1.

2.

2.1.

2.2.

i)

ii)

iii)

2.3.

2.4.

2.5.

2.6.

2.7.

2.8.

2.9.

—

De in het kader van de associatieagenda genomen maatregelen moeten in het teken van de overkoepelende doelstellingen van politieke associatie en economische integratie worden uitgevoerd.

—

De prioriteiten van de associatieagenda geven blijk van de verantwoordelijkheid van de EU en de Republiek Moldavië om de associatieovereenkomst volledig ten uitvoer te leggen, nu deze volledig in werking is getreden.

—

Beide partijen moeten worden betrokken bij de tenuitvoerlegging van de associatieagenda, waarbij de beginselen van eigen verantwoordelijkheid, transparantie, verantwoordingsplicht en inclusie volledig worden nageleefd.

—

De in het kader van de associatieagenda behaalde resultaten zullen een belangrijke bijdrage vormen tot het verwezenlijken van de prioriteiten voor 2020 die op de top van het Oostelijk Partnerschap in Brussel moeten worden overeengekomen.

—

De associatieagenda heeft tot doel tastbare, duidelijk afgebakende en duurzame resultaten te bereiken door de geleidelijke tenuitvoerlegging van praktische maatregelen en betrokkenheid van het maatschappelijk middenveld en andere belanghebbenden. Beide partijen zorgen er met name voor dat wetgeving en strategische documenten die in het kader van de associatieagenda worden ontwikkeld, worden opgesteld volgens een inclusief en empirisch onderbouwd proces.

—

De partijen erkennen het belang van de ondersteuning van de overeengekomen prioriteiten door middel van passende en toereikende politieke, technische en financiële middelen.

—

De tenuitvoerlegging van de associatieagenda wordt onderworpen aan toezicht, jaarlijkse rapportage en evaluatie. De geboekte vooruitgang wordt beoordeeld, ook tijdens de vergaderingen van de bij de associatieovereenkomst ingestelde bilaterale structuren. Maatschappelijke organisaties worden eveneens aangemoedigd om hun toezichtsactiviteiten toe te spitsen op de associatieagenda.

—

De Europese Unie zal de Republiek Moldavië ondersteunen bij de tenuitvoerlegging van de doelstellingen en prioriteiten die in de associatieagenda zijn uiteengezet. Daartoe zal zij: alle beschikbare bronnen van EU-steunverlening aanbieden; deskundigheid en advies verstrekken, de uitwisseling van beste praktijken, knowhow en informatie bevorderen, en capaciteitsopbouw en institutionele versterking ondersteunen. De Europese Unie zal eveneens steun van andere partners van de Republiek Moldavië aanmoedigen en die trachten te coördineren. De Europese Unie zal een beroep doen op de financiële instrumenten waarover zij beschikt om de tenuitvoerlegging van de associatieagenda te ondersteunen. De associatieagenda is echter geen document voor financiële programmering en evenmin een vervanging voor de financiële programmering die door de partijen wordt uitgevoerd.

Versterken van instellingen en goed bestuur:

Economische ontwikkeling en marktkansen:

Connectiviteit, energie-efficiëntie, milieu en klimaatverandering:

Mobiliteit en contacten tussen mensen:

—

vaststellen en ten uitvoer leggen van de herziene bevoegdheden van het Grondwettelijk Hof en de benoemingsprocedures van de leden van dit hof, in nauwe samenwerking met de Commissie van Venetië van de Raad van Europa;

—

aanpakken van de tekortkomingen die zijn vastgesteld door de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) en het Bureau voor Democratische Instellingen en Mensenrechten (Office for Democratic Institutions and Human Rights — ODIHR), door de waarnemingsmissie van het nationale maatschappelijk middenveld en door centrale overheden bij voorgaande verkiezingen, onder meer de noodzaak om te zorgen voor transparante campagnefinanciering, onafhankelijke en objectieve verslaggeving door de massamedia en de mogelijkheid voor de diaspora om te stemmen;

—

onderzoeken van de mogelijkheid om burgers van de Republiek Moldavië in staat te stellen de activiteiten van politieke partijen, verkiezingscampagnes en verkiesbare personen direct te financieren met inkomsten verkregen in het buitenland, terwijl tegelijkertijd wordt voorkomen dat buitenlandse burgers, personen en staten zich direct of indirect mengen in politieke activiteiten in de Republiek Moldavië;

—

opzetten van een goed functionerend juridisch kader ter bescherming van klokkenluiders;

—

ten uitvoer leggen van de hervorming van de territoriale structuur van de Republiek Moldavië door het aantal lokale overheden te beperken overeenkomstig de nationale decentralisatiestrategie en de strategie voor de hervorming van het openbaar bestuur;

—

ten uitvoer leggen van de strategie voor de hervorming van het openbaar bestuur en de hieraan ten grondslag liggende strategieën, ontwikkeld in 2016 in samenspraak met OESO/Sigma en de donorgemeenschap;

—

versterken van de mechanismen en capaciteiten voor coördinatie, toezicht en verslaglegging, zowel op politiek als bestuurlijk niveau;

—

een raming maken van de kosten van het actieplan 2016-2018 voor de hervorming van het openbaar bestuur;

—

opstellen van een begroting in evenwicht volgens het akkoord met het IMF, met voldoende financiële middelen om de geplande hervormingen uit te voeren;

—

hervormen van de staatskanselarij;

—

duidelijker definiëren van de functies, taken en verantwoordelijkheden van de belangrijkste instellingen en ontwikkelen van uniforme, schriftelijke en aangepaste procedures en methodologieën voor inclusieve en empirisch onderbouwde beleidsontwikkeling en -coördinatie;

—

voorbereiden van de herziening van het wettelijk kader voor het ambtenarenapparaat om dit uit te breiden tot alle instellingen die typische overheidstaken vervullen en ervoor te zorgen dat werving, promotie en ontslag worden gebaseerd op verdienste;

—

consolideren van de rol van de staatssecretarissen als de hoogstgeplaatste ambtenaren in elk vakministerie, teneinde bij te dragen aan de professionalisering en de depolitisering van het ambtenarenapparaat;

—

uitbreiden van de gegevensverzameling voor de personeelsregistratie, waaronder gegevens over salarissen, en het gebruik daarvan geleidelijk uitbreiden tot alle overheidsinstellingen;

—

reorganiseren van regeringsinstanties om de verantwoordingsplicht, doeltreffendheid en doelmatigheid te vergroten, waaronder toetsing van het rendement en de efficiëntie van de staatsbedrijven die bestuurlijke taken vervullen;

—

grondig ten uitvoer leggen van de wetgeving inzake de transparantie van het besluitvormingsproces;

—

wijzigen van de wet inzake toegang tot informatie om de tenuitvoerlegging daarvan te verbeteren en vaststellen van de noodzakelijke regelingen voor het toezicht op de tenuitvoerlegging;

—

ontwikkelen van een algemene wet inzake administratieve procedures om goede administratieve beginselen te handhaven en bijzondere administratieve procedures geleidelijk te harmoniseren met de nieuwe wet;

—

starten van een territoriale hervorming die eraan bij kan dragen dat er een maximaal aantal middelen beschikbaar wordt gesteld aan burgers op lokaal niveau;

—

actualiseren van de beheerstrategie voor de overheidsfinanciën van de Republiek Moldavië voor 2013-2020;

—

vaststellen van een nieuwe strategie voor de interne financiële controle bij de overheid (Public Internal Financial Control — PIFC);

—

voortzetten van de hervorming van de parlementaire controle en het parlementair toezicht op de begroting; versterken van transparantie, toezicht en verantwoordingsplicht van beleid en beheer inzake overheidsfinanciën;

—

vaststellen van het nieuwe wetsontwerp inzake de werking van de nationale Rekenkamer, dat de onafhankelijkheid en de doelmatigheid van de openbare externe controle moet waarborgen.

—

onderzoeken, in samenwerking met de Raad van Europa, van de stappen die noodzakelijk zijn voor het versterken van het institutionele kader, teneinde de veerkracht van de Republiek Moldavië op de lange termijn te bevorderen;

—

verbeteren van de uitwisseling van informatie tussen de regering en het parlement;

—

versterken van het toezicht van het Parlement op de tenuitvoerlegging van de hervormingen en wetgeving;

—

waarborgen dat de presidentiële, parlementaire en lokale verkiezingen op een democratische wijze verlopen, overeenkomstig de Europese normen;

—

onderzoeken van de mogelijkheid om de overheidsfinanciering van politieke partijen opnieuw te bekijken op basis van internationale beste praktijken, teneinde rekening te houden met de resultaten van de presidentsverkiezingen;

—

herzien van het plafond voor de donaties van individuen en rechtspersonen aan politieke partijen, in overeenstemming met internationale beste praktijken en conform de expertise van de Commissie van Venetië;

—

voortzetten van de tenuitvoerlegging van de decentralisatiestrategie, overeenkomstig het Europees Handvest inzake lokaal zelfbestuur van de Raad van Europa (CETS nr. 122);

—

herzien van de mechanismen voor kiezersregistratie, overeenkomstig aanbevelingen van de OVSE en ODIHR, teneinde de nauwkeurigheid van de gegevens te waarborgen;

—

ontwikkelen en implementeren van het geautomatiseerde informatiesysteem „Elections” — module „financiële controle” en het regelgevingskader, waarmee het proces van verslaglegging, verzameling en analyse van de financiële verslagen van politieke partijen en verkiesbare personen geautomatiseerd wordt en de publieke toegankelijkheid van deze informatie wordt verbeterd. Instellen van effectieve sancties in geval van overtreding en waarborgen dat de bewijslast inzake de herkomst van de fondsen bij de partijen ligt. Voorzien in de mogelijkheid beslag te leggen op onverklaard vermogen;

—

invoeren van mechanismen voor het beheer en de coördinatie van de stromen aan steunbetalingen naar gelang van de noden van de regering;

—

voortzetten van de hervorming van het openbaar bestuur, overeenkomstig de Europese beginselen van openbaar bestuur (zowel centraal als lokaal, alsmede de territoriale hervorming), in samenspraak met en met toenemende betrokkenheid van het maatschappelijk middenveld, om een verantwoordingsplichtig, doelmatig, transparant, op aantoonbare professionele verdiensten gebaseerd ambtenarenapparaat op te bouwen met een eigen gedragscode, gevrijwaard van politieke druk;

—

optimaliseren van het openbaar bestuur op nationaal en lokaal niveau, in overeenstemming met de strategie voor de hervorming van het openbaar bestuur;

—

regelmatig gebruik maken van voorafgaande effectbeoordelingen; zorgen voor systematische raming van de kosten van de hervormingen en instellen van interministeriële fora voor conflictoplossing, zowel op hoog bestuurlijk als politiek niveau;

—

invoeren van een transparant en meer concurrerend salarisstelsel voor ambtenaren, om talent aan te trekken en te behouden;

—

aanbieden aan burgers van gemakkelijk toegankelijke informatie over hun recht op goed bestuur, op toegang tot informatie en tot de bestuursrechter en het recht om een vergoeding te vorderen, zodat burgers weten waar en hoe zij een klacht kunnen indienen; zorgen voor effectieve en concrete follow-up van verzoeken en klachten van burgers;

—

waarborgen van de institutionele en organisatorische verbeteringen die nodig zijn voor het versterken van het parlementair toezicht, met inbegrip van modaliteiten voor de samenwerking met de openbare externe toezichthouder;

—

versterken van het vermogen van het ministerie van Financiën om de rol te vervullen die het heeft als de centrale begrotingsoverheid en waarborgen van de houdbaarheid van de overheidsfinanciën;

—

verder verbeteren van het beheer van overheidsfinanciën en doeltreffend uitvoeren van de geactualiseerde strategie ter zake;

—

opzetten van een doorlopend meerjarig programma voor overheidsinvesteringen, aangestuurd door het ministerie van Financiën, teneinde prioritaire investeringen op nationaal niveau in een meerjarig begrotingskader te waarborgen;

—

waarborgen van de institutionele en organisatorische verbeteringen die nodig zijn voor het versterken van het externe toezicht, met inbegrip van verdere ontwikkeling van de externe auditfunctie van de Rekenkamer van de Republiek Moldavië, overeenkomstig de normen van de Internationale Organisatie van Hoge Controle-instanties, en modaliteiten voor de samenwerking met de openbare externe toezichthouder;

—

toepassen van passende disciplinaire procedures en daadwerkelijk opleggen van sancties;

—

geleidelijk hervormen van verslagleggingsnormen voor overheidsboekhouding en van externe verslagleggingsnormen.

—

ten uitvoer leggen van de huidige wetgeving ten aanzien van rechters, openbaar aanklagers, advocaten en andere beoefenaren van juridische beroepen, om te zorgen voor nultolerantie ten aanzien van corruptie en alle vormen van corrupt gedrag te voorkomen;

—

waarborgen van de aanwerving van rechters en openbaar aanklagers door een onafhankelijke instantie aan de hand van transparante, op verdienste gebaseerde en objectieve criteria en eerlijke selectieprocedures, met onder meer verplichte schriftelijke examens en een nationale pool van vacatures, in overeenstemming met de Europese normen;

—

waarborgen van de bevordering van rechters en openbaar aanklagers, ook wat betreft hoofdaanklagers en hooggerechtshoven, door een onafhankelijke instantie aan de hand van transparante, op kwaliteiten gebaseerde en objectieve criteria en eerlijke selectieprocedures, in overeenstemming met de Europese normen;

—

waarborgen van de doeltreffende tenuitvoerlegging van garanties voor de onafhankelijkheid van rechters;

—

waarborgen van de doeltreffende uitvoering van tuchtmaatregelen en gedragscodes met inbegrip van procedurele garanties voor rechters en openbaar aanklagers en de autonomie van de justitiële inspectie ten opzichte van de Hoge Raad voor de Magistratuur, alsmede klachtenprocedures die toegankelijk zijn voor het publiek;

—

ten uitvoer leggen van regels betreffende onschendbaarheid bij de uitoefening van het ambt, overeenkomstig goede praktijken en met volledige inachtneming van de Europese normen;

—

ten uitvoer leggen van het wetgevingspakket inzake integriteit binnen de justitiële sector;

—

verbeteren van de transparantie en doelmatigheid van het besluitvormingsproces van de Hoge Raad voor de Magistratuur;

—

versterken van de onafhankelijkheid van de Hoge Raad van openbaar aanklagers in overeenstemming met de bepalingen van de wet op het Openbaar Ministerie van 25 februari 2016 en krachtdadig voortzetten van de grootschalige hervorming van het Openbaar Ministerie, met inbegrip van de tenuitvoerlegging van de nieuwe wetgeving;

—

waarborgen van het recht op een eerlijk proces, toegang tot de rechter en procedurele rechten in strafzaken, overeenkomstig de verplichtingen van de Republiek Moldavië uit hoofde van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens, de jurisprudentie van het Hof en andere relevante verdragen van de Raad van Europa, door het opstellen van:

—

versterken van de tenuitvoerlegging van mechanismen voor rechtsbijstand en alternatieve geschillenbeslechting;

—

waarborgen van het functioneren van een doeltreffend elektronisch beheerssysteem voor rechtszaken met een betrouwbare gerandomiseerde toewijzing van zaken en betrouwbare justitiële statistieken.

—

waarborgen van de onafhankelijkheid van justitiële instellingen, opdat deze niet onderworpen zijn aan politieke of enige andere vorm van druk vanuit de ambtenarij, de regering of het parlement;

—

waarborgen van de volledige onafhankelijkheid van alle openbaar aanklagers en beperken van de toezichthoudende rol van het Openbaar Ministerie, zoals voorzien in de nieuwe wetgeving betreffende het Openbaar Ministerie;

—

waarborgen dat het Nationaal Instituut voor Justitie de basis- en vervolgopleiding verschaft overeenkomstig de in kaart gebrachte behoeften;

—

aantonen dat maatregelen zijn genomen voor het versterken van de integriteit en verantwoordingsplicht van de rechterlijke macht, zoals het grondig onderzoeken en berechten van corruptiedelicten;

—

werken aan het verbeteren van de publieke perceptie van de onafhankelijkheid, integriteit, transparantie en verantwoordingsplicht van de rechterlijke macht;

—

vooruitgang boeken met een grootschalige hervorming van het Openbaar Ministerie, met inbegrip van gespecialiseerde openbaar aanklagers voor georganiseerde misdaad en corruptie;

—

vooruitgang boeken met de uitvoering van de wet inzake de optimalisering van de justitiële landkaart, in overeenstemming met het actieplan dat bij Besluit nr. 21 van het Parlement van 3 maart 2017 is goedgekeurd;

—

verbeteren van de toegang tot de rechter, met name voor vrouwen en kwetsbare groepen;

—

toewerken naar een aanzienlijke beperking van de duur van de procedures voor civiele en strafzaken;

—

toewerken naar het verhogen van het afhandelingspercentage van rechtszaken.

Mensenrechten en fundamentele vrijheden

Prioriteiten voor de korte termijn:

Prioriteiten op middellange termijn:

Vrijheid van meningsuiting

Prioriteiten voor de korte termijn:

Samenwerking van maatschappelijke organisaties

Prioriteiten voor de korte termijn:

Prioriteiten op middellange termijn:

Mishandeling en foltering

Prioriteiten voor de korte termijn:

Prioriteiten op middellange termijn:

Rechten van het kind

Prioriteiten op middellange termijn:

Huiselijk geweld

Prioriteiten voor de korte termijn:

Prioriteiten op middellange termijn:

Gelijke behandeling

Prioriteiten op middellange termijn:

Vakbondsrechten en fundamentele arbeidsvoorwaarden

Prioriteiten op middellange termijn:

Prioriteiten voor de korte termijn:

Prioriteiten op middellange termijn:

Terrorisme, non-proliferatie van massavernietigingswapens (MVW) en illegale wapenuitvoer

Prioriteiten voor de korte termijn:

Prioriteiten op middellange termijn:

Het conflict over Transnistrië

Prioriteiten op middellange termijn:

Het Internationaal Strafhof

Prioriteiten voor de korte termijn:

Bescherming van persoonsgegevens

Prioriteiten op middellange termijn:

Bestrijding van georganiseerde misdaad

Prioriteiten voor de korte termijn:

Prioriteiten op middellange termijn:

Politiehervorming

Prioriteiten voor de korte termijn:

Prioriteiten op middellange termijn:

Politiesamenwerking en databanken

Prioriteiten voor de korte termijn:

Prioriteiten op middellange termijn:

Bestrijding van drugs

Prioriteiten voor de korte termijn:

Prioriteiten op middellange termijn:

Mensenhandel

Bestrijding van seksueel misbruik en seksuele uitbuiting van kinderen

Bestrijding van cybercriminaliteit

Prioriteiten voor de korte termijn:

Prioriteiten op middellange termijn:

Preventie en bestrijding van corruptie en belangenverstrengeling

Prioriteiten voor de korte termijn:

Prioriteiten op middellange termijn:

Bestrijding van witwassen, financiering van terrorisme en financiële misdrijven

Prioriteiten voor de korte termijn:

Prioriteiten op middellange termijn:

Samenwerking inzake migratie, asiel en grensbeheer

Migratie en asiel

Prioriteiten voor de korte termijn:

Prioriteiten op middellange termijn:

Grensbeheer

Prioriteiten voor de korte termijn:

Prioriteiten op middellange termijn:

Juridische samenwerking

Prioriteiten op middellange termijn:

—

verdere verbeteringen op het gebied van de handelsbalansstatistieken tot stand brengen om ervoor te zorgen dat de partijen het antiontwijkingsmechanisme correct blijven toepassen;

—

samenwerken bij de tenuitvoerlegging van het stappenplan voor de verbetering van het concurrentievermogen in de Republiek Moldavië;

—

informatie uitwisselen over ontwikkelingen op het gebied van markttoegang in de Republiek Moldavië en het Moldavische beleid inzake markttoegang;

—

maatregelen uitvoeren teneinde het ondernemingsklimaat voor ondernemers te verbeteren.

—

de exportcapaciteit van de Republiek Moldavië vergroten, onder meer door ondernemersspecifieke, financiële en niet-financiële steunprogramma's (subsidies) ter ontwikkeling van de export op te zetten;

—

de samenwerking tussen de EU en de Republiek Moldavië versterken in het proces ter voorbereiding en uitvoering van wetgeving die mogelijk vereist is voor de tenuitvoerlegging van de DCFTA-bepalingen;

—

douanerechten op goederen van oorsprong uit de EU afschaffen overeenkomstig bijlage XV-D bij de associatieovereenkomst;

—

zorgen voor de naleving van de handelsgerelateerde energiebepalingen;

—

uitvoering geven aan de exportgerelateerde onderdelen voor 2018-2020 van de nationale strategie voor het bevorderen van de export en het aantrekken van investeringen voor 2016-2020, met inbegrip van een tussentijdse beoordeling van deze strategie in 2018.

—

informatie uitwisselen over het nakomen van de toezegging tot het aanpassen van nationale wetgeving aan het acquis van de Unie, zoals uiteengezet in desbetreffende bijlagen bij de overeenkomst, en over de handhaving daarvan;

—

de administratieve capaciteiten van de betrokken overheidsorganen, -instellingen en -instanties versterken.

—

de infrastructuur voor het beheer van technische voorschriften, procedures inzake normalisatie, metrologie, accreditatie en conformiteitsbeoordeling en het systeem voor markttoezicht ontwikkelen en moderniseren, met inbegrip van de totstandbrenging van een nationaal informatiesysteem;

—

de samenwerking opvoeren met EU-organisaties zoals CEN, Cenelec, ETSI, Euramet, EA, Welmec;

—

informatie uitwisselen over andere relevante aspecten van de plannen van de Republiek Moldavië op het gebied van technische handelsbelemmeringen en over de toepasselijke termijnen;

—

een diepgaande campagne/actie met het oog op het voorlichten, begeleiden en adviseren van bedrijven in de Republiek Moldavië ontwerpen en uitvoeren, in samenwerking met organen die de particuliere sector in de Republiek Moldavië vertegenwoordigen, met als doel een beter begrip te creëren van de in de EU geldende productvoorschriften en vereisten voor het op de markt brengen van producten;

—

samenwerken bij de voorbereiding van de overeenkomst betreffende conformiteitsbeoordeling en aanvaarding van industrieproducten (OCA).

—

de import- en exportcertificering van agrovoedingsproducten vereenvoudigen;

—

de voedselveiligheidsstrategie voor 2017-2022 ontwikkelen en uitvoeren;

—

de samenwerking tussen het nationaal agentschap voor voedselveiligheid en het ministerie van Landbouw opvoeren, teneinde wetswijzigingen op SPS-gebied voor te bereiden, aan te nemen en ten uitvoer te leggen;

—

de administratieve capaciteit versterken door opleidingen voor personeelsleden in de bevoegde overheids- en uitvoerende organen en agentschappen te organiseren met het oog op de voorbereiding en uitvoering van wetgeving die conform de wetgeving van de EU is;

—

voorlichtingscampagnes organiseren met desbetreffende agentschappen, ondernemingen en ngo's inzake de vereisten voor toegang tot de EU-markt en met maatschappelijke organisaties inzake de consumentenaspecten van de veiligheid van levensmiddelen en diervoeders;

—

een internationaal erkende accreditatie van alle bij officiële controles betrokken laboratoria verkrijgen met het oog op het voldoen aan exportvoorschriften op SPS-gebied, en de dier- en plantgezondheid en voedselveiligheid op de interne markt van de Republiek Moldavië versterken.

—

de capaciteiten van het nationaal agentschap voor voedselveiligheid reorganiseren en ontwikkelen op basis van de bepalingen van de toekomstige nieuwe voedselveiligheidsstrategie 2017-2022;

—

de laatste hand leggen aan de uitvoering van de huidige voedselveiligheidsstrategie van de Republiek Moldavië, met bijzondere aandacht voor de kwaliteit van de wetgeving en de handhavingscapaciteit, en alle vastgestelde tekortkomingen aanpakken;

—

nationale wetten aanpassen aan het acquis van de Unie zoals vermeld in de desbetreffende bijlagen bij de overeenkomst, en zorgen voor de effectieve tenuitvoerlegging en handhaving daarvan;

—

de infrastructuur en de hieraan gerelateerde capaciteit die noodzakelijk is voor de tenuitvoerlegging van de wetgeving — in het bijzonder die inzake de gezondheid van dieren en planten, laboratoria voor voedselveiligheid en grensinspectieposten — verder verbeteren overeenkomstig de vereisten van de EU;

—

de laatste hand leggen aan de werkzaamheden voor het opzetten van een systeem voor vroegtijdige waarschuwing voor levensmiddelen en diervoeders, diergezondheid en de gezondheid en veiligheid van planten.

—

de wetgeving van de Republiek Moldavië aanpassen aan het EU-douanewetboek;

—

doorgaan met de uitvoering van het strategische kader voor douanesamenwerking;

—

doorgaan met de modernisering van de douanediensten en de infrastructuur daarvoor, en met de organisatie van opleidingen voor het personeel, met name ter bevordering van een servicegerichte en corruptievrije cultuur in de Republiek Moldavië;

—

een stappenplan opstellen met het oog op de toetreding van de Republiek Moldavië tot de overeenkomst betreffende een gemeenschappelijke regeling inzake douanevervoer, en een projectteam opzetten;

—

maatregelen ter bestrijding van fraude en ter voorkoming van illegale handel, waaronder die in accijnsproducten, opvoeren, met name door een nauwere samenwerking op grond van het protocol inzake wederzijdse administratieve bijstand in douanezaken;

—

zorgen voor de effectieve handhaving van de wetgeving van de Republiek Moldavië inzake de bescherming van geografische aanduidingen en intellectuele-eigendomsrechten, en voorzien in een passende opleiding voor douaneambtenaren op dit gebied.

—

regelgeving opstellen voor de uitvoering van het nieuwe douanewetboek;

—

het systeem van geautoriseerde marktdeelnemers van de Republiek Moldavië afstemmen op dat van de EU, met het vooruitzicht op wederzijdse erkenning;

—

de wetgeving aanpassen en de voorwaarden scheppen om de toetreding van de Republiek Moldavië tot de overeenkomst betreffende een gemeenschappelijke regeling inzake douanevervoer mogelijk te maken;

—

de douaneprocedures verder vereenvoudigen en moderniseren en zorgen voor de effectieve uitvoering ervan;

—

samenwerken inzake op risico-inschatting gebaseerde douanecontroles en relevante informatie uitwisselen die bijdraagt tot verbeteringen op het gebied van risicobeheer en veiligheid van de toeleveringsketens, tot de facilitering van de legale handel, alsmede tot de veiligheid en de beveiliging van ingevoerde, uitgevoerde of doorgevoerde goederen;

—

de procedures opvoeren voor een snelle toetreding tot en tenuitvoerlegging van het protocol bij het WHO-Kaderverdrag inzake tabaksontmoediging, teneinde de illegale handel in tabaksproducten uit te bannen.

—

de huidige procedures die de douanediensten van de Republiek Moldavië toepassen bij de certificering en controle van de oorsprong van goederen, bespreken en, indien noodzakelijk, opnieuw bezien.

—

de Republiek Moldavië helpen bij de uitvoering van de verplichtingen die voortvloeien uit de toetreding tot de Conventie;

—

voorzien in opleidingen voor de douanediensten van de Republiek Moldavië inzake de certificering en controle van de preferentiële oorsprong.

—

voorzien in opleiding en voldoende administratieve capaciteit om de afstemming van de wetgeving tot stand te kunnen brengen;

—

ervoor zorgen dat op gezette tijden informatie wordt uitgewisseld over de beoogde of lopende wetgevingsactiviteiten op terreinen die in aanmerking komen voor afstemming en met het oog hierop een dialoog voeren;

—

ervoor zorgen dat het wetgevingskader voor diensten en vestiging in de Republiek Moldavië de rechten en plichten weerspiegelt, en de effectieve uitvoering mogelijk maakt van de verplichtingen inzake markttoegang die voortvloeien uit de DCFTA.

—

de harmonisatie van het wettelijk en institutioneel kader voor overheidsopdrachten van de Republiek Moldavië coördineren met de Europese Commissie;

—

tijdig nauwkeurige informatie verstrekken over de ontwikkelingen in de wetgeving van de Republiek Moldavië, in het bijzonder met betrekking tot het geplande wetgevingswerk inzake beleid en handhaving ten aanzien van overheidsopdrachten, en over de ontwikkeling van het institutionele bestel;

—

verder werk maken van de uitvoering van de strategie voor overheidsopdrachten van de Republiek Moldavië, waarbij wordt gezorgd voor een goed functionerend, concurrerend, verantwoordingsplichtig en transparant systeem voor overheidsopdrachten dat vertrouwen van de burgers van de Republiek Moldavië en de internationale gemeenschap in het aanbestedingsproces schept en waarborgt;

—

wetgeving inzake overheidsopdrachten betreffende nutsbedrijven, concessies en publiek-private partnerschappen vaststellen en uitvoeren overeenkomstig de desbetreffende wetgeving van de EU;

—

ervoor zorgen dat het onafhankelijke nationale bureau voor klachten en geschillenbeslechting over voldoende administratieve capaciteit beschikt om in doeltreffende rechtsmiddelen te voorzien, overeenkomstig de betrokken wetgeving van de EU;

—

de benodigde vaardigheden en administratieve capaciteit ontwikkelen bij de organen die verantwoordelijk zijn voor het toezicht op de uitvoering van het beleid inzake overheidsopdrachten;

—

het systeem van rechtsmiddelen in overeenstemming brengen met het Europees acquis inzake de normen voor onafhankelijkheid, rechtschapenheid en transparantie, op grond waarvan klachten vlot en competent moeten worden afgehandeld;

—

de benodigde vaardigheden en administratieve capaciteit ontwikkelen om de doelmatigheid van het aanbestedingsproces te stimuleren, met inbegrip van die aspecten die kunnen bijdragen tot een slimme, duurzame en inclusieve economische groei van de Republiek Moldavië.

—

doorgaan met de uitvoering van de strategie voor overheidsopdrachten van de Republiek Moldavië;

—

zorgen voor de hervorming van het nationale systeem voor overheidsopdrachten door middel van de geleidelijke afstemming op het desbetreffende en geactualiseerde wetgevingskader van de EU en zorgen voor een passende uitvoering en handhaving daarvan;

—

regels inzake overheidsopdrachten voor openbare ondernemingen opstellen overeenkomstig normen en beste praktijken van de EU;

—

de implementatie van e-aanbesteding voortzetten en de functionaliteiten van het desbetreffende IT-instrument verbeteren;

—

het opzetten van aankoopcentrales in overweging nemen en ervoor zorgen dat alle contracterende autoriteiten en entiteiten voldoende geschikt personeel hebben en over de benodigde middelen beschikken voor het uitvoeren van hun activiteiten.

—

maatregelen nemen om het publiek meer bewust te maken van de bescherming van intellectuele eigendom en zorgen voor een effectieve dialoog met de houders van rechten;

—

zorgen voor de juiste tenuitvoerlegging en handhaving van nationale wetgeving conform EU-normen op dit terrein, ook wat betreft de bescherming van geografische aanduidingen, en instrumenten ontwikkelen voor het toezicht op de tenuitvoerlegging en handhaving van de intellectuele-eigendomsrechten uit hoofde van de associatieovereenkomst;

—

voorzien in passende opleiding over de bescherming van geografische aanduidingen ten behoeve van ambtenaren van de bevoegde overheidsdiensten en leden van de rechterlijke macht.

—

ervoor zorgen dat de houders van rechten van beide partijen kunnen rekenen op een adequaat en doeltreffend beschermingsniveau van hun intellectuele-eigendomsrechten en dat adequate maatregelen zijn genomen om deze rechten te handhaven;

—

de handhavingscapaciteit van de bevoegde overheidsorganen en uitvoerende agentschappen, met inbegrip van de douanediensten van de Republiek Moldavië, versterken en op gezette tijden verslag uitbrengen over de stand van zaken met betrekking tot de administratieve capaciteit;

—

ervoor zorgen dat er een passend wetgevingskader is om de toegang tot de rechter voor de houders van rechten te garanderen, en dat er straffen voorhanden zijn die daadwerkelijk kunnen worden uitgevoerd;

—

de betrokken institutionele structuren consolideren; dit geldt ook voor het nationaal agentschap voor intellectuele eigendom en de auteursrechtenorganisaties; de samenwerking met de autoriteiten van derde landen, organisaties voor collectief beheer en brancheorganisaties versterken;

—

uitvoering geven aan de normen die zijn opgenomen in de Handhavingsrichtlijn 2004/48/EG van het Europees Parlement en de Raad (6) en Verordening (EU) nr. 608/2013 van het Europees Parlement en de Raad (7);

—

doeltreffende maatregelen nemen met het oog op de bestrijding van namaak en piraterij en zorgen voor de effectieve uitvoering van de handhavingswetgeving en de straffen voor inbreuken op de intellectuele-eigendomsrechten op basis van de betrokken nationale strategie tot 2020, en op gezette tijden rapportages uitbrengen die zijn gebaseerd op tastbare en meetbare doelen en gegevens.

—

ervoor zorgen dat het institutionele kader en de administratieve capaciteit van de Republiek Moldavië een onpartijdige en effectieve tenuitvoerlegging van de mededingingswetgeving garanderen en een gelijk speelveld voor alle economische actoren scheppen;

—

de dialoog versterken over de ervaring die is opgedaan met wetshandhaving op mededingingsgebied, alsmede over andere aan mededinging gerelateerde wetgevingsontwikkelingen, onder meer door te voorzien in opleiding voor de autoriteiten en ad-hocadvies van deskundigen over de algemene handhaving van staatssteunregels.

—

een communicatiestrategie voor de regering ontwikkelen en kernthema's afbakenen om de communicatie-inspanningen van de overheid op toe te spitsen;

—

de strategische-planningscapaciteiten van het communicatiebureau van de regering versterken;

—

beste praktijken en ervaringen betreffende transparante beleidsvorming bespreken, met name door het maatschappelijk middenveld bij de beleidsdialoog te betrekken;

—

informatie uitwisselen en voorzien in passende opleidingen, onder meer op het gebied van communicatiemechanismen en overleg met belanghebbenden;

—

seminars en andere evenementen voor een breder publiek organiseren, waarop de tenuitvoerlegging van de associatieovereenkomst en het proces van aanpassing van de wet- en regelgeving worden toegelicht.

—

de verplichtingen inzake transparantie van handelsgerelateerde beleidsvorming in acht nemen en beoordelen welke mechanismen hiertoe eventueel moeten worden ingevoerd;

—

de bij wet verleende gratis en eenvoudige toegang tot overheidsinformatie bevorderen.

—

uitwisselen van informatie over de uitvoering van het relevante binnenlandse beleidskader of van internationale verplichtingen met betrekking tot duurzame ontwikkeling;

—

de effectieve uitvoering bespreken van de op grond van dit hoofdstuk aangegane verplichtingen inzake de betrokkenheid van belanghebbenden en de dialoog met het maatschappelijk middenveld;

—

ervoor zorgen dat de arbeidsinspectie blijft voldoen aan IAO-normen en EU-beginselen;

—

beste praktijken en relevante ervaringen uitwisselen.

—

ten uitvoer leggen van het hervormingsprogramma dat is overeengekomen met het Internationaal Monetair Fonds;

—

aanvangen met de tenuitvoerlegging van de met de EU overeengekomen macrofinanciële bijstandsverlening, zodra deze is vastgesteld.

—

voltooien van de tenuitvoerlegging van het hervormingsprogramma dat is overeengekomen met het Internationaal Monetair Fonds;

—

volledig ten uitvoer leggen van de met de EU overeengekomen macrofinanciële bijstandsverlening, zodra deze is vastgesteld;

—

bewaken van de macro-economische ontwikkelingen, bespreken van de belangrijkste beleidsuitdagingen en uitwisselen van informatie over beste praktijken, door het versterken van de reguliere macro-economische dialoog, teneinde de kwaliteit van de economische beleidsvorming te verbeteren;

—

verder versterken van de onafhankelijkheid, regelgevende bevoegdheden en de capaciteit van de centrale bank van de Republiek Moldavië en de nationale commissie voor financiële markten. Delen van de ervaringen van de EU op het vlak van monetair en wisselkoersbeleid, alsmede de regulering van de financiële en banksector en beleidsmaatregelen inzake toezicht, om de vermogens van de Republiek Moldavië op deze gebieden verder te ontwikkelen;

—

verbeteren van de duurzaamheid en governance van de overheidsfinanciën, door de tenuitvoerlegging van fiscale hervormingen, onder meer het verbeteren van de tenuitvoerlegging van het parlementair toezicht op de begroting;

—

voortzetten van de ontwikkeling van open, competitieve en transparante privatiseringsregels en -procedures en deze ten uitvoer leggen overeenkomstig de beste praktijken van de EU.

—

in overeenstemming brengen van de wetgeving van de Republiek Moldavië inzake boekhouding en boekhoudkundige controle met EU- en internationale instrumenten als vermeld in bijlage II bij de associatieovereenkomst;

—

tijdig uitwisselen van relevante en nauwkeurige informatie over de stand van de bestaande wetgeving en de overeenstemming daarvan met de EU-wetgeving, op basis van de door de partijen overeengekomen formule, om de EU-wetgeving ten uitvoer te leggen overeenkomstig het overeengekomen tijdschema;

—

in kaart brengen van de terreinen waarop in opleiding, capaciteitsopbouw en deskundigheid moet worden voorzien;

—

vereenvoudigen van het systeem van inspectoraten en diverse inspecterende instanties, om de doelmatigheid te vergroten en de mogelijkheden voor corruptie te beperken, met als uiteindelijke doelstelling het bevorderen van het ondernemingsklimaat en van de naleving van wetten en normen.

—

ontwikkelen van de administratieve capaciteit van de overheidsinstellingen van de Republiek Moldavië die zijn betrokken bij de tenuitvoerlegging van het vennootschapsrecht, de boekhouding, boekhoudkundige controle en corporate governance;

—

op gang brengen van besprekingen over de totstandbrenging van een register van uiteindelijke begunstigden voor ondernemingen.

—

scheppen van de voorwaarden voor de daadwerkelijke uitvoering van de werkgelegenheidsstrategie voor 2017-2020;

—

ervoor zorgen dat de basisvoorwaarden aanwezig zijn voor het goede functioneren van de arbeidsinspectie;

—

blijven bevorderen van de sociale dialoog, onder meer door capaciteitsopbouw bij de sociale partners.

—

effectieve uitvoering blijven geven aan de werkgelegenheidsstrategie voor 2017-2020;

—

ten uitvoer leggen van de EU-wetgeving op het vlak van gezondheid en veiligheid op het werk, arbeidsrecht en arbeidsomstandigheden, zoals vermeld in desbetreffende bijlagen bij de associatieovereenkomst, waarbij met name aandacht wordt besteed aan de volgende punten:

—

ontwikkelen van een strategische benadering van werkgelegenheid, die gericht is op meer en betere banen in behoorlijke arbeidsomstandigheden, een betere afstemming van vaardigheden en banen op de arbeidsmarkt en op het bevorderen van actieve ondersteuning en doeltreffende werkgelegenheidsdiensten; stimuleren van een inclusieve arbeidsmarkt; de nationale programma's inzake fatsoenlijk werk uitvoeren die de Republiek Moldavië met de IAO is overeengekomen,

—

versterken van de capaciteit van de overheidsdiensten die belast zijn met de ontwikkeling en tenuitvoerlegging van het werkgelegenheids- en sociaal beleid, in het bijzonder werkgelegenheidsdiensten en sociale diensten.

—

herzien van het acquis inzake consumentenbescherming dat de Republiek Moldavië op dit moment heeft vastgesteld overeenkomstig het recentelijk vastgestelde acquis van de EU op dit vlak (zoals opgenomen in bijlage IV bij de associatieovereenkomst);

—

ten uitvoer leggen van het meerjarenplan voor de institutionele ontwikkeling van het agentschap voor consumentenbescherming (CPA, Consumer Protection Agency);

—

ten uitvoer leggen van het meerjarenplan voor de institutionele ontwikkeling van het nationaal agentschap voor voedselveiligheid (ANSA, Agence nationale pour la sécurité alimentaire).

—

tot stand brengen en activeren van een nationaal systeem voor een doelmatige communicatie tussen nationale belanghebbenden over gevaarlijke non-foodconsumentenproducten en het terugroepen hiervan;

—

tot stand brengen en activeren van een mechanisme voor het uitwisselen van informatie over gevaarlijke levensmiddelen, gebaseerd op een systeem naar EU-model voor snelle waarschuwingen over levensmiddelen en diervoeders;

—

samenvoegen van de verschillende controlepunten van voedselveiligheid (grenscontroleposten, plantgezondheids- en diergezondheidsdiensten en het nationaal centrum voor de controle en certificering van bodem en gewas) tot een geïntegreerd en beheerd informatiebeheersysteem (MIS, Management Information System);

—

verder ontwikkelen en handhaven van op risico gebaseerde controleprocedures voor de beheersanalyse voor levensmiddelen en non-foodproducten;

—

periodiek beoordelen, en eventueel herzien, van het meerjarenplan voor de institutionele ontwikkeling van het agentschap voor consumentenbescherming (CPA, Consumer Protection Agency);

—

periodiek beoordelen, en eventueel herzien, van het meerjarenplan voor de institutionele ontwikkeling van het ANSA;

—

verder afstemmen van het wetgevings- en normatieve kader van de Republiek Moldavië op het acquis van de EU;

—

versterken van de administratieve capaciteit van de handhaving van consumentenbescherming in de Republiek Moldavië, in het bijzonder door opleidingen te verstrekken aan overheidsfunctionarissen en andere behartigers van consumentenbelangen over de omzetting van EU-wetgeving en de daaropvolgende tenuitvoerlegging en handhaving.

—

goedkeuren van de wet inzake officiële statistieken die is ontwikkeld op basis van Verordening (EG) nr. 223/2009 van het Europees Parlement en de Raad (8) betreffende communautaire statistieken en op basis van de algemene wetgeving inzake officiële statistieken voor landen in Oost-Europa, de Kaukasus en Centraal-Azië;

—

goedkeuren van de NUTS-nomenclatuur krachtens Verordening (EG) nr. 1059/2003 van het Europees Parlement en de Raad (9) met verdere wijzigingen en aanpassingen;

—

kenbaar maken van het eindresultaat van de volks- en woningtelling (PHC, Population and Housing Census) van 2014 en verbeteren van de bevolkingsstatistieken door het uitbreiden van het gebruik van administratieve gegevensbronnen;

—

ontwikkelen van ramingen voor regionale rekeningen volgens de methodologie van SNR 1993/ESR 1995;

—

waarborgen van de professionele en institutionele onafhankelijkheid van het nationale bureau voor de statistiek van de Republiek Moldavië bij de tenuitvoerlegging van de aanstaande hervorming van het openbaar bestuur door het handhaven van de huidige status en positie van dit bureau binnen het openbaar bestuur.

—

waarborgen van de berekeningen van de „geharmoniseerde index van consumptieprijzen” (HICP, Harmonised Index of Consumer Prices) volgens de normen van de EU;

—

ten uitvoer leggen van de methodologie van SNR 2008/ESR 2010 en de herberekening van de tijdreeksen voor de voornaamste macro-economische indicatoren overeenkomstig de goedgekeurde methodologie;

—

implementeren van een kwaliteitsmanagementsysteem voor officiële statistieken, volgens de Europese normen.

—

afstemmen van de belastingwetgeving van de Republiek Moldavië inzake btw en accijnzen op de desbetreffende richtlijnen van de EU overeenkomstig de bepalingen van bijlage VI bij de associatieovereenkomst;

—

verder ontwikkelen van de samenwerking met de OESO en met belastingdiensten van de lidstaten van de EU, door het uitwisselen van nieuwe ervaringen en ontwikkelingen op het gebied van belastingen.

—

verbeteren en vereenvoudigen van de belastingwetgeving;

—

vaststellen van maatregelen om directe belastingen op billijke en doeltreffende wijze te kunnen opleggen en innen;

—

in overeenstemming brengen van de wetgeving van de Republiek Moldavië inzake vrijstellingen van btw en accijnsrechten met de EU-wetgeving overeenkomstig bijlage VI bij de associatieovereenkomst;

—

verbeteren van de internationale samenwerking op belastinggebied om het behoorlijk bestuur op fiscaal vlak te versterken, door toepassing van de beginselen van transparantie, gegevensuitwisseling en eerlijke fiscale concurrentie;

—

verbeteren van de capaciteit van de belastingdienst door het versterken van het verandermanagement, het doorvoeren van de institutionele en operationele hervorming, het bijdragen aan het Europese integratieproces en het moderniseren van de informatietechnologie;

—

verbeteren van de capaciteit van de belastingdienst om de accumulatie van achterstallen te voorkomen, een doeltreffende belastinginning te waarborgen en de strijd tegen belastingfraude en belastingontwijking op te voeren;

—

maatregelen nemen met het oog op de harmonisering van het beleid om fraude met en smokkel van accijnsproducten te bestrijden.

—

initiatieven ontplooien om de transparantie van aandeelhouders te waarborgen en de financiële stabiliteit van de verzekeringsmarkt te garanderen;

—

waarborgen dat de gevallen van fraude die in 2014 van invloed waren op de banksector van de Republiek Moldavië aan een diepgravend, transparant en onpartijdig onderzoek worden onderworpen, met het oog op het terugkrijgen van de ontvreemde gelden en het vervolgen van de verantwoordelijken;

—

verder verbeteren van het wetgevingskader door het voorzien in de benodigde instrumenten en maatregelen (bv. het vergroten van de verantwoordelijkheid van aandeelhouders, het opleggen van strengere sancties) om de factoren die hebben geleid tot de bankenfraude in 2014 aan te pakken en vergelijkbare frauduleuze transacties op alle niveaus te voorkomen;

—

stapsgewijs ontwikkelen en vaststellen van een kader voor depositoverzekeringen, in overeenstemming met internationaal overeengekomen normen;

—

vaststellen van de wet inzake niet-bancaire kredietinstellingen, ontwikkeld door de nationale commissie voor financiële markten;

—

contacten leggen en informatie uitwisselen met de financiële toezichthouders van de EU. De EU zal met name in de benodigde steun voorzien aan de autoriteiten van de Republiek Moldavië bij het sluiten van overeenkomsten over informatie-uitwisseling en samenwerking op het gebied van financiële diensten met desbetreffende regelgevende en toezichthoudende autoriteiten van de EU- (bv. de Europese Centrale bank en de autoriteiten van de lidstaten van de EU);

—

tijdig uitwisselen van relevante en nauwkeurige informatie over de stand van de huidige wetgeving van de Republiek Moldavië;

—

in kaart brengen van de terreinen waarop in opleiding, capaciteitsopbouw en deskundigheid moet worden voorzien.

—

creëren van een nieuw regelgevings- en toezichtskader conform de internationaal overeengekomen reguleringsnormen, met inbegrip van een nieuwe werkwijze, hulpmiddelen en instrumenten voor het toezicht;

—

opstellen van een breed kader voor het verbeteren van corporate governance en risicobeheer in de bancaire financiële sector;

—

ontwikkelen van een kader voor macroprudentieel toezicht;

—

opbouwen van capaciteit voor de tenuitvoerlegging van de nieuwe wetgeving in de financiële sector;

—

verbeteren van de administratieve capaciteit van de toezichthoudende autoriteiten overeenkomstig de internationaal overeengekomen normen;

—

ontwikkelen van nationale wetgeving voor het voorkomen en bestrijden van witwaspraktijken en terrorismefinanciering, met name door het nemen van de volgende maatregelen: ten uitvoer leggen van Uniewetgeving op deze gebieden; versterken van de samenwerking met de financiële actiegroep (FATF), de Raad van Europa, in het bijzonder het Comité van deskundigen inzake de evaluatie van maatregelen ter bestrijding van het witwassen van geld en het financieren van terrorisme (Moneyval) van laatstgenoemde en alle andere relevante autoriteiten in de lidstaten van de Unie; de ondertekening van memoranda van overeenstemming tussen de financiële inlichtingenautoriteiten van de Republiek Moldavië en de lidstaten van de Unie;

—

ontwikkelen van de samenwerking tussen overheidsinstanties en organisaties die verantwoordelijk zijn voor het toezicht op de tenuitvoerlegging van nationale wetgeving inzake de bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering.

—

ten uitvoer leggen van de ontwikkelingsstrategie voor de kmo-sector voor 2012-2020 en het bijbehorende actieplan, in overeenstemming met de nieuwe wetgeving inzake kmo's, het herziene stappenplan van de Republiek Moldavië inzake het concurrentievermogen en de nationale strategie voor het bevorderen van de export en het aantrekken van investeringen voor 2016-2020 en het bijbehorende actieplan;

—

ontwikkelen van een industriebeleid dat gericht is op infrastructuurontwikkeling en innovatie;

—

effectief ten uitvoer leggen van het programma inzake het concurrentievermogen van ondernemingen en kmo's (Cosme, Competitiveness of Enterprises and SMEs), dat initiatieven omvat als het Europees netwerk voor ondernemingen (EEN, Enterprise Europe Network), Erasmus voor jonge ondernemers, clustersamenwerkingsprojecten enz., door middel van het versterken van de capaciteit van de betrokken institutionele belanghebbenden en belanghebbenden uit de particuliere sector in de Republiek Moldavië;

—

uitvoering geven aan initiatieven ter versterking van de innovatiecapaciteit, in overeenstemming met het nieuwe initiatief EU4Innovation, dat is opgezet in het kader van het Oostelijk Partnerschap, waarbij de ontwikkeling wordt bevorderd van beleidsmaatregelen en stimuli voor het ondersteunen van innoverende bedrijven.

—

ten uitvoer leggen van het landspecifieke stappenplan en de aanbevelingen uit de beoordeling van de SBA (Small Business Act);

—

koppelen van de ontwikkeling van kmo's aan de mogelijkheden die worden gecreëerd door de DCFTA, onder meer via (ondersteunende) bedrijfsnetwerken (zoals het EEN) en clusters, en voltooien van de ontwikkeling van een specifiek clusterbeleid binnen deze context;

—

versterken van de rol van verenigingen van bedrijven en kleine en middelgrote ondernemingen (met inbegrip van sectorale organisaties), teneinde de dialoog tussen overheid en bedrijfsleven te bevorderen;

—

ten uitvoer leggen van het conceptuele, wetgevings- en operationele kader voor het stimuleren van de ontwikkeling van industriële productie door middel van het banenscheppend vermogen van modernisering en innovatie, en waar economisch relevant ook door middel van clusters, in de Republiek Moldavië. In dit verband verder ontwikkelen en uitvoeren van het nieuwe industriebeleid.

—

leggen van contacten ter versterking van de ontwikkeling van een concurrerende en duurzame toeristische sector en schetsen van de stappen die moeten worden gezet voor een verdieping van de samenwerking tussen de Republiek Moldavië en actoren uit de EU op het vlak van toerisme;

—

voortzetten van de uitwisseling van beste praktijken en het delen van kennis, opleidingen en onderwijs op het vlak van toerisme.

—

uitvoeren van algemene wetten ten aanzien van de principes voor subsidiëring van de landbouw en plattelandsontwikkeling om daarmee de tenuitvoerlegging van het beleid op dit vlak te verbeteren;

—

ontwikkelen van de capaciteiten van het ministerie van Landbouw en Voedselindustrie op het vlak van landbouwstatistieken en economische analyse.

—

ontwikkelen en ten uitvoer leggen van het beleids-, juridisch en institutionele kader (onder andere voedselveiligheidsvoorschriften, kwaliteitsbeleid, biologische landbouw en handelsnormen) op het vlak van landbouw en plattelandsontwikkeling;

—

ontwikkelen, bevorderen en ten uitvoer leggen van sectorale programma's voor specifieke subsectoren van de landbouw;

—

vergroten van het concurrentievermogen van de landbouwproductie en de diversificatie van de economische activiteiten in plattelandsgebieden;

—

ontwikkelen van een geactualiseerd en transparant grondkadaster als basis voor het toezicht op het grondgebruik, alsmede het faciliteren van landhervorming en de consolidatie van landbouwbedrijven, met het oog op het verbeteren van de structurele situatie van de agrovoedingssector en de tenuitvoerlegging van beleid inzake landbouw en plattelandsontwikkeling;

—

verbeteren van het duurzaam gebruik van land in de agrovoedingssector;

—

verbeteren van het duurzaam gebruik van waterbronnen in de agrovoedingssector, door het gebruik van nieuwe technologieën;

—

ontwikkelen van de capaciteiten van centrale en lokale overheden ten aanzien van het plattelandsontwikkelingsbeleid;

—

versterken van de capaciteit van het betaalorgaan om de transparantie, doelmatigheid en voorspelbaarheid van de verstrekte overheidssteun te garanderen;

—

de landbouwsector minder kwetsbaar maken voor klimatologische risico's.

—

versterken van de onafhankelijkheid en administratieve capaciteit van de nationale regelgevende instantie op het vlak van elektronische communicatie, zodat deze instantie passende regelgevingsmaatregelen kan treffen en de eigen beslissingen en alle toepasselijke regelgeving kan handhaven en eerlijke concurrentie op de markten kan bevorderen;

—

bevorderen van de tenuitvoerlegging van het gemeenschappelijk Europees noodnummer 112 in Moldavië.

—

versterken van de digitale sector door het uitwisselen van informatie en ervaringen inzake de tenuitvoerlegging van de digitale eengemaakte markt (DSM, Digital Single Market). Bevorderen in de Republiek Moldavië van de afstemming op de EU-wetgeving, beste praktijken en normen, onder meer op het gebied van: e-handel; gegevensbescherming door middel van veerkrachtige netwerken; omschrijven van een nationale cyberveiligheidsstrategie; nationale capaciteitsopbouw van computercrisisteams (CERT); ontwerpen van een nationaal model voor het aanleggen van breedband in plattelandsgebieden;

—

verhogen van het niveau van cyberveiligheid en de bescherming van persoonsgegevens bij elektronische communicatie, teneinde de beschikbaarheid en integriteit van elektronische openbare diensten te waarborgen en het vertrouwen van burgers in deze diensten te vergroten.

—

bevorderen van de actieve deelname van de Republiek Moldavië aan het volksgezondheidsprogramma 2014-2020 van de EU.

—

stimuleren van hervormingen in de gezondheidssector en steunen van de Republiek Moldavië bij de voorbereiding van de tenuitvoerlegging van het acquis van de EU op het gebied van de volksgezondheid, zoals vermeld in de bijlagen bij de associatieovereenkomst, met name betreffende de wetgeving inzake tabaksontmoediging, kwaliteit en veiligheid van stoffen van menselijke oorsprong (bloed, weefsels, organen en cellen) en risico's voor de volksgezondheid, in overeenstemming met de internationale verplichtingen van de Republiek Moldavië op grond van het Kaderverdrag inzake tabaksontmoediging en de Internationale Gezondheidsregelingen;

—

verbeteren van de paraatheid, opleiding en epidemiologische bewaking en beheersing van overdraagbare ziekten, onder meer door: 1) deelname van de Republiek Moldavië aan het mediterrane programma voor opleiding op het gebied van interventie-epidemiologie (MediPIET, Mediterranean Programme for Intervention Epidemiology Training), 2) samenwerking met het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding, 3) waarborgen van het verantwoordelijkheidsgevoel van de Republiek Moldavië ten aanzien van nationale programma's voor de preventie en beheersing van hiv, tuberculose en hepatitis, en van de duurzaamheid van deze programma's, 4) versterken van vaccinatieprogramma's;

—

waarborgen van de toetreding tot en de daaropvolgende tenuitvoerlegging van het Protocol voor de illegale handel in tabaksproducten;

—

bevorderen van de nationale multisectorale actie voor de bestrijding van de resistentie tegen antibiotica, onder meer door het versterken van de bewaking, het verstandig gebruik van antibiotica en het beheersen van infecties in gezondheidszorginstellingen.

—

ten uitvoer leggen van de code inzake stedelijke ontwikkeling en stedenbouw voor de jaren 2017-2020, door middel van de ontwikkeling en vaststelling van de afgeleide wetgeving (wetsontwerpen en overheidsbesluiten) in overeenstemming met de „2020-strategie van Moldavië”;

—

maatregelen nemen om de programma's voor ruimtelijke ordening op nationaal, regionaal en districtsniveau te waarborgen en het opstellen van masterplannen en stedelijke ontwikkelingsplannen, om een geïntegreerd beleid inzake regionale ontwikkeling te bevorderen.

—

verder bevorderen van de deelname van de Republiek Moldavië aan de EU-strategie voor de Donau-regio, teneinde profijt te trekken van de uitwisseling van ervaringen en beste praktijken met deelnemende regio's uit de lidstaten van de EU;

—

verbeteren van de institutionele regelingen en opbouwen van voldoende capaciteit op nationaal/regionaal/lokaal niveau om deel te nemen aan alle programma's voor grensoverschrijdende samenwerking;

—

beginnen deel te nemen aan de programma's voor grensoverschrijdende samenwerking 2014-2020 in het kader van het Europees nabuurschapsinstrument (gezamenlijk operationeel programma Roemenië/Republiek Moldavië en gezamenlijk operationeel programma Zwarte Zee), en het transnationaal programma voor de Donau-regio. voortgaan met de uitvoering van het programma voor territoriale samenwerking Republiek Moldavië-Oekraïne in het kader van het Oostelijk Partnerschap.

—

ten uitvoer leggen van de strategie voor regionale ontwikkeling voor 2016-2020 van de Republiek Moldavië, in overeenstemming met de 2020-agenda van Moldavië, op het gehele grondgebied van de Republiek Moldavië, met het oog op het bevorderen van een meer gebalanceerde groei van het land als geheel;

—

stimuleren, als onderdeel van de doelstelling die is vervat in de regionale-ontwikkelingsstrategie van de Republiek Moldavië voor het waarborgen van duurzame economische groei in de regio's, van met name regionale economische specialisatie en innovatie, ondernemerschap en de versterking van het potentieel voor competitieve economische ontwikkeling van stedelijke centra, en promoten van het begrip „slimme specialisatie” voor het ontwerpen van onderzoeks- en innovatiestrategieën;

—

versterken van de institutionele en operationele capaciteit van de nationale, regionale en lokale instellingen op het vlak van regionale ontwikkeling, inclusief werkzaamheden met betrekking tot de ontwikkeling van een doeltreffend systeem van meerlagig bestuur en een duidelijke taakverdeling;

—

bevorderen van de betrokkenheid van belanghebbenden op regionaal en lokaal niveau en bestendigen van het partnerschap tussen alle partijen die zijn betrokken bij regionale ontwikkeling;

—

bevorderen van de deelname van de Republiek Moldavië aan de EU-strategie voor de Donau-regio, zodat de Republiek Moldavië kan profiteren van de uitwisseling van ervaringen en beste praktijken met deelnemende regio's van de lidstaten van de EU ten aanzien van een reeks vraagstukken, waaronder de terreinen die onder de associatieovereenkomst vallen.

—

aanmoedigen van een geïntegreerde benadering van maritieme aangelegenheden door het instellen van een nationaal aanspreekpunt en het deelnemen aan initiatieven van de EU voor het gehele zeebekken met het oog op het in kaart brengen van gemeenschappelijke interessegebieden voor samenwerking en projectontwikkeling in het Zwarte Zeegebied.

—

intensiveren van de samenwerking en toewerken naar duurzame visserij in de Zwarte Zee, zowel in de context van bilaterale als van multilaterale kaders, overeenkomstig de verklaring van Boekarest van 2016 van alle oeverstaten en op basis van een ecosysteembenadering van het visserijbeheer;

—

intensiveren van de bestuurlijke, wetenschappelijke en technische samenwerking voor het bevorderen van het toezicht op en de controle van visserijactiviteiten en de handel in visserijproducten en de traceerbaarheid daarvan, teneinde illegale, ongemelde en ongereglementeerde visserij (IOO) doeltreffend te bestrijden.

—

verstevigen van de onafhankelijkheid van energieagentschap ANRE, onder meer door het depolitiseren van benoemingen en ontslagprocedures voor directeuren, alsmede door een autonome begrotingsbepaling. Hiertoe zal de Republiek Moldavië op een transparante en inclusieve manier een nieuwe energiewet vaststellen en alle aanbevelingen voortkomend uit de beoordeling van het ANRE, uitgevoerd door het secretariaat van de Energiegemeenschap, ten uitvoer leggen;

—

initiatieven blijven ontplooien voor de integratie van de energiemarkt van de Republiek Moldavië in die van de EU;

—

ten uitvoer leggen van de nieuwe („derde energiepakket”-)wet inzake elektriciteit, door de benodigde stappen te nemen die door de wet worden voorgeschreven en door de vereiste afgeleide wetgeving vast te stellen;

—

volledig ten uitvoer leggen van de toezeggingen en overeenkomsten van de Republiek Moldavië, waaronder deze die zijn vastgelegd in het kader van de doelstellingen van de financiële programma's van het IMF, zoals de volledige recuperatie van eerdere tariefafwijkingen, overeenkomstig de aanbevelingen van het secretariaat van de Energiegemeenschap;

—

ten uitvoer leggen van de nieuwe („derde energiepakket”-)wet inzake aardgas;

—

in overeenstemming met de aanbevelingen van het IMF, blijven streven naar het wegwerken van geaccumuleerde schulden in de energiesector;

—

nemen van initiatieven ten behoeve van een grotere openstelling van de aardgasmarkt;

—

voltooien van de juridische ontvlechting en voorbereiden van de volledige ontvlechting van Moldovatransgaz, met inachtneming van het besluit van de ministerraad van de Energiegemeenschap inzake het tijdschema voor het ontvlechten van de gassector;

—

ten uitvoer leggen van het stappenplan ter verbetering van de onderlinge gas- en elektriciteitsverbindingen tussen de Republiek Moldavië en Roemenië. Een gelijk speelveld met gelijkwaardige basisregels voor markttoegang, marktinfrastructuur en marktopening, en compatibele milieu- en veiligheidsnormen, zullen het pad effenen voor aanzienlijke handel in gas en elektriciteit tussen de EU en de Republiek Moldavië in de toekomst;

—

voltooien van de bedrijfsherstructurering van Termoelectrica;

—

verbeteren en garanderen van de transparantie van aanbestedingen en contracten voor het leveren van elektriciteit;

—

ontwikkelen, op basis van de wetgeving inzake bevordering van het gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen, van steunregelingen, administratieve voorschriften en andere maatregelen die vereist zijn om een grootschaliger gebruik van hernieuwbare energiebronnen te bevorderen;

—

ontwerpen en ten uitvoer leggen van een actieplan voor strategische oliereserves, zoals verplicht binnen de Energiegemeenschap;

—

aanpassen van de wet inzake de energie-efficiëntie van gebouwen en voorzien in passende en transparante steunmechanismen voor energiebesparende maatregelen in zowel overheidsgebouwen als huishoudens;

—

in kaart brengen en ten uitvoer leggen van maatregelen voor het bevorderen van mededinging op de gas- en elektriciteitsmarkten en diversificatie van energiebronnen, waarbij wordt gewaakt over niet-discriminatie tussen operatoren;

—

maatregelen nemen voor het naleven van de regelgeving inzake leveringszekerheid (SoS, Security of Supply).

—

verdere initiatieven nemen voor het beperken van het transport- en distributieverlies in elektriciteits-, gas- en verwarmingsnetwerken;

—

vaststellen en ten uitvoer leggen van een actieplan voor het vergroten van het aandeel van hernieuwbare energiebronnen in het totale bruto energieverbruik tot 17 % in 2020;

—

vaststellen van een nieuwe wet inzake energie-efficiëntie overeenkomstig Richtlijn 2012/27/EU, en op steeds grotere schaal voorzien in labels inzake het verbruik van energie en andere bronnen voor nieuwe producten;

—

verder ontwikkelen van mededinging op de gas- en elektriciteitsmarkten, teneinde de benodigde mate van liquiditeit te bereiken die de ontwikkeling van georganiseerde concurrerende markten mogelijk maakt;

—

in kaart brengen van stappen en initiatieven die genomen dienen te worden voor de geleidelijke overgang naar marktgebaseerde (concurrerende) prijsstellingsmechanismen, op basis van een periodieke beoordeling van de marktomstandigheden;

—

verbeteren van de tariefbepalingsmethode om transparantie en kostendekking te waarborgen overeenkomstig de aanbevelingen van het IMF en de Energiegemeenschap;

—

ten uitvoer leggen van de volledige ontvlechting van Moldovagaz en Moldovatransgaz en vaststellen van nieuwe entry-exit-tarieven voor de aardgassector;

—

in kaart brengen en ten uitvoer leggen van maatregelen voor het versterken van de sociale ondersteuning en bescherming van kwetsbare consumenten;

—

voltooien van de onderlinge energieverbindingen met Roemenië (en/of Oekraïne) en nemen van initiatieven voor regionale marktintegratie. Een gelijk speelveld met gelijkwaardige basisregels voor markttoegang, marktinfrastructuur en marktopening, almede compatibele milieu- en veiligheidsnormen zullen het pad effenen voor aanzienlijke handel in gas en elektriciteit tussen de EU en de Republiek Moldavië in de toekomst;

—

initiëren van online uitwisseling van stralingsgegevens door de toetreding van de Republiek Moldavië tot het Europees platform voor de uitwisseling van stralingsgegevens (Eurdep, European Radiological Data Exchange Platform) te vergemakkelijken;

—

actualiseren van de Energiestrategie 2030 in overeenstemming met de nieuwe onderlinge aanpassing van wetgeving en de resultaten op het gebied van onderlinge verbindingen.

—

ten uitvoer leggen van het hervormings- en herstructureringsprogramma van de spoorsector;

—

vergroten van inspanningen voor de tenuitvoerlegging van de luchtvaartwetgeving van de EU, om optimaal profijt te trekken van de overeenkomst betreffende een gemeenschappelijke luchtvaartruimte tussen de EU en de Republiek Moldavië;

—

tot stand brengen van vrije en eerlijke concurrentie in de luchtvaartsector, met name door aan de concessie van de luchthaven van Chisinau clausules toe te voegen inzake de niet-discriminerende toegang tot de luchthaven, en herstellen van de daadwerkelijke concurrentie in de grondafhandelingssector.

—

ten uitvoer leggen van de uitgebreide strategie voor vervoer en logistiek voor 2013-2022;

—

veiligstellen van het wegenfonds waarbij een stabiele financiering voor de tenuitvoerlegging van de prestatiegerichte onderhoudscontracten (PBMC, Performance Based Maintenance Contracts) gewaarborgd blijft;

—

ten uitvoer leggen van de noodzakelijke hervormingen, zodat de Republiek Moldavië zo snel mogelijk van de zwarte lijst van het memorandum van overeenstemming van Parijs verwijderd kan worden;

—

ontwikkelen van de infrastructuur, met name door de voorbereiding en verdere tenuitvoerlegging van projecten voor het ontwikkelen van het uitgebreide TEN-T-kernnet, zoals overeengekomen op de ministeriële bijeenkomst tijdens de TEN-T-dagen 2016 in Rotterdam;

—

overwegen, door lidstaten van de EU, van de mogelijkheid van een stapsgewijze openstelling van de markt voor het wegtransport op basis van de door de Republiek Moldavië geboekte vooruitgang bij het omzetten van het desbetreffende acquis van de EU.

—

waarborgen van de voortgang van bestuurlijke hervormingen van de milieu-instellingen en de opbouw van voldoende bestuurlijke capaciteit om het milieuhoofdstuk van de associatieovereenkomst ten uitvoer te leggen;

—

vooruitgang boeken bij de aanpassing aan het milieu-acquis door het vaststellen van het voornaamste wetgevingskader in de sector, te weten de wetten inzake bescherming van de lucht, chemische stoffen en industriële emissies (geïntegreerde preventie en bestrijding van verontreiniging);

—

uitvoeren van de wetten inzake strategische milieueffectbeoordeling en afvalbeheer;

—

ontwikkelen en vaststellen van uitvoeringsmechanismen voor het toepassen van de milieueffectbeoordeling (MEB) en de strategische milieueffectbeoordeling (SMEB), teneinde het milieu als horizontaal thema te integreren in andere essentiële beleidsterreinen;

—

ontwikkelen en vaststellen van nationale strategieën, programma's en plannen op het vlak van bescherming van de lucht, beheer van chemische stoffen en waterbeheer.

—

vaststellen van de noodzakelijke uitvoeringsbepalingen in verscheidene subsectoren van het milieu, met name op het vlak van de kwaliteit en het beheer van water, afvalbeheer, beheer van chemische stoffen, natuurbescherming, luchtkwaliteit en industriële vervuiling, om aan de verplichtingen uit de associatieovereenkomst te voldoen;

—

bevorderen van de groene economie in de Republiek Moldavië;

—

waarborgen van de voortgang van de tenuitvoerlegging van de milieustrategie voor de jaren 2014-2023 en de nationale strategieën inzake watervoorziening en waterzuivering, afvalbeheer en het behoud van biodiversiteit;

—

herzien van de wet inzake afvalbeheer teneinde de mogelijkheid van aangescherpte milieubepalingen te bestuderen.

—

verder uitwerken van de routekaart voor de uitvoering van de nationaal bepaalde bijdrage.

—

beginnen met de uitvoering van de Overeenkomst van Parijs inzake klimaatverandering;

—

waarborgen van de tenuitvoerlegging van de strategie ter aanpassing aan de klimaatverandering en het bijbehorende actieplan voor de periode tot 2020;

—

aanvangen met de tenuitvoerlegging van de strategie voor emissiearme ontwikkeling, die de periode tot 2030 beslaat, met betrekking tot de voorgenomen nationaal vastgestelde bijdrage (INDC, Intended Nationally Determined Contribution) van de Republiek Moldavië;

—

verbeteren van de interinstitutionele en intersectorale coördinatie en integratie van de aanpassing aan de klimaatverandering en het beperken van de gevolgen hiervan in beleidsmaatregelen en plannen op alle niveaus;

—

aanpassen van de wetgeving van de Republiek Moldavië aan de geldende handelingen van de EU en internationale instrumenten, zoals bepaald in bijlage XII bij de associatieovereenkomst;

—

bevorderen van het transparantiekader voor klimaatactie in de Republiek Moldavië, met name door een degelijk nationaal systeem voor monitoring van en verslaglegging over klimaatbeleid, klimaatmaatregelen en broeikasgasemissies, op basis van het EU-model.

—

ontwikkelen van regelingen ter versterking van de bilaterale samenwerking op het gebied van civiele bescherming met als doel de Republiek Moldavië dichter bij het Uniemechanisme voor civiele bescherming te brengen;

—

bevorderen van de vaststelling en tenuitvoerlegging van EU-richtsnoeren inzake gastlandsteun;

—

opstarten van een dialoog over de beleidsaspecten van de preventie van, paraatheid voor en reactie op rampen, door beste praktijken uit te wisselen, gezamenlijke opleidingen, oefeningen, studiebezoeken en workshops te organiseren, en de ervaring die is opgedaan bij werkelijke noodsituaties en oefeningen daarvan samen te vatten;

—

blijven ontplooien van preventieactiviteiten door te voorzien in onderwijs, opleiding en voorlichting voor het grote publiek, en in het bijzonder jongeren, ten aanzien van de belangrijkste risico's.

—

waarborgen van doeltreffende communicatie, 24 uur per dag, inclusief de uitwisseling van vroegtijdige waarschuwingen en informatie over grootschalige noodsituaties waarmee de EU, de Republiek Moldavië, alsook derde landen waarin een van de partijen betrokken is bij de rampenbestrijding, worden geconfronteerd;

—

bevorderen van wederzijdse bijstand, met name via het Uniemechanisme voor civiele bescherming, in het geval van ernstige noodsituaties, indien gepast en afhankelijk van de beschikbaarheid van afdoende middelen;

—

boeken van vooruitgang bij de ontwikkeling van een nationaal instrument voor het beoordelen en in kaart brengen van risico's op rampen en het ondersteunen van de ontwikkeling van de digitale atlas voor regionale risico's (ERRA, Electronic Regional Risk Atlas) en waarborgen dat dit instrument op nationaal niveau doeltreffend wordt ingezet;

—

uitbreiden van het kennisbestand over de risico's op rampen en economische verliezen, door het versterken van de samenwerking inzake de toegankelijkheid en vergelijkbaarheid van gegevens;

—

verbeteren van het preventiebeleid, in overeenstemming met de bepalingen van het EU-acquis en de beste praktijken, voor grote industriële ongevallen waarbij gevaarlijke stoffen in het spel zijn;

—

verbeteren van de samenwerking die zal leiden tot een veerkrachtigere civiele bescherming en een veerkrachtiger systeem voor rampenrisicobeheersing in de Republiek Moldavië, gebaseerd op de beste praktijken van de EU en hechtere samenwerking met het EU-mechanisme voor civiele bescherming.

—

afronden van de aanneming van alle uitvoeringswetten met het oog op volledige toepassing van de nieuwe onderwijscode op alle onderwijsniveaus;

—

vergroten van de bestuurlijke capaciteit van het ministerie van Onderwijs en de daaronder ressorterende instanties;

—

tot stand brengen van een systeem van outputindicatoren die de relevantie van de door het onderwijssysteem gerealiseerde output weerspiegelen;

—

verbeteren van de kwaliteit van de basisopleiding voor leerkrachten, de kwaliteit van de aanwervingsprocedures en de aantrekkelijkheid van banen in de onderwijssector, onder meer via de hoogte van de financiële beloning;

—

stimuleren van systemische samenwerking tussen het onderwijssysteem en de private sector om aan de behoeften van de arbeidsmarkt te voldoen;

—

voortzetten en toereikend financieren van de hervorming van het beroepsonderwijs en de beroepsopleiding (VET, Vocational Education and Training), teneinde de doelstellingen van de ontwikkelingsstrategie en het actieplan inzake VET (2013-2020) te verwezenlijken en te beantwoorden aan de behoeften van de arbeidsmarkt;

—

aannemen van een juridisch kader voor de sectorcomités;

—

uitvoeren van gezamenlijke activiteiten en organiseren van uitwisselingen die de integratie van de Republiek Moldavië in de Europese hogeronderwijsruimte verder bevorderen, in het kader van de deelname van de Republiek Moldavië aan het Bolognaproces;

—

stimuleren van de academische samenwerking, capaciteitsopbouw en mobiliteit van studenten en docenten via het Erasmus+-programma en het stimuleren van de mobiliteit en opleiding van onderzoekers via Marie Skłodowska-Curie-acties;

—

volledig uitvoeren van titel VII van de onderwijscode (Een leven lang leren), in samenwerking met het ministerie van Arbeid;

—

stimuleren van de betrokkenheid van belanghebbenden bij alle vormen van een leven lang leren, ten behoeve van permanente professionele en persoonlijke ontwikkeling, met het oog op betere aansluiting op de behoeften van de arbeidsmarkt;

—

uitvoeren van de nationale strategie voor de ontwikkeling van de jeugdsector;

—

bevorderen van uitwisselingen en samenwerking op het vlak van het niet-formele onderwijs voor jongeren en jeugdwerkers, als een middel om de interculturele dialoog te stimuleren en maatschappelijke organisaties te ondersteunen, onder meer door EU-programma's voor jongeren.

—

waarborgen van permanente deelname aan het PISA-testprogramma;

—

voortzetten van de hervormingen in het basisonderwijs teneinde de kwaliteit van de opleiding van leerkrachten te verbeteren, curricula te moderniseren en de stap te zetten naar bredere toepassing van prestatiebeoordelingen;

—

verlagen van het percentage vroegtijdige schoolverlaters;

—

koppelen van onderwijs aan onderzoek en innovatie, alsmede aan de economische en sociale omgeving;

—

werken aan de modernisering van de openbare instellingen voor hoger onderwijs, met name teneinde het netwerk te rationaliseren om hen aantrekkelijker en concurrerender te maken; daarbij moet de transparantie van het beheer van de personeelswerving worden vergroot;

—

uitvoeren van externe beoordeling en accreditatie van alle programma's van de drie cycli (bachelor, master, doctoraat) en alle instellingen voor hoger onderwijs;

—

uitvoeren van externe beoordeling en accreditatie van de aanbieders van volwasseneneducatie;

—

op grotere schaal toepassen van een leven lang leren;

—

ten uitvoer leggen en ondersteunen van een strategische benadering van VET om het VET-stelsel van de Republiek Moldavië in overeenstemming te brengen met de modernisering van de VET-structuren van de EU, zoals wordt beoogd door het proces van Kopenhagen en de hieraan gerelateerde instrumenten;

—

voortgaan met het versterken van het VET-stelsel door volledig uitvoering te geven aan het actieplan bij de VET-ontwikkelingsstrategie (2013-2020).

—

vaststellen van een nieuwe wijziging van de wetgeving inzake onderzoek, gestoeld op de recente beoordeling van het onderzoekssysteem van de Republiek Moldavië, uitgevoerd via de faciliteit voor beleidsondersteuning en in overeenstemming met de nieuwe onderwijscode;

—

opzetten van nieuwe structuren die op regeringsniveau een coördinerende rol zullen vervullen op het gebied van onderzoek en innovatie.

—

bevorderen van de integratie van de Republiek Moldavië in de Europese onderzoeksruimte (EOR);

—

uitbreiden van de deelname van de Republiek Moldavië aan het Horizon 2020-programma;

—

voortzetten van de tenuitvoerlegging van de strategie voor onderzoek en ontwikkeling tot 2020, het actieplan en de innovatiestrategie 2013-2020, „Innovatie voor concurrentievermogen” en de aanbevelingen van de collegiale toetsing inzake Horizon 2020 door de faciliteit voor beleidsondersteuning;

—

voorzien in meer personele, materiële en institutionele middelen om de capaciteiten op het vlak van onderzoek en innovatie te verbeteren;

—

integreren van de Agenda voor openwetenschapsbeleid.

—

stimuleren van de tenuitvoerlegging van het Unesco-Verdrag van 2005 betreffende de bescherming en bevordering van de diversiteit van cultuuruitingen;

—

bevorderen van de deelname van culturele en audiovisuele actoren uit de Republiek Moldavië aan programma's van de EU, met name Creatief Europa.

—

samenwerken bij de ontwikkeling van een inclusief cultuurbeleid in de Republiek Moldavië en bij het beschermen en promoten van natuurlijk en cultureel erfgoed;

—

versterken van de capaciteiten voor het ontwikkelen van cultureel ondernemerschap in de culturele en creatieve sectoren (inclusief cultureel erfgoed) en voor het verrichten van culturele diensten.

—

versterken van de capaciteit en onafhankelijkheid van regelgevende autoriteiten en organen voor de media en in het bijzonder streven naar volledige onafhankelijkheid van de audiovisuele coördinatieraad;

—

wijzigen van de wetgeving om te garanderen dat financiële overheidssteun aan de media wordt toegewezen overeenkomstig strikte en objectieve maatstaven, die van gelijke toepassing zijn op alle openbare media en omroepen;

—

samen met de Europese Commissie, onderzoeken van mogelijkheden voor deelname aan specifieke programma's van de EU en activiteiten van de agentschappen van de EU die zijn toegespitst op de landen van het Europees nabuurschapsbeleid (ENB);

—

ontwikkelen van een nieuwe reclamewet die in overeenstemming is met de nog vast te stellen nieuwe audiovisuele code en Europese normen en beoogt daadwerkelijke mededinging in de sector tot stand te brengen.

—

aanpakken van de concentratie van het bezit van media, overeenkomstig de beste praktijken van de EU;

—

streven naar de vaststelling van wetgeving voor de audiovisuele sector die in overeenstemming is met Europese normen; van gedachten wisselen over het audiovisueel beleid en de toepasselijke internationale normen; samenwerken bij de strijd tegen racisme en vreemdelingenhaat in de audiovisuele sector en de media.

—

zorgen voor goed gefundeerde communicatie over de mogelijkheden en gevolgen van de associatieovereenkomst tussen de EU en de Republiek Moldavië, waarbij de nadruk ligt op de DCFTA;