098 000 DUITSE MARK WERD OPGELEGD .

2IN DIE BESCHIKKING IS VASTGESTELD DAT ROCHE OP DE GEMEENSCHAPPELIJKE MARKT EEN MACHTSPOSITIE INNAM ALS BEDOELD IN ARTIKEL 86 VAN HET VERDRAG , EN WEL ZULKS OP DE MARKTEN VOOR VITAMINEN A , B2 , B3 ( PANTOTHEENZUUR ), B6 , C , E EN H ( BIOTINE ), ALSOOK DAT ZIJ OP DAT ARTIKEL INBREUK ZOU HEBBEN GEMAAKT DOOR DIE POSITIE TE MISBRUIKEN , ZULKS IN DIER VOEGE DAT ZIJ SEDERT 1964 , MAAR VOORAL TUSSEN 1970 EN 1974 , MET 22 KOPERS VAN DIE VITAMINEN CONTRACTEN ZOU HEBBEN AFGESLOTEN WELKE VOOR DIE KOPERS DE VERPLICHTING DAN WEL - VIA DE TOEPASSING VAN GETROUWHEIDSPREMIES - EEN AANSPORING INHIELDEN OM HOFFMANN-LA ROCHE EXCLUSIVITEIT OF PREFERENTIE TE VERLENEN VOOR DE DEKKING VAN AL HUN BEHOEFTEN AAN VITAMINEN OF HET GROOTSTE GEDEELTE DAARVAN ( ARTIKEL 1 DER BESCHIKKING ).

VOLGENS ARTIKEL 2 DIER BESCHIKKING WAS ROCHE GEHOUDEN ONMIDDELLIJK EEN EINDE AAN DE VASTGESTELDE INBREUK TE MAKEN , TERWIJL HAAR IN ARTIKEL 3 VOORMELDE GELDBOETE WERD OPGELEGD .

3TOT STAVING VAN DE EIS HEEFT VERZOEKSTER ZICH VAN DE NAVOLGENDE MIDDELEN BEDIEND :

- EERSTE MIDDEL : DE BESTREDEN BESCHIKKING ZOU SCHENDING INHOUDEN VAN DE GRONDBEGINSELEN BETREFFENDE DE WELBEPAALDHEID EN DE VOORZIENBAARHEID VAN VOORSCHRIFTEN OP WELKER NALEVING SANCTIES ZIJN GESTELD ;

- TWEEDE MIDDEL : DE BESTREDEN BESCHIKKING ZOU DOOR ONREGELMATIGHEDEN , BEGAAN TIJDENS DE ADMINISTRATIEVE PROCEDURE WAARNA ZIJ WERD VASTGESTELD , FORMEEL IN VERSCHILLENDE OPZICHTEN AANVECHTBAAR ZIJN ;

- DERDE MIDDEL : DE BESTREDEN BESCHIKKING ZOU IN STRIJD ZIJN MET ARTIKEL 86 VAN HET EEG-VERDRAG , AANGEZIEN DE COMMISSIE AAN DE TERMEN MACHTSPOSITIE EN MISBRUIK VAN EEN MACHTSPOSITIE WAARDOOR DE HANDEL TUSSEN LID-STATEN ONGUNSTIG KAN WORDEN BEINVLOED , EEN ONJUISTE UITLEGGING EN IN IEDER GEVAL EEN ONJUISTE TOEPASSING ZOU HEBBEN GEGEVEN VOOR ZOVER ZIJ HEEFT VASTGESTELD DAT ROCHE ZULK EEN POSITIE INNAM EN DE OMSTREDEN CONTRACTEN ALS ZULK MISBRUIK OPLEVEREND HEEFT AANGEMERKT ;

- VIERDE MIDDEL : WAAR IN DE BESTREDEN BESCHIKKING AAN ROCHE EEN GELDBOETE IS OPGELEGD , ZOU ARTIKEL 15 , LID 2 , VAN VERORDENING NR . 17 VAN DE RAAD VAN 6 FEBRUARI 1962 ( PB NR . 13 , BLZ . 204 ) ZIJN GESCHONDEN , AANGEZIEN DE GESTELDE INBREUKEN , VOOR ZOVER ZIJ AL KUNNEN WORDEN VASTGESTELD , NIET OPZETTELIJK OF DOOR ONACHTZAAMHEID ZOUDEN ZIJN BEGAAN .

VERZOEKSTER HAD IN HET BEROEPSCHRIFT VOORTS GESTELD DAT DOOR DE BESTREDEN BESCHIKKING ARTIKEL 18 VAN VERORDENING NR . 17 VAN DE RAAD VAN 6 FEBRUARI 1962 EN HET FINANCIEEL REGLEMENT NR . 68/313 VAN 30 JULI 1968 ( PB NR . L 199 , BLZ . 1 ) ZOUDEN ZIJN GESCHONDEN AANGEZIEN DE GELDBOETE IN DUITSE MARKEN WAS OMGEREKEND ; HANGENDE DE PROCEDURE HEEFT ZIJ EVENWEL VERKLAARD ZICH VAN DIT MIDDEL NIET LANGER TE ZULLEN BEDIENEN , ZODAT SLECHTS DE VIER VORENOMSCHREVEN MIDDELEN BESPREKING BEHOEVEN .

EERSTE MIDDEL : SCHENDING VAN HET BEGINSEL DAT VOORSCHRIFTEN OP WELKER NALEVING SANCTIES ZIJN GESTELD , WELBEPAALD EN VOORZIENBAAR MOETEN ZIJN

4VOLGENS VERZOEKSTER MOETEN DE IN ARTIKEL 86 VAN HET EEG-VERDRAG GEBEZIGDE TERMEN MACHTSPOSITIE EN MISBRUIK VAN EEN MACHTSPOSITIE TOT DE MEEST ONBEPAALDE EN DE MINST DUIDELIJKE UIT HET GEMEENSCHAPSRECHT EN UIT HET NATIONALE RECHT DER LID-STATEN WORDEN GEREKEND , ZODAT DE COMMISSIE VOLGENS EEN UIT HET ADAGIUM ' ' NULLUM CRIMEN , NULLA POENA SINE LEGE ' ' AF TE LEIDEN FUNDAMENTEEL RECHTSBEGINSEL DE OP NIET-NAKOMING DER BEPALING GESTELDE SANCTIES SLECHTS ZOU MOGEN TOEPASSEN NADAT DIE TERMEN IN DE BESTUURSPRAKTIJK DAN WEL IN DE JURISPRUDENTIE IN ZOVERRE ZIJN UITGEWERKT DAT DE ONDERNEMINGEN KUNNEN WETEN WAARAAN ZIJ ZICH TE HOUDEN HEBBEN .

5VERZOEKSTER BETWIST EVENWEL NIET DAT DE COMMISSIE IN HAAR TOT DE ONDERNEMINGEN GERICHTE BESCHIKKINGEN DIE TERMEN MAG UITLEGGEN EN UITWERKEN ; ZIJ ONTZEGT HAAR SLECHTS DE BEVOEGDHEID SANCTIES OP TE LEGGEN ZOLANG HET MET BETREKKING TOT HUN INHOUD AAN DE NODIGE DUIDELIJKHEID ONTBREEKT , ZOALS IN CASU HET GEVAL IS .

6HET MIDDEL BETREFT DUS ALLEEN DE OPGELEGDE GELDBOETE , ZODAT TERMEN AANWEZIG ZIJN HET TEGELIJK MET DE ANDERE TEGEN DE OPLEGGING VAN DE GELDBOETE OPGEWORPEN GRIEVEN TE BESPREKEN .

TWEEDE MIDDEL : TIJDENS DE ADMINISTRATIEVE PROCEDURE BEGANE ONREGELMATIGHEDEN

7VERZOEKSTER HEEFT TEN DEZE IN HAAR BEROEPSCHRIFT ALLEREERST BETOOGD DAT DE KRACHTENS DE ARTIKELEN 3 EN 15 VAN ' S RAADS VERORDENING NR . 17 AMBTSHALVE TEGEN HAAR AANGESPANNEN PROCEDURE ZOU ZIJN INGESTELD OP GROND VAN VOOR HAAR INTERN DIENSTGEBRUIK BESTEMDE STUKKEN DIE WEDERRECHTELIJK IN HET BEZIT VAN DE COMMISSIE ZOUDEN ZIJN GEKOMEN .

VOOR HET HOF HEEFT ZIJ EVENWEL , TIJDENS DE SCHRIFTELIJKE EN TIJDENS DE MONDELINGE BEHANDELING , VERKLAARD ZICH VAN DIT MIDDEL NIET LANGER TE WILLEN BEDIENEN EN ZELF MET ANDERE STUKKEN DE DOCUMENTEN IN HET GEDING GEBRACHT WAARVAN ZIJ DE GEBRUIKMAKING DOOR DE COMMISSIE AANVANKELIJK NIET REGULIER HEEFT GEACHT .

HET MIDDEL BEHOEFT DUS GEEN VERDERE BESPREKING EN HET HOF ACHT GEEN TERMEN AANWEZIG HET AMBTSHALVE TE ONDERZOEKEN .

8IN DE TWEEDE PLAATS ZOU ER VOLGENS VERZOEKSTER IN DE BESTREDEN BESCHIKKING GEWAG ZIJN GEMAAKT VAN STUKKEN EN GEGEVENS WAARVAN TIJDENS DE ADMINISTRATIEVE PROCEDURE GEEN MELDING WERD GEMAAKT , RESPECTIEVELIJK INZAGE HAAR DOOR DE COMMISSIE WERD ONTHOUDEN , OP GROND DAT ZIJ HET ZAKENGEHEIM HAD TE EERBIEDIGEN .

VERZOEKSTER DOELT DAARBIJ ALLEREERST OP DE STUKKEN DIE IN DE BESTREDEN BESCHIKKING ONDER 12 ZIJN GENOEMD , TE WETEN VIER INTERNE CIRCULAIRES VAN ROCHE , IN DE BESCHIKKING GEDATEERD SEPTEMBER 1970 ( LEES : 8 SEPTEMBER 1972 ), DECEMBER 1970 , MEI 1971 ( LEES : MIDDEN AUGUSTUS 1971 ) EN AUGUSTUS 1971 , ALSOOK EEN VERSLAG VAN DE EUROPEAN BULK MANAGERS MEETING VAN 12 EN 13 OKTOBER 1971 ( LEES : 12 EN 13 OKTOBER 1972 ).

ANDERZIJDS GAAT HET VERZOEKSTER OM DOOR DE COMMISSIE BIJ ANDERE VITAMINENFABRIKANTEN INGEWONNEN GEGEVENS , AAN DE HAND WAARVAN ZIJ DE DOOR HAAR AAN ROCHE TOEGESCHREVEN MARKTAANDELEN HEEFT BEREKEND , ALSOOK OM INLICHTINGEN HAAR DESGEVRAAGD DOOR AFNEMERS VAN VERZOEKSTER VERSTREKT EN IN AANMERKING GENOMEN TER VASTSTELLING OF DE CONTRACTEN WAARMEE VOLGENS DE COMMISSIE MISBRUIK VAN EEN MACHTSPOSITIE ZOU ZIJN BEGAAN , TOT BEPERKING VAN DE MEDEDINGING EN VAN HET HANDELSVERKEER TUSSEN LID-STATEN LEIDDEN .

9EERBIEDIGING VAN DE RECHTEN DER VERDEDIGING IN IEDERE PROCEDURE DIE TOT DE OPLEGGING VAN SANCTIES , MET NAME GELDBOETEN OF DWANGSOMMEN , KAN LEIDEN , IS TE BESCHOUWEN ALS EEN GRONDBEGINSEL VAN HET GEMEENSCHAPSRECHT , DAT ZELFS IN EEN ADMINISTRATIEVE PROCEDURE MOET WORDEN INACHTGENOMEN .

IN ARTIKEL 19 , LID 1 , VAN ' S RAADS VERORDENING NR . 17 WORDT AAN DIT BEGINSEL IN DIER VOEGE TOEPASSING GEGEVEN DAT DE COMMISSIE , ALVORENS OMTRENT OPLEGGING VAN GELDBOETEN TE BESLISSEN , BETROKKENEN DE GELEGENHEID HEEFT TE GEVEN HUN STANDPUNT MET BETREKKING TOT DE TE HUNNER AANZIEN IN AANMERKING GENOMEN PUNTEN VAN BEZWAAR KENBAAR TE MAKEN .

VOORTS IS IN ARTIKEL 4 VAN VERORDENING NR . 99/63 VAN DE COMMISSIE VAN 25 JULI 1963 ( PB BLZ . 2268 ) ' ' OVER HET HOREN VAN BELANGHEBBENDEN . . . OVEREENKOMSTIG ARTIKEL 19 . . . VAN VERORDENING NR . 17 . . . ' ' BEPAALD DAT DE COMMISSIE IN HAAR BESLISSINGEN SLECHTS DIE PUNTEN VAN BEZWAAR IN AANMERKING NEEMT , WAAROVER DE ONDERNEMINGEN EN ONDERNEMERSVERENIGINGEN TEGEN WIE DE BESLISSING GERICHT IS , IN DE GELEGENHEID ZIJN GEWEEST HUN STANDPUNT KENBAAR TE MAKEN .

10IN ZIJN OP 15 JULI 1970 IN DE ZAAK-BOEHRINGER GEWEZEN ARREST ( 45/69 , JURISPR . BLZ . 769 ) HEEFT HET HOF MET BETREKKING TOT DE MEDEDELING VAN DE PUNTEN VAN BEZWAAR - EERSTE HANDELING TIJDENS DE ADMINISTRATIEVE PROCEDURE - OVERWOGEN DAT AAN BEDOELDE EISEN IS VOLDAAN WANNEER BEDOELDE MEDEDELING , ' ' DESNOODS BEKNOPT , MAAR DUIDELIJK ' ' , DE BELANGRIJKSTE FEITEN VERMELDT WAAROP DE COMMISSIE ZICH BEROEPT , MITS ZIJ ' ' IN DE LOOP VAN DE ADMINISTRATIEVE BEHANDELING DE VOOR HET VOEREN VAN VERWEER NOODZAKELIJKE GEGEVENS ' ' OVERLEGT .

11ZOWEL VOLGENS VOORMELDE BEPALINGEN ALS KRACHTENS HET ALGEMEEN BEGINSEL DAT ERIN WORDT TOEGEPAST , BRENGT DE EERBIEDIGING VAN DE RECHTEN DE VERDEDIGING DERHALVE MEDE DAT DE BETROKKEN ONDERNEMING TIJDENS DE ADMINISTRATIEVE PROCEDURE BEHOORLIJK IN STAAT MOET ZIJN GEWEEST HAAR STANDPUNT KENBAAR TE MAKEN MET BETREKKING TOT DE JUISTHEID EN RELEVANTIE DER GESTELDE FEITEN EN OMSTANDIGHEDEN , ALSOOK MET BETREKKING TOT DE STUKKEN WAARMEE DE COMMISSIE DE DOOR HAAR GESTELDE INBREUK OP ARTIKEL 86 VAN HET VERDRAG HEEFT GESTAAFD .

12ALS ONWEERSPROKEN STAAT VAST DAT DE COMMISSIE , ZICH GEHOUDEN ACHTENDE HET ZAKENGEHEIM TE EERBIEDIGEN , HEEFT GEWEIGERD MEDEDELING TE DOEN VAN DE BIJ CONCURRENTEN OF AFNEMERS VAN ROCHE INGEWONNEN GEGEVENS OP GROND WAARVAN ZIJ - ONDER MEER - DE MARKTAANDELEN HEEFT BEGROOT EN TOT HAAR OORDEEL OVER DE ANTI-CONCURRENTIELE WERKING DER OMSTREDEN CONTRACTEN IS GEKOMEN .

13WELISWAAR ZIJN VOLGENS ARTIKEL 20 , LID 2 , VAN VERORDENING NR . 17 ' ' DE COMMISSIE EN DE BEVOEGDE AUTORITEITEN VAN DE LID-STATEN , ALSMEDE HUN PERSONEELSLEDEN EN FUNCTIONARISSEN ONVERMINDERD HETGEEN IN DE ARTIKELEN 19 EN 21 IS BEPAALD , . . . VERPLICHT DE INLICHTINGEN WELKE ZIJ BIJ DE TOEPASSING VAN DEZE VERORDENING HEBBEN INGEWONNEN EN WELKE NAAR HUN AARD ONDER DE GEHEIMHOUDINGSPLICHT VALLEN , NIET OPENBAAR TE MAKEN ' ' , MAAR DIT VOORSCHRIFT MOET BLIJKENS HET FEIT DAT UITDRUKKELIJK NAAR ARTIKEL 19 WORDT VERWEZEN , MET DE EERBIEDIGING VAN DE RECHTEN DER VERDEDIGING OP EEN NOEMER WORDEN GEBRACHT .

14WAAR IN GENOEMD ARTIKEL 20 AAN DE ONDERNEMINGEN WAAR INLICHTINGEN WORDEN INGEWONNEN DE ZEKERHEID WORDT GEBODEN DAT HUN MET EERBIEDIGING VAN HET ZAKENGEHEIM SAMENHANGENDE BELANGEN NIET IN GEVAAR ZULLEN WORDEN GEBRACHT , STAAT HET DE COMMISSIE TOE IN ZO RUIM MOGELIJK MATE EN ZONDER DAT DE ONDERNEMINGEN HUN MEDEWERKING MOGEN WEIGEREN , DE GEGEVENS IN TE WINNEN WELKE ZIJ VOOR DE UITOEFENING VAN DE HAAR IN DE ARTIKELEN 85 EN 86 OPGEDRAGEN TAAK BEHOEFT , MAAR GEDOOGT HET NIET DAT ZIJ - VIA EEN PROCEDURE KRACHTENS VERORDENING NR . 17 - TEN LASTE VAN DE BETROKKEN ONDERNEMING OMSTANDIGHEDEN OF STUKKEN IN AANMERKING NEEMT WELKE ZIJ MEENT NIET TE MOGEN OPENBAAR MAKEN , WANNEER HET DE ONDERNEMING DOOR DE WEIGERING VAN ZODANIGE OPENBAARMAKING MOEILIJK KAN WORDEN GEMAAKT HAAR STANDPUNT KENBAAR TE MAKEN MET BETREKKING TOT DE TOEDRACHT EN HET BELANG DER OMSTANDIGHEDEN , DE STUKKEN OF DE CONCLUSIES WELKE DE COMMISSIE ERAAN VERBINDT .

15WORDEN ZULKE ONREGELMATIGHEDEN EVENWEL TIJDENS DE VOOR HET HOF GEVOERDE PROCEDURE METTERDAAD VERHOLPEN , DAN BEHOEVEN ZIJ NIET NOODZAKELIJKERWIJZE TOT VERNIETIGING VAN DE BESTREDEN BESCHIKKING TE LEIDEN VOOR ZOVER DE RECHTEN DER VERDEDIGING DOOR ZULK EEN REGULARISATIE ACHTERAF NIET WORDEN BENADEELD .

16VERZOEKSTER BEROEPT ZICH TEN DEZE IN DE EERSTE PLAATS OP DE STUKKEN IN DE BESTREDEN BESCHIKKING ONDER 12 GENOEMD , DAT WIL ZEGGEN DEZELFDE STUKKEN DIE HAARS INZIENS NIET REGULIER IN HET BEZIT VAN DE COMMISSIE WAREN GEKOMEN , MAAR DIE ZIJ VERVOLGENS BIJ HET AAN HET HOF OVERGELEGDE DOSSIER HEEFT GEVOEGD , ZODAT ZIJ DE INZET VAN EEN DEBAT IN RECHTE KONDEN VORMEN - EN OOK HEBBEN GEVORMD - .

ANDERZIJDS IS HET MET BETREKKING TOT DE GEGEVENS WAAROP DE COMMISSIE HAAR BEOORDELING VAN DE MARKTAANDELEN EN HAAR ANALYSE VAN DE GEVOLGEN DER OMSTREDEN CONTRACTEN BASEERT , OP VERZOEK VAN HET HOF TUSSEN PARTIJEN GEKOMEN TOT EEN UITWISSELING VAN INFORMATIE DIE HAAR NEERSLAG HEEFT GEVONDEN IN EEN GEMEENSCHAPPELIJK DOCUMENT BLIJKENS HETWELK DE COMMISSIE VOOR ALLE BETROKKEN VITAMINEN DE GRONDSLAGEN VAN HAAR BEREKENING DER MARKTAANDELEN - NAAR WAARDE - VOOR DE JAREN 1972 , 1973 EN 1974 HEEFT MEDEGEDEELD , ZODAT ROCHE , UITGAANDE VAN DE VERKOPEN WELKE IN DE STUKKEN VAN DE COMMISSIE AAN SOMMIGE CONCURRENTEN WERDEN TOEGESCHREVEN , - VOOR DE VERKOCHTE HOEVEELHEDEN - NAAR MARKTAANDELEN HEEFT KUNNEN SCHATTEN .

17ZO KONDEN PARTIJEN , NOG STEEDS VAN MENING VERSCHILLEND OVER DE VRAAG WELKE VAN BEIDE MAATSTAVEN DE DOORSLAG MOET GEVEN , ELKANDER VINDEN IN EEN SCHATTING VAN MARKTAANDELEN NAAR HOEVEELHEDEN EN NAAR WAARDE VOOR DE VITAMINEN A , B3 , H , ALSOOK DE VITAMINEN C EN E , ZIJ HET DAT VOOR BEIDE LAATSTGENOEMDE VITAMINENSOORTEN , DE SUBSTITUTIEMOGELIJKHEDEN VAN ANDERE PRODUKTEN VOOR BEPAALDE AANWENDINGEN IN AANMERKING GENOMEN , HET VOORBEHOUD IS GEMAAKT DAT DE VRAAG NAAR DE IN AANMERKING TE NEMEN MARKT NADER ZOU WORDEN ONDERZOCHT , TERWIJL ALLEEN DE MARKTAANDELEN VOOR VITAMINEN B2 EN B6 OMSTREDEN ZIJN GEBLEVEN .

18TEN SLOTTE HEEFT DE COMMISSIE , EVENEENS TIJDENS DE SCHRIFTELIJKE BEHANDELING , OP VERZOEK VAN HET HOF HET PROCES-VERBAAL OVERGELEGD VAN DE VERGADERING UNILEVER-ROCHE , IN DE BESTREDEN BESCHIKKING ONDER 3 GENOEMD , ALSOOK DE RAPPORTEN BETREFFENDE DE NASPEURINGEN , DOOR HAAR AMBTENAREN VERRICHT BIJ AFNEMERS VAN ROCHE DIE DE OMSTREDEN CONTRACTEN HADDEN GESLOTEN C.Q . - VOOR ONDERNEMINGEN DIE ANONIEM WENSTEN TE BLIJVEN - EEN NOTA WAARIN BEDOELDE RAPPORTEN WORDEN GERESUMEERD .

19HET MIDDEL INHOUDENDE SCHENDING VAN DE RECHTEN DER VERDEDIGING , FAALT DERHALVE .

DERDE MIDDEL : SCHENDING VAN ARTIKEL 86 VAN HET VERDRAG

20DE COMMISSIE ZOU VOLGENS VERZOEKSTER ARTIKEL 86 VAN HET VERDRAG HEBBEN GESCHONDEN , AANGEZIEN IN DE BESTREDEN BESCHIKKING :

I . TEN ONRECHTE WORDT AANGENOMEN DAT VERZOEKSTER EEN MACHTSPOSITIE ZOU INNEMEN , TERWIJL AAN DIE TERM EEN ONJUISTE UITLEGGING EN - IN CASU - EEN ONJUISTE TOEPASSING ZOU ZIJN GEGEVEN , MET NAME WAT BETREFT DE BEOORDELING EN HET BELANG VAN DE MARKTAANDELEN ZO GOED ALS VAN DE ANDERE FEITEN OF OMSTANDIGHEDEN DIE VOLGENS DE BESCHIKKING OP DE GESTELDE MACHTSPOSITIE ZOUDEN WIJZEN ;

II.IN IEDER GEVAL TEN ONRECHTE WORDT AANGENOMEN DAT VERZOEKSTER ZULK EEN POSITIE ZOU HEBBEN MISBRUIKT : DE COMMISSIE ZOU DE CONTRACTEN IN WELKER AFSLUITING ZIJ MISBRUIK GELEGEN ACHT EN DE RESTRICTIEVE GEVOLGEN DIER CONTRACTEN VOOR DE MEDEDINGING NIET JUIST HEBBEN GEANALYSEERD ;

III.TEN ONRECHTE WORDT AANGENOMEN DAT VERZOEKSTERS GEDRAG DE INTRACOMMUNAUTAIRE HANDEL MERKBAAR KON BEINVLOEDEN .

I - HET BESTAAN VAN EEN MACHTSPOSITIE

AFDELING 1 : DE AFBAKENING DER BETROKKEN MARKTEN

21TER BEOORDELING VAN DE VRAAG OF ROCHE DE GESTELDE MACHTSPOSITIE INNAM , DIENEN DE BETROKKEN MARKTEN ZOWEL GEOGRAFISCH ALS NAAR PRODUKT TE WORDEN AFGEBAKEND .

22BLIJKENS NRS . 3 EN 6 VAN DE BESTREDEN BESCHIKKING IS HET TEN DEZE IN AANMERKING GENOMEN GEOGRAFISCH MARKTGEBIED DAT VAN DE GEHELE GEMEENSCHAPPELIJKE MARKT , OFWEL TOT 31 DECEMBER 1972 DE MARKT VAN ZES EN DAARNA DIE VAN NEGEN LID-STATEN .

23DE IN DE BESTREDEN BESCHIKKING BEDOELDE PRODUKTEN ZIJN NIET-VERPAKTE VITAMINEN , BEHORENDE TOT DERTIEN GROEPEN , WAARVAN ER ACHT ( A , B1 , B2 , B3 - PANTOTHEENZUUR - B6 , C , E EN H - BIOTINE - ) DOOR ROCHE WORDEN GEPRODUCEERD EN VERHANDELD EN VIJF BIJ DE PRODUCENTEN AANGEKOCHT EN VERVOLGENS DOORVERKOCHT ( B12 , D , PP , K EN M ).

VOOR ZEVEN VAN DE ACHT DOOR ROCHE GEPRODUCEERDE GROEPEN , TE WETEN A , B2 , B3 , B6 , C , E EN H HEEFT DE COMMISSIE EEN MACHTSPOSITIE AANWEZIG GEACHT .

PARTIJEN ZIJN HET ER ENERZIJDS OVER EENS DAT AAN ELK DEZER GROEPEN VOOR DE STOFWISSELING SPECIFIEKE FUNCTIES TOEKOMEN , ZODAT EEN SUBSTITUTIERELATIE TEN OPZICHTE VAN DE ANDERE GROEPEN NIET AANWEZIG IS , ANDERZIJDS DAT DE HIER BEDOELDE VITAMINEN GEEN CONCURRENTIE VAN ANDERE PRODUKTEN ONTMOETEN VOOR ZOVER HET GAAT OM HUN GEMEENSCHAPPELIJKE AANWENDINGSMOGELIJKHEDEN : LEVENSMIDDELEN , VEEVOEDER , FARMACEUTISCH GEBRUIK .

24OP GROND VAN EEN EN ANDER HEEFT DE COMMISSIE ( BESTREDEN BESCHIKKING , NR . 20 ) VOOR ELKE VITAMINENGROEP EEN AFZONDERLIJKE MARKT AANWEZIG GEACHT , WAARMEDE ROCHE , NA AANVANKELIJK TE HEBBEN TE KENNEN GEGEVEN DAT VERSCHILLENDE GROEPEN TEZAMEN EEN MARKT KONDEN VORMEN , IS MEEGEGAAN , BEHOUDENS DAT HAARS INZIENS DE VITAMINENGROEPEN C EN E , IEDER VOOR ZICH TEZAMEN MET ANDERE PRODUKTEN DEEL VAN EEN MEER OMVATTENDE MARKT UITMAKEN .

DERHALVE ZAL MOETEN WORDEN NAGEGAAN OF DE COMMISSIE DE MARKTEN WAARTOE DE VITAMINENGROEPEN C EN E BEHOREN , MET JUISTHEID HEEFT AFGEBAKEND .

25VAST STAAT DAT DE VITAMINEN C EN E BEHALVE VOOR DE FARMACEUTISCHE , LEVENSMIDDELEN- EN VEEVOEDERINDUSTRIE - OFWEL : VOOR BIO-NUTRITIEF GEBRUIK - ONDER MEER OOK WORDEN VERHANDELD ALS ROESTWERENDE EN FERMENTEERMIDDELEN EN ADDITIEVEN - OFWEL VOOR ' ' TECHNOLOGISCH ' ' GEBRUIK - , TERWIJL DEZE VITAMINEN , VOOR ZOVER VOOR TECHNOLOGISCH GEBRUIK GEVRAAGD , CONCURRENTIE ONDERVINDEN VAN ANDERE PRODUKTEN MET DEZELFDE GEBRUIKSMOGELIJKHEDEN .

26DIT VOERT ROCHE TOT DE CONCLUSIE DAT DE VITAMINENGROEPEN C EN E DEEL UITMAKEN VAN RUIMERE , DIE ANDERE PRODUKTEN MEDEOMVATTENDE MARKTEN ; DOOR LAATSTGENOEMDE PRODUKTEN NIET TOT DIE MARKTEN TE REKENEN ZOU DE COMMISSIE VAN ROCHE ' S AANDEEL OP DIE MARKTEN EEN OVERDREVEN VOORSTELLING HEBBEN GEGEVEN .

27VOLGENS DE COMMISSIE GAAT HET EVENWEL NIET AAN DE VERVANGINGSPRODUKTEN VAN VITAMINEN C EN E VOOR TECHNOLOGISCH GEBRUIK TOT BEDOELDE MARKTEN TE REKENEN , OMDAT DE DAARTOE NODIGE SUBSTITUTIEMOGELIJKHEDEN - OVER EN WEER - , VANWEGE DE TWEELEDIGE GEBRUIKSMOGELIJKHEID DER HIERBEDOELDE VITAMINEN , IN ONVOLDOENDE MATE AANWEZIG ZIJN .

OOK EEN SCHEIDING IN TWEE MARKTGEBIEDEN NAAR GELANG VAN DE UITEINDELIJKE BIO-NUTRITIEVE OF TECHNOLOGISCHE BESTEMMING DER HIER BEDOELDE VITAMINEN IS NIET MOGELIJK : HET STAAT FABRIKANTEN EN KOPERS BIJ ZULK EEN ZICH VOOR TWEELEDIG GEBRUIK LENEND PRODUKT VRIJ ER DE BESTEMMING AAN TE GEVEN WELKE ZIJ DE VOORDELIGSTE ACHTEN , EN DIT GELDT VOORAL OP EEN EXPANDERENDE MARKT .

MAAR AANGENOMEN AL DAT DE DOOR ROCHE VOOR TECHNOLOGISCH GEBRUIK VERKOCHTE VITAMINEN NIET TOT DE BETROKKEN MARKTEN MOGEN WORDEN GEREKEND , DAN BEHOORT VOOR HAAR CONCURRENTEN HETZELFDE TE GELDEN , ZODAT DE MARKTAANDELEN ONGEWIJZIGD ZOUDEN BLIJVEN .

28IS ER MET BETREKKING TOT EEN PRODUKT SPRAKE VAN MEERDERE GEBRUIKSMOGELIJKHEDEN IN DIER VOEGE DAT DIE VERSCHILLENDE MOGELIJKHEDEN IN - EVENEENS VERSCHEIDENE - ECONOMISCHE BEHOEFTEN VOORZIEN , DAN VALT AAN TE NEMEN DAT HET , AL NAAR HET GEVAL , KAN BEHOREN TOT VERSCHILLENDE MARKTEN DIE ER MOGELIJKERWIJS , ZOWEL STRUCTUREEL ALS WAT DE MEDEDINGINGSVOORWAARDEN BETREFT , VERSCHILLEND UITZIEN .

DEZE VASTSTELLING WETTIGT EVENWEL NIET DE CONCLUSIE DAT ZULK EEN PRODUKT MET ALLE ANDERE PRODUKTEN DIE HET VOOR ZIJN ONDERSCHEIDEN GEBRUIKSMOGELIJKHEDEN KUNNEN VERVANGEN EN WAARMEDE HET EVENTUEEL CONCURREERT , EEN EN DEZELFDE MARKT VORMT .

DE TERM ' ' BETROKKEN MARKT ' ' ( RELEVANT MARKET ) HOUDT IN , DAT HET TUSSEN DE VAN DIE MARKT DEEL UITMAKENDE PRODUKTEN TOT DAADWERKELIJKE MEDEDINGING KAN KOMEN , HETGEEN MEDEBRENGT DAT ALLE PRODUKTEN DIE DEEL VAN EENZELFDE MARKT UITMAKEN , ELKANDER VOOR EENZELFDE GEBRUIK IN VOLDOENDE MATE KUNNEN SUBSTITUEREN .

VAN ZULK EEN SUBSTITUTIE-RELATIE WAS , ALTHANS DESTIJDS , GEEN SPRAKE MET BETREKKING TOT DE GEZAMENLIJKE VITAMINEN VAN DE ONDERSCHEIDEN GROEPEN C EN E EN DE GEZAMENLIJKE PRODUKTEN WELKE ELK VAN BEIDE VITAMINENGROEPEN EVENTUEEL VOOR DE OOK AL STERK GESPREIDE TECHNOLOGISCHE GEBRUIKSMOGELIJKHEDEN KUNNEN VERVANGEN .

29DUBIEUS IS EVENWEL OF MEN , TER AFBAKENING VAN DE MARKTEN VOOR VITAMINEN C RESPECTIEVELIJK VITAMINEN E DE TOT ELK VAN BEIDE GROEPEN BEHORENDE VITAMINEN , ONGEACHT HUN LATERE GEBRUIKSBESTEMMING , GLOBAAL DIENT TOE TE REKENEN AAN EEN DIE GROEP OMVATTENDE MARKT , DAN WEL OF ELK VAN BEIDE GROEPEN MOET WORDEN OPGEDEELD IN TWEE VERSCHILLENDE MARKTEN , DE EEN VOOR VITAMINEN BESTEMD VOOR BIO-NUTRITIEF GEBRUIK , DE ANDER VOOR VITAMINEN GEBRUIKT VOOR TECHNOLOGISCHE BESTEMMINGEN .

30VOOR EEN JUISTE BEOORDELING VAN DE MARKTAANDELEN VAN ROCHE EN HAAR CONCURRENTEN BEHOEFDE DEZE KWESTIE EVENWEL NIET TOT OPLOSSING TE WORDEN GEBRACHT : ALS TEN DEZE WERKELIJK MOET WORDEN ONDERSCHEIDEN HEEFT DAT , NAAR DE COMMISSIE TERECHT OPMERKT , ZO GOED ALS VOOR ROCHE OOK VOOR HAAR CONCURRENTEN TE GELDEN , EN WEL - WAAR VERZOEKSTER GEEN AANWIJZINGEN VOOR HET TEGENDEEL VERSCHAFT - IN GELIJKE MATE , ZODAT DE IN PERCENTAGES UITGEDRUKTE MARKTAANDELEN ONGEWIJZIGD ZOUDEN BLIJVEN .

TEN SLOTTE HEEFT ROCHE , IN ANTWOORD OP EEN DOOR HET HOF GESTELDE VRAAG , LATEN WETEN DAT ER VOOR ALLE TOT ELK VAN BEIDE GROEPEN BEHORENDE VITAMINEN , ONGEACHT DE UITEINDELIJKE BESTEMMING , EENZELFDE PRIJZENREGELING GOLD , ZODAT EEN OPSPLITSING IN SPECIFIEKE MARKTEN NIET MOGELIJK IS .

UIT EEN EN ANDER BLIJKT DAT DE COMMISSIE IN DE BESTREDEN BESCHIKKING DE BETROKKEN MARKTEN MET JUISTHEID HEEFT AFGEBAKEND .

AFDELING 2 : DE STRUCTUUR DER BETROKKEN MARKTEN

31VORMT IEDERE GROEP VITAMINEN EEN AFZONDERLIJKE MARKT , DE ONDERSCHEIDEN MARKTEN VERTONEN NOCHTANS , ZOWEL WAT DE STRUCTUUR DER PRODUKTIE ALS WAT DIE DER COMMERCIALISATIE BETREFT , GEMEENSCHAPPELIJKE TREKKEN WELKE DIENEN TE WORDEN GERELEVEERD .

32ALLEREERST ZIJ OPGEMERKT DAT PARTIJEN HET ER OVER EENS ZIJN DAT DE MARK- TEN VOOR ALLE VITAMINENGROEPEN TUSSEN 1950 EN 1974 , ZIJ HET IN VERSCHIL- LENDE MATE , STERK EXPANDEERDEN , TERWIJL DE PRODUKTIE ONOPHOUDELIJK IS GESTEGEN .

33WAT MET NAME DE PRODUKTIE BETREFT , ZIJN PARTIJEN HET ER VOORTS OVER EENS DAT ER , OFSCHOON DE SAMENSTELLING DER VITAMINEN - VOORAL OOK NA EXPIRATIE VAN DE OCTROOIEN DIE VOOR EEN NIET ONAANZIENLIJK GEDEELTE IN HANDEN VAN ROCHE WAREN - GEEN ONOVERKOMELIJKE TECHNISCHE MOEILIJKHEDEN BIEDT , MET DE PRODUKTIE BELANGRIJKE INVESTERINGEN GEMOEID ZIJN , TERWIJL MEN DE BESCHIKKING MOET HEBBEN OVER ZEER GESPECIALISEERDE EN GOEDDEELS PER VITAMINENGROEP SPECIFIEKE INSTALLATIES , ZODAT MEN IN VOORMELDE PERIODE TER BEPALING VAN DE CAPACITEIT DER FABRIEKEN VAN DE VOORZIENE UITBREIDING DER BEHOEFTEN OVER EEN TIJDVAK VAN TIEN JAREN WAS UITGEGAAN .

ONDANKS VOORMELDE STERKE EXPANSIE HEEFT DEZE MARKTSTRUCTUUR VOOR DE MEESTE VITAMINENGROEPEN OP DE WERELDMARKT TOT OVERCAPACITEIT VAN HET PRODUKTIEAPPARAAT GELEID .

DIE SITUATIE WORDT TREFFEND GEILLUSTREERD DOOR DE OPMERKING , OPGENOMEN IN HET VERSLAG VAN DE OP 11 DECEMBER 1972 GEHOUDEN VERGADERING UNILEVER-ROCHE , DAT ROCHE ' S TOTALE CAPACITEIT OP ZICHZELF GROOT GENOEG WAS OM AAN DE WERELDVRAAG TE VOLDOEN EN DAT ROCHE DESTIJDS SLECHTS 50 % VAN DIE CAPACITEIT BENUTTE .

34DIE PRODUKTIECAPACITEIT WAS IN HET DOOR DE COMMISSIE IN AANMERKING GENOMEN TIJDVAK , WAT DE OP DE GEMEENSCHAPPELIJKE MARKT OPTREDENDE PRODUCENTEN BETREFT , IN HANDEN VAN EEN BEPERKT AANTAL BEDRIJVEN , NEGEN IN TOTAAL VOLGENS DE TABEL DIE ONDER NR . 4 IN DE BESTREDEN BESCHIKKING IS OPGENOMEN , TERWIJL HET AANTAL PRODUCENTEN IN DE ONDERSCHEIDEN BIJZONDERE GROEPEN NOG GERINGER WAS , TE WETEN VIER VOOR VITAMINE A , DRIE VOOR VITAMINE B2 , DRIE VOOR VITAMINE B3 , VIER VOOR VITAMINE B6 , VIJF VOOR VITAMINE C , VIER VOOR VITAMINE E EN TWEE VOOR VITAMINE H .

SOMMIGE PRODUCENTEN WAREN BOVENDIEN KOPERS EN WEDERVERKOPERS VAN DOOR HEN ZELF NIET GEPRODUCEERDE VITAMINEN , TERWIJL NIET NADER AANGEGEVEN HOEVEELHEDEN VITAMINEN OP DE MARKT WERDEN GEBRACHT DOOR BELANGRIJKE HANDELSONDERNEMINGEN , DIE HUN VOORRADEN ELDERS DAN BIJ DE NEGEN IN DE BESCHIKKING GENOEMDE PRODUCENTEN BETROKKEN .

35WAT BETREFT DE VRAAG NAAR ONVERPAKTE GENEESMIDDELEN , DE SITUATIE OP DE GEMEENSCHAPPELIJKE MARKT WORDT GEKENMERKT DOOR EEN BETREKKELIJK GROOT AANTAL KOPERS - ONGEVEER 5 000 VOOR ROCHE - , MET DIEN VERSTANDE DAT EEN BELANGRIJK GEDEELTE VAN DIE VRAAG - DAT VOOR ROCHE OP MIN OF MEER 25 % VAN HAAR VERKOPEN BINNEN DE GEMEENSCHAPPELIJKE MARKT KAN WORDEN GESCHAT - DESTIJDS IN HANDEN WAS VAN 22 GROTE ONDERNEMINGEN , WAARVAN ER ZEVEN TOT DE FARMACEUTISCHE SECTOR , VIJF TOT DE LEVENSMIDDELENSECTOR EN TIEN TOT DE VEEVOEDERSECTOR BEHOORDEN .

AL DIE AFNEMERS , IN WELKE SECTOR OOK WERKZAAM , KOCHTEN EEN GROOT AANTAL , ZO NIET ALLE BETROKKEN VITAMINEN ; SLECHTS UNILEVER SCHIJNT , ALTHANS TEN OPZICHTE VAN ROCHE , EEN UITZONDERING TE ZIJN EN ALLEEN VITAMINEN A TE KOPEN .

AFDELING 3 : DE VRAAG IN HOEVERRE DE INDICATIES WAARUIT DE COMMISSIE HET BESTAAN VAN EEN MACHTSPOSITIE AFLEIDT , SIGNIFICANT ZIJN

36DE COMMISSIE SCHRIJFT AAN ROCHE EEN MACHTSPOSITIE OP DE ZEVEN BETROKKEN MARKTEN ( A , B2 , B3 , B6 , C , E EN H ) TOE EN BASEERT DIE OPVATTING ENERZIJDS OP VERZOEKSTERS MARKTAANDELEN , VERGELEKEN MET DIE VAN HAAR CONCURRENTEN , ANDERZIJDS OP EEN AANTAL FACTOREN WELKE VOOR ZOVER HET MARKTAANDEEL OP ZICHZELF NIET DE DOORSLAG MOCHT GEVEN , ROCHE NOCHTANS OP DE BETROKKEN MARKTEN EEN STERK OVERWICHT ZOUDEN VERZEKEREN .

ZIJ CONCLUDEERT HIERUIT ( BESCHIKKING , NR . 21 ) ' ' DAT ROCHE , WAT DE BETROKKEN MARKTEN BETREFT , EEN ALGEMENE ONAFHANKELIJKHEID VAN HANDELEN BEZIT IN EEN OMVANG DIE ( HAAR ) . . . GELEGENHEID GEEFT EEN DAADWERKELIJKE CONCURRENTIE BINNEN DE GEMEENSCHAPPELIJKE MARKT TE VERHINDEREN , ZODAT ( ZIJ ) . . . OP DEZE MARKTEN . . . EEN MACHTSPOSITIE INNEEMT ' ' .

37ROCHE ACHT DE BEOORDELING VAN HAAR MARKTAANDELEN ONJUIST EN DE OVERIGE IN DE BESTREDEN BESCHIKKING TER SPRAKE GEBRACHTE INDICATIES NIET JUIST WEERGEGEVEN OF NIET TER ZAKE DIENENDE .

OOK MAAKT ZIJ DE COMMISSIE ER EEN VERWIJT VAN DAT ZIJ HAAR GEDRAG OP DE BETROKKEN MARKTEN NIET ZOU HEBBEN ONDERZOCHT OF IN AANMERKING GENOMEN ; MET NAME ZOU DE COMMISSIE GEEN ACHT HEBBEN GESLAGEN OP DE VOORTDURENDE EN BELANGRIJKE VERLAGINGEN DER VITAMINENPRIJZEN , WELKE VERLAGINGEN HET BESTAAN VAN EEN DAADWERKELIJKE CONCURRENTIEDRUK , WAARVOOR ROCHE HEEFT MOETEN ZWICHTEN , AANTOONDEN .

38IN ARTIKEL 86 VAN HET VERDRAG WORDT DE ALGEMENE DOELSTELLING VAN DE ACTIVITEIT DER GEMEENSCHAP , IN ARTIKEL 3 F ) OMSCHREVEN ALS DE INVOERING VAN EEN REGIME WAARDOOR WORDT GEWAARBORGD DAT DE MEDEDINGING BINNEN DE GEMEENSCHAPPELIJKE MARKT NIET WORDT VERVALST , UITGEWERKT .

HET ARTIKEL VERBIEDT , VOOR ZOVER DE HANDEL TUSSEN LID-STATEN ER ONGUNSTIG DOOR KAN WORDEN BEINVLOED , MISBRUIK VAN EEN MACHTSPOSITIE OP EEN WEZENLIJK DEEL VAN DE GEMEENSCHAPPELIJKE MARKT .

DAARBIJ IS GEDACHT AAN EEN ECONOMISCHE MACHTSPOSITIE WELKE EEN ONDERNEMING IN STAAT STELT DE INSTANDHOUDING VAN EEN DAADWERKELIJKE MEDEDINGING IN DE RELEVANTE MARKT TE VERHINDEREN , EN HET HAAR MOGELIJK MAAKT ZICH , JEGENS HAAR CONCURRENTEN , HAAR AFNEMERS EN , UITEINDELIJK , DE CONSUMENTEN IN BELANGRIJKE MATE ONAFHANKELIJK TE GEDRAGEN .

39ZULK EEN POSITIE SLUIT , ANDERS DAN EEN MONOPOLIE OF QUASI-MONOPOLIE , HET BESTAAN VAN EEN ZEKERE MEDEDINGING NIET UIT , DOCH STELT HET BETROKKEN BEDRIJF IN STAAT DE VOORWAARDEN WAARONDER BEDOELDE MEDEDINGING ZICH ZAL ONTWIKKELEN , ZO AL NIET TE BEPALEN , DAN TOCH AANMERKELIJK TE BEINVLOEDEN EN BIEDT HAAR IN IEDER GEVAL RUIMSCHOOTS - EN ZONDER DAT ZULKS HAAR NADEEL BEROKKENT - DE GELEGENHEID ZICH BIJ HAAR GEDRAG AAN DE CONCURRENTIE NIET GELEGEN TE LATEN LIGGEN .

EEN MACHTSPOSITIE MOET EVENEENS WORDEN ONDERSCHEIDEN VAN HET VOOR OLIGOPOLISTISCHE SITUATIES KENMERKEND PARALLEL GEDRAG : IN EEN OLIGOPOLIE IS ER WEDERZIJDSE GEDRAGSBEINVLOEDING , TERWIJL EEN ONDERNEMING DIE EEN MACHTSPOSITIE INNEEMT , HAAR GEDRAG GOEDDEELS EENZIJDIG BEPAALT .

EEN MACHTSPOSITIE KAN RESULTEREN UIT VERSCHEIDENE FACTOREN , DIE ELK AFZONDERLIJK NIET PER SE BESLISSEND BEHOEVEN TE ZIJN , DOCH ONDER DIE FACTOREN IS HET BEZIT VAN OMVANGRIJKE MARKTAANDELEN ZEER SIGNIFICANT .

40EEN AANZIENLIJK MARKTAANDEEL IS , ALS BEWIJSMIDDEL VOOR EEN MACHTSPOSITIE , GEEN ONVERANDERLIJK GEGEVEN : ER MOET VAN MARKT TOT MARKT , NAAR GELANG VAN DE MARKTSTRUCTUUR , MET NAME WAT PRODUKTIE , AANBOD EN VRAAG BETREFT , EEN ANDERE BETEKENIS AAN WORDEN TOEGEKEND .

OFSCHOON IEDERE VITAMINENGROEP ALS EEN AFZONDERLIJKE MARKT IS TE BESCHOUWEN , LEERT BESTUDERING VAN HUN STRUCTUUR DAT DEZE ONDERSCHEIDEN MARKTEN NOCHTANS WEL ZOVEEL GEMEENSCHAPPELIJKE TREKKEN VERTONEN DAT ER DEZELFDE CRITERIA OP KUNNEN WORDEN TOEGEPAST WANNEER HET GAAT OM DE BETEKENIS WELKE , TER BEOORDELING OF ER VAN EEN MACHTSPOSITIE SPRAKE IS , AAN DE MARKTAANDELEN MOET WORDEN GEHECHT .

41EN AL MOET AAN DE MARKTAANDELEN VAN MARKT TOT MARKT EEN VERSCHILLENDE BETEKENIS WORDEN TOEGEKEND , HET MAG ER VOOR WORDEN GEHOUDEN DAT ZEER AANZIENLIJKE MARKTAANDELEN , UITZONDERINGSOMSTANDIGHEDEN DAARGELATEN , OP ZICHZELF REEDS HET BEWIJS VAN EEN MACHTSPOSITIE LEVEREN .

TERWIJL DE HOUDERS VAN VEEL KLEINERE MARKTAANDELEN NIET OP KORTE TERMIJN KUNNEN VOLDOEN AAN DE VRAAG VAN AFNEMERS DIE ZICH VAN HAAR ZOUDEN WILLEN AFWENDEN , ONTLEENT EEN ONDERNEMING MET EEN ZEER AANZIENLIJK MARKTAANDEEL AAN DE OMVANG VAN HAAR PRODUKTIE EN AANBOD EEN MARKTMACHT DIE ANDEREN OP HAAR AANGEWEZEN DOET ZIJN , HETGEEN HAAR OP ZICHZELF REEDS , ALTHANS VOOR BETREKKELIJK LANGE TIJD , DE VOOR EEN MACHTSPOSITIE KENMERKENDE ONAFHANKELIJKHEID VAN GEDRAG VERZEKERT .

42BEHALVE DE MARKTAANDELEN WORDEN IN DE BESTREDEN BESCHIKKING EEN AANTAL ANDERE FACTOREN GERELEVEERD WELKE ROCHE , MET HAAR MARKTAANDELEN , IN SOMMIGE GEVALLEN VAN EEN MACHTSPOSITIE ZOUDEN VERZEKEREN .

HET GAAT DAARBIJ OM DE VOLGENDE AANWIJZINGEN , DOOR DE COMMISSIE ALS AANVULLENDE CRITERIA AANGEMERKT :

A ) ROCHE ' S MARKTAANDELEN ZOUDEN NIET SLECHTS AANZIENLIJK ZIJN , DOCH ZIJ ZOU OOK SLECHTS OP GROTE AFSTAND WORDEN GEVOLGD DOOR DE NAASTE CONCURRENTIE ( BESCHIKKING , NRS . 5 EN 21 );

B ) ROCHE VERVAARDIGT EEN VEEL GROTER ASSORTIMENT VITAMINEN DAN HAAR CONCURRENTEN ( BESCHIKKING NR . 21 );

C ) ROCHE IS DE GROOTSTE VITAMINENFABRIKANT TER WERELD , HAAR OMZET OVERTREFT DIE VAN ALLE ANDERE PRODUCENTEN TEZAMEN EN ZIJ STAAT AAN HET HOOFD VAN EEN INTERNATIONALE GROEP WELKE , DANKZIJ HAAR OMZET , DE EERSTE FARMACEUTISCHE GROEP TER WERELD IS ( BESCHIKKING NR . 5-6 EN 21 );

D ) OFSCHOON HAAR OCTROOIEN VOOR DE VERVAARDIGING VAN VITAMINEN ZIJN VERLOPEN , HEEFT ROCHE , DOOR DE LEIDERSROL WELKE ZIJ TEN DEZE HEEFT GESPEELD , NOG STEEDS EEN TECHNOLOGISCHE VOORSPRONG OP HAAR CONCURRENTEN ; DIE VOORSPRONG BLIJKT OOK UIT HET BEZIT VAN EEN ZEER GEPERFECTIONEERDE HULP- EN INFORMATIEDIENST TEN BEHOEVE VAN DE AFNEMERS ( BESCHIKKING NRS . 7 EN 8 );

E ) ROCHE BESCHIKT OVER EEN ZEER UITGEBREID EN GESPECIALISEERD COMMERCIEEL NET ( BESCHIKKING NR . 8 );

F ) POTENTIELE CONCURRENTIE IS ER NIET ( BESCHIKKING NR . 21 ).

VOORTS HEEFT DE COMMISSIE TIJDENS DE VOOR HET HOF GEVOERDE PROCEDURE - ALS AANWIJZING VOOR ROCHE ' S MACHTSPOSITIE - HET FEIT TER SPRAKE GEBRACHT DAT ROCHE , ONDANKS EEN LEVENDIGE CONCURRENTIE HAAR MARKTAANDELEN GOEDDEELS OP PEIL HEEFT KUNNEN HOUDEN .

43ALVORENS TE ONDERZOEKEN OF DE DOOR DE COMMISSIE IN AANMERKING GENOMEN INDICATIES IN CASU INDERDAAD KUNNEN WORDEN VASTGESTELD , DIENT TE WORDEN ONDERZOCHT OF DE DOOR HAAR BEDOELDE FEITEN EN OMSTANDIGHEDEN - DIE VOLGENS VERZOEKSTER NIET TER ZAKE DIENENDE ZIJN - , DE BIJZONDERHEDEN VAN DE BETROKKEN MARKTEN EN DE MARKTAANDELEN IN AANMERKING GENOMEN , OP HET BESTAAN VAN EEN MACHTSPOSITIE KUNNEN WIJZEN .

44IN ZOVERRE KAN HET CRITERIUM VAN BEHOUD VAN MARKTAANDELEN NIET WORDEN AANVAARD : DAT BEHOUD KAN EVEN GOED HET GEVOLG VAN EEN DOELTREFFEND CONCURRENTIEBELEID ZIJN ALS VAN EEN POSITIE WELKE DE BETROKKEN ONDERNEMING DE MOGELIJKHEID BIEDT TOT EEN VAN DE MEDEDINGING ONAFHANKELIJK MARKTGEDRAG , TERWIJL DE COMMISSIE , HET BESTAAN VAN CONCURRENTIE ERKENNENDE , NIET HEEFT VERMELD AAN WELKE FACTOREN DE STABILITEIT DER MARKTAANDELEN , VOOR ZOVER VASTGESTELD , ZOU KUNNEN WORDEN TOEGESCHREVEN .

NOCHTANS KAN IN GEVAL VAN EEN MACHTSPOSITIE HET BEHOUD VAN MARKTAANDELEN OP HANDHAVING VAN ZULK EEN POSITIE WIJZEN , TERWIJL ANDERZIJDS DE METHODEN DIE VOOR DE HANDHAVING WERDEN TE BAAT GENOMEN , EVENTUEEL MISBRUIK IN DE ZIN VAN ARTIKEL 86 VAN HET VERDRAG KUNNEN OPLEVEREN .

45OOK AAN DE OMSTANDIGHEID DAT ROCHE EEN UITGEBREIDER ASSORTIMENT VITAMINEN PRODUCEERT DAN HAAR CONCURRENTEN , DIENT INDICATIEVE WAARDE TE WORDEN ONTZEGD .

DE COMMISSIE ZIET ER EEN AANWIJZING VOOR EEN MACHTSPOSITIE IN OMDAT ' ' DE BEHOEFTEN VAN EEN GROOT AANTAL GEBRUIKERS UITGAAN NAAR MEERDERE GROEPEN VITAMINEN ' ' , ZODAT ' ' ROCHE EEN VERKOOPSTRATEGIE ( KAN ) TOEPASSEN , EN MET NAME EEN PRIJSPOLITIEK VOEREN , DIE VEEL MINDER AFHANGT VAN DE CONCURRENTIEVOORWAARDEN DIE OP ELKE MARKT GELDEN DAN DE STRATEGIE VAN DE ANDERE PRODUCENTEN ' ' .

46DE COMMISSIE HEEFT EVENWEL ZELF VASTGESTELD DAT IEDERE GROEP VITAMINEN ALS EEN AFZONDERLIJKE MARKT IS TE BESCHOUWEN - MET GEEN OF WEINIG SUBSTITUTIERELATIES TEN OPZICHTE VAN ANDERE GROEPEN OF ANDERE PRODUKTEN ( BESCHIKKING NR . 20 ) - ZODAT VITAMINEN VAN DE ONDERSCHEIDEN GROEPEN EVENZEER VAN ELKANDER VERSCHILLEN ALS VITAMINEN EN ANDERE PRODUKTEN UIT DE FARMACEUTISCHE EN LEVENSMIDDELENSECTOR .

VOORTS IS NIET BETWIST DAT CONCURRENTEN VAN ROCHE , MET NAME UIT DE CHEMISCHE INDUSTRIE , BEHALVE DE DOOR HEN VERVAARDIGDE VITAMINEN ANDERE , EVENEENS DOOR DE KOPERS VAN VITAMINEN GEVRAAGDE PRODUKTEN OP DE MARKT BRENGEN , ZODAT DE ENKELE OMSTANDIGHEID DAT ROCHE VERSCHILLENDE GROEPEN VITAMINEN KAN AANBIEDEN , HAAR NOG NIET IN HET VOORDEEL DOET ZIJN BIJ CONCURRENTEN DIE , BEHALVE EEN MIN OF MEER UITGEBREID ASSORTIMENT VITAMINEN , ANDERE , OOK DOOR DE KOPERS DIER VITAMINEN GEVRAAGDE PRODUKTEN KUNNEN AANBIEDEN .

47OP GROND VAN OVEREENKOMSTIGE OVERWEGINGEN IS HET AL EVENMIN ALS INDICATIEF TE BESCHOUWEN DAT ROCHE ' S WERELDS GROOTSTE VITAMINENPRODUCENT IS , DAT HAAR OMZETCIJFER DAT VAN DE GEZAMENLIJKE ANDERE PRODUCENTEN OVERTREFT EN DAT ZIJ AAN HET HOOFD STAAT VAN DE BELANGRIJKSTE FARMACEUTISCHE GROEP TER WERELD .

DE COMMISSIE ZIET IN DEZE DRIELEDIGE OMSTANDIGHEID EEN ELEMENT VAN EEN MACHTSPOSITIE : ' ' . . . HIERUIT VOLGT DAT VERZOEKSTER EEN OVERHEERSENDE POSITIE INNEEMT , NIET SLECHTS OP DE GEMEENSCHAPPELIJKE MARKT DOCH OOK OP DE WERELDMARKT ; ZIJ GENIET DERHALVE EEN ZEER GROTE VRIJHEID VAN HANDELEN , TERWIJL HAAR POSITIE MEDEBRENGT DAT ZIJ ZICH GEMAKKELIJK AAN DE ONTWIKKELING DER VERSCHILLENDE REGIONALE MARKTEN KAN AANPASSEN . EEN OP DE GEHELE WERELDMARKT WERKZAME ONDERNEMING IN HET BEZIT VAN EEN MARKTAANDEEL DAT DAT VAN ALLE CONCURRENTEN VER OVERTREFT , BEHOEFT ZICH OVER EVENTUELE CONCURRENTEN BINNEN DE GEMEENSCHAPPELIJKE MARKT NIET ERNSTIG ZORGEN TE MAKEN . ' '

ALDUS REDENEREND GAAT DE COMMISSIE UIT VAN AAN DE SCHAALVERGROTING VERBONDEN VOORDELEN EN VAN DE MOGELIJKHEID ENER GEDIFFERENTIEERDE , OP DE ONDERSCHEIDEN REGIONALE MARKTEN TOEGESNEDEN STRATEGIE . DIE REDENERING FAALT EVENWEL WAAR IN CONFESSO IS DAT IEDERE GROEP VITAMINEN IS TE BESCHOUWEN ALS EEN GROEP VERSCHILLENDE PRODUKTEN DIE OM SPECIFIEKE INSTALLATIES VRAAGT EN EEN BIJZONDERE MARKT VORMT , IN DIER VOEGE DAT DE TOTALE PRODUKTIE-OMVANG VAN ONDERLING VERSCHILLENDE PRODUKTEN ROCHE GEEN CONCURRENTIEVOORDEEL BEZORGT TEN OPZICHTE VAN HAAR CONCURRENTEN - MET NAME UIT DE CHEMISCHE INDUSTRIE - DIE , BEHALVE VITAMINEN , OP WERELDSCHAAL ANDERE PRODUKTEN FABRICEREN EN OP GROND VAN EEN AL MET AL AANZIENLIJKE FABRICAGE VAN PRODUKTEN DIE EVEN VERSCHEIDEN ZIJN ALS DE VERSCHILLENDE VITAMINENGROEPEN ONDERLING , IN BEGINSEL OOK OVER DEZELFDE MOGELIJKHEDEN TOT MARKTCOMPENSATIE BESCHIKKEN .

48ALS BRUIKBARE INDICATIE ZIJN DAARENTEGEN TE BESCHOUWEN : TEN EERSTE DE VERHOUDING TUSSEN DE MARKTAANDELEN VAN DE BETROKKEN ONDERNEMING EN DIE DER CONCURRENTEN , MET NAME OOK DAT VAN DE EERSTVOLGENDE CONCURRENT , TEN TWEEDE : DE TECHNISCHE VOORSPRONG WAAROVER EEN ONDERNEMING TEN OPZICHTE VAN DE CONCURRENTEN BESCHIKT EN HET BESTAAN VAN EEN BIJZONDER GEPERFECTIONEERD COMMERCIEEL NET , EN TEN DERDE DE AFWEZIGHEID VAN POTENTIELE CONCURRENTIE - WAARBIJ HET ACHTEREENVOLGENS GAAT OM EEN FACTOR WELKE EEN TAXATIE VAN DE CONCURRENTIEPOSITIE VAN DE CONCURRENTEN VAN DE BETROKKEN ONDERNEMING MOGELIJK MAAKT , OM FEITEN EN OMSTANDIGHEDEN DIE OP ZICHZELF ALS TECHNISCHE EN COMMERCIELE VOORDELEN ZIJN TE BESCHOUWEN EN OM EEN SITUATIE WELKE RESULTEERT UIT HET FEIT DAT NIEUWE CONCURRENTEN ZICH DE TOEGANG TOT DE MARKT VERSPERD ZIEN - .

MAAR WANNEER HET GAAT OM DE VRAAG OF ER VAN POTENTIELE CONCURRENTIE MAG WORDEN GESPROKEN , DIENT NIET SLECHTS TE WORDEN BEDACHT DAT VANWEGE DE INVESTERINGEN WELKE ER , VOOR ALLE BETROKKEN VITAMINENGROEPEN , MEDE GEMOEID ZIJN , BIJ DE VASTSTELLING VAN DE CAPACITEIT DER FABRIEKEN DE VOOR EEN LANGE PERIODE VOORZIENE EXPANSIE IN AANMERKING WORDT GENOMEN - ZODAT NIEUWE PRODUCENTEN NIET GEMAKKELIJK TOEGANG TOT DE MARKT VERKRIJGEN - , DOCH OOK DAT DE AANWEZIGHEID VAN VEEL ONGEBRUIKT PRODUKTIEPOTENTIEEL DE GEVESTIGDE PRODUCENTEN IN EEN SITUATIE VAN POTENTIELE CONCURRENTIE BRENGT .

ROCHE BEVOND ZICH IN ZOVERRRE EVENWEL IN EEN BEVOORRECHTE POSITIE : ZIJ GEEFT ZELF TOE TEN TIJDE IN DE BESCHIKKING BEDOELD OVER VOLDOENDE PRODUKTIECAPACITEIT TE HEBBEN BESCHIKT OM OP MUNDIAAL NIVEAU AAN DE VRAAG TE KUNNEN VOLDOEN , TERWIJL DIE OVERCAPACITEIT HAAR ANDERZIJDS TOCH NIET VOOR ECONOMISCHE OF FINANCIELE MOEILIJKHEDEN PLAATSTE .

49IN HET LICHT VAN VORENSTAANDE OVERWEGINGEN ZULLEN ROCHE ' S MARKTAANDELEN OP DE ONDERSCHEIDEN BETROKKEN MARKTEN MOETEN WORDEN BEOORDEELD EN DAARNEVENS ZAL OOK ACHT MOETEN WORDEN GESLAGEN OP DE AANWIJZINGEN WELKE , MET DE MARKTAANDELEN , OP EEN MACHTSPOSITIE ZOUDEN KUNNEN DUIDEN .

TEN SLOTTE ZAL NOG MOETEN WORDEN NAGEGAAN OF DE ARGUMENTEN WELKE ROCHE , MET NAME WAT DE PRIJZEN BETREFT , MET BETREKKING TOT DE SIGNIFICANTIE VAN HAAR MARKTGEDRAG HEEFT AANGEDRAGEN , WIJZIGING KUNNEN BRENGEN IN DE VASTSTELLINGEN WAARTOE HET ONDERZOEK NAAR DE MARKTAANDELEN EN DE OVERIGE IN AANMERKING GENOMEN INDICATIES HET HOF AANLEIDING MOCHTEN HEBBEN GEGEVEN .

AFDELING 4 : DE OP DE ONDERSCHEIDEN VITAMINENGROEPEN TOEGEPASTE CRITERIA

A ) VITAMINEN A

50PARTIJEN ZIJN HET EROVER EENS DAT ROCHE ' S AANDEEL OP DE GEMEENSCHAPPELIJKE MARKT , ZOWEL NAAR WAARDE ALS KWANTITATIEF , OP 47 % MAG WORDEN BEGROOT .

VOLGENS DE DOOR DE COMMISSIE VERSCHAFTE - EN DOOR ROCHE NIET WEERSPROKEN - GEGEVENS KUNNEN DE AANDELEN DER ANDERE PRODUCENTEN VOOR 1974 OP 27 % , 18 % , 7 % EN 1 % WORDEN BEGROOT .

51VERTOONDE DE BETROKKEN MARKT DERHALVE DE TREKKEN VAN EEN ENG-OLIGOPOLISTISCHE MARKT MET ZWAKKE CONCURRENTIE , UIT ROCHE ' S MARKTAANDEEL - EVEN GROOT ALS DAT VAN HAAR BEIDE NAASTE CONCURRENTEN TEZAMEN - BLIJKT WEL DAT ZIJ BIJ HET BEPALEN VAN HAAR HOUDING JEGENS DE CONCURRENTIE OVER EEN BIJZONDERE VRIJHEID VAN HANDELEN BESCHIKTE .

DAT ROCHE ALS UITVINDSTER EN HOUDER VAN TALRIJKE OCTROOIEN VOOR VITAMINE A , OOK NA HET VERLOPEN DIER OCTROOIEN IN TECHNISCH OPZICHT EEN VOORSPRONG OP HAAR CONCURRENTEN HAD , LEVERT EEN NADERE AANWIJZING OP DAT ZIJ EEN MACHTSPOSITIE INNAM .

NAAR REEDS WERD OPGEMERKT , GELDT DIT OOK VOOR DE AFWEZIGHEID VAN POTENTIELE MEDEDINGING VAN NIEUWE ONDERNEMINGEN , TERWIJL DIT POTENTIELE ELEMENT , VOOR ZOVER IN DE OVERCAPACITEIT VAN BESTAANDE FABRIEKEN GELEGEN , VEELEER TEN VOORDELE VAN ROCHE WERKTE : IN EEN UITTREKSEL VAN MANAGEMENT INFORMATION VAN MIDDEN-AUGUSTUS 1971 WORDT HET ALDUS GEZEGD : ' ' ALTHOUGH BASF WILL CONTINUE TO INTENSIFY ITS ACTIVITIES , WE EXPECT TO ACHIEVE A FURTHER STEADY INCREASE OF OUR TURNOVER . HOWEVER , HE PRESENT OVERCAPACITY OF PRODUCTION IS SUCH , THAT A FIRMING OF PRICES CANNOT BE EXPECTED FOR THE NEXT FEW YEARS . SUCH A DEVELOPMENT WOULD , OF COURSE , BE ACCELERATED IF ONE OF OUR SMALLER COMPETITORS CEASED PRODUCTION . ' '

52DE COMMISSIE HEEFT AAN VERZOEKSTER DAN OOK TERECHT EEN MACHTSPOSITIE OP DE MARKT VOOR VITAMINEN A TOEGESCHREVEN .

DAT ROCHE VOOR GRONDSTOFFEN TER VERVAARDIGING VAN VITAMINEN A WAS AANGEWEZEN OP EEN TOT DE CHEMISCHE INDUSTRIE BEHORENDE ONDERNEMING DIE EVENEENS VITAMINEN A FABRICEERT , DAT WIL ZEGGEN OP EEN CONCURRENT , DOET AAN DE CONCLUSIES VAN DE COMMISSIE GEEN AFBREUK , NU ROCHE NIMMER GESTELD HEEFT DAT ZIJ ZICH , WAT HET RITME HARER BEVOORRADING DAN WEL DE PRIJZEN BETREFT , VOOR MOEILIJKHEDEN GEPLAATST HEEFT GEZIEN .

B ) VITAMINEN B2

53IN DE BESTREDEN BESCHIKKING HAD DE COMMISSIE ROCHE ' S MARKTAANDEEL OP 86 % BEGROOT .

IN HET TIJDENS DE SCHRIFTELIJKE BEHANDELING DOOR PARTIJEN GEZAMENLIJK GEPRODUCEERDE DOCUMENT HEEFT ZIJ DE GRONDSLAGEN MEDEGEDEELD , WAARVAN ZIJ IN HAAR BEREKENING VAN ROCHE ' S MARKTAANDEEL - NAAR WAARDE EN KWANTITATIEF - WAS UITGEGAAN , TERWIJL UIT DE DOOR HAAR OVERGELEGDE TABELLEN VOORTS BLIJKT DAT ALLE STATISTISCH VERWERKTE VITAMINENIMPORTEN VAN DE GEMEENSCHAPPELIJKE MARKT IN AANMERKING ZIJN GENOMEN .

OP GRONDSLAG VAN DIE GEGEVENS KOMT ZIJ TOT DE NAVOLGENDE CIJFERS :

54ROCHE VOLSTAAT ER IN HOOFDZAAK MEDE TE STELLEN ' ' DAT ZIJ NAAR DE VERKOPEN VAN HAAR CONCURRENTEN SLECHTS KAN GISSEN , ZODAT ZIJ GEEN TEGENBEWIJS KAN LEVEREN ' ' ; NIETTEMIN IS ZIJ VAN MENING DAT HAAR AANDEEL OP DE WERELDMARKT VEEL GERINGER IS , TERWIJL DAT OP DE GEMEENSCHAPPELIJKE MARKT DE 50 % NIET TE BOVEN ZOU GAAN .

TEN BETOGE DAT DEZE LAATSTE SCHATTING AANNEMELIJKER IS DAN DIE VAN DE COMMISSIE WIJST ZIJ EROP DAT ' ' ALS MEN BIJ DIE CIJFERS DE SEDERT BEGIN 1970 ONBENUT GEBLEVEN , DOCH TEN ALLEN TIJDE DISPONIBELE FERMENTATIECAPACITEITEN - VOORAL IN DE USA - VAN 200 A 300 TON PER JAAR OPTELT , HET AANDEEL NIET BOVEN DE 50 % KOMT TE LIGGEN ' ' , WAARMEDE ZIJ ZICH - ZONDER NADERE PRECISERING - HETZIJ OP POTENTIELE CONCURRENTIE SCHIJNT TE BEROEPEN , HETZIJ OP DE VERMINDERING VAN HAAR EIGEN PRODUKTIECAPACITEIT IN DE VERENIGDE STATEN .

55MOCHT EERSTBEDOELDE VERONDERSTELLING JUIST BLIJKEN , DAN ZOU OP GROND DAARVAN MOGEN WORDEN AANGENOMEN DAT ROCHE ' S CONCURRENTEN NA 1970 GEDEELTELIJK UIT DE MARKT ZIJN GEWERKT .

OOK AL ZOU HET ER - BIJ GEBREKE VAN DUIDELIJKHEID DIENAANGAANDE - VOOR MOETEN WORDEN GEHOUDEN DAT OP DE STILLEGGING VAN EIGEN PRODUKTIECAPACITEITEN VAN ROCHE WORDT GEDOELD , DAN NOG ZEGT DIT NIETS TEGEN DE CIJFERS DER COMMISSIE ZOLANG NIET IS KOMEN VAST TE STAAN DAT HET BIJ DE CONCURRENTEN NIET TOT ZULKE STILLEGGINGEN IS GEKOMEN , ALTHANS DAT BEDOELDE STILLEGGINGEN TOT VERMINDERING VAN ROCHE ' S AANDELEN OP DE GEMEENSCHAPPELIJKE MARKT IN PLAATS VAN TOT RATIONALISATIE VAN DE PRODUKTIE MOESTEN LEIDEN .

VOORTS DIENT TE WORDEN BEDACHT DAT , OFSCHOON OVERCAPACITEIT EEN FACTOR VAN POTENTIELE CONCURRENTIE KAN OPLEVEREN DIE OP HET BESTAAN VAN EEN MACHTSPOSITIE VAN INVLOED KAN ZIJN - ZIJ HET DAT HIERVOOR WERD OVERWOGEN DAT DAARVAN TIJDENS DE IN AANMERKING GENOMEN PERIODE , WAT ROCHE BETREFT , GEEN SPRAKE IS GEWEEST - , ZIJ DE BEGROTING VAN DE FACTO GEREALISEERDE MARKTAANDELEN NIET KAN BEINVLOEDEN .

56DE GECORRIGEERDE BECIJFERINGEN VAN DE COMMISSIE , VOOR WELKER DEUGDELIJKHEID OOK OVERIGENS VOLDOENDE WAARBORGEN WORDEN GEBODEN , KUNNEN DUS NIET OP GROND VAN TEGENWERPINGEN ALS VOORMELD WORDEN AANGEVOCHTEN EN ER BLIJKT UIT VAN MARKTAANDELEN WELKE QUA GROOTTE OP ZICHZELF REEDS HET BESTAAN VAN EEN MACHTSPOSITIE AANTONEN .

C ) VITAMINEN B3 ( PANTOTHEENZUUR )

57DE COMMISSIE HEEFT ERKEND DAT DE CIJFERS DIE IN DE BESTREDEN BESCHIKKING WERDEN AANGEHOUDEN CORRECTIE BEHOEVEN EN PARTIJEN ZIJN HET EROVER EENS GEWORDEN DAT DE MARKTAANDELEN DIENEN TE WORDEN BEGROOT ALS VOLGT :

58KWANTITATIEF OF NAAR WAARDE LEVEREN AANDELEN VAN DIE OMVANG , MET HET DOOR PARTIJEN IN HUN GEMEENSCHAPPELIJKE STELLINGNAME VERSTREKTE GEGEVEN DAT DE CIJFERS VOOR 1971 NOG 6 % BENEDEN DIE VOOR 1972 LAGEN , OP ZICH ZELF VOOR HET GROOTSTE GEDEELTE VAN HET DOOR DE COMMISSIE IN AANMERKING GENOMEN TIJDVAK NOG GEEN VOLDOENDE AANWIJZING OP DAT ER VAN EEN MACHTSPOSITIE SPRAKE IS GEWEEST .

INTEGENDEEL , GEBLEKEN IS DAT DE RECTIFICATIE , WAARTOE DE COMMISSIE HEEFT MOETEN OVERGAAN , VERBAND HIELD MET HET FEIT DAT ZIJ HAD NAGELATEN IN HAAR OVERWEGINGEN DE IMPORTEN TE BETREKKEN VAN EEN JAPANSE CONCURRENT DIE IN 1973 30 % VAN DE MARKT IN HANDEN HAD .

ANDERZIJDS HEEFT DE COMMISSIE MET NAME VOOR DEZE MARKT GEEN NADERE GEGEVENS GENOEMD WELKE - MET HET ALS VOORMELD GECORRIGEERDE MARKTAANDEEL - HET BESTAAN VAN EEN MACHTSPOSITIE AANNEMELIJK ZOUDEN KUNNEN MAKEN .

EEN EN ANDER LEIDT TOT DE SLOTSOM , DAT VOOR HET IN AANMERKING GENOMEN TIJDVAK ONVOLDOENDE IS AANGETOOND DAT ROCHE VOOR VITAMINEN B3 EEN MACHTSPOSITIE ZOU HEBBEN INGENOMEN .

D ) VITAMINEN B6

59DE COMMISSIE HAD ROCHE ' S MARKTAANDEEL OP 95 % GESCHAT , TERWIJL ROCHE , DIE VOOR DE GEMEENSCHAPPELIJKE MARKT GEEN GEGEVENS HEEFT VERSTREKT , ERKENT DAT HAAR AANDEEL IN DE WERELDMARKT 60 A 70 % BEDRAAGT .

VERGELIJKING VAN DE TUSSEN PARTIJEN OMSTREDEN GEGEVENS ( BIJLAGEN 1/E EN 2/G VAN DE GEMEENSCHAPPELIJKE STELLINGNAME ) BRACHT PARTIJEN NIET TOT ELKANDER , TERWIJL DE CIJFERS DER COMMISSIE NA CORRECTIE ZOUDEN MOETEN GELEZEN ALS VOLGT :

60OPGEMERKT ZIJ DAT DE MARKTAANDELEN , ALTHANS NAAR WAARDE , DE BEIDE - ONDER DEZELFDE DOUANERUBRIEK VALLENDE - VITAMINENGROEPEN B6 EN H OMVATTEN ; ROCHE HEEFT EVENWEL NIET BETWIST DAT ZULKS AAN DE ORDEN VAN GROOTTE NIET AFDOET .

ZONDER ZICH DIENAANGAANDE NADER TE VERKLAREN , STELT ROCHE DAT DEZE SCHATTING MET TEN MINSTE 20 % MOET WORDEN VERLAAGD , MAAR AL ZOU MEN DIE ZIENSWIJZE ZONDER MEER AANVAARDEN , DAN NOG ZOUDEN ROCHE ' S MARKTAANDELEN ZO GROOT BLIJVEN DAT ZIJ OP ZICHZELF HET BESTAAN VAN EEN MACHTSPOSITIE BEWIJZEN , HETGEEN TE MEER GELDT NU GEEN DER VIER NAASTE CONCURRENTEN DESTIJDS DE 10 % BEREIKTE ; SOMMIGEN HUNNER KWAMEN WAARSCHIJNLIJK NOG NIET AAN 5 % TOE .

E ) VITAMINEN C

61DE COMMISSIE STELDE IN DE BESTREDEN BESCHIKKING ROCHE ' S MARKTAANDEEL OP 68 % ; ROCHE ZELF SPRAK TIJDENS DE BEHANDELING VAN 50 % .

NA HUN ZIENSWIJZEN TE HEBBEN VERGELEKEN , ZIJN ZIJ HET EROVER EENS GEWORDEN DAT DIE MARKTAANDELEN , ALS ALLEEN DE VITAMINENMARKT IN AANMERKING WORDT GENOMEN , OP DE VOLGENDE PERCENTAGES MOGEN WORDEN GESCHAT :

62VOLGENS ROCHE DIENT DEZE SCHATTING IN DIER VOEGE TE WORDEN GECORRIGEERD DAT OOK PRODUKTEN DIE , WAT HUN TECHNISCHE GEBRUIKSMOGELIJKHEDEN BETREFT , MET VITAMINEN C CONCURREREN TOT DEZE MARKT MOETEN WORDEN GEREKEND , IN WELK GEVAL HAAR MARKTAANDEEL NIET BOVEN DE 47 % ZOU UITKOMEN .

63IN VORENSTAANDE OVERWEGINGEN - INZAKE DE AFBAKENING VAN DE BETROKKEN MARKT VOOR VITAMINEN DIE ZOWEL VOOR BIO-NUTRITIEF GEBRUIK ALS VOOR TECHNOLOGISCH GEBRUIK BESTEMD ZIJN - , WERD DE DOOR ROCHE VOORGESTANE OPVATTING VERWORPEN , HETGEEN MEDEBRENGT DAT VOOR VITAMINEN C ALS ZODANIG DE MARKTAANDELEN WAAROVER PARTIJEN HET EENS WERDEN MOETEN WORDEN AANGEHOUDEN , EN UIT DIE MARKTAANDELEN BLIJKT VAN EEN MACHTSPOSITIE .

VOOR DIE MARKT , WAAROP ZICH TROUWENS IN 1971 EEN SITUATIE VAN SCHAARSTE VOORDEED , VINDT DE SLOTSOM WAARTOE DE COMMISSIE KWAM , VOORTS BEVESTIGING IN DE AFSTAND TUSSEN ROCHE ' S MARKTAANDELEN ( 64,8 % ) EN DIE VAN DE NAASTE CONCURRENTEN ( 14,8 % EN 6,3 % ).

F ) VITAMINEN E

64DE COMMISSIE HAD IN DE BESTREDEN BESCHIKKING ROCHE ' S MARKTAANDEEL VOOR VITAMINEN E OP 70 % GESTELD ; ROCHE ZELF SPRAK TIJDENS DE BEHANDELING VAN 40 % .

NA HUN ZIENSWIJZEN TE HEBBEN VERGELEKEN , ZIJN PARTIJEN HET EROVER EENS GEWORDEN DAT , ALS ALLEEN OP DE MARKT VOOR VITAMINEN E WORDT GELET , DIE MARKTAANDELEN OP DE NAVOLGENDE PERCENTAGES MOGEN WORDEN GESTELD :

VOLGENS ROCHE ZOU HAAR MARKTAANDEEL IN DE JAREN 1970 EN 1971 NOG 7 % BENEDEN DAT VAN 1972 HEBBEN GELEGEN .

65OM DE MET BETREKKING TOT VITAMINEN C REEDS AANGEVOERDE REDENEN MEENT ROCHE DAT TOT DE BETROKKEN MARKT OOK DIENEN TE WORDEN GEREKEND DE PRODUKTEN DIE , WAT HUN TECHNISCHE GEBRUIKSMOGELIJKHEDEN BETREFT , VITAMINEN E CONCURRENTIE AANDOEN , IN WELK GEVAL HAAR MARKTAANDEEL VOOR 1974 NIET BOVEN 40 % ZOU UITKOMEN .

66IN EERDERE OVERWEGINGEN WERD ROCHE ' S ZIENSWIJZE MET BETREKKING TOT DE AFBAKENING VAN DE BETROKKEN MARKT REEDS WEERLEGD , ZODAT TEN DEZE DE MARKTAANDELEN WAAROMTRENT PARTIJEN HET EENS ZIJN GEWORDEN , ZULLEN MOETEN WORDEN AANGEHOUDEN .

ZIJN DIE MARKTAANDELEN OP ZICHZELF BESCHOUWD REEDS HOOG , ERBIJ KOMT DAT DIE VAN ROCHE ' S CONCURRENTEN , GECORRIGEERD ALS VOORMELD , VOOR HET JAAR 1974 , WAT DE ANDERE PRODUCENTEN BETREFT , OP 16 % , 6 % EN 1 % MOETEN WORDEN BEGROOT EN OP 19 % VOOR EEN OF MEER VANUIT DERDE LANDEN WERKENDE IMPORTEURS - GOEDDEELS HANDELSHUIZEN - .

NOG MEER DAN VOOR VITAMINEN A HET GEVAL WAS , VERTOONT DE ALDUS VASTGESTELDE SITUATIE DE TREKKEN VAN EEN ENG-OLIGOPOLISTISCHE MARKT , WAAROP ROCHE ' S AANDEEL DAT VAN DE BEIDE NAASTE CONCURRENTEN TEZAMEN VERRE TE BOVEN GAAT .

DE COMMISSIE HEEFT DAN OOK TERECHT TOT EEN MACHTSPOSITIE OP DIE MARKT GECONCLUDEERD .

G ) VITAMINEN H

67VERZOEKSTER HEEFT ERKEND DAT ZIJ DIE MARKT VROEGER VOOR 100 % IN HANDEN HEEFT GEHAD , TERWIJL HAAR AANDEEL IN HET IN AANMERKING GENOMEN TIJDVAK NOG 93 % BEDROEG , ZODAT ZIJ DE FACTO EEN MONOPOLIEPOSITIE INNEEMT .

H ) SLOTSOM

68BLIJKENS EEN EN ANDER WAREN VOOR DE VITAMINENGROEPEN A , B2 , B6 , C , E EN H DE ELEMENTEN VAN EEN MACHTSPOSITIE AANWEZIG , TERWIJL HET BESTAAN VAN ZULK EEN POSITIE VOOR VITAMINEN B3 NIET IS BEWEZEN .

AFDELING 5 : VERZOEKSTERS MARKTGEDRAG

69EVENWEL DIENT TE WORDEN ONDERZOCHT OF VORENSTAANDE CONCLUSIES NIET WORDEN GELOGENSTRAFT DOOR VERZOEKSTERS GEDRAG OP DE BETROKKEN MARKTEN , WAARUIT HAARS INZIENS NIET ALLEEN HET BESTAAN VAN EEN LEVENDIGE CONCURRENTIE BLIJKT , DOCH OOK VAN DE DRUK WELKE VAN DIE CONCURRENTIE OP HAAR IS UITGEGAAN .

ZIJ WIJST ER MET NAME OP DAT DE PRIJZEN VAN DE VERSCHILLENDE VITAMINENGROEPEN GESTADIG ZIJN GEDAALD , TERWIJL HAAR MARKTAANDELEN EN BEPAALDE LID-STATEN ZIJN ACHTERUIT GEGAAN .

OOK HEEFT ZIJ VERWEZEN NAAR DE AANWIJZINGEN WELKE TE VINDEN ZIJN IN VERSCHILLENDE INTERNE STUKKEN , ZOALS DE ' ' MANAGEMENT INFORMATION ' ' EN ' ' MARKETING NEWS ' ' WELKE ZIJ REGELMATIG VERSPREIDT EN WAARIN DE MARKTSITUATIE VOOR IEDERE VITAMINENGROEP WORDT GEANALYSEERD , ALSOOK NAAR DE DOCUMENTATIE BETREFFENDE DE ' ' EUROPEAN BULK MANAGERS MEETING ' ' , DOOR ROCHE IN OKTOBER 1972 TE BAZEL GEORGANISEERD .

70HET HOF HEEFT ONDER MEER IN ZIJN ARREST VAN 14 FEBRUARI 1978 ( UNITED BRANDS , ZAAK NR . 27/76 , JURISPR . 1978 , BLZ . 207 ) REEDS OVERWOGEN , DAT ZELFS EEN LEVENDIGE CONCURRENTIE OP EEN BEPAALDE MARKT NIET UITSLUIT DAT ER MET BETREKKING TOT DIE ZELFDE MARKT VAN EEN MACHTSPOSITIE MAG WORDEN GESPROKEN , AANGEZIEN ZULK EEN POSITIE EN HOOFDZAAK WORDT GEKENMERKT DOOR HET FEIT DAT MEN BIJ ZIJN MARKTSTRATEGIE TOT EEN VAN DIE CONCURRENTIE ONAFHANKELIJK GEDRAG IN STAAT IS , ZONDER DAARVAN NADELIGE GEVOLGEN TE ONDERVINDEN .

71MAAR DAT DE PRIJZEN VAN EEN ONDERNEMING ONDER DE DRUK DER CONCURRENTEN MOETEN WORDEN VERLAAGD , VALT IN DE REGEL NIET TE RIJMEN MET HET VOOR EEN MACHTSPOSITIE KENMERKEND ONAFHANKELIJK MARKTGEDRAG .

ALS BIJLAGEN BIJ HET BEROEPSCHRIFT HEEFT VERZOEKSTER EEN AANTAL GRAFIEKEN OVERGELEGD WAARAAN TWEE VERSCHILLENDE GEGEVENS KUNNEN WORDEN AFGELEZEN : DE PRIJSVERLAGINGEN EN DE PRODUKTIESTIJGINGEN VAN ROCHE ' S VERSCHILLENDE VITAMINENGROEPEN OP DE WERELDMARKT GEDURENDE EEN PERIODE WELKE , AL NAAR HET GEVAL , DE JAREN 1940-1954 TOT EN MET EINDE 1974 BESTREEK .

72EVENWEL ZIJ OPGEMERKT DAT DIE GRAFIEKEN DE WERELDMARKT BETREFFEN EN DAT ROCHE , DIE ZELF MEERMALEN OP DE VAN LID-STAAT TOT LID-STAAT VERSCHILLENDE PRIJZENBEWEGINGEN HEEFT GEWEZEN , NIET KAN VOLHOUDEN DAT DE PRIJSSCHOMMELINGEN OP DE WERELDMARKT NOODZAKELIJKERWIJZE VOOR DE ONTWIKKELING DER PRIJZEN BINNEN DE GEMEENSCHAP REPRESENTATIEF ZIJN TE ACHTEN .

ZELFS WANNEER WORDT AANGENOMEN DAT DE OP WERELDSCHAAL GEPROJECTEERDE ONTWIKKELING DER PRIJZEN GEACHT KAN WORDEN DE ALGEMENE ONTWIKKELING DER PRIJZEN BINNEN DE GEMEENSCHAPPELIJKE MARKT TE WEERSPIEGELEN , DAN NOG IS HET ZO DAT BESTUDERING DIER GRAFIEKEN LEERT DAT DE PRIJZEN DER VERSCHILLENDE GROEPEN VITAMINEN - BIJ EEN SLECHTS LANGZAAM OPLOPENDE PRODUKTIE - VEELAL AANZIENLIJK ZIJN GEDAALD , DOCH DAT DIE DALINGEN STERK ZIJN VERMINDERD EN DAT HET ZELFS GELEIDELIJK TOT EEN GROTE STABILITEIT IS GEKOMEN VANAF HET OGENBLIK WAAROP DE PRODUKTIE DER ONDERSCHEIDEN VITAMINENSOORTEN STERK TOENAM , TE WETEN : SEDERT 1964 VOOR VITAMINEN A , SEDERT 1956 VOOR VITAMINEN B2 , SEDERT 1966 VOOR VITAMINEN B6 , SEDERT 1958 VOOR VITAMINEN C , SEDERT 1960 VOOR VITAMINEN B3 , SEDERT 1965 VOOR VITAMINEN E , TERWIJL DE PRIJSKURVE VOOR VITAMINEN H ( BIOTINE ), DIE TOT 1970 STABIEL WAS GEBLEVEN , VANAF DAT OGENBLIK - BIJ EEN ZICH ONTWIKKELENDE PRODUKTIE - LICHTELIJK IS GAAN DALEN .

UIT DEZE GEGEVENS BLIJKT VEELEER VAN EEN CORRELATIE TUSSEN DE PRIJZEN ENERZIJDS EN DE OMVANG DER PRODUKTIE EN DE KOSTEN ANDERZIJDS DAN VAN EEN CORRELATIE TUSSEN DE PRIJZEN EN CONCURRENTIELE DRUK .

73IN ANTWOORD OP DE DOOR HET HOF GESTELDE VRAGEN HEEFT ROCHE EEN REEKS TABELLEN OVERGELEGD ( GEMEENSCHAPPELIJKE STELLINGNAME , BIJLAGE 4 A-I ), WAARIN VOOR DE JAREN 1970-1976 PER LID-STAAT DE PRIJSSCHOMMELINGEN ZIJN AANGEGEVEN VAN DE VITAMINE WELKE ROCHE PER GROEP HET MEEST REPRESENTATIEF HEEFT GEACHT , ALSOOK DE OP BASIS DER NATIONALE PRIJZEN VERKREGEN GEMIDDELDE PRIJZEN VOOR DE GEHELE GEMEENSCHAP .

74UIT DIE TABELLEN BLIJKT INDERDAAD VAN NIET ONAANZIENLIJKE PRIJSSCHOMMELINGEN IN BEIDE RICHTINGEN . DIE SCHOMMELINGEN ZIEN ER EVENWEL IN DE ONDERSCHEIDEN LID-STATEN PER PRODUKT EN PER PERIODE HEEL ANDERS UIT , HETGEEN OP OPSPLITSING DER MARKTEN WIJST EN AAN EEN DAAROP GERICHTE STRATEGIE DOET DENKEN .

HET VERDIENT OPMERKING DAT UIT BIJLAGE 4 BIJ DE GEMEENSCHAPPELIJKE STELLINGNAME VAN PARTIJEN OOK VOOR VITAMINE H ( BIOTINE ) - WAARVOOR ROCHE ' S MARKTAANDEEL , NAAR ZIJ ZELF TOEGEEFT , IN 1970 100 % EN IN 1974 93 % BEDROEG - BLIJKT VAN AANZIENLIJKE PRIJSDALINGEN : VOOR DE GEHELE GEMEENSCHAPPELIJKE MARKT VAN - GEMIDDELD - 40,54 ZWITSERSE FRANKEN IN 1970 TOT 30,72 ZWITSERSE FRANKEN IN 1973 EN 29,85 ZWITSERSE FRANKEN IN 1974 - , PRIJSDALINGEN WELKE BIJ EEN ONDERNEMING DIE 100 DAN WEL 93 % VAN DE MARKT IN HANDEN HEEFT , NIET AAN DE DRUK DER CONCURRENTIE KUNNEN WORDEN TOEGESCHREVEN , DOCH VEELEER EEN GEVOLG ZIJN GEWEEST VAN EEN VRIJELIJK EN WELOVERWOGEN GEVOLGD PRIJSBELEID EN IN IEDER GEVAL HET BESTAAN VAN EEN MACHTSPOSITIE NIET WEERSPREKEN .

75DEZE VASTSTELLING VINDT RUIMSCHOOTS BEVESTIGING IN DE VERSCHILLENDE HIERVOOR BESPROKEN INTERNE STUKKEN .

ZO BLIJKT VOOR VITAMINEN H ( BIOTINE ) UIT DE ' ' MANAGEMENT INFORMATION ' ' VAN 8 SEPTEMBER 1972 DAT EEN EERSTE CONCURRENT - SUMITOMO - DIE EIND 1971 DE PRODUKTIE VAN BIOTINE TER HAND HAD GENOMEN , ER DE VOORKEUR AAN HAD GEGEVEN EEN DEEL VAN HAAR PRODUKTIE AAN ROCHE TE VERKOPEN EN DIE PRODUKTIE VOOR HET OVERIGE IN DE VERENIGDE STATEN AF TE ZETTEN , TERWIJL ROCHE , TOEN ZIJ IN 1973 VOORZAG DAT ER EEN ANDERE PRODUCENT AAN DE MARKT ZOU KOMEN , HEEFT BESLOTEN DIE FABRIKANT VOOR TE ZIJN EN HAAR ' ' FLEXIBLE PRICE POLICY AT ONCE ' ' TE LATEN VAREN .

IN 1973 BLIJKT ER VOOR VITAMINEN H ECHTER VAN EEN SIGNIFICANTE PRIJSDALING .

76EEN EN ANDER BEWIJST DAT ROCHE , VERRE VAN ONDER DRUK DER CONCURRENTIE TE STAAN , DOOR HAAR POSITIE IN STAAT WERD GESTELD EEN OP DE VOORKOMING VAN CONCURRENTIE GERICHT PRIJZENBELEID TE VOEREN .

BEHALVE ANDERE MAATREGELEN WERD IN DIEZELFDE MANAGEMENT INFORMATION BOVENDIEN HET AANGAAN VAN GETROUWHEIDSCONTRACTEN AANBEVOLEN .

77TEN AANZIEN VAN VITAMINEN C - WAARVOOR ROCHE ' S MARKTAANDEEL TUSSEN 1972 EN 1974 OP MIN OF MEER 65 % KAN WORDEN GESCHAT - WORDT IN DE MARKETING NEWS VAN 6 DECEMBER 1971 AAN ROCHE ' S VERTEGENWOORDIGERS EN DOCHTERMAATSCHAPPIJEN , GEZIEN DE AAN HET PRODUKT BESTAANDE SCHAARSTE , BIJ WEGE VAN MARKTSTRATEGIE OP LANGE TERMIJN AANBEVOLEN DAT ZIJ , TEN OPZICHTE VAN DE FARMACEUTISCHE INDUSTRIE DIE AANLEIDING ZOU VINDEN ZICH TEN DELE BIJ DE BROKERS TE BEVOORRADEN - DE VOORRANG ZOUDEN INRUIMEN AAN ' ' THE FOOD INDUSTRY , BOTH IN RESPECT OF SUPPLIES AND PRICE ADVANTAGES ' ' .

78BLIJKT UIT DE OVERGELEGDE CIJFERS EN STUKKEN DAT ER OP DE MARKTEN VOOR DE VERSCHILLENDE VITAMINENSOORTEN SOMS NIET ONAANZIENLIJKE PRIJSSCHOMMELINGEN KUNNEN WORDEN GECONSTATEERD , IN SOMMIGE GEVALLEN BLIJKEN ZIJ MET HET BESTAAN VAN MEDEDINGING GEEN VERBAND TE HOUDEN , TERWIJL ROCHE IN DE MEESTE ANDERE GEVALLEN OP ZIJN MINST ALS PRICE LEADER IS OPGETREDEN .

AL MET AL BLIJKT UIT DE OVERGELEGDE STUKKEN VOORTS VAN EEN UITSTEKENDE COMMERCIELE EN MARKETING-ORGANISATIE , DIE NIET ALLEEN OP SYSTEMATISCHE MARKTVERKENNING BEREKEND WAS , MAAR OOK OP HET ONTDEKKEN VAN IEDERE GENEIGDHEID VAN EVENTUELE CONCURRENTEN ZICH TOEGANG TOT DE MARKT VOOR HET EEN OF ANDERE PRODUKT TE VERSCHAFFEN EN NIET ALLEEN IN STAAT WAS ONMIDDELLIJK TE REAGEREN , DOCH OOK OM POGINGEN IN DIE RICHTING DOOR PASSENDE INITIATIEVEN TE VOORKOMEN .

AL DEZE OVERWEGINGEN VOEREN TOT DE SLOTSOM DAT UIT DE GESTELDE - EN VASTGESTELDE - PRIJSSCHOMMELINGEN NIET BLIJKT VAN EEN CONCURRENTIELE DRUK WELKE AAN DE GROTE MATE VAN MARKTSTRATEGISCHE ONAFHANKELIJKHEID WAAROVER ROCHE BESCHIKTE AFBREUK KON DOEN , TERWIJL ZIJ OOK DE VASTSTELLINGEN MET BETREKKING TOT HET BESTAAN VAN EEN MACHTSPOSITIE , ZOALS DIE VOOR IEDERE GROEP VITAMINEN OP GROND VAN MARKTAANDELEN EN ANDERE INDICATIES TEZAMEN WERDEN GETROFFEN , NIET VERMOGEN TE ONTZENUWEN

79TERECHT IS DAN OOK IN DE BESTREDEN BESCHIKKING MET BETREKKING TOT DE MARKTEN VOOR VITAMINEN A , B2 , B6 , C , E EN H HET BESTAAN VAN ZULK EEN POSITIE AANGENOMEN .

TEN ONRECHTE IS ZULK EEN POSITIE OP DE MARKT VOOR VITAMINEN B3 AANWEZIG GEACHT .

II - MISBRUIK VAN EEN MACHTSPOSITIE

AFDELING 1 : PRELIMINAIRE OVERWEGINGEN

80VOLGENS DE BESTREDEN BESCHIKKING ZOU VERZOEKSTER HAAR MACHTSPOSITIE HEBBEN MISBRUIKT DOOR MET 22 BELANGRIJKE AFNEMERS VAN VITAMINEN VERKOOPCONTRACTEN - ONGEVEER DERTIG ( IN SOMMIGE WORDT EEN EERDER CONTRACT , AL DAN NIET GEWIJZIGD , OVERGENOMEN ) - AF TE SLUITEN WAARIN DIE KOPERS ZICH VERBONDEN ZICH VOOR AL HUN BEHOEFTEN AAN VITAMINEN OF AAN BEPAALDE MET NAME GENOEMDE VITAMINEN , DAN WEL VOOR HET GROOTSTE GEDEELTE VAN DIE BEHOEFTE , BIJ ROCHE TE BEVOORRADEN DAN WEL WAARIN ZIJ DOOR KORTINGEN WELKE DE COMMISSIE ALS GETROUWHEIDSKORTINGEN AANMERKT , TOT ZULK EEN BEVOORRADING WERDEN AANGESPOORD .

VOLGENS DE COMMISSIE ( BESTREDEN BESCHIKKING , NRS . 22-24 ) HIELDEN DE GEWRAAKTE EXCLUSIEVE OVEREENKOMSTEN OF GETROUWHEIDSKORTINGEN ENERZIJDS MISBRUIK IN ALS BEDOELD IN ARTIKEL 86 VAN HET VERDRAG - OMDAT ZIJ , DOOR DE AFNEMERS VAN DE ONDERNEMING DIE EEN MACHTSPOSITIE INNEEMT , WAT HUN BEVOORRADINGSBRONNEN BETREFT IEDERE KEUZE TE ONTNEMEN , DE CONCURRENTIE TUSSEN PRODUCENTEN ZOUDEN VERVALSEN , ANDERZIJDS OMDAT ZIJ ERTOE ZOUDEN LEIDEN DAT ER TEN OPZICHTE VAN HANDELSPARTNERS BIJ GELIJKWAARDIGE PRESTATIES ONGELIJKE VOORWAARDEN WORDEN TOEGEPAST , WAARMEDE HUN NADEEL BIJ DE MEDEDINGING ZOU WORDEN BEROKKEND , IN DIE ZIN DAT ROCHE AAN TWEE AFNEMERS VOOR EEN GELIJKE HOEVEELHEID VAN EEN ZELFDE PRODUKT VERSCHILLENDE PRIJZEN ZOU BEREKENEN NAAR GELANG DIE KOPERS ER AL DAN NIET VAN WILLEN AFZIEN ZICH BIJ ROCHE ' S CONCURRENTEN TE BEVOORRADEN .

81DE OMSTREDEN CONTRACTEN HEBBEN BETREKKING OP VERKOPEN VAN VITAMINEN , BEHORENDE TOT EEN OF MEER GROEPEN WAARVOOR EEN MACHTSPOSITIE WERD AANGENOMEN , AAN KOPERS VOOR WIER BINNEN DE GEMEENSCHAPPELIJKE MARKT GELEGEN ONDERNEMINGEN DIE VITAMINEN GEHEEL OF TEN DELE BESTEMD WAREN .

HET ZIJN DE VOLGENDE , NAAR DE NAAM VAN DE KOPERS GERANGSCHIKTE CONTRACTEN :

1 . AFICO/NESTLE : EEN OP 1 JANUARI 1968 INGEGAAN EN STILZWIJGEND VERLENGBAAR JAARCONTRACT ;

2 . AMERICAN CYANAMID : EEN OP 1 JANUARI 1971 INGEGAAN EN STILZWIJGEND VERLENGBAAR JAARCONTRACT ;

3 . ANIMEDICA : TWEE JAARCONTRACTEN , EEN MULTINATIONAAL CONTRACT VAN 12 JANUARI 1973 , EN EEN CONTRACT VAN 9 MEI 1972 BETREFFENDE LEVERINGEN IN DE BONDSREPUBLIEK DUITSLAND , BEIDE STILZWIJGEND VERLENGBAAR ;

4 . BEECHAM : DRIE ' ' ARRANGEMENTS ' ' VAN 1 APRIL 1972 , 1 APRIL 1973 EN 31 DECEMBER 1973 , ONDERSCHEIDENLIJK BETREFFENDE DE TIJDVAKKEN 1 . 4 . 1972-31 . 3 . 1973 , 1 . 4 . 1973-31 . 12 . 1973 EN HET JAAR 1974 ;

5 . CAPSUGEL/PARKE DAVIS : EEN CONTRACT VAN 22 MAART 1967 , INGAAND 15 MAART 1967 ;

6 . DAWE ' S : EEN CONTRACT , INGAAND 1 AUGUSTUS 1971 ( DUUR NIET VERMELD );

7 . GUYOMARC ' H : EEN OP 1 MEI 1972 INGEGAAN EN STILZWIJGEND VERLENGBAAR JAARCONTRACT ;

8 . ISAAC SPENCER : TWEE CONTRACTEN BETREFFENDE HET TIJDVAK VAN 1 JULI TOT EN MET 31 DECEMBER 1973 EN HET JAAR 1974 ;

9 . MERCK : DRIE CONTRACTEN - VAN 3 MAART 1972 , 3 MAART 1972 EN 5 JULI 1971 - , ONDERSCHEIDENLIJK : BETREFFENDE VITAMINEN A , AFGESLOTEN VOOR EEN TIJDVAK VAN VIJF JAAR EN NADIEN TELKENS VOOR TWEE JAAR STILZWIJGEND VERLENGBAAR ; BETREFFENDE VITAMINEN E - MET EEN VRIJWEL GELIJKLUIDEND BEDING TEN AANZIEN VAN DE GELDIGHEIDSDUUR - ; BETREFFENDE VITAMINEN B6 , AFGESLOTEN VOOR EEN TOT EN MET 31 DECEMBER 1976 LOPEND TIJDVAK EN NADIEN TELKENS VOOR TWEE JAAR STILZWIJGEND VERLENGBAAR ;

10 . NITROVIT/IMPERIAL FOODS : TWEE JAARCONTRACTEN VAN ONDERSCHEIDENLIJK 22 DECEMBER 1972 EN 11 JANUARI 1974 ;

11 . ORGANON : EEN OP 10 OKTOBER 1974 GEWIJZIGD EN STILZWIJGEND VERLENGBAAR JAARCONTRACT , AFGESLOTEN OP 15 APRIL 1970 ;

12 . PAULS AND WHITES : DRIE CONTRACTEN VAN ONDERSCHEIDENLIJK 2 MAART 1972 , 16 JULI 1973 EN 22 JANUARI 1974 , AFGESLOTEN VOOR DE TIJDVAKKEN 1 . 4 . 1972-31 . 3 . 1973 , 1 . 4 . 1973-31 . 12 . 1973 , EN HET JAAR 1974 ;

13 . PROTECTOR : EEN OP 1 JULI 1968 VOOR HET JAAR 1968 INGEGAAN CONTRACT , DAT IN FEITE IN IEDER GEVAL TOT EIND 1972 VAN JAAR TOT JAAR IS VERLENGD ;

14 . PROVIMI : EEN OP 27 NOVEMBER 1974 GEWIJZIGD CONTRACT VAN 30 SEPTEMBER 1972 , ZONDER BEDING TEN AANZIEN VAN DE GELDIGHEIDSDUUR ;

15 . RADAR : EEN VOOR HET JAAR 1971 AFGESLOTEN CONTRACT VAN 23 FEBRUARI 1971 - WAARIN SPRAKE IS VAN EEN REEDS VOOR HET JAAR 1970 AANGEGANE SOORTGELIJKE VERBINTENIS - ;

16 . RALSTON PURINA : EEN VOOR HET JAAR 1970 AFGESLOTEN CONTRACT VAN 19 JANUARI 1970 , DAT TEN MINSTE TOT EIND 1974 IS VERLENGD ;

17 . RAMIKAL : EEN CONTRACT VAN 22 AUGUSTUS 1972 , OP 1 JANUARI 1972 INGEGAAN VOOR ONBEPAALDE DUUR , AFGESLOTEN TER VERVANGING VAN EEN CONTRACT UIT 1964 ;

18 . SANDOZ : EEN IN 1965 VOOR EEN KALENDERJAAR INGEGAAN EN VAN JAAR TOT JAAR STILZWIJGEND VERLENGD CONTRACT ;

19 . TROUW : EEN OP 1 JULI 1971 AFGESLOTEN CONTRACT , INGEGAAN PER 1 JANUARI VAN DAT JAAR EN GEWIJZIGD OP 27 NOVEMBER 1972 ;

20 . UNILEVER : DRIE VOOR DE JAREN 1974 EN 1975 AFGESLOTEN CONTRACTEN VAN 9 JANUARI 1974 , WAARVAN ER TWEE LEVERINGEN IN HET VERENIGD KONINKRIJK BETREFFEN VAN ONDERSCHEIDENLIJK VITAMINEN A , TYPE B , EN VITAMINEN A , EN EEN LEVERINGEN VAN VITAMINEN A OP HET VASTELAND ;

21 . UPJOHN : EEN OP 1 NOVEMBER 1967 INGEGAAN CONTRACT , ZONDER BEDING TEN AANZIEN VAN ZIJN GELDIGHEIDSDUUR ;

22 . WYETH : EEN OP 1 JANUARI 1964 INGEGAAN CONTRACT , ZONDER BEDING TEN AANZIEN VAN ZIJN GELDIGHEIDSDUUR .

TWEEDE AFDELING : ANALYSE DER OMSTREDEN CONTRACTEN

82OFSCHOON OP VERSCHILLENDE TIJDSTIPPEN OPGESTELD EN NIET STEEDS IN DEZELFDE BEWOORDINGEN VERVAT , KUNNEN DEZE CONTRACTEN , WAT BETREFT DE DOOR DE KOPER AANVAARDE BEVOORRADINGSVERPLICHTING , IN DRIE CATEGORIEEN WORDEN INGEDEELD .

83IN EEN AANTAL CONTRACTEN HEEFT DE KOPER ZICH VERBONDEN ZICH UITSLUITEND BIJ ROCHE TE BEVOORRADEN :

A ) HETZIJ VOOR ALLE OF NAGENOEG ALLE BEHOEFTEN AAN DOOR ROCHE VERVAARDIGDE ONVERPAKTE VITAMINEN : AFICO/NESTLE , DAWE ' S , ORGANON , PROVIMI ( UITGEZONDERD 10 % ' ' CONTROL PURCHASES ' ' ),

RALSTON PURINA , UPJOHN ( ALLE VITAMINEN BEHALVE 4 , VOOR VEEVOEDER BESTEMDE SPECIALE SOORTEN VITAMINEN A , WAARVOOR ROCHE UPJOHN EEN LICENTIE VOOR HAAR MERK INJACOM VERLEENDE );

B ) HETZIJ VOOR ALLE BEHOEFTEN AAN BEPAALDE MET ZOVEEL WOORDEN GENOEMDE VITAMINEN : MERCK ( VITAMINEN A , B6 , VOOR ZOVER DE JAARLIJKS DOOR MERCK ZELF GEPRODUCEERDE 200 TON TE BOVEN GAANDE , EN VITAMINEN E );

C ) HETZIJ VOOR EEN IN HET CONTRACT VERMELD PERCENTAGE VAN DE VOLLEDIGE BEHOEFTEN ( AMERICAN CYANAMID , ANIMEDICA DUITSLAND EN ANIMEDICA INTERNATIONAL : 80 % ) DAN WEL VAN DE BEHOEFTEN AAN MET NAME GENOEMDE VITAMINEN ( GUYOMARC ' H : 75 % VAN DE BEHOEFTEN AAN VITAMINEN A , B , C , E );

D ) HETZIJ VOOR HET GROOTSTE GEDEELTE ( MAJOR PART , UBERWIEGENDER TEIL ) VAN DE BEHOEFTEN AAN VITAMINEN OF BEPAALDE VITAMINEN ( BEECHAM , NITROVIT , ISAAC SPENCER , PAULS AND WHITES , RAMIKAL , TROUW ).

VERVOLG VAN DE RECHTSOVERWEGINGEN ONDER NUMMER : 676J0085.184IN SOMMIGE CONTRACTEN VERBOND DE KOPER ZICH ROCHE ' ' PREFERENTIE ' ' TE GEVEN ( WYETH ), SPRAK HIJ ZIJN VOORNEMEN UIT ZICH UITSLUITEND BIJ ROCHE TE BEVOORRADEN ( CAPSUGEL/PARKE DAVIS ) DAN WEL ZIJN DOCHTERBEDRIJVEN AAN TE BEVELEN ZULKS TE DOEN ( SANDOZ ), HETZIJ VOOR ALLE BEHOEFTEN AAN VITAMINEN , HETZIJ VOOR MET NAME GENOEMDE VITAMINEN ( CAPSUGEL/PARKE DAVIS : A , B1 , B2 , B6 , C , E , H ), HETZIJ VOOR EEN BEPAALD PERCENTAGE VAN DE GEZAMENLIJKE BEHOEFTEN ( PROTECTOR : 80 % ).

85TEN SLOTTE VERTONEN DE CONTRACTEN MET MERCK EN UNILEVER BIJZONDERE TREKKEN , DIE EEN AFZONDERLIJKE BESPREKING WENSELIJK MAKEN VAN DE VERPLICHTINGEN DIE ERIN BESLOTEN LIGGEN .

86DE MEESTE CONTRACTEN ZIJN , HETZIJ NAAR LUID VAN HETGEEN ERIN WERD OVEREENGEKOMEN , HETZIJ KRACHTENS EEN BEDING VAN STILZWIJGENDE VERLENGING , VOOR ONBEPAALDE DUUR AFGESLOTEN EN ER KENNELIJK OP GERICHT VOOR MEERDERE JAREN CONNECTIES TOT STAND TE BRENGEN .

GROTENDEELS ZIJN ZIJ MET INGANG VAN HET JAAR 1970 AANGEGAAN EN HEBBEN ZIJ HET TIJDVAK 1970-1974 GEHEEL OF GOEDDEELS BESTREKEN .

87BEHALVE IN DE BEIDE CONTRACTEN MET UNILEVER WAREN IN ALLE HIERVOOR OPGESOMDE CONTRACTEN ONDER VERSCHILLENDE BENAMINGEN KORTINGEN OF RABATTEN VOORZIEN , BEREKEND OVER ALLE AANKOPEN VAN VITAMINEN VAN OM HET EVEN WELKE GROEP , DIE ER IN EEN BEPAALD TIJDVAK - MEESTAL EEN JAAR OF ZES MAANDEN - ZOUDEN WORDEN GEDAAN .

EEN BIJZONDERHEID VAN DE CONTRACTEN BEECHAM , ISAAC SPENCER , NITROVIT , PAULS AND WHITES , SANDOZ EN WYETH WAS DAT ER GEEN GELIJKBLIJVENDE KORTING VOORZIEN WAS , DOCH EEN KORTING WELKE - IN DE REGEL VAN 1 TOT 3 % - OPLIEP NAAR GELANG VAN DE JAARLIJKS AANGEKOCHTE HOEVEELHEDEN .

IN ALLE CONTRACTEN , BEHALVE IN DIE WELKE MET ANIMEDICA INTERNATIONAL , GUYOMARC ' H , MERCK ( B6 ), PROTECTOR EN UPJOHN WAREN AFGESLOTEN , WAS EEN BEDING , GENAAMD ' ' ENGELSE CLAUSULE ' ' OPGENOMEN , VOLGENS HETWELK DE AFNEMERS - MET INACHTNEMING VAN VERSCHILLENDE , HIERNA TE BESPREKEN MODALITEITEN - ROCHE GUNSTIGER OFFERTES VAN DE CONCURRENTIE KONDEN VOORLEGGEN , HETGEEN INHIELD DAT DE AFNEMER , ALS ROCHE NIET MET DIE PRIJZEN MEEGING , VOOR BEDOELDE AANKOOP VAN ZIJN EXCLUSIEVE BEVOORRADINGSVERPLICHTING WAS VRIJGESTELD , TERWIJL HIJ , ALS ZULK EEN VERPLICHTING NIET GESTIPULEERD WAS , BIJ DE AFNEMER KON KOPEN , EN BOVENDIEN IN GEEN VAN BEIDE GEVALLEN VOOR REEDS GEDANE OF NOG TE REALISEREN AANKOPEN VOORMELDE KORTING VERSPEELDE .

88EEN EN ANDER DIENT IN AANMERKING TE WORDEN GENOMEN , NU DE VRAAG AAN DE ORDE KOMT OF ROCHE IN DE OMSTREDEN CONTRACTEN EEN MACHTSPOSITIE HEEFT MISBRUIKT .

AFDELING 3 : DE VRAAG HOE DE EXCLUSIEVE BEVOORRADINGSVERPLICHTINGEN EN DE KORTINGSSTELSELS , GETOETST AAN ARTIKEL 86 VAN HET VERDRAG , MOETEN WORDEN GEKWALIFICEERD

89ALS EEN ONDERNEMING OP EEN MARKT EEN MACHTSPOSITIE INNEEMT , DAN VORMT EEN BINDING DER KOPERS , IN DIER VOEGE DAT ZIJ ZICH , ZIJ HET OP EIGEN WENS , VERPLICHTEN - DAN WEL BELOVEN - ZICH VOOR AL HUN BEHOEFTEN DAN WEL VOOR EEN GROOT GEDEELTE VAN HUN BEHOEFTEN UITSLUITEND BIJ BEDOELDE ONDERNEMING TE BEVOORRADEN , MISBRUIK VAN EEN MACHTSPOSITIE IN DE ZIN VAN ARTIKEL 86 VAN HET VERDRAG , OM HET EVEN OF ZULK EEN VERPLICHTING ZONDER MEER DAN WEL TEGEN TOEKENNING VAN EEN KORTING WORDT GESTIPULEERD .

DIT GELDT OOK WANNEER BEDOELDE ONDERNEMING , ZONDER DE AFNEMERS IN FORMELE ZIN EEN VERPLICHTING OP TE LEGGEN , HETZIJ KRACHTENS AFSPRAAK , HETZIJ EENZIJDIG , EEN STELSEL VAN GETROUWHEIDSKORTINGEN TOEPAST , DAT WIL ZEGGEN EEN SYSTEEM VAN RABATTEN , GEBONDEN AAN DE VOORWAARDE DAT DE AFNEMER ZICH , OM HET EVEN OF HIJ VEEL OF HEEL WEINIG AANKOOPT , VOOR ZIJN BEHOEFTEN GOEDDEELS OF UITSLUITEND BEVOORRAADT BIJ DE ONDERNEMING DIE BEDOELDE MACHTSPOSITIE INNEEMT .

90OM HET EVEN OF ZIJ DE TEGENHANGER VORMEN VAN RABATTEN OF VAN DE TOEKENNING VAN GETROUWHEIDSKORTINGEN - WAARMEDE DE KOPER MOET WORDEN GESTIMULEERD ZICH UITSLUITEND BIJ DE ONDERNEMING DIE EEN MACHTSPOSITIE INNEEMT TE BEVOORRADEN - , EXCLUSIEVE BEVOORRADINGSVERPLICHTINGEN ALS HIER BEDOELD ZIJN ONVERENIGBAAR MET DE DOELSTELLING ENER ONVERVALSTE MEDEDINGING OP DE GEMEENSCHAPPELIJKE MARKT , IMMERS BEHALVE IN UITZONDERLIJKE OMSTANDIGHEDEN WAARONDER EEN AFSPRAAK TUSSEN ONDERNEMINGEN , GETOETST AAN ARTIKEL 85 , EN WEL MET NAME AAN ZIJN LID 3 , MOGELIJKERWIJZE KAN WORDEN AANVAARD , BERUSTEN ZIJ NIET OP EEN ECONOMISCHE PRESTATIE WELKE ZULK EEN LAST OF ZULK EEN VOORDEEL VERMAG TE RECHTVAARDIGEN , DOCH ZIJN ZIJ EROP GERICHT DE KOPER , WAT ZIJN BEVOORRADINGSBRONNEN BETREFT , GEEN - OF MINDER - KEUS TE LATEN EN ANDERE PRODUCENTEN DE TOEGANG TOT DE MARKT TE BELEMMEREN .

ANDERS DAN HET GEVAL BIJ DE - ALLEEN AAN DE OMVANG DER AANKOPEN BIJ DE BETROKKEN PRODUCENT GEBONDEN - KWANTITATIEVE KORTINGEN , IS HET DE AFNEMERS LANGS DE WEG VAN DE GETROUWHEIDSKORTINGEN GEBODEN FINANCIEEL VOORDEEL ER OP GERICHT TE VERHINDEREN DAT ZIJ ZICH BIJ CONCURRERENDE FABRIKANTEN GAAN BEVOORRADEN .

GETROUWHEIDSKORTINGEN LEIDEN ER VOORTS TOE DAT ER JEGENS HANDELSPARTNERS BIJ GELIJKWAARDIGE PRESTATIES ONGELIJKE VOORWAARDEN WORDEN TOEGEPAST , IMMERS TWEE KOPERS VAN EENZELFDE HOEVEELHEID VAN EENZELFDE PRODUKT BETALEN EEN VERSCHILLENDE PRIJS NAAR GELANG ZIJ ZICH UITSLUITEND BEVOORRADEN BIJ DE ONDERNEMING DIE DE MACHTSPOSITIE BEKLEEDT DAN WEL VOOR HUN BEVOORRADING PUTTEN UIT VERSCHILLENDE BRON .

OOK ZIJN ZULKE PRAKTIJKEN - VAN EEN ONDERNEMING DIE EEN MACHTSPOSITIE INNEEMT - ER , MET NAME OP EEN EXPANDERENDE MARKT , OP GERICHT DIE POSITIE DOOR EEN NIET OP PRESTATIES BERUSTENDE - EN DERHALVE VERVALSTE - MEDEDINGING TE VERSTERKEN .

91AAN DE OP MISBRUIK VAN EEN MACHTSPOSITIE LUIDENDE KWALIFICATIE DEZER PRAKTIJKEN VALT OOK NIET TE ONTKOMEN MET DE DOOR VERZOEKSTER VOORGESTELDE UITLEGGING , VOLGENS WELKE MISBRUIK ZOU IMPLICEREN DAT HET WORDT BEWERKSTELLIGD MET GEBRUIKMAKING VAN DE ECONOMISCHE MACHT WELKE MEN AAN DE MACHTSPOSITIE ONTLEENT .

ONDER DE IN OBJECTIEVE ZIN TE VERSTANE TERM MISBRUIK VALLEN GEDRAGINGEN VAN EEN DOMINERENDE ONDERNEMING WELKE : A ) INVLOED KUNNEN UITOEFENEN OP DE STRUCTUUR VAN EEN MARKT WAAR , JUIST DOOR DE AANWEZIGHEID VAN BEDOELDE ONDERNEMING , DE MEDEDINGING REEDS VERFLAUWDE ; B ) ERTOE LEIDEN DAT DE HANDHAVING OF ONTWIKKELING VAN DE NOG BESTAANDE MARKTCONCURRENTIE MET ANDERE MIDDELEN DAN BIJ EEN OP BASIS VAN ONDERNEMERSPRESTATIES BERUSTENDE NORMALE MEDEDINGING - MET GOEDEREN OF DIENSTEN - IN ZWANG ZIJN , WORDT TEGENGEGAAN .

AFDELING 4 : DE AARD DER OMSTREDEN KORTINGEN

92DE OVEREENGEKOMEN KORTINGEN ZOUDEN EVENWEL VOLGENS VERZOEKSTER GEEN GETROUWHEIDS- , DOCH HOEVEELHEIDSKORTINGEN ZIJN GEWEEST , OF ER ZOU EEN ECONOMISCHE PRESTATIE VAN DE AFNEMER TEGENOVER HEBBEN GESTAAN WELKE ZULK EEN TEGENPRESTATIE VERMOCHT TE RECHTVAARDIGEN .

93BIJ DE BESPREKING VAN DIT MIDDEL DIENT TE WORDEN ONDERSCHEIDEN NAAR GELANG DE KORTINGEN BLIJKENS DE CONTRACTEN VOLGENS EEN UNIFORM PERCENTAGE DAN WEL VOLGENS EEN PROGRESSIEF PERCENTAGE ZOUDEN WORDEN BEREKEND .

A ) CONTRACTEN , VOLGENS WELKE ER EEN UNIFORM KORTINGSPERCENTAGE ZOU WORDEN TOEGEPAST

94IN DE EERSTE PLAATS ZIJ OPGEMERKT DAT VERZOEKSTERS STELLING NIET KAN WORDEN AANVAARD VOOR ZOVER DE KORTING BLIJKENS DE CONTRACTEN VOLGENS EEN UNIFORM PERCENTAGE ZOU WORDEN BEREKEND .

95AFGEZIEN VAN HET FEIT DAT DE TOEKENNING VAN EEN KORTING UITEINDELIJK NIET TER ZAKE DOET IN GEVALLEN WAARIN EEN EXCLUSIEVE BEVOORRADING MET ZOVEEL WOORDEN WERD AANVAARD , ZIJN IN GEEN DEZER CONTRACTEN VERPLICHTINGEN VOOR BEPAALDE OF ZELFS MAAR GERAAMDE HOEVEELHEDEN , DAN WEL AAN DE OMVANG DER AANKOPEN GEBONDEN VERPLICHTINGEN OMSCHREVEN ; ER IS TELKENS WEER SPRAKE VAN DE ' ' BEHOEFTEN ' ' OF EEN EVENREDIG DEEL VAN DIE BEHOEFTEN .

BOVENDIEN HEBBEN PARTIJEN ZELF IN DE MEESTE CONTRACTEN DE HIERBEDOELDE KORTING ALS GETROUWHEIDSKORTING AANGEMERKT ( AMERICAN CYANAMID , ORGANON , PROVIMI , RALSTON PURINA , TROUW ), OFWEL BEWOORDINGEN GEBEZIGD DIE HET VERBAND TUSSEN DE EXCLUSIVITEIT EN DE TOEGESTANE KORTINGEN GOED DEDEN UITKOMEN .

96VOLGENS HET CONTRACT MET DAWE ' S WERD DE KORTING TOEGEKEND TEGEN ( ' ' IN RETURN OF ' ' ) DE AANVAARDING DER EXCLUSIVITEIT ; IN HET CONTRACT MET RAMIKAL IS SPRAKE VAN EEN ' ' VERTRAULICHER JAHRESBONUS ' ' , TE BESCHOUWEN ALS ' ' EINE ECHTE VERGUTUNG AUF IHRE BEZUGE VON ROCHE ' ' , LOS VAN DE HOEVEELHEIDSKORTINGEN WELKE RAMIKAL MOCHT BEHOUDEN .

STELLIG WERD DE OVER DE GEZAMENLIJKE AANKOPEN VERLEENDE KORTING IN - EN NAAR LUID VAN - VIER DER CONTRACTEN , TE WETEN AFICO , NESTLE , CAPSUGEL/PARKE DAVIS , PROVIMI ( SINDS 1974 ) EN UPJOHN , TOEGEKEND IN VERBAND MET DE OMSTANDIGHEID DAT DEZE AFNEMERS JEGENS ROCHE INSTONDEN VOOR DE BETALING VAN DE REKENINGEN VOOR BESTELLINGEN WELKE RECHTSTREEKS DOOR DE DOCHTERMAATSCHAPPIJEN DIER AFNEMERS ZOUDEN WORDEN GEDAAN .

ECHTER KAN NAUWELIJKS WORDEN AANVAARD DAT KORTINGEN DIE GEHEEL ZIJN BEREKEND VOLGENS DE CRITERIA OP GROND WAARVAN ER IN ANDERE CONTRACTEN GETROUWHEIDSKORTINGEN WERDEN TOEGEKEND , DE TEGENHANGER ZOUDEN KUNNEN ZIJN VAN EEN VERBINTENIS , AANGEGAAN DOOR WERELDCONCERNS ALS NESTLE , PARKE DAVIS EN UPJOHN , BEDOELD OM ROCHE TEN AANZIEN VAN DE SOLVABILITEIT VAN HUN DOCHTERMAATSCHAPPIJEN GERUST TE STELLEN .

OOK FAALT ROCHE ' S ARGUMENT DAT ER , ALTHANS MET BETREKKING TOT BEPAALDE VITAMINENSOORTEN ZOALS BIOTINE ( VITAMINE H ) VAN INTRODUCTIEKORTINGEN ZOU MOGEN WORDEN GESPROKEN : TUSSEN DE VERSCHILLENDE KORTINGEN , DIE PER AFNEMER GLOBAAL EN UNIFORM VOOR ZIJN TOTALE BEHOEFTEN OF VOOR EEN BELANGRIJK EVENREDIG GEDEELTE VAN ZIJN BEHOEFTEN ZIJN VASTGESTELD , WORDT IN DE CONTRACTEN GEEN FUNCTIONEEL ONDERSCHEID GEMAAKT EN ZIJ BIEDEN OOK NIET DE MOGELIJKHEID DAARTOE .

B ) CONTRACTEN WAARIN PROGRESSIEVE KORTINGEN VOORZIEN ZIJN

97IN EEN AANTAL VAN DE OMSTREDEN CONTRACTEN , TE WETEN BEECHAM ( 1972 , 1973 , 1974 ), ISAAC SPENCER ( 1973 , 1974 ), NITROVIT ( 1973 , 1974 ), PAULS AND WHITES ( 1972 , 1973 , 1974 ) IS ENERZIJDS VOOR ' ' HET GROOTSTE GEDEELTE ' ' VAN DE BEHOEFTEN VAN DE KOPER EEN AFNAMEVERPLICHTING OPGENOMEN , ANDERZIJDS EEN KORTINGSCLAUSULE , VOLGENS WELKE EEN GELEIDELIJK HOGER WORDEND PERCENTAGE - IN DE REGEL STIJGEND VAN 1 TOT 2 EN LATER 3 % - WORDT TOEGEKEND , AL NAAR GELANG ER IN DE LOOP VAN EEN JAAR EEN KLEINER OF GROTER GEDEELTE VAN DE GESCHATTE BEHOEFTEN VAN DE VERKOPER WORDT INGEDEKT ; IN DE CONTRACTEN IS TELKENS EEN GESCHATTE WAARDE ( IN POUNDS ) DER TOTALE BEHOEFTEN TE VINDEN , ALSOOK - IN TWEE GEVALLEN ( PAULS AND WHITES 1972 , BEECHAM 1972 ) - EEN KWANTITATIEVE SCHATTING VOOR DE VERSCHILLENDE IN HET CONTRACT BEDOELDE VITAMINENSOORTEN .

ALS VOORBEELD KAN WORDEN GENOEMD HET CONTRACT BEECHAM ( 1 . 4 . 1972-31 . 3 . 1973 ), WAARIN VOOR OP TEN HOOGSTE POUNDS 300 000 GESCHATTE JAARLIJKSE BEHOEFTEN EEN KORTING VOORZIEN IS DIE BIJ EEN OMZET VAN 60 % OFWEL POUNDS 180 000 1 % BELOOPT , BIJ EEN OMZET VAN 70 % OFWEL POUNDS 210 000 1,5 % EN BIJ EEN OMZET VAN 80 % OFWEL POUNDS 240 000 2 % .

IN DEZELFDE ZIN ZIJN OOK DE ANDERE CONTRACTEN GEREDIGEERD , MET DIEN VERSTANDE DAT DE BEHOEFTEN VAN GEVAL TOT GEVAL EN VAN JAAR TOT JAAR , KENNELIJK IN VERBAND MET HET ABSORPTIEVERMOGEN VAN DE AFNEMER , ANDERS ZIJN GESCHAT .

98KOMEN ER IN DE HIERBEDOELDE CONTRACTEN PASSAGES VOOR WELKE , MET DE KORTING OVER DE IN TOTAAL AFGENOMEN HOEVEELHEID IN VERBAND GEBRACHT , KWANTITATIEF AANDOEN , BIJ NADER INZIEN BLIJKT HET OM EEN BIJZONDERE VORM VAN GETROUWHEIDSKORTINGEN TE GAAN .

99OPMERKING VERDIENT ALLEREERST DAT DEZE BIJZONDERE VORM VAN KORTING JUIST TE VINDEN IS IN CONTRACTEN WELKE , WAT DE BEVOORRADINGSVERPLICHTING BETREFT , HET MINST STRINGENT GEREDIGEERD ZIJN : HET GAAT OM ' ' EEN AANMERKELIJK DEEL VAN DE BEHOEFTEN ' ' , WAARMEDE AAN DE BETROKKEN KOPER EEN AANZIENLIJKE MATE VAN VRIJHEID WORDT INGERUIMD .

DE VAAGHEID VAN DE ALDUS OMSCHREVEN VERBINTENIS WORDT GOEDDEELS GECORRIGEERD DOOR EEN SCHATTING VAN DE JAARLIJKSE BEHOEFTEN EN DE TOEKENNING VAN EEN KORTING DIE MET HET PERCENTAGE DER ALDUS INGEDEKTE BEHOEFTEN STIJGT , PROGRESSIE WELKE UITERAARD EEN MACHTIGE PRIKKEL VORMT BEDOELDE BEHOEFTEN TOT EEN ZO HOOG MOGELIJK PERCENTAGE BIJ ROCHE IN TE DEKKEN .

100DOOR DEZE WIJZE VAN BEREKENING GAAT MEN BIJ DE HIERBEDOELDE KORTINGEN ANDERS TE WERK DAN BIJ DE - ALLEEN VAN DE OMVANG DER AANKOPEN BIJ DE BETROKKEN FABRIKANT AFHANKELIJKE - HOEVEELHEIDSKORTINGEN ; NIET OBJECTIEF EN VOOR DE GEZAMENLIJKE POTENTIELE KOPERS VASTGELEGDE HOEVEELHEDEN GEVEN DE DOORSLAG , DOCH SCHATTINGEN WELKE VAN GEVAL TOT GEVAL VOOR IEDERE AFNEMER AFZONDERLIJK - NAAR GELANG VAN ZIJN VERMOEDELIJKE ABSORPTIECAPACITEIT - WORDEN VASTGESTELD , TERWIJL MEN ZICH OOK NIET OP EEN ZO GROOT MOGELIJKE HOEVEELHEID , DOCH OP EEN ZO HOOG MOGELIJK PERCENTAGE VAN DE BEHOEFTENBEVREDIGING RICHT .

101DE COMMISSIE HEEFT DAN OOK - WEDEROM - TERECHT AANGENOMEN DAT BIJ BEDOELDE CONTRACTEN GETROUWHEIDSKORTINGEN VOORZIEN WAREN WELKE ALS DE NEERSLAG VAN MISBRUIK ENER MACHTSPOSITIE ZIJN TE BESCHOUWEN .

AFDELING 5 : DE ENGELSE CLAUSULE

102VIJF CONTRACTEN ( ANIMEDICA INTERNATIONAL , GUYOMARC ' H , MERCK - B6 - , PROTECTOR EN UPJOHN ) UITGEZONDERD , BEVATTEN ALLE HIERBEDOELDE CONTRACTEN EEN BEDING , GENAAMD ENGELSE CLAUSULE , VOLGENS HETWELK DE AFNEMER DIE VAN DE CONCURRENTIE GUNSTIGER OFFERTES KRIJGT DAN WAARTOE TOEPASSING DER LITIGIEUZE CONTRACTEN VOERT , ROCHE KAN VERZOEKEN ZIJN PRIJZEN NAAR ZULK EEN OFFERTE TE RICHTEN ; GEEFT ROCHE AAN ZODANIG VERZOEK GEEN GEVOLG , DAN IS DE AFNEMER GERECHTIGD OM ZICH , ZIJN EXCLUSIEVE BEVOORRADINGSVERPLICHTING TEN SPIJT , BIJ DE CONCURRENT TE BEVOORRADEN , ZONDER DAT HIJ DESWEGE DE GETROUWHEIDSKORTINGEN VERSPEELT WELKE VOOR DE REEDS GEDANE OF BIJ ROCHE NOG TE REALISEREN AANKOPEN CONTRACTUEEL WAREN VOORZIEN .

103VOLGENS VERZOEKSTER DOET DEZE CLAUSULE HET DE MEDEDINGING BEPERKENDE EFFECT VAN DE EXCLUSIVITEITSBEDINGEN EN DE GETROUWHEIDSKORTINGEN TENIET .

MET NAME VOOR CONTRACTEN WAARIN NIET MET ZOVEEL WOORDEN EEN EXCLUSIEVE BEVOORRADINGSVERPLICHTING IS OPGENOMEN , ZOU DE ENGELSE CLAUSULE DE ' ' WERFKRACHT ' ' DER BETROKKEN KORTINGEN TENIET DOEN ; DE AFNEMER ZOU ZICH NIET MEER VOOR DE KEUS GEPLAATST ZIEN OM HETZIJ ROCHE ' S - MINDER VOORDELIGE - OFFERTES TE AANVAARDEN DAN WEL , VOOR ALLE REEDS BIJ ROCHE GEDANE AANKOPEN , DE IN UITZICHT GESTELDE GETROUWHEIDSKORTINGEN TE VERSPELEN .

104ONTEGENZEGGELIJK WAAR IS DAT DEZE CLAUSULE BEPAALDE ONBILLIJKE CONSEQUENTIES KAN VERHELPEN , WELKE VOOR DE KOPERS VERBONDEN ZOUDEN KUNNEN ZIJN AAN VOOR BETREKKELIJK LANGE TERMIJN AANVAARDE EXCLUSIEVE BEVOORRADINGSVERPLICHTINGEN DAN WEL AAN , EVENEENS VOOR LANGE TERMIJN VOORZIENE GLOBALE GETROUWHEIDSKORTINGEN ,

EVENWEL DIENT TE WORDEN OPGEMERKT DAT DE KOPER IN MINDERE MATE OVER DE MOGELIJKHEID BESCHIKT DE MEDEDINGING IN ZIJN VOORDEEL TE LATEN WERKEN DAN PRIMA VISTA HET GEVAL SCHIJNT .

105DAARGELATEN DAT HET IN DE CONTRACTEN GUYOMARC ' H , MERCK - B6 - , ANIMEDICA INTERNATIONAL , PROTECTOR EN UPJOHN NIET VOORKOMT , IS HET BEDING OOK UITGEWERKT IN BEPALINGEN WELKE DE DRAAGWIJDTE ERVAN BEPERKEN EN HET IN FEITE RUIMSCHOOTS AAN ROCHE OVERLATEN TE OORDELEN OVER DE VRAAG OF DE AFNEMER HET MAG INROEPEN .

VOLGENS EEN AANTAL CONTRACTEN MOET HET NIET SLECHTS OM EEN AANBOD VAN SERIEUZE CONCURRENTEN GAAN , DOCH OOK VAN BELANGRIJKE CONCURRENTEN VAN HET NIVEAU VAN ROCHE ZELF , DAN WEL OM OFFERTES WELKE ZICH , NIET SLECHTS WAT DE KWALITEIT VAN HET PRODUKT , DOCH OOK WAT DE CONTINUITEIT VAN HET AANBOD BETREFT , VOOR VERGELIJKING LENEN , HETGEEN - LANGS DE WEG VAN UITSCHAKELING VAN EEN GUNSTIGER , DOCH INCIDENTEEL AANBOD - DE EXCLUSIVITEIT VERSTERKT .

SOMS OOK IS BEPAALD DAT HET AANBOD MOET UITGAAN VAN FABRIKANTEN - MET UITSLUITING VAN BROKERS OF HANDELSAGENTEN - , WAARMEDE - NAAR IS GEBLEKEN BIJ HET ONDERZOEK NAAR DE MARKTAANDELEN , WAARTOE PARTIJEN TEN VERZOEKE VAN HET HOF OP CONTRADICTOIRE BASIS ZIJN OVERGEGAAN - NIET-EUROPESE CONCURRENTEN , DIE DOOR TUSSENKOMST VAN HANDELSHUIZEN OP DE MARKT VERSCHIJNEN , WORDEN UITGESCHAKELD .

IN EEN AANTAL CONTRACTEN IS DE ENGELSE CLAUSULE RECHTSTREEKS IN SAMENHANG GEBRACHT MET ROCHE ' S VERZEKERING IN TE STAAN VOOR DE BESTE PRIJZEN ' ' OP DE PLAATSELIJKE MARKT ' ' ; DE CLAUSULE WERKT SLECHTS BINNEN DEZE BEGRENZING , HETGEEN ER NIET SLECHTS DE DRAAGWIJDTE VAN BEPERKT , DOCH TOT EEN MET DE GEMEENSCHAPPELIJKE MARKT ONVERENIGBARE OPSPLITSING VAN HET MARKTGEBIED LEIDT .

106VOORTS MAAKT DE ENGELSE CLAUSULE GEEN EINDE AAN DE - UIT DE GETROUWHEIDSKORTINGEN VOORTVLOEIENDE - DISCRIMINATIE TUSSEN KOPERS DIE ZICH IN DEZELFDE OMSTANDIGHEDEN BEVINDEN , TE WETEN EEN DISCRIMINATIE NAAR GELANG ZIJ ZICH AL DAN NIET HUN VRIJHEID VAN BEVOORRADING VOORBEHOUDEN .

107VOORAL DIENT TE WORDEN OPGEMERKT DAT DE ENGELSE CLAUSULE , ZELFS IN DE MEEST GUNSTIGE OMSTANDIGHEDEN , WEINIG KAN UITRICHTEN TEGEN DE DISTORSIE DER MEDEDINGING WAARTOE EXCLUSIEVE BEVOORRADINGSCLAUSULES EN GETROUWHEIDSKORTINGEN LEIDEN OP EEN MARKT WAAR EEN ONDERNEMING MET EEN MACHTSPOSITIE OPEREERT , HETGEEN OP ZICHZELF DE MEDEDINGINGSSTRUCTUUR VAN DIE MARKT REEDS VERZWAKT .

WAAR ZIJ DE AFNEMERS VERPLICHT HAAR - MET VERMELDING VAN VOORMELDE BIJZONDERHEDEN - OP DE HOOGTE TE STELLEN VAN GUNSTIGER OFFERTES DER MEDEDINGING , ZODAT HET ROCHE GEMAKKELIJK VALT BEDOELDE CONCURRENT OP HET SPOOR TE KOMEN , DOET DE ENGELSE CLAUSULE ALS ZODANIG VERZOEKSTER REEDS IN HET BEZIT KOMEN VAN - VOOR HAAR MARKTSTRATEGIE KOSTBARE - GEGEVENS BETREFFENDE DE MARKTSITUATIE EN DE MOGELIJKHEDEN EN INITIATIEVEN HARER CONCURRENTEN .

DAT DE AFNEMERS VAN EEN ONDERNEMING DIE EEN MACHTSPOSITIE INNEEMT , ZICH OP VERLANGEN VAN DIE ONDERNEMING CONTRACTUEEL VERPLICHTEN HAAR OP DE HOOGTE TE STELLEN VAN DE OFFERTES DER MEDEDINGING - OFSCHOON ZIJ ER WELLICHT EEN DUIDELIJK COMMERCIEEL BELANG BIJ HEBBEN ZULKS NIET TE DOEN - , MAAKT HET MISBRUIK DER MACHTSPOSITIE NOG TE ERNSTIGER .

TEN SLOTTE BRENGT HET MECHANISME VAN DE ENGELSE CLAUSULE MEDE DAT ROCHE ZELF HEEFT UIT TE MAKEN OF ZIJ - DOOR HAAR PRIJZEN AAN TE PASSEN - DE CONCURRENTIE SPEELRUIMTE WIL LATEN .

108DANKZIJ DE GEGEVENS WELKE HAAR EIGEN AFNEMERS HAAR VERSCHAFFEN KAN ZIJ ALDUS , JEGENS DIE AFNEMERS EN JEGENS HAAR CONCURRENTEN , EEN GEDIFFERENTIEERDE MARKTSTRATEGIE VOLGEN .

UIT EEN EN ANDER VOLGT DAT DE COMMISSIE AAN ARTIKEL 86 VAN HET VERDRAG EEN JUISTE UITLEGGING - EN TOEPASSING - HEEFT GEGEVEN , TOEN ZIJ OORDEELDE DAT DE KWALIFICATIE : MISBRUIK VAN EEN MACHTSPOSITIE , DE ENGELSE CLAUSULES TEN SPIJT , OP DE OMSTREDEN CONTRACTEN VAN TOEPASSING WAS .

AFDELING 6 : DE MAATSTAVEN WELKE AAN DE OMSTREDEN CONTRACTEN ( DIE MET UNILEVER EN MERCK UITGEZONDERD ) ZIJN AANGELEGD

109IN CONTRACTEN WAARIN MET ZOVEEL WOORDEN EEN EXCLUSIEVE VERPLICHTING TOT DEKKING VAN ALLE BEHOEFTEN VAN DE KOPERS VAN VITAMINEN , DAN WEL VAN HUN BEHOEFTEN AAN BEPAALDE MET NAME GENOEMDE GROEPEN VITAMINEN ( AFICO , DAWE ' S , ORGANON , PROVIMI , RALSTON PURINA , UPJOHN ) DAN WEL VOOR EEN ZEER HOOG PERCENTAGE DIER BEHOEFTEN ( ANIMEDICA DUITSLAND , ANIMEDICA INTERNATIONAL , AMERICAN CYANAMID , GUYOMARC ' H ) IS VASTGELEGD , ZIJN ALLE BESTANDDELEN AANWEZIG VAN HET HIERVOOR OMSCHREVEN , ALS MISBRUIK VAN EEN MACHTSPOSITIE TE BESCHOUWEN ANTI-CONCURRENTIEEL GEDRAG .

HETZELFDE GELDT VOOR DE CONTRACTEN WAARIN DE KOPER ZICH VERBINDT ZIJN BEVOORRADING VOOR HET GROOTSTE GEDEELTE ( MAJOR PART , UBERWIEGENDER TEIL ) AAN ROCHE VOOR TE BEHOUDEN ( BEECHAM , PAULS AND WHITES , NITROVIT , ISAAC SPENCER , RAMIKAL EN TROUW ), TE MEER WAAR DE MINDER STRINGENTE FORMULERING BLEEK TE WORDEN GECORRIGEERD DOOR DE TOEKENNING VAN BEPAALDELIJK OP ZULK EEN CORRIGEREND EFFECT GERICHTE KORTINGEN .

110HETZELFDE MOET WORDEN GEZEGD VOOR ZOVER VAN BEPAALDE CONTRACTEN MET EEN KORTINGSCLAUSULE ALS HIERVOOR BESPROKEN , BIJ ALLE TWIJFEL OVER DE VRAAG OF ER ONDUBBELZINNIG EEN BEVOORRADINGSVERPLICHTING IN IS OMSCHREVEN , EEN STERKE STIMULANS UITGAAT OM AAN ROCHE DE UITSLUITENDE BEVOORRADING MET VITAMINEN - DAN WEL MET BEPAALDE GROEPEN VITAMINEN - VOOR TE BEHOUDEN .

TERECHT HEEFT DE COMMISSIE ER ( IN DE BESTREDEN BESCHIKKING , NRS . 11 EN 24 ) OP GEWEZEN DAT DIT STIMULEREND EFFECT NOG WORDT VERSTERKT DOOR DE OMSTANDIGHEID DAT DE KORTING VOOR DE GEZAMENLIJKE AANKOPEN DER TOT DE VERSCHILLENDE GROEPEN BEHORENDE VITAMINEN IS VOORZIEN , ZODAT DE KOPER , INDIEN HIJ ZICH - IN GEVALLEN WAARIN DE ENGELSE CLAUSULE , WAARVAN DE DRAAGWIJDTE HIERVOOR IS BESPROKEN , GEEN TOEPASSING VINDT - VOOR EEN VITAMINE TOT EEN CONCURRERENDE FABRIKANT MOCHT WILLEN RICHTEN , DAARVAN WORDT WEERHOUDEN OMDAT HIJ ALDUS DE KORTING VOOR ALLE ANDERE VITAMINENSOORTEN WELKE HIJ BIJ ROCHE BLIJFT BETREKKEN , ZOU VERSPELEN .

111WAAR DE VERSCHILLENDE VITAMINENGROEPEN , NAAR VERZOEKSTER EN DE COMMISSIE TOEGEVEN , ELKANDER NIET KUNNEN SUBSTITUEREN EN AFZONDERLIJKE MARKTEN VORMEN , IS HET VOORTS ALS EEN MISBRUIK OPLEVERENDE HANDELWIJZE IN DE ZIN VAN ARTIKEL 86 , LAATSTE ALINEA , TE BESCHOUWEN WANNEER HET KORTINGSSTELSEL ALDUS OVER DE GEHELE LINIE WORDT TOEGEPAST , OMDAT ERMEE WORDT BEOOGD ' ' HET SLUITEN VAN OVEREENKOMSTEN AFHANKELIJK ( TE STELLEN ) . . . VAN HET AANVAARDEN DOOR DE HANDELSPARTNERS VAN BIJKOMENDE PRESTATIES , WELKE NAAR HUN AARD OF VOLGENS HET HANDELSGEBRUIK GEEN VERBAND HOUDEN MET HET ONDERWERP VAN DEZE OVEREENKOMSTEN ' ' .

TEN SLOTTE ZIJ OPGEMERKT DAT ZELFS INDIEN EEN KOPER ZICH BIJ NIET-NAKOMING VAN ZIJN VERPLICHTING TOT EXCLUSIEVE BEVOORRADING NIET AAN MAATREGELEN TOT BEEINDIGING VAN HET CONTRACT BLOOTGESTELD MOCHT ZIEN , DOCH ALLEEN DE IN UITZICHT GESTELDE KORTINGEN MOCHT VERSPELEN - ZOALS VOLGENS ROCHE HET GEVAL WAS - , VAN BEDOELDE CONTRACTEN NOG ALTIJD EEN ZODANIGE PRIKKEL UITGING OM AAN ROCHE DE EXCLUSIEVE BEVOORRADING VOOR TE BEHOUDEN , DAT ER VAN MISBRUIK VAN EEN MACHTSPOSITIE MOCHT WORDEN GESPROKEN .

AFDELING 7 : DE MAATSTAVEN WELKE AAN DE CONTRACTEN MET MERCK EN UNILEVER EN MERCK ZIJN AANGELEGD

A ) DE CONTRACTEN MET MERCK

112MET MERCK HEEFT ROCHE DRIE CONTRACTEN AFGESLOTEN : EEN CONTRACT VAN 5 JULI 1971 VOOR MERCK ' S BEVOORRADING MET VITAMINEN B6 , EEN CONTRACT VAN 3 MAART 1972 VOOR MERCK ' S BEVOORRADING MET VITAMINEN A EN EEN CONTRACT VAN 3 MAART 1972 VOOR MERCK ' S BEVOORRADING MET VITAMINEN E .

113IN DE PREAMBULE VAN HET EERSTE CONTRACT - BETREFFENDE EEN PRODUKT WAARVOOR VERZOEKSTERS MARKTAANDEEL MIN OF MEER 80 % BEDRAAGT - WORDT GEZEGD DAT ' ' ROCHE BINNENKORT DE CAPACITEIT VAN HAAR PRODUKTIE-INSTALLATIES , MOMENTEEL MIN OF MEER 500 TON PER JAAR , GAAT VERDUBBELEN EN ER DUS BELANG BIJ HEEFT MERCK GEDEELTELIJK TE BEVOORRADEN ' ' , ALSOOK DAT ' ' MERCK BEREID ( IS ) . . . ZICH OP NA TE MELDEN CONDITIES BIJ ROCHE TE BEVOORRADEN , VOOR ZOVER HAAR BEHOEFTEN HAAR TEGENWOORDIGE CAPACITEIT VAN MIN OF MEER 200 TON PER JAAR TE BOVEN GAAN ' ' .

VOLGENS DE ARTIKELEN 6 EN 7 DER OVEREENKOMST IS DE DOOR MERCK TE BETALEN LEVERINGSPRIJS DE PRIJS WAARTEGEN HET PRODUKT GEMIDDELD AAN DERDEN WORDT VERKOCHT , VERMINDERD MET EEN KORTING VAN 20 % , MET DIEN VERSTANDE DAT ROCHE JEGENS MERCK IN IEDER GEVAL DE MEEST GUNSTIGE PRIJZEN EN/OF CONDITIES ZAL TOEPASSEN ' ' .

VOLGENS ARTIKEL 12 MAG ROCHE BEDOELDE VITAMINEN NIET ZONDER ROCHE ' S TOESTEMMING AAN CONCURRENTEN VAN ROCHE DOORVERKOPEN .

IN ARTIKEL 14 VERBINDT ROCHE ZICH ALLE DOOR HAAR BENODIGDE PYRIDOSCAL 5-FOSFORZURE ESTER BIJ MERCK TE BETREKKEN - EN VERBINDT MERCK ZICH DIE BENODIGDHEDEN AAN ROCHE TE LEVEREN - OP DEZELFDE CONDITIES WELKE VOOR DE BEVOORRADING VAN MERCK MET VITAMINEN B6 ZIJN VOORZIEN .

HET CONTRACT IS VOLGENS ZIJN ARTIKEL 13 AANGEGAAN VOOR EEN TIJDVAK VAN VIJF JAREN , TERWIJL HET TELKENS VOOR TWEE JAAR STILZWIJGEND KAN WORDEN VERLENGD .

HET CONTRACT BEVAT GEEN ' ' ENGELSE CLAUSULE ' ' .

114DE BEIDE ANDERE , OP 3 MAART 1972 GEDATEERDE CONTRACTEN , MERCK ' S BEVOORRADING MET VITAMINEN A EN E BETREFFENDE , VERTONEN , GLOBAAL GESPROKEN , DEZELFDE TREKKEN ALS HET HIERVOOR BESPROKENE .

ONDERLING VERSCHILLEN ZIJ IN ZOVERRE DAT IN DE PREAMBULE VAN HET CONTRACT VOOR VITAMINEN E WEDEROM VERKLAARD WORDT DAT ' ' ROCHE BINNENKORT ZIJN PRODUKTIE-INSTALLATIES VOOR VITAMINEN E AANZIENLIJK MOET VERGROTEN EN DERHALVE MERCK ' S BEVOORRADING ZOU WILLEN VERZEKEREN ' ' , TERWIJL EEN ZELFDE VERKLARING IN HET CONTRACT BETREFFENDE VITAMINEN A NIET IS AAN TE TREFFEN .

ANDERS DAN IN HET CONTRACT VAN 5 JULI 1971 , IS IN DE BEIDE CONTRACTEN VAN 3 MAART 1972 GEEN WEDERKERIGE EXCLUSIEVE BEVOORRADING VOORZIEN ; DAARENTEGEN BEVATTEN ZIJ EEN CLAUSULE VOLGENS WELKE MERCK VAN HAAR EXCLUSIEVE AANKOOPVERPLICHTING IS VRIJGESTELD WANNEER ZIJ EEN GUNSTIGER OFFERTE ONTVANGT EN ROCHE HAAR PRIJZEN NIET AANPAST .

TEN SLOTTE IS HET VOLGENS BEIDE CONTRACTEN AAN MERCK VERBODEN DE ONDERWERPELIJKE VITAMINEN ZONDER TOESTEMMING VAN ROCHE AAN ROCHE ' S CONCURRENTEN DOOR TE VERKOPEN .

115UIT EEN EN ANDER BLIJKT DAT DE DOOR MERCK AANVAARDE EXCLUSIEVE BEVOORRADINGSVERPLICHTINGEN ER , WAT DE VITAMINEN B6 EN E BETREFT , OP GERICHT ZIJN AAN ROCHE BIJ VOORBAAT EEN AFZETMARKT TE VERZEKEREN VOOR EEN PRODUKTIE WELKER UITBREIDING WAS VOORGENOMEN EN ALTHANS EEN NIET ONAANZIENLIJK GEDEELTE VAN DIE ADDITIONELE PRODUKTIE TEGEN DE ONGEWISHEDEN DER MEDEDINGING TE VRIJWAREN .

EEN DOMINERENDE ONDERNEMING DIE VAN EEN ANDERE ONDERNEMING VERLANGT DAT ZIJ ZICH ALDUS - EN VOOR ZO LANGE DUUR - TOT EXCLUSIEVE AFNAME VERPLICHT , MISBRUIKT HAAR POSITIE IN DE ZIN VAN ARTIKEL 86 VAN HET VERDRAG .

OOK AL KOMT DEZE BEDOELING , WAT VITAMINEN A BETREFT , NIET TOT UITDRUKKING - EN AL BESTAAT DE MOGELIJKHEID DAT BEDOELD CONTRACT TEGEMOET KOMT AAN MERCK ' S BEHOEFTE AAN EEN GEREGELDE EN GELIJKBLIJVENDE BEVOORRADING MET EEN PRODUKT DAT ZIJ ZELF SLECHTS IN GERINGE HOEVEELHEDEN FABRICEERT - VERSCHILLENDE STRINGENT GEFORMULEERDE TECHNISCHE BEPALINGEN VAN HET CONTRACT WIJZEN DAAROP - , HET NEEMT NIET WEG DAT EEN ONDERNEMING DIE EEN MACHTSPOSITIE INNEEMT , HAAR KOPERS NIET DOOR EXCLUSIEVE BEVOORRADINGSVERPLICHTINGEN MAG BINDEN , MET NAME NIET VOOR LANGDURIGE PERIODEN ALS IN HET CONTRACT ZIJN VOORZIEN .

UIT DE VERPLICHTING TOT EXCLUSIEVE BEVOORRADING , GEVOEGD BIJ DE TOEKENNING VAN ZEER AANZIENLIJKE KORTINGEN , 12,5 A 20 % VOOR VITAMINEN A , 15 A 20 % VOOR VITAMINEN E EN 20 % VOOR VITAMINEN B , EN BIJ HET VERBOD VAN DOORVERKOOP AAN VITAMINENFABRIKANTEN , BLIJKT DE WIL DE MEDEDINGING TE BEPERKEN .

116OPMERKING VERDIENT DAT MEN ZICH IN GEVALLEN ALS HET ONDERHAVIGE , WAARBIJ VOORAL TE DENKEN VALT AAN HET CONTRACT VAN 5 JULI 1971 MET ZIJN WEDERKERIGE EXCLUSIEVE BEVOORRADINGSVERPLICHTINGEN , KAN AFVRAGEN OF HET HIERBEDOELDE GEDRAG NIET ONDER ARTIKEL 85 VAN HET VERDRAG - EN MET NAME LID 3 VAN DAT ARTIKEL - VALT .

ALS ZULKE OVEREENKOMSTEN ONDER ARTIKEL 85 , EN WEL MET NAME ONDER LID 3 VAN DAT ARTIKEL , KUNNEN VALLEN , WIL DAT EVENWEL NIET ZEGGEN DAT AAN TOEPASSING VAN ARTIKEL 86 - WAARIN MET ZOVEEL WOORDEN SPRAKE IS VAN CASUSPOSITIES DIE TEN DUIDELIJKSTE HUN OORSPRONG IN CONTRACTUELE BETREKKINGEN VINDEN - NIET KAN WORDEN GEDACHT . HET STAAT DE COMMISSIE DERHALVE VRIJ OM , ONDER MEER GELET OP DE AARD DER OVER EN WEER AANGEGANE VERBINTENISSEN EN DE CONCURRENTIEPOSITIE VAN DE VERSCHILLENDE CONTRACTANTEN OP DE MARKT OF MARKTEN WAARAAN ZIJ DEELNEMEN , EEN PROCEDURE KRACHTENS ARTIKEL 85 DAN WEL EEN PROCEDURE KRACHTENS ARTIKEL 86 AAN TE SPANNEN .

B ) DE CONTRACTEN MET UNILEVER

117ROCHE SLOOT OP 9 JANUARI 1974 MET UNILEVER DRIE CONTRACTEN .

118HET EERSTE CONTRACT WERD DOOR FOOD INDUSTRIES LTD . - NAMENS UNILEVER - AFGESLOTEN MET ROCHE ' S DOCHTERMAATSCHAPPIJ IN HET VERENIGD KONINKRIJK . HET GEEFT ALLEREERST EEN SCHATTING VAN DE KOPERSBEHOEFTEN AAN SYNTHETISCHE VITAMINEN A , TYPE B , DIE VOOR HET JAAR 1974 WORDEN GESCHAT OP 130-134 000 MILJARD ( M.M .) INTERNATIONALE EENHEDEN .

VOORTS IS BEPAALD DAT HET CONTRACT IN 1975 ZOU WORDEN VERLENGD , IN VERBAND WAARMEDE DE KOPER UITERLIJK IN DECEMBER 1974 DE SCHATTING VAN ZIJN BEHOEFTEN KENBAAR ZOU MAKEN .

HET TWEEDE , TUSSEN DEZELFDE PARTIJEN AFGESLOTEN CONTRACT , BETREFT LEVERINGEN VAN VITAMINEN A , NIET BEHORENDE TOT HET TYPE B , EN BEVAT VOOR HET OVERIGE DEZELFDE BEDINGEN ALS EERSTGENOEMD CONTRACT .

HET DERDE CONTRACT WERD RECHTSTREEKS TUSSEN ROCHE-BAZEL EN DE UNILEVER INKOOP MIJ . TE ROTTERDAM AFGESLOTEN EN HIELD IN DAT ROCHE ' ' AGREED TO SUPPLY THE REQUIREMENTS OF YOUR GROUP ( CONTINENT ONLY ) FOR THE FOLLOWING PRODUCTS : VITAMIN A FOR MARGARINE ABOUT 30 M.M . IN 1974 , BETWEEN 27 AND 33 M.M . IN 1975 ; BETA-CAROTENE ( ALL FORMS ) ABOUT 6 000 KG IN 1974 , BETWEEN 5 400 KG AND 6 600 KG IN 1975 ' ' .

119IN DE DRIE CONTRACTEN ZIJN DE OVEREENGEKOMEN PRIJZEN VASTGELEGD , TERWIJL ER , WAT DE CONTRACTEN MET FOOD INDUSTRIES LTD . BETREFT , EEN WISSELCLAUSULE IN IS OPGENOMEN .

KORTINGEN ZIJN IN DIE DRIE CONTRACTEN NIET VOORZIEN , MAAR IN DE BEIDE CONTRACTEN MET FOOD INDUSTRIES GEEFT ROCHE DE VERZEKERING DAT ZIJ AAN UNILEVER IEDERE GUNSTIGER PRIJS WELKE ZIJ AAN DERDEN ZAL TOESTAAN , IN REKENING ZAL BRENGEN , TERWIJL IN HET CONTRACT VOOR HET CONTINENT EEN BEPALING IS OPGENOMEN VOLGENS WELKE ROCHE , WANNEER UNILEVER VAN DE CONCURRENTIE GUNSTIGER OFFERTES MOCHT ONTVANGEN , MET DIE OFFERTES ZAL MEEGAAN DAN WEL DE KOPER ZAL MACHTIGEN DE BETROKKEN HOEVEELHEID BIJ DE CONCURRENTIE TE KOPEN .

120DE BEWOORDINGEN VAN DE CONTRACTEN LATEN ER GEEN TWIJFEL OVER BESTAAN DAT ZIJ , WAT DE BETROKKEN VITAMINEN BETREFT , VOOR EEN PERIODE WELKE DE JAREN 1974 EN 1975 OMSPANT , OP EEN VOLLEDIGE BEVOORRADING VAN UNILEVER ZIJN GERICHT .

WAAR HET TEN DEZE GAAT OM CONTRACTEN WAARIN EEN FORMELE VERBINTENIS TOT EXCLUSIEVE BEVOORRADING IS OPGENOMEN , GEEFT DE VRAAG OF ER BOVENDIEN KORTINGEN ZIJN TOEGEKEND , BIJ HUN TOETSING AAN ARTIKEL 86 VAN HET VERDRAG NIET DE DOORSLAG .

DAT ROCHE ' S WEDERPARTIJ ZELF EEN MACHTIGE ONDERNEMING IS EN DAT HET CONTRACT KENNELIJK NIET ALS HET GEVOLG VAN DOOR ROCHE OP DE WEDERPARTIJ UITGEOEFENDE DRUK IS TE BESCHOUWEN , WIL NIET ZEGGEN DAT ER VAN MISBRUIK VAN EEN MACHTSPOSITIE NIET KAN WORDEN GESPROKEN ; BEDOELD MISBRUIK IS IN CASU GELEGEN IN DE OMSTANDIGHEID DAT AAN DE MEDEDINGINGSSTRUCTUUR VAN EEN MARKT WAAR DE CONCURRENTIE TEN GEVOLGE VAN DE AANWEZIGHEID VAN EEN DOMINERENDE ONDERNEMING TOCH AL VERFLAUWDE , LANGS DE WEG VAN EXCLUSIEVE BEVOORRADING NOG MEER AFBREUK WORDT GEDAAN .

SLECHTS IN HET KADER VAN ARTIKEL 85 , LID 3 , VAN HET VERDRAG - EN OP DE ALDAAR GESTELDE VOORWAARDEN - ZOUDEN OVEREENKOMSTEN ALS HIER BEDOELD EVENTUEEL KUNNEN WORDEN AANVAARD , DOCH GEEN VAN BEIDE PARTIJEN HEEFT GEMEEND DIE WEG TE MOETEN BEWANDELEN .

121BIJ ONDERZOEK NAAR DE OMSTREDEN CONTRACTEN , ZOALS DIE ZOWEL MET MERCK ALS MET UNILEVER ZIJN AANGEGAAN , IS NIET GEBLEKEN VAN BIJZONDERHEDEN OP GROND WAARVAN DE TERM MISBRUIK - ZOALS DIE IN BEGINSEL GELDT VOOR IEDERE EXCLUSIEVE BEVOORRADINGSVERPLICHTING , AANGEGAAN TEN BEHOEVE VAN EEN ONDERNEMING DIE EEN MACHTSPOSITIE INNEEMT - ER NIET OP VAN TOEPASSING ZOU ZIJN .

III - DE ONGUNSTIGE BEINVLOEDING VAN DE MEDEDINGING EN VAN DE HANDEL TUSSEN LID-STATEN

122VERZOEKSTER BETWIST DAT DE OP AL OF NIET AANVAARDING VAN EXCLUSIEVE BEVOORRADING BERUSTENDE EN LANGS DE WEG VAN GETROUWHEIDSKORTINGEN GEREALISEERDE DIFFERENTIATIE VAN DE PRIJZEN WELKE ZIJ HAAR VERSCHILLENDE AFNEMERS IN REKENING BRENGT , HUN EEN MEDEDINGINGSNADEEL KAN BEROKKENEN ALS BEDOELD IN ARTIKEL 86 , LETTER C , VAN HET VERDRAG , STELLENDE DAT BEDOELD VERSCHIL DE MEDEDINGING WELKE ROCHE ' S KOPERS ELKANDER AANDOEN , NIET MERKBAAR KAN BEINVLOEDEN .

IN HAAR CONCLUSIE VAN REPLIEK SCHIJNT ZIJ ZICH VOORTS OP HET STANDPUNT TE STELLEN DAT HET HAAR VERWETEN GEDRAG DE HANDEL TUSSEN DE LID-STATEN NIET KAN BELEMMEREN .

123MET BETREKKING TOT HET EERSTE ARGUMENT ZIJ OPGEMERKT DAT UIT DE BEWOORDINGEN DER LITIGIEUZE CONTRACTEN ZO GOED ALS UIT DE BESCHOUWINGEN DIE IN DE MANAGERS INFORMATIONS EN IN HET VERSLAG VAN DE ONTMOETING UNILEVER-ROCHE , TE LONDEN OP 11 DECEMBER 1972 GEHOUDEN , ZIJN TE VINDEN , DUIDELIJK BLIJKT WELK BELANG ROCHE ZELF AAN DE DOOR HAAR TOEGESTANE KORTINGEN TOEKENT .

HET IS DAN OOK ONAANNEMELIJK DAT BEDOELDE KORTINGEN VOOR DE AFNEMERS VAN GEEN ENKEL BELANG ZIJN .

VOORTS GAAT HET IN ARTIKEL 86 OM GEDRAGINGEN VAN EEN DOMINERENDE ONDERNEMING OP EEN MARKT WAAR HAAR ENKELE AANWEZIGHEID DE MEDEDINGINGSSTRUCTUUR HEEFT DOEN VERFLAUWEN , ZODAT IEDERE VERDERE AANTASTING VAN DIE MEDEDINGINGSSTRUCTUUR MISBRUIK VAN EEN MACHTSPOSITIE KAN OPLEVEREN .

124WAT DE BENADELING VAN DE HANDEL TUSSEN LID-STATEN BETREFT , OM TE BEGINNEN STAAT VAST DAT DE MARKT VOOR DE VERSCHILLENDE IN AANMERKING GENOMEN VITAMINENSOORTEN HET GEHELE , AANVANKELIJK ZES EN NADIEN NEGEN LID-STATEN OMVATTENDE GRONDGEBIED VAN DE GEMEENSCHAP OMSPANT .

125BIJ DE UITLEGGING EN TOEPASSING VAN DE VERBODEN WELKE IN DE ARTIKELEN 85 EN 86 VAN HET VERDRAG ZIJN NEERGELEGD , DIENT MEN ZICH TE LATEN LEIDEN DOOR ARTIKEL 3 , LETTER F , VOLGENS HETWELK DE ACTIVITEIT VAN DE GEMEENSCHAP DE INVOERING OMVAT VAN EEN REGIME WAARDOOR WORDT GEWAARBORGD DAT DE MEDEDINGING BINNEN DE GEMEENSCHAPPELIJKE MARKT NIET WORDT VERVALST , ALSOOK DOOR ARTIKEL 2 VAN HET VERDRAG , WAARIN AAN DE GEMEENSCHAP WORDT OPGEDRAGEN ' ' DE HARMONISCHE ONTWIKKELING VAN DE ECONOMISCHE ACTIVITEITEN BINNEN DE GEHELE GEMEENSCHAP ' ' TE BEVORDEREN .

WAAR ARTIKEL 86 MISBRUIK VAN EEN MACHTSPOSITIE OP DE MARKT VERBIEDT , VOOR ZOVER DE HANDEL TUSSEN LID-STATEN DAARDOOR ONGUNSTIG KAN WORDEN BEINVLOED , HEEFT HET NIET SLECHTS GEDRAGINGEN OP HET OOG WELKE DE VERBRUIKERS RECHTSTREEKS NADEEL KUNNEN BEROKKENEN , DOCH OOK GEDRAGINGEN WELKE HEN - DOOR AANTASTING VAN EEN STRUCTUUR VAN DAADWERKELIJKE MEDEDINGING , ALS BEDOELD IN ARTIKEL 3 , LETTER F , VAN HET VERDRAG - INDIRECT BENADELEN .

126VOORTS LEIDDEN EEN AANTAL ' ' ENGELSE CLAUSULES ' ' , REEDS DOOR DE WIJZE WAAROP ZIJ ZIJN GEREDIGEERD , ERTOE DAT DE OPSPLITSING DER MARKTEN WORDT GEHANDHAAFD , EN WEL MET NAME DOORDAT ER VAN LID-STAAT TOT LID-STAAT VERSCHILLENDE PRIJZEN KUNNEN WORDEN BEREKEND , ZOALS OOK BLIJKT UIT DE REEDS BESPROKEN OMSTANDIGHEID DAT DE PRIJZEN VOOR EEN EN DEZELFDE VITAMINENSOORT ZICH IN EEN ZELFDE TIJDVAK VAN LID-STAAT TOT LID-STAAT HEEL VERSCHILLEND HEBBEN ONTWIKKELD .

127EEN EN ANDER LEIDT TOT DE SLOTSOM DAT DE OMSTREDEN GEDRAGINGEN ZOWEL DE MEDEDINGING ALS DE HANDEL TUSSEN LID-STATEN ONGUNSTIG KONDEN BEINVLOEDEN .

VIERDE MIDDEL : DE GELDBOETE

A ) DE VAAGHEID DER SANCTIEVOORSCHRIFTEN

128VERZOEKSTER BETOOGT DAT DE COMMISSIE , GEZIEN DE VAAGHEID EN DE ONBEPAALDHEID VAN DE TERMEN ' ' MACHTSPOSITIE ' ' EN ' ' MISBRUIK ' ' ( SC . VAN ZULK EEN POSITIE ), ZOALS DIE IN ARTIKEL 86 VAN HET VERDRAG WORDEN GEBEZIGD , HAAR WEGENS OVERTREDING VAN DIE BEPALING SLECHTS HAD KUNNEN BEBOETEN NADAT BEDOELDE TERMEN , HETZIJ IN DE ADMINISTRATIEVE PRAKTIJK , HETZIJ IN DE JURISPRUDENTIE , IN ZOVERRE NADER WAREN UITGELEGD DAT DE JUSTITIABELEN WISTEN WAARAAN ZIJ ZICH TE HOUDEN HADDEN .

129VOLGENS ARTIKEL 87 VAN HET VERDRAG HAD DE RAAD , MET NAME OM ' ' DE NAKOMING VAN DE IN ARTIKEL 85 , LID 1 , EN IN ARTIKEL 86 BEDOELDE VERBODSBEPALINGEN TE VERZEKEREN DOOR DE INSTELLING VAN GELDBOETEN EN DWANGSOMMEN ' ' DE NODIGE VOORSCHRIFTEN VAST TE STELLEN .

TER UITVOERING VAN DEZE BEPALING HEEFT DE RAAD VERORDENING NR . 17 VAN 6 FEBRUARI 1962 VASTGESTELD . VOLGENS WELKER ARTIKEL 15 , LID 2 , DE COMMISSIE BIJ BESCHIKKING AAN ONDERNEMINGEN OF ONDERNEMERSVERENIGINGEN GELDBOETEN VAN EEN IN HET ARTIKEL VASTGESTELD MAXIMUM KAN OPLEGGEN , WANNEER ZIJ OPZETTELIJK OF UIT ONACHTZAAMHEID INBREUK MAKEN OP ARTIKEL 85 , LID 1 , OF ARTIKEL 86 VAN HET VERDRAG .

ANDERZIJDS KAN DE COMMISSIE KRACHTENS ARTIKEL 2 VAN DIE ZELFDE VERORDENING ' ' OP VERZOEK VAN DE BETROKKEN ONDERNEMINGEN OF ONDERNEMERSVERENIGINGEN . . . VASTSTELLEN DAT , OP GROND VAN DE GEGEVENS DIE HAAR BEKEND ZIJN , VOOR HAAR GEEN AANLEIDING BESTAAT TEGEN EEN OVEREENKOMST , BESLUIT OF GEDRAGING KRACHTENS ARTIKEL 85 , LID 1 , OF ARTIKEL 86 VAN HET VERDRAG OP TE TREDEN ' ' .

130ZO WISTEN DE ONDERNEMINGEN SINDS 1962 ENERZIJDS DAT ZIJ ZICH BIJ SCHENDING VAN DE VERBODSBEPALINGEN VAN ARTIKEL 86 AAN DE OPLEGGING VAN GELDBOETEN BLOOTSTELDEN , ANDERZIJDS DAT ZIJ ZICH , DANKZIJ EEN DAARTOE BEPAALDELIJK VOORZIENE PROCEDURE , OMTRENT HET TOEPASSINGSGEBIED VAN DIE VERBODSBEPALINGEN , VOOR ZOVER HEN BETREFT , KONDEN DOEN VOORLICHTEN .

VOORTS WAREN DEZE VERBODSBEPALINGEN EN DE VOORWAARDEN WELKE VOOR HUN TOEPASSING MOETEN ZIJN VERVULD , ONDANKS DE UITERAARD ALGEMEEN GEHOUDEN BEWOORDINGEN VAN ARTIKEL 86 , NIET ZO ONBEPAALD EN ONVOORZIENBAAR ALS VERZOEKSTER DOET VOORKOMEN .

131IN HET DOOR DE COMMISSIE MET HET OOG OP DE VASTSTELLING VAN DE GELDBOETE AANGEHOUDEN TIJDVAK 1970-1974 WAS ARTIKEL 86 VAN HET VERDRAG , ZOALS HET TOT DAN TOE WAS TOEGEPAST , STELLIG WEL ZO BEPAALD DAT ROCHE ZICH ERNAAR KON GEDRAGEN - WAARBIJ ZOWEL AAN DE DOOR ROCHE INGENOMEN MACHTSPOSITIE ALS AAN DE HAAR VERWETEN GEDRAGINGEN VALT TE DENKEN - .

132WAAR IN ARTIKEL 86 VAN EEN MACHTSPOSITIE WORDT GESPROKEN EN MISBRUIK VAN ZULK EEN POSITIE WORDT VERBODEN , VORMT HET , SYSTEMATISCH GEZIEN , EEN GEHEEL MET EEN AANTAL ANDERE BEPALINGEN , DIE TEZAMEN OP VESTIGING VAN EEN DAADWERKELIJKE , ONVERVALSTE MEDEDINGING - OP EEN MARKT WELKE DE KENMERKEN VAN EEN EENHEIDSMARKT VERTOONT - GERICHT ZIJN , ZOALS DE ARTIKELEN 3 , LETTER F , 37 , LID 1 , 40 , LID 3 , TWEEDE ALINEA , 85 EN 90 VAN HET VERDRAG .

VOORTS WORDEN ER , WAAR IN ARTIKEL 86 VAN EEN ' ' MACHTSPOSITIE ' ' EN VAN ' ' MISBRUIK ' ' WORDT GESPROKEN , GEEN NIEUWE TERMEN GEBEZIGD , DOCH TERMEN DIE IN DE PRAKTIJK VAN DE GEZAGSORGANEN DIE IN DE MEESTE LID-STATEN MET DE CONTROLE EN BESTRIJDING VAN ANTI-CONCURRENTIELE GEDRAGINGEN BELAST ZIJN , IN WEZENLIJKE MATE REEDS WERDEN GECONCRETISEERD .

133HET LIJDT , MET NAME WAT DE TERM MACHTSPOSITIE BETREFT , VOOR EEN MET OVERLEG TE WERK GAANDE ONDERNEMER GEEN TWIJFEL DAT HET BEZIT VAN BELANGRIJKE MARKTAANDELEN , OFSCHOON HET TER BEPALING VAN DE VRAAG OF ER VAN EEN MACHTSPOSITIE SPRAKE IS NIET IN ALLE GEVALLEN DE DOORSLAG BEHOEFT TE GEVEN , TEN DEZE NOCHTANS VAN ZODANIG BELANG IS DAT HIJ , WAT ZIJN EVENTUEEL MARKTGEDRAG BETREFT , NOODZAKELIJKERWIJZE REKENING MEE HEEFT TE HOUDEN .

ZO GEZIEN , KON ER BIJ ROCHE , IN IEDER GEVAL VOOR DE MEESTE DER BETROKKEN MARKTEN , OMTRENT DE DRAAGWIJDTE VAN ARTIKEL 86 GEEN ONGEWISHEID OF ZELFS REDELIJKE TWIJFEL BESTAAN .

134TEN AANZIEN VAN DE VERENIGBAARHEID DER GETROUWHEIDSKORTINGEN MET HET VERBOD VAN ARTIKEL 86 ZIJ GEWEZEN OP DE ERVARING WELKE EEN ONDERNEMING VAN VERZOEKSTERS OMVANG , WERKZAAM OP HET GEHELE GEMEENSCHAPPELIJKE MARKTGEBIED , MOEST HEBBEN OPGEDAAN MET DE GEDRAGSLIJN VAN DE GEZAGSORGANEN DIE IN DE LID-STATEN MET DE TOEPASSING VAN HET MEDEDINGINGSRECHT BELAST ZIJN , TERWIJL DE SCHERP OMLIJNDE BEPALINGEN VAN ARTIKEL 86 , LETTER B - BETREFFENDE DE BEPERKING VAN DE AFZET - , VAN ARTIKEL 86 , LETTER D - VOLGENS HETWELK HET SLUITEN VAN OVEREENKOMSTEN NIET AFHANKELIJK MAG WORDEN GESTELD VAN HET AANVAARDEN - DOOR DE HANDELSPARTNERS - VAN BIJKOMSTIGE PRESTATIES , GEEN VERBAND HOUDENDE MET HET ONDERWERP DER OVEREENKOMSTEN - EN MET NAME VAN ARTIKEL 86 , LETTER C , INZAKE HET TOEPASSEN - TEN OPZICHTE VAN HANDELSPARTNERS - VAN ONGELIJKE VOORWAARDEN BIJ GELIJKWAARDIGE PRESTATIES , DE TOEPASSING VAN DEZE BEPALING OP EEN EXCLUSIEF BEVOORRADINGS- EN KORTINGSSYSTEEM ALS DOOR VERZOEKSTER OPGEZET , NIET ONVOORZIENBAAR DEED ZIJN .

INTEGENDEEL : EEN WAAKZAAM ONDERNEMER HAD DE MOGELIJKHEID , ZO NIET DE WAARSCHIJNLIJKHEID VAN DIE TOEPASSING IN ZIJN OVERWEGINGEN DIENEN TE BETREKKEN , TERWIJL ARTIKEL 2 VAN VERORDENING NR . 17 HEM DE MOGELIJKHEID BOOD ZICH VOOR ALLE ZEKERHEID TE DOEN VOORLICHTEN OVER DE WIJZE WAAROP ARTIKEL 86 IN TWIJFELACHTIGE GEVALLEN ZOU WORDEN TOEGEPAST ; VERZOEKSTER HEEFT HET EVENWEL NIET NODIG GEACHT ZICH ALDUS DE RECHTSZEKERHEID WELKE HAAR ZOU ZIJN ONTHOUDEN , TE VERSCHAFFEN .

135TEN SLOTTE DOET VERZOEKSTER EEN BEROEP OP DE BESCHIKKING VAN DE COMMISSIE VAN 5 DECEMBER 1969 ( PB NR . L 323 , BLZ . 21 ) BETREFFENDE EEN PROCEDURE KRACHTENS ARTIKEL 85 VAN HET EEG-VERDRAG ( IV-24.470-1 , PIRELLI/DUNLOP ), WAARAAN ZIJ AFLEEST DAT OVEREENKOMSTEN WAARBIJ PARTIJEN ZICH WEDERKERIG TOT EXCLUSIEVE BEVOORRADING VERPLICHTEN , KUNNEN WORDEN AANVAARD ALS ER MAAR EEN ENGELSE CLAUSULE IN IS OPGENOMEN .

136IN BEDOELDE BESCHIKKING GING HET OM EEN OVEREENKOMST KRACHTENS WELKE TWEE GEEN MACHTSPOSITIE OP DE MARKT INNEMENDE ONDERNEMINGEN VOOR ELKANDERS REKENING ZOUDEN OVERGAAN TOT DE VERVAARDIGING VAN LUCHTBANDEN ; DE OVEREENKOMST WAS BEDOELD OM ELK VAN BEIDE PARTIJEN DE TOEGANG TOT ELKANDERS MARKTEN TE VERGEMAKKELIJKEN .

BOVENDIEN WAS ER IN DE PRIJSAANPASSINGSCLAUSULE IN DE OVEREENKOMST DUNLOP/PIRELLI GEEN SPRAKE VAN DE TALRIJKE RESTRICTIES EN MODALITEITEN DIE MEN IN DE OMSTREDEN CONTRACTEN AANTREFT - EN DIE DE DRAAGWIJDTE DER CLAUSULE IN STERKE MATE INPERKEN .

EEN ONDERNEMING DIE EEN MACHTSPOSITIE INNAM , KON HET ER REDELIJKERWIJZE NIET VOOR HOUDEN DAT EEN ONDER DIE OMSTANDIGHEDEN AFGEGEVEN NEGATIEVE VERKLARING VOOR DE RECHTVAARDIGING VAN HAAR EIGEN GEDRAG - IN VERBAND MET ARTIKEL 86 - ALS PRECEDENT KON WORDEN GEBRUIKT .

137UIT EEN EN ANDER VOLGT DAT HET MIDDEL , ONTLEEND AAN DE ONBEPAALDHEID DER IN ARTIKEL 86 GEBEZIGDE TERMEN , MOET WORDEN VERWORPEN .

B ) DE TOEPASSING VAN ARTIKEL 15 VAN VERORDENING NR . 17

138VERZOEKSTER BETOOGT VOORTS DAT UIT HET GEHELE DOSSIER , ALSOOK UIT HAAR GEDRAG , BLIJKT DAT ZIJ NIET KAN WORDEN GEACHT OPZETTELIJK OF UIT ONACHTZAAMHEID TE HEBBEN GEHANDELD , NU ZIJ ENERZIJDS MEENDE OP DE BETROKKEN MARKTEN GEEN MACHTSPOSITIE IN TE NEMEN EN ANDERZIJDS DE OMSTREDEN CONTRACTEN MET ARTIKEL 86 VERENIGBAAR HEEFT GEACHT .

139DE IN DE MANAGEMENT INFORMATIONS EN ANDERE INTERNE STUKKEN TE VINDEN AANWIJZINGEN EN INSTRUCTIES BETREFFENDE HET BELANG VAN EXCLUSIEVE LEVERINGSAFSPRAKEN EN VAN EEN STELSEL VAN GETROUWHEIDSKORTINGEN , ALSOOK BETREFFENDE DE GEVOLGEN WELKE DAARVAN VOOR DE HANDHAVING VAN ROCHE ' S MARKTAANDELEN MOCHTEN WORDEN VERWACHT , BEWIJZEN DAT VERZOEKSTER WILLENS EN WETENS EEN HANDELSBELEID GEVOLGD HEEFT DAT EROP GERICHT WAS NIEUWE CONCURRENTEN DE TOEGANG TOT DE MARKTEN TE VERSPERREN .

DAT HET AANTAL CONTRACTEN WAARBIJ DE WEDERPARTIJ TOT EXCLUSIEVE LEVERING VERPLICHT OF GESTIMULEERD WERD ZICH SINDS 1970 HEEFT VERVEELVOUDIGD , WIJST OOK OP BEDOELD OPZET .

ANDERZIJDS WAREN VERZOEKSTERS MARKTAANDELEN , ALTHANS VOOR HET MERENDEEL DER VITAMINENGROEPEN , ZO OMVANGRIJK DAT SLECHTS ONVOLDOENDE BESTUDERING VAN DE STRUCTUUR DER MARKTEN WAAROP ZIJ OPTRAD OF EEN WEIGERING DIE STRUCTUREN IN HAAR OVERWEGINGEN TE BETREKKEN , BIJ HAAR DE OVERTUIGING KON DOEN POST VATTEN DAT ZIJ GEEN MACHTSPOSITIE INNAM .

DE VOORWAARDEN VOOR DE TOEPASSING VAN ARTIKEL 15 VAN VERORDENING NR . 17 WAREN DERHALVE VERVULD .

C ) HET BEDRAG VAN DE GELDBOETE

140HET ONDERZOEK VAN DE ZAAK HEEFT EVENWEL GELEERD DAT DE COMMISSIE DE VRAAG OF VERZOEKSTER OP DE MARKT VOOR VITAMINEN VAN DE GROEP B3 EEN MACHTSPOSITIE INNAM , ONJUIST HEEFT BEOORDEELD .

EN ALLEEN VOOR DE JAREN 1972 , 1973 , 1974 EN - TOT OP ZEKERE HOOGTE - 1971 , HEEFT DE COMMISSIE NAUWKEURIGE GEGEVENS VERSTREKT TER BEOORDELING OF ER SPRAKE WAS VAN MARKTAANDELEN DIE HET BESTAAN VAN EEN MACHTSPOSITIE AANTONEN ; MET HET OOG OP DE VASTSTELLING VAN HET BOETEBEDRAG ZAL DE IN AANMERKING TE NEMEN DUUR VAN DE INBREUK DAN OOK TOT MINDER DAN DE DOOR DE COMMISSIE IN AANMERKING GENOMEN VIJF JAREN , NAMELIJK TOT IETS MEER DAN DRIE JAREN MOETEN WORDEN TERUGGEBRACHT .

VOORTS STAAT VAST DAT ROCHE ZICH SINDS DE AANVANG VAN DE ADMINISTRATIEVE PROCEDURE BEREID VERKLAARD HEEFT DE OMSTREDEN CONTRACTEN TE WIJZIGEN EN DAARTOE OOK - IN OVERLEG MET DE DIENSTEN DER COMMISSIE - IS OVERGEGAAN .

141OP GROND VAN EEN EN ANDER ZOU HET BOETEBEDRAG MOETEN WORDEN VERLAAGD ; HET HOF ACHT TERMEN AANWEZIG HET OP 200 000 REKENEENHEDEN , OFWEL DM 732 000 TE STELLEN - MET VERWERPING VAN HET BEROEP VOOR HET OVERIGE - .

KOSTEN

142VOLGENS ARTIKEL 69 , PARAGRAAF 2 , VAN HET REGLEMENT VOOR DE PROCESVOERING WORDT DE IN HET ONGELIJK GESTELDE PARTIJ DESGEVORDERD IN DE KOSTEN VERWEZEN .

VOLGENS PARAGRAAF 3 VAN DAT ARTIKEL KAN HET HOF DE PROCESKOSTEN GEHEEL OF GEDEELTELIJK COMPENSEREN , INDIEN PARTIJEN ONDERSCHEIDENLIJK OP EEN OF MEER PUNTEN IN HET ONGELIJK WORDEN GESTELD , EN VOORTS WEGENS BIJZONDERE REDENEN .

AANGEZIEN ELK VAN BEIDE PARTIJEN OP BEPAALDE PUNTEN IN HET ONGELIJK GESTELD WERD , ZIJN TERMEN TOT COMPENSATIE AANWEZIG .

HET HOF VAN JUSTITIE ,

UITSPRAAK DOENDE :

1 . VERLAAGT HET BEDRAG VAN DE GELDBOETE , OPGELEGD AAN DE FIRMA HOFFMANN-LA ROCHE AG EN IN ARTIKEL 3 , EERSTE ALINEA , VAN DE BESCHIKKING ( IV-29.020 ) VAN DE COMMISSIE VAN 9 JUNI 1976 OP 300 000 REKENEENHEDEN OF DM 1 098 000 VASTGESTELD , TOT 200 000 REKENEENHEDEN OFWEL DM 732 000 .

2 . VERWERPT HET BEROEP VOOR HET OVERIGE .

3 . COMPENSEERT DE PROCESKOSTEN .